Düz Yazı Türleri – Çıkmış Sorular

DÜZ YAZI – ÇIKMIŞ SORULAR

1.     Aşağıdakilerden hangisi “Klasik tragedya (tra­jedi)”nin bir özelliği değildir? (1977/ÖSYS)

A)    Konuların tarih ve mitolojiden alınması

B)    Kişilerin soylu tabakadan seçilmesi

C)    Kahramanın iç çatışmasının ve kamuoyu­nun koro ile yansıtılması

D)    Çirkin ve korkunç olayların sahnede gös­terilmesi

E)    Üç birlik kuralına uyulması

 

2.     “Ben gazetedeki köşemde roman eleştirileri yapmam. Zaten bu köşenin görevi de eleştiri değildir. Amacım, okuyucuya bazı günlük so­­runları tanıtmak, bu sorunlar hakkında düşünce­­lerimi, derinliğe inmeden, kanıtlamaya kalkma­dan söylemektir. Kısa, yoğun, günübirlik yazılardır bunlar.” diyen bir sanatçının özellikle hangi türde yazdığı söylenebilir? (1984/ÖSYS)

A) Mektup                                      B) Fıkra

C) Deneme                                     D) Makale

E) Anı

 

3.     “Her gün yazıyorum. Her gün gazetede çıkıyor bunlar. Güncel sorular yanında edebiyat yazıları da yazıyorum. Bunlar, hikayelere benzer, hikayeciler biçiminde oluşturuyorum. Yazılarımı bu türün bilinen, alışılmış tekniğiyle değil, kendi istediğim gibi yazdım ve okuyucu da bunu benimsedi. Bu da benim için sürekli edebiyat çalışması oluyor.”

Yazarın paragrafta sözünü ettiği yazı türü aşağıdakilerden hangisidir? (1985/ÖSYS)

A) Makale                                      B) Deneme

C) Fıkra                                           D) Hikaye

E) Günlük

 

4.     Aşağıdakilerin hangisinde doğal destanlar bir arada verilmiştir? (1988/ÖSYS)

A)    İlyada, Kalevala, Oğuz Kağan

B)    İlyada, Kaybolmuş Cennet, Oğuz Kağan

C)    Kaybolmuş Cennet, Kalevala, Şehname

D)    İlyada, Kurtarılmış Kudüs, Kalevala

E)    Kurtarılmış Kudüs, Şehname, Odysseia

 

5.     Dünya edebiyatına deneme türünün ilk örneklerini kazandıran bu türün temsilcisi sayılan yazar aşağıdakilerden hangisidir?

(1989/ÖSYS)

A) Boileau                                      B) La Fontaine

C) Montaigne                                 D) Voltaire

E) J. J. Rousseau

 

6.     Yazar, bir toplum gerçeğini belirtmek istiyor. Bir çevreyi, bu çevrenin kişilerini görmüş, biliyor. Bundan bir roman çıkarmak istemiş. Ne var ki romanı okuyup bitirdikten sonra, zihnimizde yalnız birtakım olayların izleri kalıyor. Bir de yazarın bunlara karşı yergici tutumu. Yazarın tutumunu beğeniyor, öfkesine katılıyoruz. Ama bu, kitabı deneme ile röportaj arası bir yapıt olmaktan kurtaramıyor. Daha doğrusu ona bir roman tadı kazandırmıyor.

Bu parçada, aşağıdaki edebiyat türlerinden hangisine özgü nitelikler ağır basmaktadır?

(1989/ÖSYS)

A) Günlük                                       B) Eleştiri

C) Anı                                             D) Fıkra

E) Makale

7.     Aşağıdakilerden hangisi masalın özellikle­rinden biri değildir? (1989/ÖSYS)

A)    Olayların belli bir zamana bağlanmaması

B)    miş’li geçmiş zamanla anlatılması

C)    Belli bir yazarının bulunmaması

D)    Milli duygularla inançları işlemesi

E)    Eğitici nitelik taşıması

8.     Aşağıdaki yapıtlardan hangisi öbürlerinden farklı bir türde yazılmıştır? (1991/ÖSYS)

A)    Anna Karenina

B)    Vadideki Zambak

C)    Gülünç Kibarlar

D)    Tom Sawyer’in Maceraları

E)    Madam Bovary

 

9.     Aşağıdakilerden hangisi edebiyatımızda ünlü bir mektuptur? (1991/ÖSYS)

A)    Harname

B)    Şikayetname

C)    İskendername

D)    Garipname

E)    Zafername

 

