3. ETKİNLİK
Toplum ve edebiyat arasında çok yönlü ilişkiler vardır. Toplumun geçirdiği her türlü kültürel değişim, edebiyat sahasında bir şekilde yankı bulur. Sosyoloji araştırmalarına çok geniş malzeme sağlayan tarih bile bu konuda edebiyatla yarışamaz. Tarihçiler toplumsal görünüşü anlamak, değişimleri fark etmek için ferman, kanun, anlaşma gibi daha donuk metinleri incelemek durumundayken edebî eser etiyle, kanıyla, duygularıyla saf bir biçimde insani olanın peşindedir. Herhangi bir araştırmacı edebiyat tarihçisinin yardımına ihtiyaç duymadan bu insani gerçekliği edebî metinlerden takip edebilir.
Bu parçada tarih ve edebiyat kapsam bakımından karşılaştırılmıştır. Birden fazla varlık ya da kavram arasındaki benzerlik veya farklılıkları ortaya koymak için kullanılan bu anlatım yoluna karşılaştırma denir. Daha çok tartışmacı ve açıklayıcı anlatım biçimlerinde kullanılan bu yöntemi yazar hangi amaçla seçmiştir? Görüşlerinizi sözlü olarak ifade ediniz.
DİL BİLGİSİ
4. ETKİNLİK
Aşağıdaki yargılar doğru ise cümlenin başına “D”, yanlış ise “Y” yazınız.
a. Çuvaş Türkçesi ve Yakut Türkçesi, Türkçenin lehçeleridir. (D)
b. Ağız özellikleri, konuşma dilinin bir sonucu olarak ortaya çıktığı için yazı dilinde bu özellikler korunur. (Y)
c. Ana dile bağlı olarak “konuşma dili” ve “yazı dili” ayrımı bütün dillerde görülmektedir. (D)
ç. Bir dilin zenginliğini anlamak için o dilde kullanılan jargon ve argo kavramlarına bakmak yeterlidir.(D)
d. “Gelmeyecekler” kelimesinin, “gelmiyecekler” şeklinde telaffuz edilmesi, yazı dili ile konuşma dili arasındaki söyleyiş farkını ortaya koymaktadır. (D)
e. Türkiye Türkçesinde standart dil olarak “Orta Anadolu ağzı” esas alınmıştır. (Y)
f. Lehçeler arasındaki ses, şekil ve kelime farklılıkları anlaşmayı kolaylaştırır. (Y)
g.Son yıllarda televizyon ve Genel Ağ’ın iletişimdeki etkisine paralel olarak Türkiye Türkçesinde konuşma dili ile yazı dili arasında ayrılıklar çoğalmaya başlamıştır. (D)
