1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu vardır?

A) Dalgın olduğum zamanlarda benden uzak durmalısın.

B)  Bu mevki yerinde oynamak istemediğini hocasına söyledi.

C) Karaca Oğlan aslında koşmalarıyla ün saldı.

D) 1980 yılında müzik sektörüne adım attı.

E) Seni bu halde görünce içim parçalandı.

2.  Aşağıdaki cümlelerin hangisinde gereksiz sözcük kullanımından kaynaklanan anlatım bozukluğu vardır?

A)      Şirketin yüzüncü yıl balosuna tanınmış ünlü sanatçılar da katıldı.

B)       Hiç kimsenin yardımına muhtaç değilim.

C)       Sonbaharda yaprakların dökülmesiyle kuşların göçü başlar.

D)      Üzümlerin iyisinden pekmez yapılır.

E)       Polisiye romanlar her zaman ilgiyle okunur.

3.  Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu vardır?

A)      Bu yılki güzellik yarışmasında olay çıktı.

B)       Türk resminde gelenekten yararlanma yok.

C)       Okuduğum kitaplarla kurduğum ilişki babayla oğul arasındaki ilişkiden farksızdır.

D)      Çiftçilere verilen desteklerin yetersiz olduğu söyleniyor.

E)       Sinemada izlediğim en tuhaf, en acayip filmlerden biri olduğuna karar verdim.

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu yoktur?

A)      İkide bir, durmadan ne zaman gideceğimizi soruyordu.

B)       Zil çalar çalmaz hemen top oynamaya başlarlardı.

C)       Bu fotoğraflar, bu resimler savaşı anlatmaya yetiyordu.

D)      Yardım için verdiğim parayı bana geri iade etti.

E)       Yağmurlu bir gecede penceremin önüne gelerek beni sevdiğini sessizce fısıldadı.

5. Okulun son günü en fazla kalabalık sınıf bütün sıvı içecekleri

                   I             II   III                              IV        V

getirecekti.

Yukarıdaki altı çizili sözcüklerden hangi ikisi gereksiz kullanılmıştır?

A) I ve II

B) II ve V

C) III ve IV

D) III ve V

E) I ve IV

6.  Hâkim sanığa merhamet ve acı duyduğu için böyle bir karar verdi.

Aşağıdakilerin hangisinde buna benzer bir anlatım bozukluğu yapılmıştır?

A)      Maden suyu şişesinde korunmalıdır.

B)       Senin yaşın kadar benim torunum var.

C)       Bilim adamları eskiden kalma fosilleri inceledi.

D)      Adeta küçük bir bebek gibi benden yardım istiyordu.

E)       Yeni çıkan eserler nesnel bir şekilde değerlendirilmiyor.

7. Bence,  İstanbul’daki su sıkıntısının tek nedeni su  israfının çok fazla olmasındandır.

Bu cümledeki anlatım bozukluğunun giderilmesi için aşağıdaki değişikliklerden hangisi yapılmalıdır?

A)

B)       “bence” sözcüğü cümleden atılmalıdır.

C)       “tek nedeni” yerine “nedeni” denmelidir.

D)      “olmasındandır” sözcüğü “olmasıdır” şeklinde değiştirilmelidir.

E)       “çok” sözcüğü cümleden atılmalıdır.

F)       “nedeni” yerine “sebebi” sözcüğü getirilmelidir.

8.  Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlamca çelişen sözcüklerin bir arada kullanılmasından kaynaklanan anlatım bozukluğu vardır?

A)      İnsanın sevgilisiyle kesinlikle dost kalabileceğini sanmıyorum.

B)       Babamın çok  yorulduğu horul horul uyumasından belli.

C)       Futbolun dünya ekonomisinde çok önemli bir payı var.

D)      Seninle daha önce bir yerde hiç karşılaştık mı?

E)       İzmir’de Kordon’da yürümenin keyfi bir başkadır.

9. Ülkemizdeki nüfus artış hızı kimilerine göre çok büyük.

Bu cümledeki anlatım bozukluğunun sebebi aşağıdakilerden hangisidir?

A)Yanlış yerde sözcük kullanma

B)Yanlış anlamda sözcük kullanma

C)Gereksiz sözcük kullanma

D)Deyimin yanlış kullanılması

E)Tamlama yanlışı

10.   Sanki evden cenaze çıkmış gibiydi.

Bu cümledeki anlatım bozukluğunun sebebi aşağıdakilerden hangisidir?

A)Mantık yanlışlığı

B)Anlamca çelişen sözcüklerin bir arada kullanılması

C) Gereksiz kelime kullanılması

D)Deyimin yapısının bozulması

E)Çatı uyuşmazlığı

11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu vardır?

A)      Bize niye kızdığını hiç öğrenemedik.

B)       Köydeki tertemiz hava beni çok dinlendirdi.

C)       En kısa zamanda hizmete açılacağı söylenen bina hala inşaat halinde.

D)      Doğduğu günden beri karşılaştığı güçlükler, zorluklar artık canına tak etmiş.

E)       Öğrencilik yıllarımı yeniden yaşamak isterdim.

12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sözcüğün yerinde kullanılmamasından kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır?

A)      Özgün eserler vermeye kırkından sonra başladı.

B)       Yıllar önce okuduğum eserleri yeniden okumaya bayılırım.

C)       Patlamada teker teker yaralananlar ambulanslarla hastaneye kaldırıldı.

D)      Edebiyat dünyasına magazinsel bir giriş yaptı.

E)       Yöre halkına ait eserler yurt dışına kaçırıldı.

www.dersimizedebiyat.org

Edebiyat / Dil ve Anlatım Kaynak Sitesi

CEVAPLAR

1.  Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu vardır?

A)       Her yaz buraya gelir ve burada tatil yapardı.

B)       Ben de toplantıda anlatılanları dikkatle dinledim.

C)       Bize gösterdiği saldırılar herkes tarafından tepkiyle karşılandı.

D)       Okumayı küçük yaşta sevdiğini söylemiş.

E)       Dünya güneşin etrafında çok hızlı döner.

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, yanlış anlamda kelime kullanılmasından kaynaklanan anlatım bozukluğu vardır?

A)       Açıklayıcı anlatımdan yararlanmayı alışıklık ettiği eserlerinden anlaşılıyor.

B)       Kitabın tanıtımı için çok çaba harcadı.

