CÜMLEDE ANLAM – 10
1. (I) O kitabın sayfalarının çoğunu, satırların altlarını çizerek okudum. (II) Bu yazımda, o kitaptan aldığım tatların tümünü aktarmam olanaksız. (III) O, gerçek bir yazar; sevgiyi bilen, öğreten ve öykülerine sindiren. (IV) Bu kitabı, özellikle yazar olmaya hevesli kişilerin mutlaka okuması gerekir. (IV) Çünkü sevginin öykücüsü bu yazarımızın yazılarından öğrenilecek çok yararlı şeyler var.
Bu parçadaki numaralandırılmış cümlelerin hangilerinde, övücü sözler kullanılmadığı halde övgü anlamı vardır?
A) I. ve II. B) I. ve IV. C) II ve III.
D) ll.ve V. E) III ve lV.
(ÖYS 1998)
2. Bir işe girişme konusunda “Hele yeni değişiklikleri ve gelişmeleri bekleyelim.” diyen bir kimsenin bu tutumu aşağıdaki niteliklerden özellikle hangisine daha uygundur?
A) Sakınımlı (ihtiyatlı)
B) Kararsız
C) Düşünceli
D) Kuşkulu (şüpheci)
E) Ürkek
(ÜSS 1977)
3. İnsanlarda, kurallara uyma alışkanlığıyla sorumluluk duygusunun yerleşmiş olması arasında sıkı bir ilişki vardır.
Aşağıdakilerden hangisi anlam bakımından bu cümleye en yakındır?
A) Büyük sorumluluklar yüklenmiş kişiler kurallara uymak zorundadır.
B) Sorumluluğunu bilen insanlar, kurallara uyarlar.
C) Bazı kurarlar insanları sorumluluklarını yerine getirmeye zorlar.
D) Sorumluluktan kaçınmayan kişiler herkesi kurallara uymaya zorlarlar.
E) Kurallara uyan kişiler, sorumluluk almaktan hoşlanırlar.
(ÖSS 1992)
4. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde “aşamalı bir durum, bir durumun gitgide ilerlemesi” anlatılmaktadır?
A) Kavgada baştan başa kana boyandı.
B) Köyden köye telefonla konuşulabiliyor.
C) Güzellik anlayışı kişiden kişiye değişir.
D) Konuşurken daldan dala atlıyor.
E) Yıldan yıla işler kötüleşiyor.
(ÖSS 1981)
5. (I) Kenya’da günlerce Klimanjaro tepelerine tırmandım. (II) Naivasha Gölü kıyısında flamingoları seyrettim bir akşam. (III) Flamingolar kıyıda pembe bir bulut oluşturuyorlar. (IV) Güneşin renkleriyle bütünleşir gibi. (V) Güneş batarken bir canlılık yaşanıyor. (VI) Sonra kuşlar, böcekler, kısacası tüm canlılar ağır ağır çekiliyorlar köşelerine
Yukarıdaki parçada, yazarın numaralanmış cümlelerinden hangisi, kendinden önceki cümlenin bir öğesi durumundadır?
A) II. B)III C)IV. D)V. E) VI.
(ÖSS 1999 İPTAL EDİLEN)
6. Yalnızca güneşli günlerde yürüyen kişi, amacına ulaşamaz.
Aşağıdakilerden hangisi bu cümlede anlatılmak istenene anlamca en yakındır?
A) isteneni elde etmek her koşulda çalışmayı zorunlu kılar.
B) Başarılı olmak için insanın ne istediğini bilmesi gerekir.
C) İnsan, attığı her adımın sorumluluğunu taşımalıdır.
D) Değişik ortamlara kısa sürede uyum sağlamak güçtür.
E) Seçici olmak insanları güçlüklerle yüz yüze getirir.
(ÖSS 2008)
7. (I) Konu “kitap” oldu mu herkes bir şeyler söylüyor. (II) Bana ters gelen bir görüş İse bugünlerde oldukça yaygın. (III) O da şu; Kitap konusunda yetişkin ve çocuk ayrımı yapılamaz. (IV) Çünkü iyi bir çocuk kitabı, mutlaka yetişkinlere de seslenir. (V) Bu düşüncenin doğruluğuna inanmıyorum. (VI) Nedeni de şu; Çocukların severek okuyacakları nitelikli bir kitap, yetişkinlere pek bir şey söyletmeyebilir ya da yetişkinlerin severek okuyacağı bir kitap, çocukları hiç de heyecanlandırmayabilir.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangileri “çocuklarla yetişkinlerin aynı kitaplardan hoşlanmayacağı” düşüncesine ters düşmektedir?
A) I. ve III. B) I. ve IV. C) I. ve VI.
D) III. ve IV E) IV ve VI.
(ÖSS 1997)
8. Aşağıdakilerden hangisi, “Size tuhaf gelecek ama benim sevmediğim şair yok; ne var ki birinin tek şiirini severim, ötekinin otuz şiirini,” cümlesine yakın anlamdadır?
A) Beğendiğim bir şiiri olmayan şair yoktur.
B) Değişik biçimlerde şiir yazan şairleri daha çok severim.
C) Daha çok, büyük şairlerin şiirlerini beğenirim.
D) Benim için her şiir kendine göre bir güzellik taşır.
E) İlk şiirini beğendiğim bir şairin diğer şiirlerini de beğenirim.
