10.Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı BirYay Yayınları Kitap Cevapları 151. sayfanın cevaplarına aşağıdan ulaşabilirsiniz.
- Aşağıda verilen destanların türünü belirleyiniz.
Köyün yetimiydi, ölmüştü babası Çanakkale’de,
Kale gibi tutardı omuzlarında başını.
Yeşil gözlerinde bir siyahlık parlardı eskiden beri
İt gibi çabalardı bakmak için ninesine.
İnce bacakları altında kocaman ayaklan vardı
Sarıydı, kuruydu bozkırda bir çalı kadar,
On üçündeydi ama göstermiyordu yaşını.
Bir zaman sonra top sesleri duyuldu uzaklardan
Al al oldu dağların moru.
Eli silah tutanlar gitmişti cephelere bir bir,
Kadınlar, çocuklar, dedeler toplandı cami avlusuna
Sordu cümlesi birbirine ne yapak?
Ansızın düşman askeri görüldü çayırda,
Geldi çattı köye gavurun zoru.
Devresi gün bir haber ulaştı evlere, samanlıklara
Alanda ismi yazılacakmış herkesin.
Ossaat bir yangın sardı Mustafa Kemal’ in oğlunu,
Kimi Kadir diyecek, kimi Mıstık, kimi Özdemir,
Ankara’dan gelen rüzgârlar önünde
Ankara’ ya uçan
a) Türü: YAPAY DESTAN
ve küçük Manas’ı sınadılar.
Yarkent’ten gelen YEDİ ELÇİ
ad toyu yemeği(ni) yiyip överek “Manas
obur çıkacak” deyip gitti(ler)
Çin’den gelen KIRK ELÇİ
(ad toyu yemeğini) bolca yiyip,
“Manas Çinlileri kıracak” deyip gitti(ler).
Nogay’dan gelen ON ELÇİ
oturup (toy) eti yediler
(ve) “Manas korkunç olacak!” deyip gittiler.
Bu Baybiçe Çıyrıçı
Manas’ı alaca beşiğe beledi
Manas’ı Hızır korudu.
Manas uçurum kenarında kundaklandı.
Kâfir ile Müslüman arasında,
Manas’ın haberi duyuldu.
Manas kükredi (ve daha)
Beşikte yatarken konuştu:
“Ak sakal ateke Yakup Han,
Müslüman yolunu açacağım…”
b) Türü: DOĞAL DESTAN
9. Aşağıdaki parçada ayraçla boş bırakılan yerlere uygun noktalama işaretlerini getiriniz.
Tanrı Dağları( ‘ )ndan, Moğolistan çöllerinden Anadolu( ‘ )ya dallı budaklı uzanan ağaç( , ) Türklüğün maneviyat ağacıdır ( . ) Bu maneviyat ağacının kökleri Orhun Nehri( ‘ )nin kıyılarında, Altay Dağları( ‘ ) nda ( , ) gövdesi Orta Asya bozkırlarında( , ) Kafkaslarda; filizlenen dallan ise Anadolu( ‘ )dadır ( . ) Ama kök olmayınca gövde( , ) gövde olmayınca dallar( , ) dallar olmayınca da filizler olmaz( . ) Büyük ırmakların( , ) küçük ormanların ve çayların sesini( , ) nefesini kendinde yaşatıp yarınların ümit sahillerine taşıması gibi ozanların ( , ) âşıkların sazlarında doğudan batıya yol alan destanlar( , ) masallar( , ) türküler( , ) maniler de dünü bugüne taşımışlardır( . )
- (I) Toros dağlarının etekleri ta Akdeniz’den başlar. (II) Kıyıları döven ak köpüklerden sonra doruklara doğru yavaş yavaş yükselir (III) Akdeniz’in üstünde daima, top top ak bulutlar salınır. (IV) Kıyılar dümdüz, cilalanmış gibi düz killi topraklardır. (V) Killi toprak et gibidir.
Bu parçada numaralandırılmış cümlelerin hangisinde sıfat tamlaması kullanılmamıştır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
