1. Yağmur yağıp saçıldı
Türlü çeçek suculdı
Yinçü kapı açıldı
Çından yıpar yugruşur
Günümüz Türkçesiyle:
Yağmur yağdı ve suları her tarafa saçıldı
Türlü türlü çiçekler açtı
Sanki bir inci muhafazası açıldı
Sandal ve misk kokuları birbirine karıştı
a. Bu şiirin türünü belirleyiniz.
KOŞUK
b. Bu şiirin kafiyesini ve kafiye düzenini tespit ediniz.
-ıldı: redif ç/c : yarım kafiye
Aaab : düz uyak
2. Ben yürürem yana yana
Işk boyadı beni kana
Ne âkilem ne divane
Gel gör beni ışk n’eyledi
Geh eserem yeller gibi
Geh tozarım yollar gibi
Geh akaram seller gibi
Gel gör beni aşk n’eyledi
(ışk: aşk)
Yunus Emre
Bu şiiri aşağıdaki özelliklere göre değerlendirip yazınız.
a. Nazım Birimi: DÖRTLÜK
b. Nazım Türü: İLAHİ
c. Kafiyesi: ZENGİN KAFİYE
ç. Kafiye Şeması: DÜZ UYAK (aaab/cccb)
d. Redif: Gel gör beni aşk n’eyledi
e. Tema: İlahi aşk
3. Aşağıdaki boşlukları doğru şekilde doldurunuz.
a. DİVAN-I LÜGAT’İT TÜRK Türkçenin ilk sözlüğü, dil bilgisi kitabıdır.
b. KUTADGU BİLİG Türk edebiyatında yazılmış ilk mesnevidir.
c. DİVAN-I HİKMET tasavvufi bir eser olup Ahmet Yesevi tarafından yazılmıştır.
ç. KUTADGU BİLİG alegorik bir eserdir, dört sembolik kahramanın karşılıklı konuşmalarından oluşur.
d. Geçiş dönemi eserleri HAKANİYE lehçesiyle yazılmıştır.
e. İslami Dönem’in ilk dil ve edebiyat ürünleri YALIN VE SADE BİR Türkçeyle yazılmıştır.
4. Aşağıdaki yargılardan bazıları doğru, bazıları yanlıştır. Doğru olan yargıların karşısına “D”, yanlış olanların karşısına “Y” yazınız.
| a.Hoca Ahmet Yesevi’nin yazdığı şiirlere “hikmet” adı verilmiştir. |
D |
|
b. İslami Dönem’in ilk eseri Kutadgu Bilig’dir. |
D |
|
c. Divan-ı Hikmet, dinî-tasavvufi halk şiirinin başlangıcı sayılır. |
D |
|
ç. Dîvânu Lugati’t-Türk aruz vezniyle yazılmıştır. |
Y |
|
d. Atabetü’l Hakayık siyasetname özelliği gösterir. |
Y |
1. Bu şiirin ezberlenmesini kolaylaştıran unsurlar nelerdir? Şiirden örnekleyiniz.
Şiirin ahenk unsurları: Ölçüsü, nazım birimleri, nazım şekilleri, uyakları, uyak örgüleri, redifleri, asonans ve aliterasyonları … dır.
2. Şiirdeki “Hayata beraber başladığımız / Dostlarla da yollar ayrıldı bir bir” ve “Gökyüzünün başka rengi de varmış! / Geç fark ettim taşın sert olduğunu.” dizelerinde anlatılmak istenenle ilgili neler söylenebilir?
Dostlarla yolların ayrılması sevdiği dostların arkadaşların ya da yaşıtlarının ölmesi kendisini kalması
Geç fark etmek ve taşsın sert olduğunu anlamak kelime gruplarıyla da ölümün farkına geç varılması kastediliyor.
3. Otuz Beş Yaş adlı şiirde söyleyicinin özellikleri ile ilgili neler söylenebilir?
Ölümden korkan , yaşadıkları bazı şeylerin farkına geç varan ve bazı şeylerden nedamet duyan biri diyebiliriz.
4. Otuz Beş Yaş şiirinin ismi ile dize sayısı arasında nasıl bir ilgi kurulabilir? Açıklayınız.
Otuz Beş Yaş şiiri özellikle 35 dizeden oluşturulmuştur.
5. Otuz Beş Yaş adlı şiirdeki sıfatları bularak bunların türünü ve metindeki işlevlerini belirleyiniz.
|
Delikanlı çağımızdaki cevher |
İşaret Sıfatı |
|
çizgili yüz |
Niteleme Sıfatı |
|
bu yüz |
İşaret Sıfatı |
|
gözler altındaki halkalar |
İşaret Sıfatı |
|
mor halkalar |
Niteleme Sıfatı |
|
Yıllar yılı dost bildiğim aynalar |
Niteleme Sıfatı |
|
Hangi resmime |
Soru Sıfatı |
|
o günler |
İşaret Sıfatı |
|
o şevk |
İşaret Sıfatı |
|
o heyecan |
İşaret Sıfatı |
|
Bu adam |
İşaret Sıfatı |
|
güler yüzlü adam |
Niteleme Sıfatı |
|
ilk aşkımız |
Sıra Sayı Sıfatı |
|
ilk aşkımız |
Belgisiz Sıfat |
|
bir dert |
Belgisiz Sıfat |
|
bu cena |
Belgisiz Sıfat |
|
kaçıncı bahçe |
Sıra Sayı Sıfatı |
|
kaç yaşında |
Soru Sıfatı |
6. Cahit Sıtkı Tarancı, Fransa’da öğrenciyken Fransa’nın Alman orduları tarafından işgaline tanık olmuş, Fransa’dan Cenevre’ye geçmek için tehlikeli bir yolculuğa çıkmıştır. Bu yolculuk esnasında bombalanan şehirleri, ölen insanları görmüş, ölüm korkusu benliğine yerleşmiştir.
Yukarıdaki bilgilerden yararlanarak Otuz Beş Yaş şiiri ile şairin hayatı arasında nasıl bir ilişki kurulabilir? Açıklayınız.
Cahit Sıtkı Tarancı’nın yukarıda anlatılan olayla hayatı ve eserleri arasında ilişki vardır. Çünkü yaşadığı ölüm ve ölüm korkusu eserlerine sürekli yer etmiştir. Ölmek ya da yaşama sevinci onun eserlerinde çokça işlediği konudur.
7. Aşağıdaki şiirlerin konularına göre türlerini nedenleri ile birlikte belirtiniz.
|
Şiirler |
Şiirin Türü |
Nedeni |
|
Bu vatan toprağın kara bağrında Sıradağlar gibi duranlarındır. Bir tarih boyunca onun uğrunda Kendini tarihe verenlerindir. Orhan Şaik Gökyay |
Epik Şiir |
Yiğitçe , mertçe , kahramanlık duyguları ifade edilmiştir. |
|
daha dokunmadan kurudu irem çöllere bir türlü yağamıyorum yeni bir koşunun başlangıcında biraz deprem sonrası biraz şehir hülyâsı bir kalp yangınından geriye kalan siyah gözlerine beni de götür artık bu yerlere sığamıyorum Nurullah Genç |
Lirik Şiir |
Duygusal yönü ağır basan şiirdir. |
|
Ne atom bombası, Ne Londra Konferansı; Bir elinde cımbız, Bir elinde ayna; Umurunda mı dünya! Orhan Veli Kanık |
Satirik Şiir |
Dönemin sorunlarına , buhranlarına mizahi yaklaşmıştır. |
]]>