• Bir tarihçi Tanzimat Dönemi'nde toplumsal yaşan­ tının Batı standartlarına göre nasıl  şekillendiğini araştırmaktadır. Bunun için öncelikle bu dönem­ de kaleme alınmış tarih kitaplarına  başvurur. Bun­ları yetersiz bularak yine bu dönemde yazılmış mektuplara, günlüklere, biyografilere ve anılara bakma ihtiyacı hisseder.

Tarihçinin bu tavrından yola çıkılarak aşağıda­ki genellemelerden hangisi yapılabilir?

• A) Edebiyat ve tarih benzer temaları ele alan iki bilim dalıdır.
• B) Edebiyatçılar çoğu zaman tarihçilerin görevi­ni üstlenir.
• C) Edebiyatçılar bir tarihçi gibi kendinden önce­ki dönemlere de değinir.
• D) Edebî eserde anlatılanlar tarihi gerçeklerle uy­gunluk içinde olmalıdır.
• E) Edebiyat, tarih bilimine çeşitli şekillerde kay­naklık edebilir.

• Egzotik roman uzak ve yabancı ya da bilinmeyen ülkelerin doğa ve insanlarını anlatan roman türü­dür. Bu romanlar gözlemlere dayanır. Egzotik ro­manlarda yazar, tanıttığı yeri veya anlattığı olayı ayrıntılı çevre tasvirleriyle birlikte verir. Dolayısıy­la bu tür romanlarda olayın gerçekleştiği mekan önemlidir hatta eserde kimi zaman mekana ait un­ surlar, kişilerin bile önüne geçer.

Bu parçaya göre yukarıda sözü edilen roman türünün özellikle aşağıdaki bilimlerden hangi­siyle ilişki içinde olması beklenir?

• A) Felsefe
• B) Tarih
• C) Sosyoloji
• D) Kimya
• E) Coğrafya

• I. Bilgi vermek, tanıtmak, öğretmek amacıyla yazılan metinlerdir.
• II. Kelimelerin ilk anlamlarıyla oluşturuldukların­ dan her okuyucuda aynı izlenimi bırakır.
• III. Üslup ve anlatım kaygısı ön plandadır.
• IV. Açıklayıcı ve tartışmacı anlatım türleri ağırlıklı olarak kullanılır.
• V. Gerçekler, sanatçının dünya görüşüne göre yeniden kurgulanılarak anlatılır.

Öğretici metinlerle ilgili olarak yukarıdaki yar­gılardan hangileri yanlıştır?

• A) I. ve II.
• B) I. ve IV.
• C) II. ve III.
• D) III. ve V.
• E) IV. ve V.

Aşağıdaki açıklamalardan hangisi ayraç için­ deki edebiyat dönemi ile ilişkilendirilemez?

• A) Ağırlıklı olarak sözlü ürünler verilmiş, hece öl­çüsüyle ve sade bir dille şiirler  söylenmiştir. (İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı)
• B) İlk özel gazetenin yayımlanması bu dönemin başlangıcı kabul edilmiş, Batı edebiyatına ait edebi birçok ürünün ilk örnekleri verilmiştir. (Fecriati Edebiyatı)
• C) Ulusal bir dil ve edebiyatın oluşturulması amaç­lanmıştır. (Milli Edebiyat)
• D) Pek çok edebiyat topluluğu oluşmuş, çağdaş anlayışlar doğrultusunda birçok yenilik görül­müştür. (Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı)
• E) Eserlerde süslü ve sanatlı bir dil kullanılarak bireysel konulara yönelinmiştir. (Servetifünun Edebiyatı)

• Televizyonda "Bu kütüphane 24 saat dolup boşa­lıyor" haberini gördüğünüzü umarım. Bu durumu  Türkiye'deki bütün öğrenciler yaşıyor, onlara ola­ğan gelen bu durumun öğrenciler dışındaki seyir­cileri şaşırttığı kanısındayım. Çözmek için kafa yor­duklarını da düşünmek istiyorum. Öğrenciler ders çalışacak yer bulamadıkları için kütüphanelere gi­diyor. Aslında öğrencilerin başka çalışma alanla­rı olması, oralara gitmeleri, kütüphanelerde sıra beklememeleri gerekir. Şu an İstanbul'da yersiz­likten, kütüphane eksikliğinden bu izdiham yaşa­nıyor.

Bu parça aşağıdakilerin hangisinden alınmış olabilir?

