HALK EDEBİYATININ GENEL ÖZELLİKLERİ
1. Halk arasında gelişip yaygınlaşmış ve en fazla etki de İslamiyet’ten görmüş bir edebiyattır.
2. Âşık edebiyatı, Tekke edebiyatı ve Anonim Halk edebiyatı olmak üzere üç kolda gelişmiştir.
3. Bu edebiyatın yazarları halkın arasında bulunan üst tabakadan olmayan insanlardır.Çoğunlukla okuma yazma bilmeyen kimselerdir.
4. Topluma ayna tuttuğu için yazılan eserlerden halkın yaşantısına birebir şahit olunmaktadır.
5.Aşk, doğa sevgisi, özlem, güzellik, yiğitlik, ayrılık, gurbet, ölüm, zamandan yakınma, din ve tasavvuf başlıca temalardır. Bu temalar da anlatılırken de toplum yaşantısına sadık kalınmıştır ve somut özellikler aktarılmıştır.
6. Genellikle açık, yalın,sade ve içten bir anlatım seçilmiştir;ama ileriki yüzyıllarda Arapça ve Farsçanın etkisiyle de yazılmış ürünler vardır.
7. Şiir daha çok tercih edilen bir tür olmuştur. Anonim ve Tekke edebiyatı düz yazı ürünlerini kullanırken Aşık edebiyatı düz yazı ürünlerini kullanmamıştır.
8. Doğaçlama yoluyla irticalen söylenen bir edebiyattır.
9. Bu edebiyata ait ürünler “cönk” adı verilen defterler toplanmaktadır. Sözlü edebiyata ait ürünler de son zamanlarda yapılan derleme çalışmalarından elde edilmiştir.
10. Bu edebiyatın da kendine ait ahenk unsurları vardır.Kullanmış olduğu mazmunlar ve söz sanatları vardır.
11. Nazım birimi dörtlüktür ve hece ölçüsü kullanılmıştır. Osmanlı toplumunda 17. yüzyıldan itibaren şehirleşmenin yaygınlaşması ve özellikle “kalem şairi” denilen medrese eğitim almış kişiler aruzla ürün vermişlerdir.
NOT: Aruzla şiir yazan şairlerimiz denilince Aşık Ömer ve Aşık Gevheri gelecektir.
12. Bu edebiyatımız tamamen müzikle iç içedir. Orta Asya’dan beri kullanılan bir tür olarak her zaman müzik tercih edilmiştir.Mesela Aşık edebiyatı şairleri için saz ve müzik olmazlardan biridir.
