Metni Anlama ve Çözümleme
İki hayali vardır: Matbuat aleminin önde gelen yazarlarından olmak , iki arkadaşı Hüseyin Nazmi’nin kız kardeşi evlenip mutlu olmak.
Kız kardeşinin eniştesi tarafından dövülmesi ve sonucunda ölmesi , Lamia’nın bir başkasıyla evlenmesi.
Hakim (İlahi –Tanrısal ) bakış açısı ile yazılmıştır.
Mai ve Siyah romanı kahramanın hayalleri üzerine kuruludur. Dolayısıyla kahramanın iç dünyasını anlamak için iç konuşmaların daha sık yapılması gerekiyordu ki bu romanda da bolca yapılmıştır.
Bu romandaki Ahmet Cemil karakteri Servetifünun yazarlarını temsil eder. Onların da çok büyük hayalleri vardır fakat hayatın gerçekleri karşısında onlarda da bir yılgınlık ve karamsarlık olmuştur. Bu durum da onlar ister istemez toplumdan bir uzaklaşma duygusu oluşturmuştur.
Mai hayalleri, siyah gerçekleri…
Hayatın gerçekleri daha ağır basmıştır. İstanbul’u terk etmesi gayet normaldir. Özellikle aşık olduğu Lamia’nın bir başkasıyla evlenmesi ondan bir bunalıma neden olmuştur.
Servetifünun romanı toplumsal yönü ağır basan bir roman değildir. Sanat için sanat anlayışı ile yazılmıştır. Bu dönem romanı daha çok aydın kesimin içinde bulunduğu romandır. Zaten Servetifünun Edebiyatı’da bir kaçış edebiyatıdır, toplumsal gerçeklerle çok ilgilenmez.
Önceleri ağır ve süslü yazan dönem romancıları daha sonraları romanını sadeleştirmesi içinde bulunduğu dönemin etkisiyledir. Çünkü 1938 yılından sonra hemen hemen herkes sade ve anlaşılır dille yazacaktır.
Etkinlik
Bu bilgiden yola çıkarak yazarın hayatının metindeki izdüşümlerine örnekler veriniz.
Halit Ziya, aslında kendini ve döneminin şair ve yazarlarını oldukça realist şekilde anlatmıştır.
Asım Bezirci, Seçme Romanlar
Bu parçada verilen düşünceye katılıyor musunuz? Açıklayınız.
Katılıyorum . Ahmet Cemil, hayatı romantik olarak yorumlayıp fazla hayal dünyasında yaşamıştır. Gerçeklerden çok kopmuş ve kurduğu hayaller hep bir başkasının tercihlerine bağlı kalmıştır.
|
TANZİMAT VE SERVETİFÜNUN ROMANININ ÖZELLİKLERİ |
|
|
TANZİMAT DÖNEMİ ROMANININ ÖZELLİKLERİ |
SERVETİFÜNUN DÖNEMİ ROMANININ ÖZELLİKLERİ |
|
“Toplum için sanat” anlayışına bağlı olarak sosyal yarar amaçlanmıştır. Evlilik, esaret, batıl inançlar, töre, yanlış Batılılaşma gibi temalar işlenmiştir. |
“Sanat için sanat” anlayışına bağlı kalınmış ve halka seslenmek düşünülmemiştir. Bu dönem romancıları aşk, kadın, evlilik, tabiat, yalnızlık, ümitsizlik, karamsarlık gibi bireysel temaları işlemişlerdir. |
|
Dil şiire göre daha sadedir. Cümleler kısa, anlaşılır özellik taşımış ve konuşma diline yaklaştırılmıştır. |
Konuşma dilinden tamamen uzaklaşılmış, Arapça ve Farsça dil kurallarına geniş ölçüde yer verilmiştir. 0 zamana kadar edebiyatımızda kullanılmayan bazı kavramlar Fransız edebiyatından esinlenerek Türkçeye aktarılmıştır. Bu kavramlar, Farsçanın kurallarına göre tamlama ve birleşik sıfat yapılarak kullanılmıştır. |
|
Sanatçılar, Fransız edebiyatından etkilenmiş olsalar bile Doğu hikâye geleneğinden (Meddah hikâyelerinin etkisi ve tekniği görülür.) tam olarak kurtulamamışlardır. |
Batılı tarzda romanlar yazılmıştır. |
|
Roman ve öykülerde, mekân genelde İstanbul’dur ve kahramanlar İstanbul’un aydın çevrelerinden seçilmiştir. |
Olaylar genelde İstanbul’da geçer (II. Abdülhamit Devrinde gezi özgürlüğü olmadığından sanatçılar, İstanbul dışındaki yerleri yeterince tanıyamamışlardır.). |
|
Romantizmden etkilenen Ahmet Mithat Efendi, Namık Kemal, Şemsettin Sami gibi yazarların eserlerinde rastlantılara çok yer verilmiş; bireyi eğitme, toplumu düzeltme amacı güdülmüştür. Hikâyenin akışı kesilerek okuyucuya bilgiler aktarılmıştır. |
Realizm ve natüralizmin etkisi görülmüştür. Bu akımların bir sonucu olarak hayatta görülen ve görülme olanağı olan olay ve kişiler anlatılmıştır. Teknik kuvvetlenmiş, gereksiz tasvirler yapılarak ya da gereksiz bilgiler verilerek hikâyenin akışı kesilmemiştir. |
|
Yazar eserde kendi kişiliğini gizlememiş, olaylara müdahale etmiştir. |
Yazar eserde kendi kişiliğini gizlemiştir. Olaylar, yazarın gözüyle değil; eser kişilerinin bakış açısıyla anlatılmıştır. |
]]>