• A) Felsefı metin
• B) Gazete çevresinde gelişen metin
• C) Kişisel hayatı konu alan metin
• D) Anlatmaya bağlı metin
• E) Coşku ve heyecanı dile getiren metin

• Bir Yunan heykeli, bir Osmanlı seramiği, bir Uzak Doğu resmi farklı anlayışların ürünleridir. Fakat bu eserler hangi ulustan olursa olsun herkese etkileyici gelmekte, insanda bir beğeni duygusu oluşturmaktadır.

Bu parçada sanat eserinin hangi özelliği vur­gulanmak istenmiştir?

• A) Evrensellik
• B) Özgünlük
• C) Kalıcılık
• D) Öğreticilik
• E) Yaratıcılık

• Minyatür, çok ince işlenmiş ve küçük boyutlu re­ simlere ve bu tür resim sanatına verilen addır. De­rinlik duygusuna yer verilmeyen; altın, gümüş, yal­dız ve sulu boya malzeme ile yapılan minyatür, genellikle bir metni açıklamak üzere kitaplarda yer aldığı gibi nakkaşların çalışmalarının bulunduğu özel albümlerde de toplanmıştır.

Aşağıdakilerden hangisi, bu parçada sözü edilen sanatla aynı sanat kolu içinde yer alır?

• A) Edebiyat
• B) Müzik
• C) Tiyatro
• D) Opera
• E) Heykel

• Dramatik sanatlar içinde yer alan ---- sanatçısı, gösteri sırasında temayı anlatmak için heceleri, kelimeleri, cümleleri değil beden hareketlerini kul­lanır. Sanatçı, izleyiciye anlatmak istediklerini yüz mimikleri, el-kol ve beden hareketleri ile ifade eder. Sözsüz bir sanat olarak  diğer dramatik sanatlar­ dan ayrılır. Beden hareketleri ve mimikler ile  ­evrensel bir dil  oluşturur. Bu nedenle "sessiz dil" ola­rak da anılır.

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerin hangisi getirilmelidir?

• A) opera
• B) bale
• C) meddah
• D) pandomim
• E) trajedi

Edebiyatla bilimin karşılaştırılmasıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

• A) Edebiyatta güzel olma, bilimde faydalı olma önceliklidir.
• B) Edebiyat duygulara, bilim duyulara hitap eder.
• C) Edebiyatta öznellik, bilimde nesnellik hakimdir.
• D) Edebiyat bireysel, bilim ortak akla dayanan bir üretimdir.
• E) Edebiyatın tanımı ve sınırları varken bilim ta­nımlara ve sınırlara muhtaç değildir.

• Nebile harp başlangıcında babasının hem yolda katık hem şehirde azık olur, masrafı azaltır diye  heybelerine kuru dut, cevizli sucuk, erik pestili dol­durarak İstanbul'a gidişini gayet iyi hatırlıyordu. Kasabadaki küçücük dükkanı için mal satın ala­cak, üç hafta sonra dönecekti. On altısına basmış, iyice boy atmış kıza, fırçalanmamaktan paslı ba­kır rengine çalan koca koca dişlerini gösterip sırı­ tarak "Sana da fistanluk getiririm!" demişti. Fakat aylar geçmiş, geri dönmemişti. Gönderdiği mek­tuplarda eski harflerle yazdığı için Nebile ortaoku­lun son sınıfında olduğu halde bunları mahkeme katibine okuturdu. İşlerinin bitmediğini, yeni işle­ re girdiğini bildiriyor, artık oraya yerleşmek, yakın­ da kendilerini aldırmak niyetinde olduğunu söy­lüyordu.

Bu parça aşağıdakilerin hangisinden alınmış olabilir?

• A) Tarihi metin
• B) Gazete çevresinde gelişen metin
• C) Anlatmaya bağlı metin
• D) Kişisel hayatı konu alan metin
• E) Coşku ve heyecanı dile getiren metin

• Babası Ertuğrul Gazi, hasta olalı beri, onun yeri­ ne uç işlerini çeviren oğlu Osman Bey, bir yere bir aklı eren salmak gerekince hep Kerim Çelebi'yi gönderiyordu. Bu sebeple, biraz safça olan Deli Balta, "Bey uyumakta... Bu ulaklık neyin nesi?" diye düşünmeden inanmış, ahırın sekisinden hop­layarak seğirtmişti. Bir yandan eğerli beklettiği ulak bineğinin üzengisini çözmeye çabalarken bir yandan merakla sordu: "Hayır mı, aman Kerim oğlum? Savaşçı mı toplamakta bizim arslan beyi­miz?"

Bu parçada öncelikle aşağıdaki bilimlerin han­gisinden yararlanılmıştır?