(ÖSS 1991)
9. (I) Yapıtta, anılarla yaşantıların, düşlerle gerçeklerin, çağrışımlarla olayların ip içe, arka arkaya verilmesi ve bunda ara sıra ölçünün kaçırılması karışıklık doğuruyor, (II) Bu da yer yer konunun kavranmasını önlüyor, (III) Ayrıca anlatımın açıklıktan uzaklaşmasına yol açıyor. (IV) Gene de bu olanaksızlıklar İçinde yapıtın kusurları büyük değil. (V) Başka bir deyişle bütün olanaksızlıklara karşın yapıtın ulaştığı başarı övülmeye değer.
Bu eleştiride eleştirmen, yazar hakkında olumlu şeyler söylemeye kaçıncı cümlede başlıyor?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
(ÖYS 1992)
10. (I) Yaşça sınıfın en küçüklerindendim. (II) Okumayı çok severdim. (III) Haftada en az bir kitap okurdum. (IV) Okuduklarım değişik türde kitaplardı. (V) Bunlar arasında en çok serüven romanlarından hoşlanırdım.
Yukarıda numaralanmış cümlelerden hangileri neden-sonuç ilişkisiyle birbirine bağlıdır?
A) I. ve II. B)II ve III
C) II. ve IV. D) III. ve IV.
E) IV ve V.
(ÖSS 1995)
11. Aşağıdaki atasözlerinden hangisi anlamca ötekilere ters düşmektedir?
A) Akıllı düşman, akılsız dosttan hayırlıdır.
B) Akıl adama sermayedir.
C) Akıllı köprü arayana dek, deli suyu geçer.
D) Akılsız başın cezasını ayaklar çeker.
E) Akıl olmayınca başta, ne kuruda biter ne yaşta.
(ÖSS 1986)
12. Başarılı bir sanatçı zamanla ne kadar değişirse değişsin, aynı yolda İlerlemekten, aynı ana çizgiyi sürdürmekten başka bir şey yapmaz.
Aşağıdakilerden hangisi anlam bakımından bu cümleye en yakındır?
A) Gerçek bir sanatçının, eski yapıtlarıyla yeni yapıtları arasında temel özellikleri açısından büyük farklar görülmez.
B) Düşünce ve davranışlarında tutarlı olan sanatçılar, biçim ve içerik yönünden dengeli ürünler ortaya koyarlar.
C) Sanatçının belirli bir düzeye erişmesi ve bunu koruması, sürekli çalışmasını gerektirir.
D) Duygu ve düşüncelerini sanatıyla bütünleştiren kişi, kalıcı eserler verebilir.
E) Sanatçı başlangıçta kendini kabul ettirebilmek için kişiliğini yansıtan eserler vermek zorundadır.
(ÖSS 1992)
13. I.Çevirmen, bir cümledeki sözcüklerin tek tek anlamını değil, cümlenin bütünündeki anlamı yansıtmaya çalışmalıdır.
II. Çevirmenin, bir sanatçı titizliğiyle yazarın üslubuna yaklaşması gerekir.
III. Çevirmen, yazarın kullandığı sözcüklerin yalnızca sözlüklerdeki ilk anlamını değil, onların duygusal ve çağrışımsal anlamlarını da yansıtmaya çalışmalıdır.
IV. Çevirmen, sadece sözcüklerin karşılığını koymakla yetinmemeli, onları cümle içine yerleştirirken de titiz davranmalıdır.
V. Çevirmen, çevirdiği yazarın dil ve anlatım özelliğine elinden geldiğince bağlı kalmalıdır.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangileri, anlamca birbirine en yakındır?
A) I. ve II. B) II. ve III C) II.ve V.
D) III. ve V. E) IV. ve V.
(ÖSS 1992)
14. Bir yazarın çocukluğu, o yazarın banka hesabıdır.
Bu cümlede öne sürülen görüş aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yazarın sanatsal yaratıları, çocukluk anılarıyla, çocuklukta yaşadıklarıyla beslenir.
B) Yazarların çocukluktaki birikimleri, yaşlılık döneminde anlam kazanır.
C) Mutlu bir çocukluk dönemi geçirenler sonraki yıllarda yazar olabilir.
D) Her yazar çocukluğunda, farkında olmadan, yazarlığa hazırlık dönemi yaşamıştır.
E) Bir kimsenin yazar olmasında ilk adım, çocukluğunu anlatmasıdır
(ÖSS 2002)
15. “O dönemin aydınları, ulusçu, halkçı ve laik bir tutumla, yarının bugünden başladığı inancıyla ve çağdaşlaşma tutkusuyla yollarında ilerlemişlerdi.”
Yukarıdaki tümcede (cümlede) tanıtılan aydınlar, aşağıdaki davranışlardan hangisini göstermez?
A) Kendi toplumunun kültür ve geleneklerine önem vermek
B) Günün koşullarına uymakta özen göstermek
C) Geçmişe oldukça sıkı bir bağlılık duymak
D) Toplumdaki her bireyin mutluluğuyla yakından ilgilenmek
E) Devlet işlerini dini otoriteden soyutlamak
(ÜSS 1979)
CEVAPLAR
| 1.B | 6.B | 11.C |
| 2.A | 7.D | 12.A |
| 3.B | 8.A | 13.C |
| 4.E | 9.D | 14.A |
| 5.C | 10.B | 15.C |