C)       Görevliler senin hakkında pek iyi şeyler söylemedi.

D)       Bütün şiirleri ezberlemiş ve bize de ezberletmişti.

E)       Gerçek güzellik, fiziksel değil ruhsal olandır.

3.    Yapılan tepkiler başarımızı gölgede bıraktı.

Bu cümledeki anlatım bozukluğunun sebebi aşağıdakilerden hangisidir?

A)       Yanlış yerde sözcük kullanma

B)       Yanlış anlamda sözcük kullanma

C)       Gereksiz sözcük kullanma

D)       Deyimin yanlış kullanılması

E)       Tamlama yanlışı

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlam belirsizliğinden kaynaklanan anlatım bozukluğu vardır?

A)        Resim yapmayı da müzik dinlemeyi de bırakamıyorum.

B)        Babası ile dedesini görmeye gittiler.

C)        Gördüklerime aylarca inanmak istemedim.

D)        Tatilde çekindiğimiz fotoğraflar kimde?

E)        Gelmeni en az onun kadar ben de istedim.

5. Fırat’ın azgın sularına kapılan asker dalgıçlar tarafından sağ kurtarıldı.

Bu cümledeki anlatım bozukluğunun sebebi aşağıdakilerden hangisidir?

A)       Gereksiz sözcük kullanma

B)       Yanlış anlamda sözcük kullanma

C)       Anlam belirsizliği

D)       Çatı uyuşmazlığı

E)       Tamlama yanlışı

6.  Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu vardır?

A)         Roman, insan hayatındaki gerçekleri dile getirmelidir.

B)         Doğa, sanatçının ömür boyu yararlanacağı tek kaynaktır.

C)         Konuyu yetiştirmek için çalışmalarında hız yapması gerekiyor.

D)         İçeriye görevlilerden başka kimse alınmasın.

E)         Sanki bütün bunları söyleyen sen değilsin.

7.  Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu vardır?

A)       Bu işi başarmak için tek yol var o da çok çalışmak.

B)       Hurdaya dönen araçta bir kişinin yaşadığı ortaya çıktı.

C)       Gizli bir sırrım var sana anlatmamı ister misin, dedi.

D)       Öykülerinde kendi köyünün sorunlarına yer verdi.

E)       İçimiz buruk bir şekilde işimizden ayrıldık.

8.   Sanatçının etrafına dağıttığı gülücükler sahte bir o kadar da yapmacıktı.

Bu cümledeki anlatım bozukluğunun sebebi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Özne-yüklem uyuşmazlığı

B) Yanlış anlamda sözcük kullanma

C) Gereksiz sözcük kullanma

D) Deyimin yanlış kullanılması

E)Ekeylem eksikliği

9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu vardır?

A)       Konserlerden hoşlanmadığımı sana daha önce söylemiştim.

B)       Son aylarda fiyatların çok pahalı olması memurun belini büktü.

C)       Son 15 yılda Türkiye büyük bir değişim geçirdi.

D)       Bu şehirde gönül rahatlığıyla yemek yiyecek lokanta kalmadı.

E)       Halkımızın çoğu kitap okumayı hiç sevmiyor.

10.  Yaptığım her şeyi babama ne var ne yok aynen anlatmış.

Bu cümledeki anlatım bozukluğunun sebebi aşağıdakilerden hangisidir?

A)       Anlam belirsizliği

B)       Yüklem eksikliği

C)       Gereksiz sözcük kullanılması

D)       Yanlış yerde kelime kullanılması

E)       Nesne eksikliği

11.  Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, gereksiz sözcük kullanılmasından kaynaklanan anlatım bozukluğu vardır?

A)       Mecburen hafta sonuna kadar bu soruların hepsini çözmek zorundasın.

B)       Arabanın lastikleri sabaha kadar inmiş.

C)       Yazarın son eseri gelir gelmez bitmiş.

D)       Dün gece sivrisineklerin sesinden hiç uyuyamadım.

E)       Derslerine akşam yemeğinden sonra birer saat ara ile çalışırdı.

12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yardımcı eylemin gereksiz kullanılmasından kaynaklanan anlatım bozukluğu vardır?

A)         İmza gününde bana gösterdiği yakınlık için yazara teşekkür ettim.

B)         Bu zor gününde kendisini ziyaret ettiğimiz için çok memnun oldu.

C)         Sağlıkla ilgili olarak çıkarılan yasalar hakkında tartışma yaptık.

D)         Bu yıl haşerelere karşı erken ilaçlama yapılacakmış.

E)         Dördüncü katın balkonundan attığı kitap tam başımın üstüne düştü.

www.dersimizedebiyat.org

Edebiyat / Dil ve Anlatım Kaynak Sitesi

CEVAPLAR

1. “Aldığı şehirlere Türkleri yerleştirmek suretiyle Türkleştirdi.” cümlesindeki anlatım pürüzü, nasıl giderilebilir?

A) “şehirlere” yerine “şehirlerde” kelimesini getir­erek

B) “Türkleştirdi” den önce, “insanları” kelimesini ekleyerek

C) “yerleştirmek suretiyle” yerine “yerleştirerek” kelimesini getirerek

D)  “Türkleştirdi” yerine “Türkleştirildi” kelimesini ekleyerek

E) “Türkleştirdi” den önce, “oraları” kelimesini ekleyerek

(ÖSS 1984)

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, yüklemden sonra gelen kelimenin atılması, anlamda daralmaya yol açmaz?

A) Çokça başvurduğu bir savunma yöntemiydi bu.

B) Bundan sonra çok dikkatli olman gerekecek galiba.

C)Tek başına kararlar vermesini öğrenmelidir artık.

D) Yazılarında noktalamaya önem vermezdi pek.

E) Bundan çok daha iyi yazacağına inanıyorum ben.

(ÖYS 1985)

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinden “onu” ke­limesi çıkarılırsa cümlenin anlatımı bozulur?

A) Çoğu zaman biçimsel özellikler üzerinde durur, az da olsa onu geliştirmeye çalışırız,

B) Bulunduğu çevreyi inceliyor, onu yazılarında gereç olarak kullanıyor.

C)Fıkranın geleneksel anlamını değiştirmiş, onu daha da zenginleştirmiştir.

D) Yazma sözünden ne anladığımı açıklamak, onu tanımlamak istiyorum.