• A) Sosyoloji
• B) Tarih
• C) Felsefe
• D) Kimya
• E) Psikoloji

Aşağıdakilerden hangisi görsel (plastik) sanat­lar içinde yer almaz?

• A) resim
• B) ebru
• C) mimari
• D) bale
• E) heykel

• Edebiyat ürünlerinde her şey, insan açısından di­le getirilir. Dil, günlük konuşma dilinin iletişimsel sınırları dışına taşırılarak güzel duyusal tat ve ya­şantı verecek biçimde kullanılır. İnsan ve toplum gerçeğinin türlü yönleri bir seçme ve bir ayıkla­madan geçirilerek yansıtılır. Bütün bunlar, doğru­ dan, öğretici bir yolla değil; sezdirici, yaşatıcı bir yaklaşımla gerçekleştirilir.

Bu parçada edebiyatla ilgili olarak aşağıdaki­lerden hangisine değinilmemiştir?

• A) Anlatmak istediğini dolaylı yolla söylediğine
• B) Zamanının ötesine seslenebildiğine
• C) İnsanı merkeze aldığına
• D) Estetik olma amaçlandığına
• E) Gerçek yaşamdan beslendiğine

• 1 Temmuz Haziran da bitti. Çalışmalarım hiç yeterli değil. Alanya'da Ergin Orbey'le Gönül'e rastladık. Bize gelindi. Onları otellerine götürürken girişteki bir kafeye uğradık. Baktık, Tunç Yalman da orda!  Alaaddin'in dekorasyonunu yapan Aysel'le birlik­ te. Tunç, Evcilik Oyunu'nu ilk defa 1963'te Şehir  Tiyatrosu'nda sahneye koymuştu. Muhsin Bey Tunç'u sever. Muhsin Ertuğrul oyun yazarı olarak beni  itek­lemeseydi bugün ben oyun yazarı değildim.

Bu parça aşağıdakilerin hangisinden alınmış olabilir?

• A) Bilimsel metin
• B) Gazete çevresinde gelişen metin
• C) Göstermeye bağlı metin
• D) Kişisel hayatı konu alan metin
• E) Coşku ve heyecanı dile getiren metin

Aşağıdakilerden hangisi dramatik (ritmik) sa­natlar içinde yer alır?

• A) Edebiyat
• B) Ebru
• C) Müzik
• D) Resim
• E) Sinema

• Edebiyatın yaşamı anlamlı kılan yönü de gerçek karşısındaki tutumundan gelir. Yazar ya da ozan algıladığı gerçeği kendi iç dünyasında değiştirir, onu yeniden oluşturarak ona eşi benzeri olmayan bir renk verir.

Bu parçada edebiyatın hangi özellikleri vurgu­lanmak istenmiştir?

• A) Kurgusallık - özgünlük
• B) Evrensellik - yalınlık
• C) Tutarlılık - kalıcılık
• D) Ulusallık - şaşırtıcılık
• E) Yenilikçilik - etkileyicilik

Sanat metinleriyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

• A) Okuyanların yeni ve farklı anlamlar çıkarması­na elverişlidir.
• B) Anlam yüzeyde ve görünür değil, daha derin­lerdedir.
• C) Sözcüklerin yan ve mecaz anlamlarından yo­ğun olarak yararlanılır.
• D) Okurda sanatsal zevk uyandırmak ve onu et­kilemek amaçlanır.
• E) Nesnel bir anlatım egemendir, kişisel yorum ve değerlendirmelerden kaçınılır.

Aşağıdakilerden hangisi olay çevresinde oluşan metin türlerinden biri değildir?

• A) Mülakat
• B) Dram
• C) Karagöz
• D) Roman
• E) Manzum hikaye

• Maddeye biçim veren sanatlara ---- sanatlar, se­se ve söze biçim veren sanatlara ---- sanatlar, in­san hareket ve davranışlarına biçim veren sanatlara ise ---- sanatlar denir.

Bu cümlede boş bırakılan yerlere aşağıdakilerin hangisinde verilenler sırasıyla getirilmelidir?

• A) dramatik - fonetik - plastik
• B) plastik - dramatik - fonetik
• C) fonetik - dramatik - plastik
• D) plastik - fonetik - dramatik
• E) dramatik - plastik - fonetik

Aşağıdakilerin hangisi metinlerin sınıflandırıl­masında kullanılan ölçütlerden biri değildir?

• A) Yararlanılan kaynaklar
• B) Hedef kitleler
• C) Yazılış amaçları
• D) Gerçeklikle ilişkileri
• E) Kullanılan anlatım biçim ve teknikleri

Aşağıdakilerden hangisi Türk edebiyatını dö­nemlere ayırmada etkili olan unsurlardan biri değildir?

