1.   Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, altı çizili söz­cük ad göreviyle kullanılmıştır?
A)Çöpçüler grev yapınca sokaklara ağır bir koku yayılmıştı.
B)Bahçesindeki ağaç, yaz kış yeşilliğini yitirmiyor­du.
C)Öğrencilerin tamamı yarınki deneme sınavına hazırlanıyordu.
D)Şişman adam ceketinin cebinden deste deste para çıkardı.
E)İşletme müdürü, fabrikanın durumunu işçilere açıkça söyledi.
2.   “Güzel” sözcüğü, aşağıdaki cümlelerin hangisin­de “ad” olarak kullanılmıştır?
A) Yaşamı boyunca her şeyin güzelini istedi.
B) O güzel sesin etkisiyle bir an öylece bakakaldı.
C) Kıvır kıvır saçları olan çocuğun güzel yüzü vardı.
D) Otelin penceresinden İstanbul Boğazı çok güzel görünüyordu.
E) Yarıyıl tatilinde güzel bir yere gidip dinlenmek is­tiyordu.
3.   Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili söz­cük soyut addır?
A) Babamın ölümüyle ailemiz biraz daha dağılmıştı.
B)Uzun bir yolculuktan sonra yemyeşil bir yere gel­miştik.
C) Yeni evimizde huzur bulacağımı zannediyorum.
D) Kendisini istemeye gelenleri, ablam bilmemeliydi.
E) Bu yaklaşımıyla akıllı biri olmadığı anlaşılıyordu.
4. Aşağıdakilerin hangisinde belirtisiz isim tamla­ması başka bir adın sıfatı görevinde kullanılmış­tır?
A) Çalışanın emeği hiçbir zaman boşa gitmez.
B) Bakışların bir okyanusu yerinden oynatıyordu.
C) Buz mavisi gözlerin yüreğimi yerinden hoplatı­yordu.
D) Genç gönüller sevda değirmeninden sonradan haberdar oldu.
E) Küçük çocuk otobüsten inerken yere kapaklan­ın işti.
5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “-ler” takısı cümleye farklı bir anlam katmıştır?
A) Bozuk yollarda lastiğimiz her an patlayabilir.
B)Örümcek ağlarını temizleyip kulübeye çekidüzen verdi.
C)Kitapların sayfa sayısını tutturmak için kitapları inceliyordu.
D)Müdür Beyler komisyonumuzu nezaketle karşıla­dı.
E)Babadan kalma evler ve arabaları hesapsızca tüketti.
6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili söz­cük, ad durum eki almamıştır?
A)Onlar, bizi her zaman sevdiklerini söylediler.
B)Bu korkuyu aklımdan çıkaramadığımı sen de bi­liyorsun.
C)Onun tavrı, bizim böyle davranmamıza neden oldu.
D)Hiçbir eser, yazarının koruyuculuğuna sığınamaz.
E) Kalbimizi kıran bir insanla nasıl birlikte olabiliriz.
7.Aşağıdakilerin hangisinde bileşik isim diğerlerin­den farklı bir biçimde oluşmuştur?
A)Yüreğin, dibek taşının çukuru gibi boştu.
B)Yeryüzüne bir nizam vermek isterdim.
C)Gözyaşını boşa akıtma, güzel ve hisli çocuk.
D)Gönlüm dalgakıransız kaldı sevda bahçelerinde.
E)Sevda başağrısı kadar yakındı bizlere.
8   Aşağıdaki cümlelerin hangisinde topluluk adı kullanılmıştır?
A)Arkadaşını da yazmaya teşvik ediyor, ona yol gösteriyordu.
B)AB’den gelen heyet, görüşmeler yaptıktan sonra Ankara’dan ayrıldı.
C)Konuşmayı bilmiyor, bir de bizimle tartışmaya kalkıyor.
D)İnsan, yaşadıklarını anlatmak için sadece şiir yazmaz.
E)Yükseklere çıkmış insanların tabanında kötülük vardır.
9.   Aşağıdaki cümlelerin hangisinde somut bir ad, aldığı ekle soyut anlam kazanmıştır?
A)İnsanlık ölmedi ya, işin ucundan biz de tutarız.
B)Samanlıkta iğne aramaya benziyor seninki.
C)Bu kitap ince bir düşüncenin ürünüydü.
D)Yalnızlık biz insanlara göre bir şey değil.
E)Mutluluk bizim semtimizden de geçecek mi?
10 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, tekil bir tür adı o türün tamamını anlatacak biçimde kullanılmış­tır?
A)Dershanemizin sınıflan oldukça ferahtı.
B)Bahçedeki asırlık çınar rüzgardan etkilenmemişti.