E) Çevremizi duyu organlarımız yardımıyla tanır, onu bu organlarımızla öğreniriz.

(ÖSS 1985)

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Bu işi onun başaracağını sanıyorum.

B) Yapılanları doğru bulmadığıma inanıyorum.

C) Alınan kararları sana da bildiriyorum.

D)Yaptıklarının  yeterli   olmadığını   anlatmaya çalışıyorum.

E) Kamuoyunun bu konuda aydınlatılması gerek­tiğini düşünüyorum.

(ÖSS 1996)

5. “Çoğunluk”   sözcüğü,   aşağıdaki   cümlelerin hangisinde yanlış kullanılmıştır?

A) Çoğunluğunu çocukların oluşturduğu yolcular trenden iniyorlar.

B) O yıl Marmara’ya inanılmaz çoğunlukta bir balık akını oldu.

C) Çoğunluk sağlanırsa toplantıyı yaparız.

D) Çoğunluk bizim gibi düşünüyordu.

E) Çoğunluğun    İsteğine   uyularak   sinemaya gidildi.

(ÖYS 1989)

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır ?

A) Sorunlara, onun daha nesnel bir tavırla yak­laşacağını ve çözüm getireceğini umuyordum.

B) Son günlerde tanık olduğum bazı olaylar, onunla ilgili görüşlerimin değişmesine yol açtı.

C) Amaçlarına ulaşabilmek için her türlü engeli aşmaya çalışan bu gençlere imreniyorum.

D) Araştırmamı istediğim yönde sürdürebilmem için öncelikle, yararlanacağım kaynakları sap­tamalıyım.

E) Bu soru ben ve benim gibi sınava girmiş olan birçok kişinin kafasını karıştırdı.

(ÖSS 1997)

7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Yol kenarındaki çöp kutuları kaldırılarak bun­ların yerine çiçekler dikiliyor,

B) Yeni fidanlar dikilerek kent yeşillendiriliyor.

C) Kaldırımların kırık taşları, yenileriyle değişti­riliyor.

D) İçinde oturulamayacak derecedeki binaların yıktırılması gerekiyor.

E) Eski   yapılar   boyanarak   daha   güzel   bir görünüme kavuşturuluyor.

(ÖSS 2003)

 8. “Bundan kırk yıl kadar Önce, ilk öykümü çekine çekine, reddedilir diye de takma bir adla bu dergiye göndermiştim. Bir ay sonra öyküm, desenlerle süslü olarak çıkmıştı. Sevincimi tahmin edersiniz.“

Aşağıdaki cümlelerden hangisi, parçanın son cümlesi yerine kullanılamaz?

A) Sevincim bir kat daha artmıştı.

B) Çok sevindiğimi söylemeye gerek var mı?

C) Sevinçten uçacak gibi oldum.

D) Nasıl sevindiğimi anlatamam.

E) Ne kadar sevindim, bilemezsiniz!

(ÖYS 1985)

9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Bu kadar yorgunluktan sonra iyi bir tatili hak et­mişti.

B) Memur, dostça ve yumuşak başlılıkla cevap veriyordu.

C) Fotoğrafçılıkla ilgili incelikleri ve teknik bilgileri bu kitapta bulabilirsiniz.

D) Ayrıca, ara sıra gözüme çarpan yanlışları da belirttim.

E) Durmadan gazoz ve çekirdek yenilen bu yer­den hemen uzaklaştım.

(ÖSS 1986)

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Yörenin, tarihi ve turistik açıdan yeterince ta­nıtımı yapılmıyor.

B)  Deprem kuşağı üzerinde olmasına rağmen sağlam yapılmayan binalar bu yüzden dolayı depremde çabuk yıkılıyor.

C) Birçok doğal güzelliklere sahip olan bu kasabada yaşamayı çok İstiyor.

D) Büyük şehirlerin gürültülü yaşamından bir süre olsun uzaklaşmak, insanı dinlendiriyor.

E) Tarihi yapıların, özelliklerini yitirmemesi için, belli aralıklarla onarılması gerekiyor.

(ÖYS 1996)

11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Buluştukları zaman sanattan, edebiyattan konuşuyor, kimi sanatçıları eleştiriyorlardı.

B) Ortada, karamsar olmayı gerektirecek bir durum yoktu.

C)Bu kitapları okumak, çocuğun ufkunu genişletiyor, ona farklı dünyaların kapılarını açıyordu.

D)Bu, kendi resimleri için açtığı ilk kişisel sergisi olacağı için çok heyecanlıydı.

E) Çok yorgun olduğu için o akşam erkenden yat­mak İstedi.

(ÖSS 2002)

12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Çalışma yaşamınızda bu tür güçlüklerle sık sık karşılaşacaksınız.

B) Bizim için önemli olan, görevinizi en iyi biçimde yerine getirmen izdir.

C) Bir sorunla karşılaştığınızda bizlerden yardım isteyebilirsiniz.

D) Bu, sizlere verebileceğimiz en önemli ödül ve en önemli hedeftir.

E) Bu işte de başarılı olacağınızdan hiç kuşku­muz yoktur.

(ÖSS 1999)

13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Senden  beklediğim  şey,  bu sınavı kazanmandır.

B) Beni en çok sevindiren, senin geldiğindir.

C) Orada en çok İlgimi çeken, tarihi eserler olmuş­tur.

D) Bana güç veren şey, bu güzel sözlerindir.

E) Beni dinlendiren tek şey, kitap okumaktır.

(ÖYS 1989)

14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Üyelerimize derneğimizin çalışmaları konu­sunda bilgi vermek istiyoruz.

B) Bu yılki etkinliklerimiz arasında çeşitli geziler de yer alacaktır.

C) İşte bu yüzden dolayı sizleri buraya toplamış bulunuyoruz.

D) Çevre ile ilgili çalışmalarımızda başarıya ulaştığımız söylenebilir.

E) Bu konuları yeni üyelerimizle ayrıca görüşmeyi düşünüyoruz.

(ÖSS 1995)

15. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Okula yeni başlayan çocukların okulu sev­mesinde öğretmenin rolü büyüktür.

B) Çocuklara, okula başlamadan önce aileler, okulda da öğretmenler okulun yararlarını an­latmalıdır.

C) ilkokula başlayan çocuklara, yeni arkadaşlar edinecekleri söylenmelidir.

