CÜMLEDE ANLAM – 12
1. Aşağıdakilerin hangisinde, yapılmakta olan bir iş bildirilmektedir?
A) Yarın erkenden yola çıkıyoruz.
B) Küçük halam öbür gün bize geliyor.
C) Verdiğin kitabı büyük bir zevkle okuyorum.
D) Savaşta ölen dayımın adını, bana koyuyorlar.
E) Çarşamba günü ölüyor, perşembe günü de gömüyorlar.
(ÖSS 1985)
2. (I) Sanatçı, öykülerinde daha çok toplumumuzun kırsal alanlarda yaşayan insanlarının yaşamını, onların doğa ve çevre ile olan ilişkilerini yansıtır. (II) Anlatımda günlük konuşma dilinin inceliklerinden ustaca yararlanarak, kısa ve anlamca yoğun cümleler kurmaya büyük bir özen gösterir. (III) Zaman zaman, doğup büyüdüğü Trakya yöresinin yerel sözcüklerini de özgün biçimleriyle kullanır. (IV) Yerel dili, yerel sözcükleri kullanacağım derken, yadırgatıcı olmaktan kaçınır, hiçbir zaman yapaylığa düşmez. (V) Onun bu sözcükleri kullanmadaki amacı, okurlarına, dilimizin sözcük yönünden ne kadar zengin olduğunu göstermektir.
Yukarıda numaralanmış cümlelerin hangilerinde beğenme söz konusudur?
A) l. ve II. B) II. ve III. C) II. ve IV.
D) III. ve IV. E) IV. ve V.
(ÖSS 1994)
3. Ben, kendine özgü patikası olmayan yazarları sevmedim hiç. Ama özellikli olmak için zoraki başkaldırı yazılan yazanları değil, kendiliğinden böyle olanları sevdim.
Bu sözleri söyleyenin, yazarlarla ilgili beklentisi nedir?
A) Sanatsal yaratılarda, önemli konulan seçme ve İşleme
B) Başkalarından farklı olarak öteki sanatçılara yol gösterme
C) Var olan biçimleri yeni arayışlarla zenginleştirme
D) Bilinen sanat akımlarının dışında kalmayı üstünlük sayma
E) Kimseye benzememeyi doğallıkla başarabilme
(ÖSS 2008)
4. (I)Geçen yıl yitirdiğimiz ressam ve dokuma sanatçısının eserleri, bu ayın sonuna değin İstanbul Sanat Galerisi’nde sergileniyor, (II) Bunlar, büyük bir sabır, beceri ve ileri bir teknikle oluşturulmuş. (III) Dokumalarını adeta bir yağlı boya tuvaline dönüştüren sanatçının esin kaynaklarını, kurumuş yapraklar, ağaç kabukları ve parşömen kâğıdı oluşturuyor. (IV) Tüm bu dokuların, renklerin ve tonlarının değişik anlamları var; sanatçı bunlarla hem gelişmeyi, hem de yaşamın sürekliliğini ve gelip geçiciliğini vurgulamak istiyor. (V) Yapıtlarında yansıttığı yaşam kimi yönleriyle bugünün insanını da kuşatıyor.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangisi sözü edilen sanatçının, yaşama yönelik görüşünü içermektedir?
A) I. B) II. C)lll. D) IV. E) V.
(ÖSS 2001)
5. “Halk, senin ‘benim, bütün teklerin buluştuğu, damlaların göl, elin ayağın beden, akılla duygunun kafa olduğu, değişik renk, ses ve konuların kaynaştığı, birliğe vardığı yerdir.”
Bu parçada vurgulanmak istenen düşünce, aşağıdaki tümcelerden (cümlelerden) hangisinde belirtilmiştir?
A) Halk, elementlerin oluşturduğu bileşikler gibi, bireylerin oluşturduğu bir bileşimdir.
B) Halkın, onu oluşturan bireylerin dışında bir niteliği yoktur.
C) Bireyler, halkın ayrımsız (farksız) öğeleridir.
D) “Halk” kavramı ile “bireyler” kavramı arasında bir ayrım (fark) yoktur.
E) Halk, bireylerin oluşturduğu karma bir toplamdır.
(ÜSS 1979)
6. Aşağıdakilerin hangisinde soru, cümlede bildirilen eylemi yapanı bulmaya yöneliktir?
A) Kardeşin hangi okula gidiyor?
B) Gönderdiğim paketi almadın mı?
C) Bu resmi hangi öğrenci yapmış?
D) Arkadaşın o kitabı nereden almış?
E) Otobüste kime selâm verdin?
(ÖSS 1986)
7. Aşağıdakilerin hangisinde “Hızlı koşsa da yetişemez.” cümlesinde olduğu gibi, belirli bir koşul gerçekleştiği halde istenilen amaca ulaşılamayacağı anlamı vardır?
A) Kar yağsa da yollar kapanmaz.
B) Trafik sıkışık da olsa geç kalmaz.
C) Zaman az da olsa İşini yarım bırakmaz.
D) İşi acele de olsa uğramadan gitmez.
E) Erken yatsa da uyuyamaz.
(ÖSS 1988)
8. Halk şiiri doğal ve içtenlikli bir anlatım üzerine temellenir.
Aşağıdakilerden hangisi, bu cümleye anlamca en yakındır?
A) Halk şairi, sözünü şiire dönüştürürken içinden geldiği gibi söyler.
B) Aşk, halk şiirinde en çok işlenen konulardan biridir.
C) Halk şiirinin sazla, sözle, daha doğrusu müzikle sıkı bir kan bağı vardır.
D) Halk şiiri, halkın içinde bulunduğu somut koşulların ürünüdür.
