AYT Edebiyat Denemesi – 7 (Test Çöz – Online)

(I) Kimimiz televizyonu çok izlemenin bizi olumsuz etkilediğini düşünürken, kimimiz bilgisayar başında çok zaman geçirmenin zekâmıza katkıda bulunduğu görüşündeyiz. (II) Daha mı zeki olduk, yoksa daha tembelleşmeye mi başladık? (III) Elektronik çağında yaşıyoruz; televizyon, bilgisayar, cep telefonu neredeyse 7’den 70’e hepimizin günlük yaşamının birer parçası. (IV) Acaba gerçekten elektronik çağının beynimize bu denli keskin ve fark edilebilir bir etkisi var mı? (V) Bu denli içli dışlı olduğumuz bu aygıtların, günümüz insanını hem toplumsal hem de kültürel olarak önceki kuşaklardan farklı kıldığı kesin.

Numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi baştan ikinci olur?

A) I.       B) II.      C) III.     D ) IV.   E) V.

İlk öykü denemesi “Olumsuz Hikâye”, Mayıs 1956’da F. Yerdelen imzasıyla yayımlandı. Pazar Postası, Türk Dili, Yeni Dergi ve Papirüs’te yayımlanan öyküleriyle tanındı. 1968’de Papirüs’te yayımlanan “Taşralı” öyküsü ve ardından “Münip Bey’in Günlüğü”, “Piyano Çalabilmek” ve “Nehir” ile öykücü kimliği iyice belirdi. İlk öykü kitabı ise 1971’de yayımlanan “Parasız Yatılı” ile Sait Faik Hikâye Armağanı’nı kazandı.

Aşağıdaki eserlerden hangisi, bu parçada sözü edilen yazara ait değildir?

A) Kuşatma                                       B) Benim Sinemalarım

C) Gecenin Öteki Yüzü                                D) Sevda Dolu Bir Yaz

E) Mendil Altında

XX. yüzyıl başlarında, Fransa’da Andre Breton’un, Freud’un görüşlerine dayanarak açtığı ve gerçeği rüyada olduğu gibi parçaları birbirini tutmaz bir anlatım ile vermeye çalışan akımdır. Bizde özellikle Garip ve İkinci Yeni şiirlerinde etkisi görülmektedir.

Bu parçada hangi edebî akım tanıtılmaktadır?

A) Realizm                                         B) Sürrealizm

C) Parnasizm                                    D) Romantizm

E) Dadaizm

(I) Jane Austen, ölümünden iki yüz yıl sonra bugün hâlâ çok okunuyor ve hâlâ çok sayıda romanın hamurunda bulunabiliyor. (II) Austen’ın döneminde müthiş bir yenilikçilikle açtığı yol ve kurguladığı formül, iki yüzyıldır yazarları ve okurları peşinden sürükledi. (III) Austen, doğaüstü acayiplikler ve her zaman tutarlılık kaygısı olmayan bir olay örgüsü etrafına sarılan, aşırı duygusal melodramların ve gotik-romantik romanların hüküm sürdüğü bir dönemde ortaya çıktı. (IV) Çağdaşlarının aksine, sıradan insanları, bildik mekânları ve herkesin başına gelebilecek olayları konu edindi. (V) Realizm, romantizm ve mizahı birlikte kullanırken fazla büyük oynamaktan da uzak durdu.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde “etki, hız vb. devam etmek” anlamına gelen bir söz kullanılmıştır?

A) I.       B) II.      C) III.     D) IV.    E) V.

(I) Türk kâğıt süsleme sanatı ebru, kendine özgü tekniğiyle geleneksel sanatlarımız arasında özel bir yere sahip. (II) Dekoratif olarak duvarları süsleyen ebru, ayrıca kumaşa, cama, seramiğe ve ahşaba da aktarılabiliyor. (III) Özel bir kaptan, suyun üzerine renkler dökülür. (IV) Daha sonra bu renklerle oluşan ahenkli desenler ebru kâğıdına aktarılır. (V) Ebru, sadece ortaya çıkan eserle değil, eserin yapım süreciyle de sanatçıya ve izleyiciye keyif veren bir sanat dalı.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) I. cümlede isim tamlaması vardır.