D) Okula giden çocuk, bir süre sonra anne-babasıyla olduğu gibi öğretmeniyle de iletişim kurmayı öğrenir.

E) Anne ve babalar çocuklarıyla sürekli ilgilen­meli, öğretmenine durumunu sormalıdır.

(ÖSS 1994)

www.dersimizedebiyat.org

Edebiyat / Dil ve Anlatım Kaynak Sitesi

CEVAPLAR

1. “Genç saçlarına ak düşmemiş, şiirimize, hikâye­ciliğimize taptaze bir hava getiren isimlerdi bu saydıklarım.”

Bu cümlede hangi sözcükten sonra virgül (,) konursa anlam karışıklığı giderilmiş olur?

A) genç                                          B) saçlarına

C) hikâyeciliğimize                         D) getiren

E) bu

(ÖSS 1982)

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, “sonunda” sözcüğü gereksiz kullanılmıştır?

A) Çok uğraştı; ama sonunda bir bilet bulabildi.

B) Sonunda o da yanlış davrandığını kabul etti.

C) Raporunun sonunda bazı önemli bilgiler verdi.

D) Sonunda   arkadaşlarından  yardım  istemek zorunda kaldı.

E) Yaptıkları önce kötüydü, ama sonunda giderek düzeldi.

(ÖYS 1988)

3. Yaptıklarını kendi ağzıyla itiraf etti.

Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdakilerin hangisinden kaynaklanmaktadır?

A) Yüklemin III. tekil kişili olmasından

B) Nesnenin çoğul eki almasından

C) Gereksiz söz kullanılmasından

D) Yüklemin di’li geçmiş zamanlı olmasından

E) Nesnenin yanlış yerde kullanılmasından

(ÖSS 2000)

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Okula başladığımızdan beri birbirimizden hiç ayrılmadık.

B) Okula başlayışımızdan beri birbirimizden hiç ayrılmadık.

C) Okula başlayalı beri birbirimizden hiç ayrıl­madık.

D) Okula başlayışımızdan bu yana birbirimizden hiç ayrılmadık.

E) Okula başladığımızdan itibaren birbirimizden hiç ayrılmadık.

(ÖSS 1988)

5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Doğanın güzelliğidir beni burada en çok etkile­yen.

B) Bir ailenin verdiği insanüstü bir çabanın öyküsüdür bu.

C) Aslında gerçeğin ta kendisidir anlattıkları.

D) Tasarıları arasında ona yer yoktur aslında.

E) Şimdiye değin hiç karşılaşmamıştım böyle bir durumla.

(ÖSS 2005)

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bîr anlatım bozukluğu vardır?

A) Kilo vermek isteyenler, karbonhidratlı besinleri öğleyin, proteinli besinleri akşam yemelidir.

B)  Ultraviyole ışınları, güneşte fazla kalanların hücrelerinde sıvı kaybına yol açar.

C)Spor merkezlerinde, kalp hastalarının da ra­hatlıkla spor yapmalarını sağlayan aletler bu­lunmalıdır.

D) Kimi besinleri aşırı Ölçüde tüketenlerde, yağ birikimi ve damar tıkanıklıkları görülür.

E) Çocuk felcinden korunmak amacıyla altı mil­yonun üzerinde çocuk aşılandılar,

(ÖYS 1997)

7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Eldeki sonuçlar, bugüne değin yanlış bir yol izlendiğini açıkça ortaya koyuyor.

B) Olayla ilgili olarak herkes başka başka şeyler söylüyor.

C)Çoğu kişi, sorunun bir başka çözümünün ol­madığı kanısında.

D) Bu tutumuyla ailesine zarar mı veriyor yarar mı anlayamadık.

E)Dostların birbirlerini eleştirmekten kaçınma­maları gerektiğine inanıyorum.

(ÖSS 1994)

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Toplantıya katılırsak biz de düşüncelerimizi açıklayacağız.

B) Sorunu çözebilmek için sizden de bilgi isteye­ceğiz.

C)Bu konuyla ilgili açıklamayı yarın yapacağız.

D) Oraya zamanında varabilmek için erkenden yola çıkacağız.

E) Bu haberin ne kadar doğru olup olmadığını öğreneceğiz.

(ÖSS 1995)

9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) İş konusunda ben onu, o da beni etkilemek is­temez.

B)Onun bu durumda nasıl davranacağını sen benden iyi bilirsin.

C) Görüşlerinizi   sözle   değil,   yazıyla   belirt­melisiniz.

D) Yazılarında   ayrıntılara   girmeyip   konunun özünü vurgular.

E) Söylediği sözün doğruluğuna inanıyorsa onu asla geri almaz.

(ÖSS 1994)

10. Muğla yöresindeki çıkan yangınlardan geriye, çırılçıplak ve simsiyah dağlar, tepeler kaldı.

Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdakilerin hangisinden kaynaklanmaktadır?

A) Çoğul ekinin gereksiz kullanılmasından

B) İlgi ekinin gereksiz kullanılmasından

C) Bağlacın yanlış yerde kullanılmasından

D) Yüklemin şimdiki zaman yerine geçmiş za­manda kullanılmasından

E) Özne ile yüklem arasında uyumsuzluk bulun­masından

(ÖSS 1997)

11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Burada, tiyatro salonundan internet kafeye kadar birçok etkinlik bulunuyor.

B) Kentteki yaşam, öğretim kurumlarının sayısı arttıkça hareketleniyor.

C)Öğrencilerin sporla ilgili gereksinimlerinin karşılanması için girişimlerde bulunuluyor.

D) Kütüphaneden yararlanacak öğrencilerin önce kütüphaneye üye olmaları gerekiyor.

E) Bilimsel   araştırma   yapacaklara   her  türlü olanak sağlanıyor.

(ÖSS 2002)

12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Mevlana, Türkler olduğu kadar yabancılar tarafından da tanınan bir düşünürdür.

B) Bugüne kadar Köroğlu’nun kişiliğiyle İlgili çeşitli görüşler İleri sürülmüştür.

C) Tekke edebiyatı şairlerinde, Tasavvuf düşünüşü üzerine temellenen bir bakış açısı görülür.

D) Dede Korkut hikâyelerinde şiir ve düzyazının iç içe kullanıldığı bölümler vardır.

E) Halk Tasavvuf edebiyatında ürün veren şair­lerin çoğu, Yunus Emre’nin izinden gitmiştir.

