Metni Anlama ve Çözümleme

1. Okuduğunuz metinden alınan aşağıda anlamları verilen deyimleri boşluklara doğru şekilde yerleştiriniz.

iki dirhem bir çekirdek-her taşın altından çıkmak-yola gelmek-zırva tevil götürmez

a.ZIRVA TEVİL GÖTÜRMEZ: Saçma olan bir düşünceyi döndürme, çevirme yolu ile savunmaya kalkışanlara söylenen bir söz.

b. YOLA GELMEK: İstenilen biçimde davranışı kabullenmek, düzelmek, uslanmak.

c.HER TAŞIN ALTINDAN ÇIKMAK: Her yerde görünmek, her olaya karışmak.

ç. İKİ DİRHEM BİR ÇEKİRDEK: Çok güzel ve özenli giyinmiş.

2. Okuduğunuz oyunun kişileri kimlerdir? Bu kişilerin özelliklerini bulunuz.

Pişekar: Oyunun baş karakterlerinden biridir. Sahneye ilk çıkan her zaman Pişekar’dır. Aynı zamanda oyunun yönlendiricisidir. Pişekar’ın elinde şakşak denilen bir sopa vardır. Birbirine vurarak ses çıkartır ve oyunu yönlendirir. Pişekar, Hacivat’ın orta oyunundaki karşılığıdır. Eğitim görmüş ve kültürlüdür. Kavuklu’yu bu anlamda eğitir ve yönlendirir. Dönemin İstanbul Türkçesini konuşur ve konuşmasında bolca Arapça ve Farsça sözcüklere yer verir. Oyunda fikir danışılacak kişi Pişekar’a başvurur. Oyuncuların akıl hocasıdır.

Kavuklu: Oyunun ana karakterlerindendir. Karagöz’ün orta oyunundaki karşılığı olarak kabul görür. Okumamış, saf, iyi niyetli, herkese inanan, nerede nasıl davranmasını bilmeyen, deli dolu ve işsiz bir tiptir. Oyundaki güldürünün ana kaynağı Kavuklu’dur. Onun söylenenleri yanlış anlaması, Pişekar’ın söylediklerinin zıttını yapması izleyiciyi güldürür. Aynı zamanda söyleşme bölümünde tekerleme okur. Oyun sırasındaki entrikalar hep Kavuklu’nun başının altından çıkar.

Zenne: Erkek oyuncuların canlandırdığı kadın karakteridir.

3. Okuduğunuz metinden güldürü ögelerini tespit ediniz.

Güldürü özellikleri taklitlerle yanlış anlamalarla sağlanmıştır.

ÖRNEK:

1. — Canım dört beş kilometre kadar bir şey.
2. — O da ne demek öyle?
3. — Hangisi?
4. — Güllümetresi.
5. — Canım kilometre dedim ki mesafe mesahasıdır.

Kilometreyi güllümetre olarak anlaması güldür  özelliği katar.

4. Kavuklu’nun fotoğrafçılık yapmaya çalışması oyunun hangi bölümünden alınmıştır? Açıklayınız.

Fasıl bölümünden alınmıştır.

5. Kavuklu’nun Pişekar’dan talebi nedir? Bu talep kabul görmüş müdür? Açıklayınız.

Kendisine iş bulmasını ister. O da fotoğrafçıda iş bulur.

6. “Her derdin olur çaresi her inleyen ölmez

Her mihnete bir aher olur her gama payan” Ziya Paşa

Metinden alınan bu beyitte anlatılmak isteneni açıklayınız.

Her şey geçicidir. Ne dem baki ne gam baki.

7. Orta oyununda ayrıntılı sahne ve dekor kullanılmamasının oyuna ve oyunculara ne tür faydaları olmuştur? Açıklayınız.

Ortada oynanması oyuncuları her an oyunun içinde olmaya odaklamıştır.