B) II. cümlede zarf-fiil bulunmaktadır.

C) III. cümlenin yüklemi edilgen çatılıdır.

D) IV. cümlede derecelendirme zarfı vardır.

E) V. cümlede birden fazla edat ve bağlaç vardır

(I) Cahit Zarifoğlu, Cumhuriyet sonrası İslami şiirin son çeyrek asırlık devresinde kuşkusuz akla gelen ilk isimlerdendir. (II) Şiirlerinde metafizik, dünya, ahiret, kozmik âlem, ölüm ve hayatla ilgili temalar dikkat çeker. (III) Onu yaşadığı dönemdeki şairlerden farklı kılan, bu temaları işleyişidir. (IV) Biçim yerine öze önem vermek, sembolcü bir anlatım tercih etmek, noktalama işaretlerini kullanmamak gibi bazı özellikleriyle İkinci Yenicilerin üslubuna yaklaşır. (V) Ancak Zarifoğlu’nun şiirleri, biçimsel olarak çağa ayak uydurmuş olsa da muhteva bakımından Türk-İslam edebiyat geleneğinin izlerini taşır. (VI) Alışılmadık bir söz dizimi ve geriye dönüş tekniğini kullanmış, şiirlerinde kendine has imgelere önem vermiştir.

Bu parçada Zarifoğlu’yla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?

A) İkinci Yeni şiir anlayışının üslubuyla şiirler yazdığına

B) Şiirlerinde gerçek ve gerçeküstü ögeleri işlediğine

C) Türk-İslam kimliğiyle öne çıkan bir sanatçı olduğuna

D) Yaşadığı çağın şekil özelliklerini kullandığında

E) Doğu’nun estetiğini eski şiir kalıplarıyla dile getirdiğine

(I) Muhtevası ve üslubuyla büyük ufuklar açan Altın Destan’ın estetik bakımdan birçok kusuru vardır. (II) Muhteva bir düzene sokulmadan anlatılmış ve gereksiz şekilde uzatılmıştır. (III) Aynı fikir zenginleşmeden tekrarlanmaktadır. (IV) Sentaks gayet basittir. (V) Yüz mısra boyunca aynı ahenk devam eder.

Bu parçada numaralanmış yargılardan hangisi hem olumlu hem de olumsuz eleştiri içermektedir?

A) I.       B) II.      C) III.     D) IV.    E) V.

İşte beklediğin dev soluyarak yaklaştı;

Yamacın arkasından siyah saçları taştı.

Bu beyitteki uyak türü, aşağıdakilerden hangisiyle aynıdır?

A)           Kara tren gitme böyle hücuma

                 Çok yaram derindir babam acıma

B)           Trenin yolları çok uzak gider

                 Sormayın dostlar böyleymiş kader

C)           Trene bindim tren vızılar

                 Tren döndü yaralarım sızılar

D)           Kara tren yorgun yorgun soluma

                 Selam söyle Yahyalı’dan oğluma

E)            Tren nasıl gitsin önde ocaksız

                 Tirenin yolu da uçsuz bucaksız

(I) Cahit Zarifoğlu, Cumhuriyet sonrası İslami şiirin son çeyrek asırlık devresinde kuşkusuz akla gelen ilk isimlerdendir. (II) Şiirlerinde metafizik, dünya, ahiret, kozmik âlem, ölüm ve hayatla ilgili temalar dikkat çeker. (III) Onu yaşadığı dönemdeki şairlerden farklı kılan, bu temaları işleyişidir. (IV) Biçim yerine öze önem vermek, sembolcü bir anlatım tercih etmek, noktalama işaretlerini kullanmamak gibi bazı özellikleriyle İkinci Yenicilerin üslubuna yaklaşır. (V) Ancak Zarifoğlu’nun şiirleri, biçimsel olarak çağa ayak uydurmuş olsa da muhteva bakımından Türk-İslam edebiyat geleneğinin izlerini taşır. (VI) Alışılmadık bir söz dizimi ve geriye dönüş tekniğini kullanmış, şiirlerinde kendine has imgelere önem vermiştir.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde Zarifoğlu’nun şiirlerinin içeriğiyle ilgili bilgi verilmiştir?