(ÖYS 1995)

13. O kurumda eğitim görmüş herkes, saygılı, hoşgörülü ve esnek olmak gibi çok önemli erdem­ler kazanmışlardır.

Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdakilerden hangisinden kaynaklanmaktadır?

A) Gereksiz yere sıfat kullanılmasından

B) Gereksiz yere bağlaç kullanılmasından

C) Yükleme ekfiil getirilmesinden

D) Öznenin sözcük öbeği olmasından

E) Özne-yüklem uyuşmazlığından

(ÖSS 2000)

14. Hiçbir şiire başlarken, bunu umuda, umutsuz­luğa, sevince ya da acıya yönlendireyim, diye başlamıyorum.

Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdakilerden hangisinden kaynaklanmaktadır?

A) Gereksiz yere bağ-fiil kullanılmasından

B) Özne-yüklem uyumsuzluğundan

C) Gereksiz yere dolaylı tümleç kullanılmasından

D) Nesnenin adıl (zamir) olarak kullanılmasından

E) Yanlış bağlaç kullanılmasından

(ÖSS 2005)

15. Yoksul görünümlü biriydi bu. Boyu kısa, bedeni de pek biçimli değildi.

Yukarıdaki ikinci cümlede bir anlatım bozuk­luğu vardır. Bu bozukluk, aşağıdakilerden hangisiyle giderilebilir?

A) “kısa” yerine “kısaydı” getirilerek

B) “kısa”dan sonra “ve” ekleyerek

C) “kısa” yerine “ve” koyarak

D)”kısa”dan sonra “değil” ekleyerek

E) “Boyu”dan sonra “da” ekleyerek

(ÖSS 1986)

www.dersimizedebiyat.org

Edebiyat / Dil ve Anlatım Kaynak Sitesi

CEVAPLAR

1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Hava kirliliğine karşı çeşitli önlemler alınabilir.

B) Çevre sorunlarıyla ilgili toplantılar yapılmalıdır.

C) Bu gaz, havada yoğun oranda bulunur.

D) Akarsularımız sanayi atıklarıyla kirleniyor.

E) Gençler, doğanın korunması konusunda bi­linçleniyor.

(ÖSS 1999)

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Takımlardan biri, ötekinin bitmek bilmeyen karşılıklı saldırılarına daha fazla dayanamadı.

B) Maçlarda, taraftarların çıkardığı olaylar spora gölge düşürüyor.

C) Sağlıklı kalabilmenin temel koşullarından biri de spor yapmaktır.

D) Son yıllarda kimi takımlar, Avrupa takımlarıyla yaptıkları maçlarda yüzümüzü ağartıyor. .

E) Ancak düzenli olarak yapılan spor yararlı olur.

(ÖSS 2001)

3. Bir sorunun üzerinde enine boyuna düşünmeyi, anlamak için çaba harcamayı öğrenmemişler.

Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdaki değişikliklerden hangisiyle giderilebilir?

A) “üzerinde” yerine “üzerine” sözü getirilmeli

B) “düşünmeyi” yerine “düşünerek” sözü geti­rilmeli

C) “anlamak” tan önce “onu” sözü getirilmeli

D) “düşünmeyi” yerine “düşünmek” sözü geti­rilmeli

E) “harcamayı” dan sonra “nedense” sözü geti­rilmeli

(ÖYS 1987)

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Bu önlemler ekonomik ve sağlık açısından yararlı sonuçlar verdi.

B) Toplantıda eğitim sorunları tartışılacak ve bunlara çareler aranacak,

C) Bu kitap çeşitli alanlarda yapılmış araştırmaları ve bunların sonuçlarını içeriyor,

D) O günlerde, bu konuya çeşitli gazete ve der­gilerde oldukça geniş yer verilmiştir.

E) Olayın soruşturulması ve sorumlularının bu­lunması için bir komisyon oluşturuldu.

(ÖYS 1992)

5. Önümüzdeki haftanın önemli programlarından bazılarını sizlere hatırlatmaya çalıştık sayın din­leyiciler.

Bu cümledeki düşünme hatasını gidermek İçin aşağıdaki değişikliklerden hangisi yapıl­malıdır?

A) “önümüzdeki” yerine “gelecek” kelimesi getir­ilmeli

B)”çalıştık” yerine “çalışıyoruz” kelimesi getir­ilmeli

C) “hatırlamaya” yerine “tanıtmaya” kelimesi ge­tirilmeli

,D) “Önemli” kelimesi “bazılarını” kelimesinden önce getirilmeli

E) “sayın dinleyiciler” sözü cümle başına alınmalı

(ÖSS 1986)

 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Bu belgeyi doldurarak başvurunuzu yapacak­sınız.

B) Gerekli belgeleri tamamlayıp işyerinize vere­ceksiniz.

C) Başvuru belgenizde bu yıl çekilmiş bir fo­toğrafınızı kullanacaksınız.

D) Hükümet tabibine muayene edilerek sağlık ra­poru alacaksınız.

E) Sınavdan bir gün önce işlemlerinizi tamam­lamış olacaksınız.

(ÖYS 1996)

7. Elbette onunla birlikte gitmiş olabilirler.

Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdakilerden hangisidir ?

A) Öğe eksikliği

B) Özne yüklem uyuşmazlığı

C) Öznenin belirtilmemiş olması

D) Aynı anlama gelen sözcüklerin birlikte kullanıl­ması

E) Anlamca çelişen sözcüklerin birlikte kullanıl­ması

(ÖSS 1996)

8. Aşağıdakilerin hangisinde, “Sana asla kızmıyor, çok seviyoruz.” cümlesindekine ben­zer bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Ağaçları suluyor, ilaçlıyor.

B) Arkadaşlarıyla buluşmuyor, haberleşmiyor.

C) Kitaplarını yerlerine yerleştirmiyor, üst üste yığıyor.

D) Derslerine çalışmıyor, ihmal ediyor.

E) Tarlayı gübreliyor, ekime hazırlıyor.

(ÖYS 1989)

9. “Hiçbiri -Ali Suavi’den başka- ülkede bir ayaklan­mayı düşünmemiş, Padişaha bağlılığı kutsal bir görev saymıştır.”

Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni, aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak be­lirtilmiştir?

A) İkinci cümleciğin yükleminde özneyle uyum sağlanmamıştır.

B) Birinci cümlecikteki arasöz, gereken biçimde düzenlenmemiştir.

