Ünsüzler ve Özellikleri
Ünsüzler, ses yolunda bir engele çarparak çıkan seslerdir. Bunlar ünlülerle birleşmedikçe okunamaz.
Türkçede yirmi bir ünsüz harf vardır:
Ünsüz Harfler b, c, ç, d, f, g, ğ, h, j, k, I, m, n, p, r, s, ş,t, v, y, z
- Türkçede ünsüzler, ses tellerinin titreşime uğrayıp uğramamasına göre sert ünsüz (ses telleri titreşmeden oluşur) ve yumuşak ünsüz (ses tellerinin titreşmesiyle oluşur) olmak üzere ikiye ayrılır:
Sert Ünsüzler: ç, f, h, k, p, s, ş, t
Yumuşak Ünsüzler: b, c, d, g, ğ, j, I, m, n, r, v, y, z
- Ünsüzlerin oluşumu sırasında ses yolu ya kapalıdır ya da dardır. Buna göre ünsüzler ikiye ayrılır:
1) Sürekli Ünsüzler: Ses yolunun daralma durumunda oluşan ünsüzlerdir.
2) Süreksiz Ünsüzler: Ses yolunun kapalı durumunda oluşan ünsüzlerdir.
Sürekli Ünsüzler: f, ğ, h, j, I, m, n, r, s, ş, v, y, z
Süreksiz Ünsüzler: b, c, ç, d, g, k, p, t
- Bir ünsüzün boğumlanma (ciğerlerden gelen havanın, ağız ve burundaki çeşitli nokta ve bölgelerde engellemeye uğrayarak ses olarak çıkması) noktasına o ünsüzün çıkağı denir. Çıkak bakımından ünsüzler dörde ayrılır:
Dudak Ünsüzleri: b, f, m, p, v
Diş Ünsüzleri: c, ç, d, j, n, s, ş, t, z
Damak Ünsüzleri: g, ğ, k, I, r, y
Gırtlak Ünsüzleri: h