A) II.      B) III.    

C) IV.     D) V.     

E) VI.

Asıl mesleği mimarlık olan - - - -, yazı hayatına Hürriyet gazetesinde, 1982 Mart ayından itibaren on yıl sürecek olan haftalık yazılarıyla başlar. Bu arada ünlü kişilerle de röportajları yayımlanır. Gazetede ayrıca Meksika, Amerika, Kanada ile ilgili yazıları da çıkar. Böylece hayatı boyunca yapacağı on beş dünya gezisinin ilk ürünlerini de ortaya koyar. Aynı zamanda mizah edebiyatımızda son elli yılda kuvvetli kalemiyle kendine yer açan bir ustadır. “Dünyayı Severek, Yollarda, İstanbul’un Kuytu Köşeleri, Ne Hoş Zamanlardı” yeni yılın ilk günlerinde kaybettiğimiz yazarın eserlerinden birkaçıdır.

Bu parçada tanıtılan yazar aşağıdakilerden hangisidir?

A) Aydın Boysan                             B) Muzaffer İzgü

C) Refik Erduran                              D) Attilâ İlhan

E) Yaşar Kemal

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde büyük harflerin kullanımıyla ilgili bir yanlışlık yapılmıştır?

A) Kars’taki Ani Harabeleri artık Unesco Dünya Kültür Mirası Listesi’nde yer alıyor.

B) Muhaverat-ı Hikemiyye, Batı dillerinden Türkçeye çevrilen ilk felsefi eser unvanını taşır.

C) Gülistan, 1258’de Sadi’nin Bostan adlı kitabıyla birlikte devrin hükümdarına sunulmuştur.

D) Namık Kemal, Türk ve İslam tarihine hayranlığını sıkça dile getiren bir Tanzimat aydınıdır.

E) Çin’in İç moğolistan eyaletinde düzenlenen Nadam Festivali çeşitli etkinliklerle sürüyor.

Bazı insanlar içlerinde saklı olan “iyi ve güzel şeyler”i neden gün ışığına çıkaramıyor? Hangi bilinmez kuvvet onları “kendi yollarına dikilen bir engel” hâline getiriyor ve “kendi içlerindeki hazinelerin yine kendi içlerinde gömülü” bir hâlde kalmasına yol açıyor? Bu soruları araştırdığımızda nedenin “bilgisizlik” olduğunu görürüz. Bu bilgisizlik formal bir eğitim görmemiş olmak şeklinde anlaşılan bir bilgisizlik değildir. Sözünü ettiğim tipten olanların çoğu belli bir eğitim almışlardır. Fakat - - - -.

Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) kendi imkânları içerisinde daha iyi nasıl yaşayacaklarını bilmiyorlardı

B) yaşamanın her şeyden önce bir sanat, bir bilgi işi olduğunu bilmiyorlardı

C) bize bir defa için verilmiş olan şu hayatın çok kısa olduğunu bilmiyorlardı

D) bu hayatı çevremizdekiler için verimli kullanması gerektiğini bilmiyorlardı

E) hayatta başarılı olmanın ancak iyi bir eğitimle elde edilebileceğini bilmiyorlardı

Divanu Lugati’t-Türk ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Kaşgarlı Mahmut tarafından kaleme alınmıştır.

B) İlk Türk-İslam eserlerinden biridir.

C) Alegorik söyleyişe sahip didaktik bir eserdir.

D) Türkçenin ilk sözlüğü ve dil bilgisi kitabıdır.

E) Araplara Türkçe öğretmek ve Türk dilinin ne denli zengin bir dil olduğunu ortaya koymak amacıyla oluşturulmuştur.

Harp sonu dediğimiz dünyanın esasen bulanık bir zamanında bu pek birdenbire olan eskiden yeniye geçiş hareketinin, birçok muhafazakâr aile çocuklarında sarsıntılar, çöküntüler yapması kaçınılmaz bir zarurettir. - - - - bu çöküntülerden birinin hikâyesidir. Eski terbiyenin tipik bir örneği olarak çizdiğim bir mütekait büyük memur, hayattaki son vazifesini irili ufaklı beş çocuğunu, değişmezliğine inandığı kendi fazilet ve namus idealine uygun birer insan yapmaktan ibaret gören bir baba, onların birer birer döküldüğünü seyrediyordu.