C)Amatör tiyatrocular hazırladıkları oyunu başarıy­la sergilediler.
D)Çocuk, her durumda sevgiyle büyür, ilgiyle geli­şir.
E)Yeni aldığı dairenin çok geniş bir mutfağı vardı.
11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde küçültmeli bir ad vardır?
A)Küçücük dünyasına, bu büyük başarıyı sığdıramıyordu.
B)Minicik öğrencileri sınavdan sınava koşturmak haksızlıktı.
C)Bu kitapçık, dershanemiz öğrencilerine ücretsiz dağıtıldı.
D)İstanbul’un daracık sokaklarına itfaiye aracı gire­miyor.
E)Üzgün olduğundan ufacık bir söze bile tahammül edemedi.
12. Hepimizin avuçlarında ve topraklarında kilimlerin hararetinden bir tutam saklıdır, fakat asırlardır Türk evlerinin en önemli eşyasını oluşturan kilimlere layık olduğu değer verilmemiştir.
Yukarıdaki cümle için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A)Belirtili isim tamlaması vardır.
B)Tamlayanı ortak, isim tamlaması vardır.
C)Tamlayanı belirtisiz ad tamlaması olan zincirle­me isim tamlaması vardır.
D)Hal eki almış birden çok sözcük vardır.
E)Topluluk adı kullanılmıştır.
13. (I) Her sanatçının kendini diğerlerinden ayıran bir ki­şiliği vardır. (II) Sanatçı, durmadan arar, yeni bir şey bulmaya çalışır. (III) Bu, sanatçının toplumun değer yargılarına kulak asmadığını gösterir. (IV) Sanat dünyası yeni düşüncelere kapısını açıyor. (V) Yeni sanatçının anlaşılma korkusu da buradan gelir.
Numaralı cümlelerden hangisinde ad tamlaması voktur?
A)l. B) II. C) III. D) IV. E)V.
14.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde isim tamlama­sının tamlananı bir sıfatla nitelendirilmiştir?
A)Sanatçının şiirlerinin güzelliği sonradan anlaşıl­maktadır.
B)Pek çok ağacın kesilmesine yöre halkı karşı çıktı.
C)Romanın farklı kurgusunu okuyucu çok benim­semişti.
D)Bilinçsiz okuyucu sanatçının düşmanı mı dostu­mu bilmiyorum.
E)Sonbaharda evin duvarındaki sarmaşıklar da sa­rarmaya başladı.
15. Aşağıdaki dizelerin hangisinde birden fazla tam­layanı olan belirtisiz ad tamlaması vardır?
A)Varlıkla ve yoklukla coşan günleri bulmak hayal artık.
B)Ağacın yaprakları, hıçkırık yolları ayrılıkla dolu.
C)Binlerce duygu aktı toprağın ince değirmenine.
D)Ne sularda bir gölge, ne ufukta bir hayal vardı.
E)Varlık ve yokluk alemi onunla manasını bulmadı mı?
16. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birden çok isim tamlaması vardır?
A)İnsanı zafere ulaştıran, içindeki kazanma hırsıdır.
B)Çalışan insanın emeği, hiçbir zaman boşa git­mezmiş.
C)Yorucu bir çalışmadan sonra uyumak için odası­na gitti.
D)Ekmeğin tazesini, kahvaltı sofrasında yemeye bayılırdı.
E)Günlük koşturmacadan sıkılan insanın imdadına kitap yetişir.
17. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zincirleme ad tamlaması vardır?
A)Kardeşliğin anlamını bir ben mi bilmiyorum sanı­yorsun.
B)Kış gecelerinin soğuğunda senin düşüncen içi­mizi ısıtırdı.
C)Su kenarları, su içmeye inen geyiklerin izleriyle doluydu.
D)Çocukluğun mutlu günlerine dönmek istesem de dönemem.
E)Yalnızlığın sınırında dostlarının kıymetini anla­makta gecikme.
18. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tamlayanla tamlanan arasına sıfat girmiş bir isim tamlaması vardır?
A)Ben, sensizliğin çıplak ayaklarına kelepçeler ta­karım.
B)Genç sevgilinin duygularına tercüman oldu akas­yalar.
C)Senin yalnızlığında şehrin yüreği de paramparça olmuştu.
D)Sevgi, insanın hatta evrenin mayasında saklıdır.
E)Dağlar, yalnız bir adamın çaresizliğini yaşıyor gi­biydi.
CEVAPLAR