• A) Dini yaşam
• B) Ekonomik değişimler
• C) Dildeki değişimler
• D) Kültürel anlayış
• E) Sanat anlayışı

• Edebiyat çatısı altında yer alan ürünler, toplumların inanç, yaşayış tarzı ile duygu ve düşüncelerini açığa çıkarır. Bunun dışında, insanlar arasındaki ilişki, din, mitolojik değerler, davranış biçimleri de edebiyata yansıyarak yer bulur.

Bu parçadan yola çıkılarak edebiyatın aşağı­daki bilim dallarından hangisiyle karşılıklı bir etkileşim içinde olduğu söylenebilir?

• A) Felsefe
• B) Tarih
• C) Sosyoloji
• D) Kimya
• E) Psikoloji

• Edebiyat sözcüğü, ---- "görgü, terbiye" anlamındaki "edeb" sözcüğünden türetilmiştir. Edebiyat sözcüğü ilk kez --- Dönemi'nde kullanılmaya başlanmıştır.

Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerin hangisinde verilenler sırasıyla getirilmelidir?

• A) Arapça - Tanzimat
• B) Farsça - Tanzimat
• C) Arapça - Cumhuriyet
• D) Fransızca - Cumhuriyet
• E) Farsça - Servetifünun

Aşağıda verilenlerden hangileri, aynı sanat ko­lu içinde yer alır?

• A) Bale - müzik
• B) Sinema - edebiyat
• C) Mimari - resim
• D) Tezhip - opera
• E) Tiyatro - minyatür

• ---, dramatik sanatlar içinde değerlendirilirken ----, görsel sanatlar içinde değerlendirilir.

Bu cümlede boş bırakılan yerlere aşağıdakile­rin hangisinde verilenler sırasıyla getirilmelidir?

• A) Tiyatro - edebiyat
• B) Dans - mimari
• C) Resim - opera
• D) Heykel - ebru
• E) Müzik - orta oyunu

• Duygu ve düşünceleri, insan ruhunda ürpertiler uyandıracak biçimde dile getiren metinlerdir. Dilin anlam, ses ve ritim ögelerini belli düzen içinde kullanır. Bir olayı ya da bir duygusal ve düşünsel deneyimi, yoğunlaşmış ve sıradanlıktan uzaklaş­mış bir biçimde ifade etme sanatı olarak tanımla­nabilir.

Bu parçada sözü edilen metin türü aşağıdaki­lerden hangisidir?

• A) Kişisel hayatı konu alan metinler
• B) Gazete çevresinde gelişen metinler
• C) Göstermeye bağlı metinler
• D) Anlatmaya bağlı (öyküleyici) metinler
• E) Coşku ve heyecanı dile getiren metinler

• Okuduğumuz romanlar, öyküler, şiirler, seyrettiği­miz filmler, oyunlar; dinlediğimiz müzik parçaları bizi bireyselliğin dışına çıkarır. Bütünleştirir baş­kalarıyla. Kendi kabuğumuzun, kendi evrenimizin dar sınırlarından kurtarır; başka kişilerin iç dünya­larını bize açar.

Bu parçada edebiyatın hangi işlevi üzerinde durulmaktadır?

• A) İnsana yaşam gerçeklerini değiştirme olana­ğı sağlamak
• B) Toplumlar arasında bir uzlaşı ve birliktelik oluş­turmak
• C) Başkalarının yaşantılarını tanıtarak insan ya­şamını zenginleştirmek
• D) İnsanların hayal gücünü geliştirmek
• E) İnsana daha iyi, daha erdemli olmanın yolla­rını öğretmek

• I. Arap ve Fars edebiyatının etkisinde gelişmiştir.
• II. Yabancı sözcük ve tamlamalara yer verilmiş, sanatlı bir dil kullanılmıştır.
• III. Şiirde aruz ölçüsü tercih edilmiştir.
• IV. Halktan kopuk, soyut bir edebiyat oluşturul­ muştur.

Yukarıda özellikleri verilen edebiyat dönemi aşağıdakilerden hangisidir?

• A) Divan Edebiyatı
• B) Halk Edebiyatı
• C) Servetifünun Edebiyatı
• D) Millı Edebiyat
• E) Tanzimat Edebiyatı

Aşağıdakilerin hangisi edebiyatla ilgili olarak söylenemez?