Bu parçadaki boşluğa aşağıdaki eserlerden hangisi getirilmelidir?

A) Yaprak Dökümü        

B) Çalıkuşu

C) Yeşil Gece                   

D) Acımak

E) Kavak Yelleri

Aşağıdakilerden hangisi Millî Edebiyat zevk ve anlayışını sürdüren hikâyecilere ait bir özellik değildir?

A) Anadolu ve Anadolu insanını konu edinme

B) Realist bir bakış açısına sahip olma

C) Maupassant tarzı hikâyeciği benimseme

D) Açık, kolay anlaşılır bir dil kullanma

E) Bilinç akışı tekniğine sıklıkla başvurma

Gıdaların uzun süre muhafaza edilebilmesi için uygulanan kurutma yöntemi, Anadolu’nun zengin meyvecilik kültüründe dün olduğu gibi bugün de kullanılıyor.

Bu cümlede aşağıdaki ögelerden hangisi bulunmamaktadır?

A) Özne                              

B) Dolaylı tümleç

C) Belirtili nesne             

D) Zarf tümleci

E) Yüklem

GÜLSÜN : (Kapıdaki isme bakar) Tamam burası. Çalıyorum.

İNSAF : Dur bir soluklanayım... Bir adresi bulana kadar canımız çıktı. Postacılar günde bin adresi nasıl buluyorlar?

GÜLSÜN : Varlıklı da niye bu köhne apatmanda oturuyor anlamadım.

İNSAF : Eskinin varlıklıları hep buralarda otururlardı... Kalbim helecandan çatlayacak neredeyse... Becerebilecek miyiz kız?

GÜLSÜN : Sen istedin.

İNSAF : (Derin bir soluk alır) Ya Allah bismillah, çal bakalım.

GÜLSÜN : (Zili çalar) Bing beng.

HALET : (Zile) Bu da kim şimdi? Ben rahat olayım diye hizmetkârı gönderdim. İnadına kapı işledi bugün. (Kapı açma sesi) Şukırt, şıkırt. Kimi aradınız? (İnsaf ve Gülsün aralıktan içeri bakarlar) Ne aradınız?

 İNSAF : Hanım yok mu?

HALET : Yok. İNSAF : İyi çarşaflarım var, yatak yüzlerim var.

HALET : İhtiyacımız yok.

Bu tiyatro kesiti aşağıdaki oyunların hangisinden alınmıştır?

A) Kardeş Payı                                                

B) Rumuz Goncagül

C) Asiye Nasıl Kurtulur                                               

D) Fazilet Eczanesi

E) Gözlerimi Kaparım Vazifemi Yaparım

● Şiirin yerleşik kurallarına başkaldırmak

● Anlamsızlığın anlamına yönelmek

● Yeni biçimler kurmak

Sıralanan bu görüşler aşağıdaki şairlerden hangisi tarafından benimsenmiştir.

A) Orhan Veli Kanık                       

B) Ahmet Haşim

C) Cahit Sıtkı Tarancı                     

D) Turgut Uyar

E) Arif Nihat Asya

Aşağıdaki dizelerin hangisinde, ayraç içinde verilen edebî sanat yoktur?

A) Nem var ne diyem dilde gam u didede nem var

Budur görünen gözde gönülde dahı nem var (Cinas)

B) Ne büyüksün ki kanın kurtarıyor Tevhîd’i…

Bedr’in arslanları ancak, bu kadar şanlı idi. (Telmih)

C) Rüya gibi bir yazdı. Yarattın hevesinle,

Her anını, her rengini, her şi’rini hazdan. (Teşbih)

D) Zevki kederde mihneti râhatda görmüşüz

Ayînedir birbirine subh u şâmımız (Tezat)

E) Bûydan hoş renkten pâkizedir nâzik tenin

Beslemiş koynunda gûyâ kim gül-i ra’na seni (Açık istiare)

● Teması yalnızlıktır.

● Serbest tarzda söylenmiştir.

● Bireysel duyuş ve anlatım ön plandadır.

● İmge kullanılmıştır.