1.    Varlık, kavram ve durumları karşılayan sözcüklere “isim” denir.
Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi isim değildir?
A) İhtiyar adam, yaklaşmakta olan ayak seslerine kulak kabarttı.
B) Onun gözlerine baktığımda yaşama sevincinin göstergesi olan bir   ışık örüyorum.
C) Hayal dünyasında  yaşıyorsun,  gerçeklerle ne zaman yüzleşeceksin?
D) Atölyeye bir sessizlik çöktü; sonra mırıltılar, fiskoslar başladı.
E) Langdon, saatine baktı; saat, 07.07’yi gösteriyordu.

2. ” Garip kuşun yuvasını, Allah yapar.” atasözündeki altı çizili sözcüğün türce özdeşi aşağıdaki  altı   çizili  sözcüklerden hangisidir?
A) Güvenme varlığa, düşersin darlığa.
B)  Dolu küpün sesi çıkmaz.
C)  Her horoz kendi çöplüğünde öter.
D)  Dağ, dağa kavuşmaz; insan, insana kavuşur.
E)   Bir koyundan iki post çıkmaz.

3.     “-cik” ekiyle isimlerde küçültme yapılır.
Aşağıdakilerin hangisinde bu açıklamaya uygun bir kullanım vardır?
A) Çilingir, maymuncuğu kullanmadaki hünerini göstererek kapıyı hemen açtı.
B) Korkuyordu çünkü birkaç gün sonra bademcik ameliyatı olacaktı.
C) Yaz gelmiş; kırlar, ekin tarlaları, kırmızı gelinciklerle dolmuştu.
D) Göz kapağının kenarında arpacık çıktığı için kameralardan köşe bucak kaçıyordu.
E) Biraz daha gayret edin, şu tepeciği aşınca yolu yarılamış olacağız.

4.   Saat ikide, bir saatlik yemek (I) paydosu verildi. Sami, kömür ambarına indi. Ambar karanlıktı,  rutubetliydi  ama (II) toprak serindi. İri bir maden kömürü parçasını başının altına alıp yorgun (III) vücudunu toprağa bıraktı, hemen (IV) uyudu. Düdük sesleriyle uyandığı (V) vakit, kontrolörler ellerinde elektrik  lambaları, çocukları işbaşına kovalıyorlardı.
Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerden hangisi isim (ad) görevindedir?
A) I.      B) II.     C) III.    D) IV.   E) V.

5. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi aslında cins isimken özel isim olarak kullanıl­mıştır?
A) Ay  tutulması gerçekleşmiş, her taraf zifiri bir karanlığa bürünmüştü.
B) Çiçek almıştı annesine bir buket, sevgisini göstermek istemişti ona.
C) Yağmur yağar, gün doğar, hayat olanca canlılığıyla akmaya devam eder.
D) Menekşe olmasaydı yanında, dertleşmeseydi onunla, Meltem gidecekti buralardan.
E) Döne, kendisine bu ismin niçin verildiğini ailesindeki herkese soruyordu.

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki altı çizili sözcük, tekil kullanıldığı halde ait olduğu tü­rün  tümünü karşılamaktadır?
A) Halk, isyan noktasına gelmiş; sokaklar, protestocularla dolup taşmıştı.
B) Doktor; portakal, C vitamini bakımından oldukça zengin bir meyvedir, dedi.
C) Hurdaya dönen bu arabadan burunları bile kanamadan çıkmışlardı.
D) Meclis, Anadolu’daki isyanları bastırmak için İstiklal Mahkemelerini kurmuştu.
E) Son romanını da yazmış, dinlenmek için Bodrum’a  gitmeye karar vermişti.

7. Sayı bakımından, aynı türden birden çok varlığı karşılayan isimlere “çoğul isim” denir. Çoğul  isimler, tekil isimlere getirilen “-lar, -ler” ekleriyle oluşturulur.
Aşağıdakilerin hangisinde çoğul eki bu işlevinin dışında kullanılmıştır?
A) Ferhat, Aslı’yı deliler gibi seviyordu; onun için her şeye katlanmaya razıydı.
B) Bardakları raflara dizdi, sonra çatal kaşıklar için uygun bir yer aradı küçücük mutfakta.
C) Şehirde panik havası vardı, askerler şehre girmeye başlamıştı.
D) Yorgundu; her şeyi unutmak, kendisini anlayacak yeni arkadaşlar bulmak istiyordu.
E) Unut bu olayları, yaşanmamış farz et ya da “bir sanrı” de geç.

