10.Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı BirYay Yayınları Kitap Cevapları 270.sayfanın cevaplarına aşağıdan ulaşabilirsiniz.
- Metinde yazarın herhangi bir yönlendirmesi söz konusu mudur? Yazarın kullandığı öznel ve nesnel yargılara örnekler veriniz.
Öznel ifadeler kullanarak yazar okuyucu yönlendirmiş. Örnek cümleler:
- Balıkçı’nın da akşam “Ne güzel koku!” diye övdüğü tatlımsı harnup kokusundan pek hoşlanmadığımızı belli etmenin sırasıydı.
- Bodrum’un ekmeği francala kadar pişkin ve lezzetli idi.
- Bodrum yuvarlak bir koya yayılmış, beyaz badanalı evleri göz kamaştıran apaydın bir şehirciktir.
Nesnel ifadeler:
- Halikarnas Balıkçısı bir zamanlar Avrupa’dan, Amerika’dan tohumlar getirtip Bodrum’u tropikal bir bahçe hâline koymuştu.
- Ne var ki günün birinde de Bodrum’dan ayrılıp İzmir’e taşınmıştı.
- Yazarın “Mavi Anadolu” fikrinden yola çıkarak okuduğunuz metindeki medeniyetlere ait hangi tarihî bilgilere yer verdiğini söyleyiniz.
Anadolu’daki İlkçağ Medeniyetlerinden Antik Yunan ve Mısır medeniyetlerinden bilgiler sunulmuştur.
Etkinlik
Aşağıdaki metinleri tabloda verilenlere göre değerlendiriniz.
- Metin
Bodrum Kalesi diye duyarım, “Şuna gideyim de bir bakayım,” dedim. Kale zaten kentin ortasındaki bir yarımada üzerine kurulmuş. Beş altı yüzyıl önce Sen Jan şövalyeleri tarafından yapılmış bu bina. Şövalyeler bu alameti yapabilmek için, kentte Fidyas’ın, Praksiteles’in ne kadar şaheseri varsa, kırıp kırıp kale duvarlarında yapı taşı diye kullanmışlar. Arkeolojik bilgilerden hiç hoşlanmam.
Not almaya da niyetim yoktu. Neler gördüğümü size düpedüz anlatayım:
(…)
Koca kale, genel savaşta adamakıllı bir top ateşi yemiş. Şimdi Müzeler Müdürlüğü onu antika
diye, taş ve moloz yığınları ile, yılanları, akrepleri, dikenli otları, ekspres katarı gibi, çıyan ve tanklar gibi kertenkelelerle korumaktadır. Bırakılmıştır. İçinde bazı kimselerin üç dört koyun ve ineğinden başka evcil hayvan yoktur. Ben gezerken “Bu kimdir acaba?” diye meraklı ve ürkek bakışlarla ardım sıra geliyorlardı. Dönüp bakmıyordum.
Halikarnas Balıkçısı, Ege’den Denize Bırakılmış Bir Çiçek
- Metin
Oysa her şey Cem’i engelliyordu. Bunu yapabilmesi için yolculuk yeniden yaşanmalıydı. İlk Kale’yi görmemeliydi Bodrum’a inildiğinde. Şimdi Kale, o büyük, yıkılması olanaksız, dalgalarla
Hırpalanmamış. Kale tam anlamıyla kavrayamadığı, ne olduğunu çözemediği, ad takamadığı bu yürek çarpıntısının tek nedeni gibiydi. Dalgakıran da, dalgakırandaki arkadaşlar da (yalın serüvenleri yüklenen arkadaşlıklar), hepsi birden istemiyorlardı oraya dönmesini, Kale’nin önünden geçmesini, tirandillere bakmasını.
(…)
İşte ilk avlu, işte bir bilinmeyen gibi on gündür, bin yıldır gözlenen ve nefret edilen Kale: arkadaşlıkları… o da bozguna uğradı, o da bir yıkıntı kendine, Tarık’la Murat’ın korunaklı dostlukları da çözüldü, yapaylığı mı algıladılar, bilinmez ki. ama şimdi başka ilişkiler korunaklı: “Bitmiş şeylerin simgesi Kale.”
Selim İleri, Her Gece Bodrum
I. Metin | II. Metin |
Konu: Bodrum anlatılmış. | Konu: Bodrum anlatılmış. |
Anlatım Biçimleri: Açıklayıcı, betimleyici, öyküleyici anlatım | Anlatım Biçimleri: betimleyici, öyküleyici anlatım |
Dil ve Anlatım: Sade dille yazılmıştır. Düz cümleler kullanılmıştır. | Dil ve Anlatım: Sade dille yazılmıştır. Devrik ve eksiltili cümleler kullanılmıştır. |