Aşağıdaki dizelerden hangisi bu özellikleri içermektedir?

A) Ev karanlık kap kacak iğne üstünde

Karısı çocukları var mı yok mu belli değil

Masa iskemle ocak Arama öyle şeyleri

Bir sofra bir yaygı

Bir sedir olsun yok mu

Yok o da yok işte

İğreti bir yaşayış içinde adam

B) Bekliyorum

Öyle bir havada gel ki

Vazgeçmek mümkün olmasın!

C) Yalnızlık bir fenerse,

Ben de içindeki mum,

Onu, billur bir kâse

Gibi doldurur nurum.

D) Gurbet o kadar acı

Ki, ne varsa içimde

Hepsi bana yabancı

Hepsi başka biçimde

E) Annenden öğrendiğinle yetinme

Çocuğum, Türkçeni geliştir.

Dilimiz öylesine güzel ki

Durgun göllerimizce duru,

Akarsularımızca coşkulu...

Ne var ki çocuğum,

Güzellik de bakım ister

Bin yüz otuz altı senesi mâh-ı cemâzi-yel-evvelinün yigirmi beşinci bazar güni cennet-mekân Sultân Ahmed Hân Hazretlerinün kerîmeleri Ümmü Gülsüm Sultân Hazretleri Ali Pâşâ Hazretlerine ve diger kerîmeleri Hadîce Sultân Hazretleri vezîr-i mükerrem merhûm Ahmed Pâşâ Hazretlerine akd olunub ve nişânları dahi ol günde…

Bu parça aşağıdaki edebî türlerin hangisinden alınmış olabilir?

A) Sakiname                    

B) Seyahatname

C) Surname                      

D) Gazavatname

E) Kıyafetname

Eskişehir’in içinde ilk durağımız, şehir silüetinin en güzel göründüğü yer olan Şahin Tepesi. Bozkır güzeli Eskişehir’in manzarasına karşı, şelalenin dinlendirici sesi eşliğinde kahvaltımızı yapıyoruz. Tepeye çıkmadan Eskişehirlilerin çok sevdiği haşhaşlı çörekten almayı da unutmadık. Hemen aşağıda özgün mimarisiyle tarihî Odunpazarı evleri, evlerin arasında bir mücevher gibi ışıldayan Kurşunlu Külliyesi görünüyor. Porsuk’un karşı taraflarında ise son elli yılda inşa edilmiş yeni şehir… Anlıyoruz ki önümüzdeki iki günde eski ile yeninin iç içe yaşanacağı bir şehir gezisi bekliyor bizi.

Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Benzetme yapılmıştır.

B) Örneklemeler yapılmıştır.

C) Eksiltili cümle kullanılmıştır.

D) Kişisel görüşlere yer verilmiştir.

E) Karşılaştırmadan yararlanılmıştır.

I. Saat-ı semenfam (yasemin renkli saatler), gülbün-i müşkini havatır (hatıraların mis kokulu gül fidanı) gibi o güne dek benzeri görülmeyen ifade biçimleri geliştirdiler. II. Kırılgan duyarlılıklarını belirtmek için, aşırı heyecan ifade eden ki, ve, evet gibi edatlarla ah, of, ey gibi ünlemleri sıklıkla kullandılar. III. Şiirle düzyazı arasında bir tür sayılan mensur şiirin doğuşunu hazırladılar. IV. Serbest şiiri büyük bir başarı ile uyguladılar. V. Dönemin baskısı ve Fransız edebiyatının etkisi ile ‘toplum için sanat’ ilkesine bağlandılar.

Numaralanmış cümlelerden hangileri Servetifünun Edebiyatı ile ilişkili değildir?

A) I ve II.             B) II ve III.

C) II ve IV.           D) III ve V.

E) IV ve V

Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın, Mürebbiye’si, Reşat Nuri Güntekin’in Çalıkuşu ve Yeşil Gece’si ya da Halide Edip Adıvar’ın Tatarcık’ı ana kahramanı öğretmen olan romanlardandır.

Aşağıdaki kahramanlardan hangisi bu parçada sözü edilen romanlardaki öğretmenlerden biri değildir?

A) Feride                      

B) Anjel

C) Lâle                                                

D) Zehra

E) Şahin