8. Nüzhet’in doktorla evlenmesi ihtimalini  düşündüm. Aklımla bunu tabii buluyordum. Hiçbir zaman benden dört yaş büyük bir kızla evlenmeyi hayal etmemiştim. Fakat böyle, ilk defa bir istekli çıkınca yepyeni bir mesele ile karşılaştığımı görerek biraz hayret ettim. Benim için bunun neden bir mesele olduğunu hala anlayamıyordum.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Soyut isim
B) Tekil isim
C) Çoğul isim
D) Özel isim
E) Cins isim

9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir topluluk ismi kullanılmıştır?
A) Şarkılarıyla herkesi kendisine hayran bırakan bu grup, şimdi dağılmak  üzere.
B) Kitap, insanların karanlıktan aydınlığa çıkmasında en önemli etken  olmuştur.
C) İçeride bunalmıştı, dışarı çıkmak istedi, birkaç adım attı, sonra aniden durdu.
D) Bu sorunun giderilmesi için elimizden gelen her  şeyi yapacağız.
E) Bu olaydan sonra gözlerden uzaklaşmak, küçük bir kasabaya yerleşmek istiyordu.

1O. 1. Sorulardan birkaçını cevaplamakta biraz zorlandığımı itiraf etmeliyim.
II. Sınıfın her tarafı bayraklarla donatılmış, öğrenciler de bu özel gün için hazırlanmıştı.
III. Her milletin, kendi kaderini belirleme hakkı, elbette vardır.
IV. Bu şiirin nasıl bir ruh haliyle yazıldığını işte şu sözcükler açıkça ortaya koyuyor.
V. Kitabın bazı sayfalarındaki kimi cümlelerin altlarının çizilmesi onun dikkatli bir okuyucu olduğunu gösteriyor.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerdeki altı çizili isimler, karşıladıkları varlıkların sayısına göre ikişerli gruplandırıldığında hangi sözcük bu gruplandırmanın dışında kalır?
A) I.      B) II.       C) III.     D) IV.       E)  V.

11. Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki altı çizili sözcük, tekil kullanıldığı halde ait olduğu türün tümünü karşılamaktadır?
A) Müdür Bey, konuşmasıyla hepimizi duygulandırdı.
B) Öğretmen, topluma ışık saçan, sadece öğrencilere değil, herkese örnek olan  kişidir.
C) Öğrenci, bir taraftan öğretmenini dinliyor; bir taraftan da soruyu çözmeye  çalışıyordu.
D)  Okulumuz   bu yıl ÖSS’de büyük başarı gösterdi.
E) Fizikçi, soruları hepimizin anlayacağı şekilde çözüyordu.

12. Kütüphaneci iyice farklılaşmış, garip tavırlarla çevresindeki nesneleri elleriyle yoklamaya başlamıştı. Bir şey arıyor yahut gözlerinin görmediği nesneleri tanımaya çalışıyor gibiydi. Bir ara Hilleli Mehmet Efendi ‘nin yanına sokuldu ve ona “Asla unutma! Aşkı bilen biri için yedi gerçek sır vardır.” dedi. Sonra eline bir kitap aldı.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Soyut isim
B) Somut isim
C) Çoğul isim
D) Tekil isim
E) Topluluk ismi

13. (I) Lise ikinci sınıfta çok yaramaz bir öğrenciydim. (II) Bir gün teneffüste siyah kalemle  koridor duvarını çizdim. (III) Bunu gören sınıf öğretmenim cebinden çıkardığı lastik silgiyle  duvarı sildi ama bana hiçbir şey demedi. (IV) Ertesi teneffüs ağlayarak öğretmenler odasına gidip kendisinden özür diledim. (V) Hoşgörüyle elini omzuma koyarken ben o güzelliğin altında
üzüntümden ezildikçe ezildim.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde türemiş isim kullanılmamıştır?
A) I.      B) II.     C) III.     D)IV.       E) V.

14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sıfat tamlaması biçiminde kalıplaşmış bir bileşik isim vardır?
A) Sağlıklı bir bünyeye sahip olmak istiyorsan yemeklerde zeytinyağı kullanmalısın.
B) Her şey yolunda giderken oyunbozanlık etmenin ne gereği vardı şimdi?
C) O yıllarda bütün çocukların değişmez oyuncağıydı hacıyatmaz.
D) Bu çiçekler, Orta Asya bozkırlarında  yetişir mi sanıyorsun?
E) Tavukgöğsü ve kazandibi gibi sütlü tatlıları yemeyi tercih ederdi.

15.    Erzurum’un Karayazı (I) ilçesi Salyamaç köyüne uğradım geçenlerde. Önceden avcılıkla uğraştığını bildiğim Metin’i (II) gördüm köy kahvesinde. Etrafındakilere avcılığın (III) zararlı bir şey olduğunu anlatmaya çalışıyordu. Ben de çaktırmadan bir masaya (IV) oturup onu dinledim. Köylüler (V) de büyük bir dikkatle onu dinliyordu.
Bu parçadaki numaralanmış sözcükler, yapıları bakımından ikişerli gruplandırılırsa hangi sözcük  bu  gruplandırmanın dışında kalır?
A) I.      B) II.     C) III.     D)IV.       E) V.
CEVAPLAR