C) Birinci cümleciğin yükleminde özneyle uyum sağlanmamıştır.

D) Birinci cümlecikteki yüklemin sonuna “-dir” eki getirilmemiştir.

E)Her iki cümleciğin yüklemleri arasında olumluluk-olumsuzluk bakımından uyum sağlan­mamıştır.

(ÖSS 1982)

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) İlk karşılaşmamızda bana bu kadar yakınlık göstermesine çok şaşırmıştım.

B)Bu kadar yetenekli bir çocuğu, sanata yön­lendirmekle çok iyi bir iş yaptığını düşünüyo­rum.

C) Geçirdiğim rahatsızlığı, büyük bir başarıyla ameliyat ederek sağlığıma kavuşturdu.

D) Bu aşamada, olayları doğal akışına bırak­manın doğru olacağı kanısındaydı.

E) Aralarındaki sorunların görüş farklılıklarından kaynaklandığı biliyordu.

(ÖSS 2001)

11. Ülkemizde başarıyla gerçekleştirilen bu tür ameliyatlarda, ölüm şansı, Amerika’da yapılanlar­dan ancak yüzde bir fazladır.

Bu cümledeki bir sözcüğün yerinde kullanıl-mamasından doğan anlatım bozukluğu aşağı­daki değişikliklerden hangisiyle giderilebilir?

A) “tür” sözcüğü atılarak

B) “gerçekleştirilen” yerine “yapılabilen” sözcüğü getirilerek

C) “yapılanlardan” yerine “yapılan ameliyatlardan” sözü getirilerek

D) “ancak” sözcüğü atılarak

E) “şansı” yerine “olasılığı” sözcüğü getirilerek

(ÖSS 1989)

12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım  bozukluğu vardır?

A) Öğretmenin, öğrencilerinin aile durumları ile de ilgilenmesi gerekir.

B) Yazarlarımızın köy yaşayışına ilgilenmeleri toplumumuz açısından çok yararlıdır.

C)Bir  romancının  şiirle  ilgilenmesi sanatı için yararlı olur.

D)Kişilerin meslekleri dışında başka işlerle il­gilenmeleri onları dinlendirir.

E) Öğrencilerin iyi kitaplarla ilgilenmesini sağla­mak bir eğitim İşidir.

(ÖSS 1986)

13. Genç     sanatçılara,     yapıtlarının     konularını seçerken nelere önem vermelerini anlatıyor.

Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdaki değişikliklerin hangisiyle giderilebilir?

A) “vermelerini”  yerine  “vermeleri  gerektiğini” sözü getirilmeli.

B) “nelere” yerine “hangi noktalara” sözü geti­rilmeli.

C) “sanatçılara” yerine “sanatçıların” sözü geti­rilmeli.

D) “seçerken” yerine “seçmekte” sözü getirilmeli.

E) “anlatıyor” yerine “belirtiyor” sözü getirilmeli.

(ÖSS 1988)

14. (I) Dil insanların birbirleriyle iletişim kurmalarını sağlayan bir araçtır. (II) Toplumsal yapıya bağlı olarak sürekli gelişir ve değişir. (III) Bunun doğa! bir sonucu olarak da dilde durmadan yeni kavramlar ortaya çıkar. (IV) Bu kavramları karşıla­mak için yeni sözcükler yaratılır, (V) Yeni sözcük­ler yaratmak için her ulus, dilinin sunduğu olanaklardan yararlanma yoluna gitmesi gerekir,

Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) I.         B)II         C)III.           D) IV.         E)V.

(ÖSS 1992)

15. Bu konuda gençleri azımsamak doğru değildir.

Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

A) Gereksiz sözcük kullanılması

B) Bir sözcüğün anlam bakımından yanlış kul­lanılması

C) Tamlamanın yanlış yapılması

D) Ekeylemin yanlış kullanılması

E) Yüklemine göre olumsuz cümle olması

(ÖSS 1996)

www.dersimizedebiyat.org

Edebiyat / Dil ve Anlatım Kaynak Sitesi

CEVAPLAR

1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Toprak kaymasının en çok nerelerde görül­düğünü saptayarak buna karşı hangi önlem­lerin alınabileceğini tartışacağız.

B) Araştırmamda, anaokuluna giden çocuklarla gitmeyenlerin dil gelişimini karşılaştırıp aralarındaki farkı belirleyeceğim.

C)Bu mevsimde, balkondaki çiçeklerin kapalı bir yere taşınması gerekiyor.

D) Bu toplantıda çeşitli hastalıklar ve bunların ne­denleri konusunda ayrıntılı açıklamalar yapılacak.

E) Neşeli ve güldürü unsurlarının çokça kul­lanıldığı bu filmi mutlaka görmelisiniz.

(ÖSS 1993)

2. Çocuklarımıza öğrettiklerimizden aksini yapıyor­sak, bizim gibi davrandıklarında onları kınamaya hakkımız yoktur.

Bu cümledeki anlatım bozukluğunu gidermek için aşağıdaki değişikliklerin hangisi yapıl­malıdır?

A) “Öğrettiklerimizden” yerine “öğrettiklerimizin” sözcüğü getirilmeli

B) “yapıyorsak” yerine “davranıyorsak” sözcüğü getirilmeli

C) “aksini” yerine “tersini” getirilmeli

D) “davrandıklarında”   yerine   “davranırlarken” sözcüğü getirilmeli

E) “bizim gibi” yerine “bizimkine benzer” sözü ge­tirilmeli

(ÖYS 1988)

3. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde, “yaklaşık” kelimesi yanlış kullanılmıştır?

A) Ev ona, yaklaşık bir hesapla otuz milyon liraya mal olmuştu.

B) Köy Ankara’ya yaklaşık olarak yetmiş kilo­metre uzaktaydı.

C) Doğup büyüdüğü kasabaya, yaklaşık on yıldır uğramamıştı.

D) Bu   büyük   apartmanlar,   birbirine   yaklaşık yapılmıştı.

E) Yaklaşık olarak üç metre kumaşın yeteceğini sanıyordu.

(ÖSS 1986)

4. Yurt dışındaki bir liseden mezun olma durumu olduğundan bu sınava katılamaz.

Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdakilerin hangisinden kaynaklanmaktadır?