E) Halk şairi, şiirlerinde, halkın acılarını, çilelerini yansıtır.
(ÖSS 2001)
9. Çok güçlü ve sınırsız bir hayal gücüne sahip romancılar bile yazarken, kendi anılarından yararlanırlar.
Aşağıdakilerden hangisi bu cümlede anlatılmak istenene anlamca en yakındır?
A) Gerçekçi yapıtlar ortaya koyma, yazarın yaşadığı olayları anlatmasını gerektirir.
B) Bir yapıtın kalıcılığı, yazarın yaşamıyla olan ilişkisine bağlıdır.
C) Romancıların ortaya koyduğu ürünler, başlarından geçen olaylardan izler taşır.
D) Sanatçının gücü, değişik konulan işlemesiyle ortaya çıkar.
E) Anılarından, ancak geniş bir hayal gücüne sahip romancılar yararlanır.
(ÖSS 1995)
10. (I) Karagöz’ün yaşamımızdaki yeri için: “Bitti.” deniyor, (II) Bu doğru değil. (III) Karagöz, 14. yüzyıldan beri kendini sürekli yenileyerek bugünlere gelmiştir. (IV) Onda, edebiyat, müzik kısaca güzel sanatlar adına ne biliyorsak, hepsi vardır. (V) Dini bakımdan bakarsanız, tasavvuf vardır onda. (VI) Böyle bir sanatı nasıl yok etmeye çalışırız?
Yukarıdaki parçada numaralanmış cümlelerin hangilerinde, I. cümlede belirtilene karşı çıkışın gerekçelerine yer verilmiştir?
A) II. , III. , IV B)ll., IV, V. C) III., IV., V.
D) III. , V. , VI. E) IV.,. V, VI.
(ÖSS 2000)
11. (I) Arşivlemek, saklamak, belirli bir alanda yetişmiş insanlarımızı ve onların değerli ürünlerini gelecek kuşaklara aktarmak gibi bir görevin önemini kavrayamadık. (II) Oysa uygarlaşmanın en önemli göstergelerinden biri de geçmişi korumak ve yarına bırakmaktır. (III) Biz, bu görevi özellikle müzik alanında gerçekleştiremedik. (IV) İşte bu kitap, böyle bir boşluğu doldurmak amacıyla hazırlanmıştır.
Yukarıdaki parçada numaralanmış cümlelerin hangilerinde topluma eleştirel bir bakış söz konusudur?
A). I. ve II, B) I. ve III. C) II, ve III.
D) II. ve IV. E) III. ve IV.
(ÖYS 1994)
12. (I) Yapıtlarında yazarın araya girişi yok denecek kadar azdır, (II) Çünkü o, romanını, öyküsünü diyaloglarla kurar. (III) Yazı tekniğinin en belirgin özelliği diyaloglarda kendini gösterir. (IV) Kişileri, çaresizlik içinde ne denli bunalırlarsa bunalsınlar, dünyaya değiştirilemez bir karamsarlıkla bakmazlar. (V) Tersine, en kötü koşullar altındayken bile yaşamda aydınlık bir yön bulurlar. (VI) Bütün bunlar, yazarın İnsanlık yaklaşımı, onları eksiksizce tanıma ve yansıtmadaki ustalığıyla açıklanabilir.
Bu parçada, sözü edilen yazarın yapıtlarındaki özelliklerin temel nedeni numaralanmış cümlelerin hangisinde belirtilmiştir?
A) I. B) III. C) IV. D)V. E) VI.
(ÖYS 1998)
13. Dedem ne zaman bir işi bitirmek için koşturan birini görse: “Biraz bekle de daha tez bitirelim” derdi.
Bu düşünceyle ilgili bir yazı yazmanız gerekse, bu yazıda aşağıdakilerden hangisini özellikle vurgulamak istersiniz?
A) Bir işi bitirmede en önemli etken zamanı iyi seçmektir.
B) Bir işi bir çırpıda bitirmeye yeltenmek, doğru değildir.
C) Bir işi bitirmek için, yaşlıların yardımı gerekir.
D) Bir işe tezcanlılıkla başlamak, onu bitireceğiz demek değildir.
E) Bir işin süresi, tezcanlı davranmakla kısaltılamaz.
(ÜSS 1978)
14. (I) Bu söyleşimiz sırasında bana yönelttiğiniz sorular düşüncelerimi gözden geçirme olanağı sağlıyor. (II) Ne yapıyorum, nasıl yapıyorum sorularını yanıtlamak gerçekten kolay değil. (III) Çünkü ne yaptığımız, nasıl yaptığımız üzerinde, yazarken daha az, yazdıktan sonra daha çok düşünürüz. (IV) Aslında yazı ustalığı uzun, çok uzun yıllardan sonra kazanılan bir beceridir. (V) Bu beceri sürekli bir gelişim gösterir.
Yukarıdaki parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde karşılaştırma söz konusudur?
A) I. B)ll. C)lll. D) IV. E) V.
(ÖSS 1999 İPTAL EDİLEN)
15. “Bu durum, her ulusun edebiyatını karşılaştırmalı bir …….. ele almayı zorunlu kılar.”
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere getirilebilecek en uygun sözcük aşağıdakilerden hangisidir?
A) bakışla B) düşünceyle
C) açıklamayla D) yöntemle
E) anlayışla
(ÖSS 1981)
CEVAPLAR
| 1.C | 6.C | 11.B |
| 2.C | 7.E | 12.E |
| 3.E | 8.A | 13.E |
| 4.D | 9.C | 14.C |
| 5.A | 10.C | 15.D |
