ŞİİR TÜRLERİ (ŞİİR BİLGİSİ) – 10
1.
Biter, Kırşehir’in gülleri biter
Çağrışır dalında bülbüller öter
Ufacık güzeller hep yeni yeter
Güzelin kaşında keman görünür
Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi söylenemez?
A) Hece ölçüsüyle yazılmıştır.
B) Redif vardır.
C) Yarım uyak kullanılmıştır.
D) Uyak örgüsü aaab şeklindedir.
E) Didaktik bir şiirden alınmıştır.
2.
Ne içindeyim zamanın
Ne de büsbütün dışında
Yekpare geniş bir ânın
Parçalanmış akışında
Bu dizelerde aşağıdakilerin hangisi yoktur?
A) Uyak
B) Redif
C) Ölçü
D) Ulama
E) Düz kafiye örgüsü
3.
Anlatır özlemini bana derinden
Yanan alnınla, terleyen avuçların
Alevler taşarken gözbebeklerinden
Yakar değdiği yeri parmak uçların
Bu dörtlük için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Hece ölçüsüyle yazılmıştır.
B) Redif vardır.
C) Tunç uyak kullanılmıştır.
D) Düz uyakla yazılmıştır
E) Ulama vardır.
4.
Varılırdı daha saydam günlere isteseler
İsteseler yalnızlık giremezdi evlere
Seni sevmek bir kırlangıç olacak bekleseler
Ve uçacak durmadan adaşız denizlere
Bu dörtlüğün uyak örgüsü aşağıdakilerin hangisidir?
A) Sarma uyak
B) Çapraz uyak
C) Düz uyak
D) Cinaslı uyak
E) Tunç uyak
5. Aruz ölçüsünde, kapalı bir heceyi açık hâle getirmek için, son hecesi ünsüz bir harfle biten bir sözcüğün, kendinden sonra gelen ve ilk hecesi ünlü ile başlayan sözcüğe kendiliğinden bağlanarak okunmasına —- denir.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerin hangisi getirilmelidir?
A) takti
B) ulama
C) kasr
D) med
E) imale
6. Aşağıdakilerin hangisinde redif vardır?
A) Baksan bir uzaklık var hangi yana
Hangi eşyaya dönsen boş bir ayna
B) Sen bizim köyleri görmedin ki hiç
Yolları toz, çamur, evleri kerpiç
C) Mor dağlara karargâhlar kurulur
Eteğinde bölük bölük durulur
D) Ebedî âşığın dönüşünü bekler
Yalan yeminlerin tanığı çiçekler
E) Erkenden çağırır ya deniz, ya bahçe
Her yerde tükenmez kahkaha, eğlence
7. Aşağıdaki dizelerin hangisinde ulama yoktur?
A) Durur alev gibi dallarda kanlı bülbüller
B) Belki rüyalarındır bu taze açmış güller
C) Yazıyorum acıyla, yanlış yorumluyorlar
D) Seni sevmek mevsimler içinde en güzel yaz
E) Diyemem istesem de, seni unuttum
8. Aruz ölçüsü ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Arap edebiyatında ortaya çıkmıştır.
B) Türk edebiyatına İranlılardan geçmiştir.
C) 7’li, 8’li, 11’li gibi kalıplarla yazılır.
D) Mısra sonlarındaki bütün heceler kapalı, yani uzun sayılır.
E) Hecelerin uzunluk-kısalık bakımından eşitliğine dayanır.
9.
I. Şiirde her satıra “dize (mısra)” denir.
II. İki dizeden oluşan ve bir bütünlük gösteren bölümlere “beyit” denir.
III. İkinin üstünde bütünlük oluşturan dizelere “bölüm, küme” denir.
IV. Dört dizeden oluşan kümeye “dörtlük” denir.
V. Dize sonlarında yinelenen aynı görev ve anlamdaki ek ya da sözcüklere “uyak” denir.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı vardır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
10. Gökyüzünü çevir bana
Gezinsin tutkunun alevden dili
Uçarken çıkardığın o ses var ya
Bütün sözcüklerin özeti gibi
Bu dörtlüğün kafiyelenişi ve kafiye çeşidi aşağıdakilerin hangisidir?
A) ……………a B) ……………a
……………b ……………b
……………a ……………b
……………b ……………a
Yarım Tam
C) ……………a D) ……………a
……………b ……………a
……………a ……………a
……………b ……………b
Zengin Cinaslı
E) ……………a
……………a
……………a
……………a
Tunç
11. Aşağıdakilerin hangisinde tam uyak yoktur?
A) Açılmaz ne bir yüz, ne bir pencere
Bakıldıkça vahşet çöker yerlere
B) Buruşmuş yüzlerde çakmak çakmak
Dudaklar kurudur, kirpikler ıslak
C) Aşk, o bir masalmış, yalanmış meğer
Seven bir kalp için sığınacak yer
D) Birden sarar her yerimi bir heyecan
Altın tozuna bulanır geçer zaman
E) Bütün sevgileri atıp içimden
Varlığımı yalnız ona verdim ben
12. Aşağıdakilerin hangisinde sözcük hâlinde redif vardır?
A) Yağız atlar kişnedi, meşin kırbaç sakladı
Bir dakika araba yerinde durakladı
B) Neden sonra sarsıldı altımda demir yaylar
Gözlerimin önünden geçti kervansaraylar
C) Önde uzun bir kışın soldurduğu etekler
Sonra dönen, dönerken inleyen tekerlekler
D) Ey garip çizgilerle dolu han duvarları
Ey hanların gönlümü sızlatan duvarları
E) Nihayetsiz bir ova ağarttı benzimizi
Yollar bir şerit gibi ufka bağladı bizi
13. Akşam, yine akşam, yine akşam
Bir sırma kemerdir suya baksam
Bu beyit aşağıdaki aruz kalıplarından hangisiyle yazılmıştır?
A) Fe i lâ tün / me fâ i lün / fe i lün
B) Fâ i lâ tün / fâ i lâ tün / fâ i lün
C) Mef û lü / me fâ î lü / fe û lün
D) Fe i lâ tün / fe i lâ lün / fe i lün
E) Mef û lü / fâ i lâ tü / me fâ î lü / fa i lün
14. Aruz ölçüsüyle yazılmış bir şiirdeki ölçüyü belirleyebilmek için şiiri oluşturan hecelerin (.) veya (-) işaretiyle gösterilmesine ve kalıplarının bulunmasına — denir.
Bu cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerin hangisi getirilmelidir?
A) takti
B) ulama
C) kasr
D) med
E) imale
15.
I. İz mi karanlıkların yüzünde pençe pençe
II. Bu kara lekeler gözlerin mi zamandan iri
III. Neden bu şarkılar bitiyor söyleyince
IV Adın dudaklarımda kara bir kan gibi
Yukarıdaki dizeler aşağıdakilerin hangisine göre sıralanırsa sarma kafiye örgüsü oluşur?
A) I. – III. – IV – II.
B) I. – II. – IV – III.
C) I. – III. – II. – IV
D) I. – II. – III. – IV
E) III. – IV – I. – II.
CEVAPLAR
|
1 |
E |
9 |
E |
|
2 |
E |
10 |
A |
|
3 |
D |
11 |
A |
|
4 |
B |
12 |
D |
|
5 |
B |
13 |
C |
|
6 |
C |
14 |
A |
|
7 |
B |
15 |
B |
|
8 |
C |
|
|