A) Yüklemin 3. tekil kişili olmasından

B) Gereksiz yere dolaylı tümleç kullanılmasından

C) İşaret sıfatının yanlış yerde kullanılmasından

D) Gereksiz sözcükler kullanılmasından

E) Yüklemin olumsuz olmasından

(ÖYS 1997)

5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Bu konuda nasıl bir çalışma yapılması gerek­tiği, uzmanlarca tartışılacak.

B) Olaydan büyük bir üzüntü duyduğunu, suçlu­ların cezalandırılmasını istedi.

C)Yeni binaların ne zaman hizmete açılacağını, basın aracılığıyla duyuracaklarını belirtti.

D)Sorunlara sağduyuyla yaklaşmanın, onların çözümünü kolaylaştıracağı sonucuna varıldı.

E) Bölgede, kış mevsiminin uzun sürmesi ne­deniyle alınması gerekli önlemler yetkililere bildirildi.

(ÖSS 2000)

6. Hiç kimse ona  gerçeği anlatmamış; onu yalan yanlış sözlerle oyalamıştı.

Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdaki değişikliklerden hangisiyle giderilebilir?

A) “gerçeği” yerine “doğruyu” sözcüğü getirilerek

B) “anlatmamış” tan sonra “herkes” sözcüğü ge­tirilerek

C) “anlatmamış” yerine “söylememiş” sözcüğü getirilerek

D) “onu” sözcüğü atılarak

E) “oyalamıştı” yerine “kandırmıştı” sözcüğü ge­tirilerek

(ÖSS 2002)

7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Sabahları durağa kadar, yürüyor ve otobüse biniyorum.

B) Konuşmacının   düşüncelerine   katılıyor   ve destekliyorum.

C)Bu dergiyi ilk yayımlandığı günden beri alıyor ve zevkle okuyorum.

D) Televizyondaki açıkoturumları beğeniyor ve sonuna kadar izliyorum.

E) Akşamları, bir süre çalışıyor ve sonra dinleni­yorum.

(ÖSS 1992)

 8. Hava kirliliğinin nedenlerinden biri de …………..

Yukarıda boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilirse cümle anlatım bakımından bozuk olur?

A) yeşil alanların azlığındandır.

B) motorlu taşıtlardan çıkan egzoz gazlarıdır.

C) sanayi kuruluşlarının kent içinde bulunmasıdır.

D) ısınmada kükürt oranı yüksek olan kömür kul­lanılmasıdır.

E) çarpık yapılaşmanın,  hava dolaşımını en­gellemesidir.

(ÖSS 1992)

9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Türkiye’nin birkaç bölgesi hariç henüz kar yüzü görmedi.

B) Hava sıcaklığının birkaç derece daha düşmesi bekleniyor.

C) Güneşin zararlı etkilerinden korunmak için, be­lirli saatlerde dışarıya çıkmamak gerekir.

D) Şiddetli   rüzgârın   deniz  trafiğini   aksattığı söyleniyor.

E) Kar yağışı  sürerse okulların tatil edilmesi düşünülebilir.

(ÖSS 1995)

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Bu anlaşmazlıkların giderilmesi için zamana gerek var.

B) Bu konunun  öncelikle ve ayrıntılı bir biçimde ele alınması gerekiyor.

C) Üyeler, onunla ilgili görüşlerini daha sonra açıklayacaklarını belirttiler.

D) Mimar ya da mimarlıkla ilgileniyorsanız bu kitabı okuyun.

E) Herkesin yaşamında birtakım sorunlar olduğunu hepimiz biliriz.

(ÖSS 2001)

11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Ozan,  1940 yıllarında yeni şiirimizin başta gelen adlarından biriydi.

B)0, 1946 yılında düzenlenen bir yarışmada bi­rinci olmuştu.

C) Aradan yıllar geçmesine karşın şiir anlayışında bir değişiklik olmadı.

D) Onun ilgi çekici yanlarından biri de konulan abartarak anlatmasıdır.

E) Toplumsal ve bireysel olaylara, yan tutmadan bakar.

(ÖSS 2000)

12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) O yıllarda hepimiz tiyatro tutkunuyduk ve çalış­maya susamıştık.

B) Film, bir ailenin sıradan olaylar karşısındaki şaşırtıcı tutumunu ustalıkla yansıtıyor.

C) Festivalin bu bölümünde, müziğin farklı tür­lerinde adını duyurmuş sanatçılar sahneye çıkacak.

D) Sanatçının bu karikatürleri, başta Berlin ve Paris olmak üzere Avrupa’nın çeşitli kent­lerinde sergilenecek.

E) Bu kameralar, rahatça kullanabildiği ve taşın­masının kolay olması nedeniyle tercih ediliyor.

(ÖSS 1998)

13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Böyle bir yarışmaya ilk kez katılıyorum.

B) Yarışmaya katılmadan önce özel bir hazırlık yapmadım.

C)Özel zevklerim arasında kitap okumayı se­verim.

D) Bu tür yarışmalarda sorulan soruları kolay bu­luyorum.

E) Öteki arkadaşlara başarılar dilerim.

(ÖSS 1994)

14. Shakespeare’in oyunları arasında en sık sahnele­nen ve Türk seyircisi tarafından en çok benimse­nenler arasında Hamlet ve Othello’dur.

Bu cümledeki anlatım bozukluğunu gidermek için aşağıdaki değişikliklerden hangisi yapıl­malıdır?

A)  “en çok” sözü kaldırılmalı

B) “en sık” sözü kaldırılmalı

C) “ve” yerine “ile” kelimesi getirilmeli

D) “oyunları” sözünden sonra gelen “arasında” yerine “içinde” kelimesi getirilmeli

E) “Hamlet” sözünden önce gelen “arasında” kelimesi kaldırılmalı

(ÖSS 1987)

15. Sergide tanıtılan antika eşyalar, geçmişte insan­ların inançlarını ve beğenilerini de yansıtıyor.

Bu cümledeki anlam karışıklığı aşağıdaki değişikliklerden hangisiyle giderilebilir?

A) “tanıtılan” sözcüğünden sonra “çok değerli” ge­tirilerek

B) “geçmişte” sözcüğünden sonra “yaşamış” ge­tirilerek

C) “antika” sözcüğü atılarak

D) “inançlarını” sözcüğü yerine “geleneklerini” ge­tirilerek

E) “de” sözcüğü atılarak

(ÖSS 1999)

www.dersimizedebiyat.org

Edebiyat / Dil ve Anlatım Kaynak Sitesi

CEVAPLAR

1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Toplumsal yaşamda herkesin uymak zorunda olduğu kurallar vardır.