10.   Aşağıdakilerden hangisi Klasik komedyanın özeliklerinden biri değildir? (1992/ÖSYS)

A)    Karakterleri çoğunlukla üst tabakadan, soylu kişilerden seçme

B)    Konuları, çağdaş toplumdan, günlük yaşantıdan alma

C)    Toplumsal çelişkilerin gülünç yanlarını vurgulayarak düşündürmeyi amaçlama

D)    Vurma, yaralama gibi acı verici olayları izleyicinin gözü önünde canlandırma

E)    Birbiri ardınca kesintisiz sürüp giden diyalog ve koro bölümlerinden oluşma

 

11.   Aşağıdaki eserlerden hangisi edebiyat türü bakımından ötekilerden farklıdır?

(1992/ÖSYS)

A)    Şermin

B)    Okun Ucundan

C)    Garip

D)    Türk Sazı

E)    Altın Işık

 

12.   Türk edebiyatında bu türün örnekleri, Cumhu­riyet’ten sonra verilmeye başlanmıştır. Ahmet Haşim’in “Bize Göre” ve “Gurabahane-i Lakla­kan” adlı yapıtlarındaki kimi parçalar, edebiya­tımızda bu türün ilk örnekleri sayılabilir. Türün en başarılı temsilcisi ise, Nurullah Ataç olarak bilinir. Sabahattin Eyüboğlu, Suut Kemal Yet­kin de bu türün ustaları arasında yer alır.

Bu parçadaki sözü edilen yazınsal tür aşağıdakilerden hangisidir? (1994/ÖSYS)

A) Öykü                                          B) Anı

C) Roman                                       D) Deneme

E) Gezi

 

13.   Tragedya türü ile ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? (1996/ÖSYS)

A)    Acıklı yönü ağır basan bir tiyatro türüdür.

B)    Ana karakterlerin halktan olması en önemli özelliğidir.

C)    Konuları, mitolojiden ve tarihten alınır.

D)    Zaman, yer ve olay birliği kuralına uyulur.

E)    Klasik bir dil ve üslup anlayışıyla yazılır.

 

14.   Tanzimat’a kadar Türk toplumunda onun yerini destanlar, efsaneler, mesneviler ve Halk hikayeleriyle masallar tutmuştur. Bir edebiyat türü olarak bize Tanzimat’tan sonra Batı’dan gelmiştir. İlk örnekler de Fransız edebiyatından yapılma çevirilerdir. Bunlardan ilk tanıdığımız yapıt, Yusuf Kamil Paşa’nın bir çevrisidir.

Bu parçada sözü edilen edebiyat türü aşa­ğıdakilerden hangisi olabilir? (1996/ÖSYS)

A) Hikaye                                       B) Tiyatro

C) Gezi                                           D) Anı

E) Roman

 

15.   Aşağıdaki destanlardan hangisi, birlikte verildiği ulusa ait değildir? (1997/ÖSYS)

A)    Manas – İran

B)    Ramayana – Hint

C)    Niebelungen – Alman

D)    Kalevala – Fin

E)    Ergenekon – Türk

 

16.   Yazarın, özgürce seçtiği bir konuda iddia ve ispatlama kaygısı gütmeden düşüncele­rini konuşma havası içerisinde “ben”li anla­tımla oluşturduğu yazı türüne ne ad verilir?

(1997/ÖSYS)

A) Deneme                                     B) Anı

C) Eleştiri                                       D) Röportaj

E) Makale

 

17.   Bu, son bir yıl içinde okuduğum romanlar arasında etkisinden uzun süre kurtulamadığım bir çeviri roman. Yazar, bu romanında öncekilerden farklı bir yol izlemiş. Bir kahramanın çevresinde gelişen bir öykü kurgulamış. Abartıyla yalınlığı, komediyle trajedinin özeliklerini bir arada kullanmış. Bir yıl gibi bir zaman dilimini çok az geri dönüşlerle anlatmış. Haftalarca “çok satanlar” listesinde yer alan bu çeviri yapıt, Türk okurundan gördüğü ilgiyi Fransız ve İngiliz okurlarından görmemiş. Bu durum, çevirmenin başarısı olarak değerlendirilebilir.

Bu parçada aşağıdaki yazı türlerinden hangisine ait özellikler ağır basmaktadır?

(2006/ÖSYS)

A) Makale                                      B) Deneme

C) Eleştiri                                       D) Fıkra

E) Günlük

CEVAPLAR

1 D         

2 B         

3 C          

4 A         

5 C          

6 B         

7 D         

8 C

9 B         

10 A

11 B

12 D

13 B

14 E

15 A

16 A

17 C