• A) Kullandığı malzeme bakımından müzikle aynı sanat dalı içinde yer alır.
• B) Güzellik kaygısı ön plandadır.
• C) Bireysel ve öznel bir tutumun sonucunda oluşur.
• D) Anlatılanlar tamamen hayal ürünüdür, gerçek yaşamla ilişkilendirilemez.
• E) Müzik, sinema, tiyatro gibi çeşitli sanat dalla­rına katkı sağlar.

Japonya'ya atılan atom bombasının insanlar üzerinde yıkıcı etkilerini, yaşanan ruhsal çökü­şü anlatmak isteyen bir yazarın özellikle han­gi bilimlerden yararlanması gerekir?

• A) Felsefe - tıp
• B) Tarih - psikoloji
• C) Coğrafya - sosyoloji
• D) Psikoloji - biyoloji
• E) Sosyoloji - antropoloji

Edebiyat diğer güzel sanat dallarından, ---- ve ---­ bakımından ayrılır.   Bu cümlede boş bırakılan yerlere aşağıdakile­rin hangisinde verilenler getirilmelidir?

• A) özgün olması - etkileme gücü
• B) ulaştığı kitle - oluşum süreci
• C) yararlandığı kaynaklar - iletisi
• D) ele alınan konular - hayata bakışı
• E) kullanılan malzeme - kendisini ifade ediş tarzı

• Bazı sanatçılara göre edebiyat, dünyaya tutulmuş bir aynadır; toplumu olduğu gibi yansıtır. Dolayı­sıyla da insanı, yaşamı açıklar. Yine bu şekilde dü­şünen sanatçılara göre edebiyat yapıtı topluma ayna olmakla yetinmemeli, toplumsal ya da siya­ sal açıdan insanları bilinçlendirmelidir.

Bu parçada sözü edilen edebiyat anlayışına göre edebi yapıtlarda bulunması gereken özel­likler aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?

• A) Kalıcılık - etkileyicilik
• B) Evrensellik - özgünlük
• C) Gerçekçilik - öğreticilik
• D) Özgünlük - gerçekçilik
• E) Öğreticilik - kalıcılık

• Güzel sanatlar, sanatçının kullandığı malzemeye göre sınıflandırılır.

Bu açıklamaya göre aşağıdaki sanat-kullanılan malzeme eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?

• A) Edebiyat - dil
• B) Resim - boya
• C) Heykel - taş
• D) Ebru - ahşap
• E) Müzik - ses

Bir manzara ile o manzarayı konu alan resim ara­sında fark vardır. Biri olandır, diğeri olanı  kişinin yorumuna, algısına, zevkine, anlatım biçimine ve içinde bulunduğu her türlü duruma göre  değişti­rerek yeniden ortaya koyduğu şeklidir. Yani sanat, doğanın olduğu gibi aktarımı değil, sanatçı tara­fından yorumlanıp değiştirilmiş formudur.

• Bu parçada sanat eserinin hangi özelliği vur­gulanmak istenmiştir?
• A) Etkileyicilik
• B) Özgünlük
• C) Kalıcılık
• D) Öğreticilik
• E) Yaratıcılık

• Jules Verne, Deniz Altında Yirmi Bin Fersah adlı eserinde denizaltı ve oksijen tüpünün henüz bi­linmediği bir dönemde, okyanus diplerinde geçen olayları anlatmış, gelecekteki bilimsel gelişmele­rin birçoğunu en ince ayrıntısıyla öngörmüştür.

Bu açıklamada edebiyatın hangi özelliği üze­rinde durulmuştur?

• A) Diğer sanat dallarıyla ilişki içinde olması
• B) Bilim dallarına kaynaklık yapması
• C) Çağının sorunlarına değinmesi
• D) Sosyal gelişmelere duyarlı olması
• E) Birikim ve tecrübenin ürünü olması

Aşağıdakilerin hangisinde bir bilgi yanlışı var­dır?

• A) Güzel sanatların gayesi, güzelliği ifade etmek ve yorumlamaktır.
• B) Sanat eserinin anlamını, sanatçı belirler; esere bu anlam dışında bir anlam yüklenemez.
• C) Sanat, tüm insanların ortak duygu ve düşün­celerine seslenen, evrensel bir nitelik taşır.
• D) Edebiyat ve müzik, aynı sanat kolu içinde yer alır.
• E) Yağlı, sulu ya da kuru boyalarla bir zemin üze­rine çizgiler çizme ve boyama suretiyle yapılan sanata resim denir.

Aşağıdakilerden hangisi gazete çevresinde ge­lişen metin türlerinden biri değildir?

• A) Makale
• B) Eleştiri
• C) Biyografi
• D) Deneme
• E) Röportaj