Konunun açılımı: Başlangıç bölümünde ortaya konan konu, bu bölümde geliştirilerek açıklanır. Bilgiler örneklerle somut hâle getirilir. Böylece konunun anlaşılması sağlanır.
Sonuç bölümünün yazılması: Sonuç bölümü konuşmanın amacının anlatıldığı, ana düşüncenin bulunduğu bölümdür. Etkinin sürekliliğini sağlamak bakımından başlangıç kadar önemlidir.
Konuşmanın başlangıcında olduğu gibi bitirilişinde de farklı yollar denenebilir. Konuşma; soru sorarak, konuyu özetleyerek, geleceğe ait mutlu ve parlak bir tablo çizerek, coşkulu, duygulu bir cümle kullanarak bitirilebilir. Bir şiir, bir özdeyiş, atasözü, bir alıntı ile girişteki cümlelerle ilgi kurarak, konuşmanın ana düşüncesini anımsatarak, tarihteki büyük başarı ve felaket günlerine gönderme yaparak da bitirilebilir.
Kürsüye Çıkmadan Önce
Her başarılı konuşmanın arkasında yoğun prova çalışmaları vardır. Prova ne kadar çok yapılırsa konuşma da o ölçüde başarılı olur. Prova yaparken acele etmek, az zamanda daha fazla konuşmak yerine yavaş konuşup kısa kesmek daha iyi olur. Hazırlanan konuşma metni üzerinde yapılacak provalar hem konuşmacının kendine olan güvenini artırır hem de kendisini konuya motive eder.
Ses, vurgu ve tonlama üzerinde çalışılır; konuşma durakları belirlenir. Yabancı kökenli, söylenişi zor olan kelimelerin altı çizilir, anlamları öğrenilir.
Konuşmanın Planlanması
Konuşma da öteki yazılı türler gibi planlanır. Uygulanan bu plana konuşma planı denir. Plansız konuşma olmaz. Kısa konuşmalarda planımızı zihnimizde yaparız. Kimi zaman da kısa notlarla gerçekleştiririz. Ancak uzun konuşmalarda ayrıntılı plan yapmak gerekir.
Plan yapılırken kaynaklar titiz bir şekilde taranmalı, hangi örneklerden ne ölçüde yararlanılacağı düşünülmeli, düşünce ve görüşler ana düşünce çevresinde toplanmalıdır.
Düşüncelerin düzenlenmesi: Düşüncelerin düzenlenmesi konuşmaya açıklık kazandırır ve onu çekici kılar. Düzenlemede birkaç yol denenebilir: Düşünceler zamana göre, yere, yöne ve konuma göre, sebep-sonuç ilişkisine göre; ya da eldeki malzemeye göre, önem sırasına göre; ne, nasıl, neden gibi birtakım soruları cevaplamaya göre düzenlenebilir.
B. SÖZLÜ İLETİŞİM TÜR VE TEKNİKLERİNİ UYGULAMA
Yukarıdaki bilgilerden hareketle “roman türünü” tanıtan hazırlıklı bir konuşma yapınız. Arkadaşlarınızdan dinlediklerini özetlemelerini, ön bilgileriyle karşılaştırmalarını, konu akışını takip etmelerini isteyiniz.