B) Kâğıt tüketimi bir toplumun gelişmiştik göstergelerinden biridir.

C) Yasalara göre, paranın üzerine yazı yazmak, yırtmak yasaktır.

D) Masanın üzerindeki kâğıtlar, kitaplar birbirine karışmış.

E) Dün aldığı gazeteleri, dergileri hâlâ okuya­madı.

(ÖYS 1993)

2. Bu ilaç, mide yanmasına sebep olmadığı gibi ne de asit-baz dengesi üzerinde herhangi bir olum­suz etkiye de yol açmaz.

Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdaki­lerden hangisiyle giderilebilir?

A) “ilaç” kelimesine “-in” getirilerek

B) “ne de” kelimeleri atılarak

C) “yol açmaz” yerine “sebep olmaz” denilerek

D) “olumsuz” kelimesi çıkarılarak

E) “ne de” kelimeleri “üzerinde” kelimesinin so­nuna alınarak

(ÖSS 1986)

3. Aşağıdaki dizelerin hangisinde özne -yüklem uyuşmazlığı vardır?

A) Gözümün değdiği yere gül düşer

B) Dinle de gönlümü alıver gitsin

C) Yeryüzünde bir sen, bir de ben varım

D) İstersen dünyayı çağır imdada

E) Arkandan gelecek hep ayak sesin

(ÖSS 1995)

4. Fiyatlar çok pahalı olduğu için satışlar çok dur­gun.

Bu cümledeki anlatım bozukluğunu gidermek İçin aşağıdaki değişikliklerden hangisi yapıl­malıdır?

A) “çok” sözcükleri atılmalı

B) “durgun” yerine “az” sözcüğü getirilmeli

C) “olduğu İçin” yerine “olduğundan” sözcüğü ge­tirilmeli

D) “satışlar” yerine “alışveriş” sözcüğü getirilmeli

E) “pahalı” yerine “yüksek” sözcüğü getirilmeli

(ÖSS 2000)

5. Bunun üzerine üyeler, bir an sessizlik içinde kaldılar ve herkes ellerini havaya kaldırarak söz istediler.

Bu cümledeki anlatım bozukluğunu gidermek için aşağıdaki değişikliklerden hangisi yapılmalıdır?

A) “üyeler” kelimesi kaldırılmalı

B) “ve” kelimesi çıkarılıp, yerine virgül (,) konmalı

C) “herkes” kelimesi kaldırılmalı

D) “bunun üzerine” sözü “üyeler” kelimesinden sonra getirilmeli

E) “ellerini” kelimesi kaldırılmalı

(ÖSS 1987)

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Gazetelerde bu tür haberlere hemen her gün rastlanıyor.

B) Yazar, yaşadıklarını etkili bir biçimde anlat­makta başarılı olamıyor,

C) Yemeğini erken yemesi gerektiği halde, hasta bu yasağa uymuyor.

D) Bu alandaki çalışmaların hâlâ yeterli bir düz­eye ulaşamadığı söyleniyor.

E) Trafikle ilgili sorunların çözümü için, geniş kap­samlı bir toplantı düzenleniyor.

(ÖSS 2002) 

7. Her ne kadar şehir dışına taşınmışsa bile bekle­nen rahatlığa kavuşulamamıştır.

Bu cümledeki anlatım bozukluğunu gidermek İçin aşağıdaki değişikliklerin hangisi yapıl­malıdır?

A)”kavuşulamamıştır” yerine ” ulaşılamamıştır” sözcüğü getirilmeli

B) “taşınmışsa” yerine “taşınsa” sözcüğü geti­rilmeli

C) “beklenen” yerine “beklediğimiz” sözcüğü geti­rilmeli

D) “taşınmışsa bile” yerine “taşınılmışsa da” sözü getirilmeli

E) “bile”den sonra “nasılsa” sözcüğü getirilmeli

(ÖYS 1990)

 8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Deneyimli   bir   yönetici,   değerli   bir   bilim adamıydı.

B) Maddi durumu yetmediği için eğitimini yarıda bırakmak zorunda kaldı.

C) Kültürel varlıklara sahip çıkıp onları korumaya çalışan insanlardan biriydi.

D) Geleceğe  umutla  bakan  ve  zorluklar karşısında yılmayan bir gençti.

E) Ele aldığı her işi, başkalarından daha iyi, daha güzel yapmak isterdi.

(ÖSS 2003)

9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Zarftan bir mektup, bir de fotoğraf çıktı.

B) Ondan böyle bir yalanlama olayı beklemiyor­dum.

C) Kendimi bildim bileli bu mahallede, bu evde oturuyoruz.

D) Toplantımıza katılarak bizlere destek olan dostlarımıza yürekten teşekkür ederiz.

E) Evimize taşındık, yavaş yavaş yerleşmeye ça­lışıyoruz.

(ÖSS 2004)

10. Bu davranış insandan insana göre değişir.

Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdakilerin hangisinden kaynaklanmaktadır?

A) İşaret sıfatına yer verilmesinden

B) İkilemenin yanlış kullanılmasından

C) Gereksiz yere ilgeç kullanılmasından

D) Tümleç kullanılmasından

E) Yüklemin geniş zamanlı olmasından

(ÖSS 2006)

11. Her belirti hastalık demek anlamına gelmez.

Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdaki değişikliklerden hangisiyle giderilebilir?

A) “demek” sözü atılmalı

B) “her belirti” yerine “belirtiler” sözü getirilmeli

C) “hastalık” tan sonra “başlamış” sözü getirilmeli

D) “gelmez” yerine “taşımaz” sözü getirilmeli

E) “belirti” den sonra “kesinlikle” sözü getirilmeli

(ÖYS 1987)

12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) İlgililer bu konuda görüş alışverişinde bulun­dular.

B) Bu tür etkinliklerin çoğaltılması  gerektiğini düşünüyorum.

C) Gazetelerde yer alan haberleri değerlendire­cekler.

D) Bundan sonraki amacımız halkı bilinçlendir­mek olacak.

E) O dönemde para üç katı değer kaybetmişti.

(ÖSS 2006)

13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Soğuklar yüzünden okullar bir hafta kapatıldı.

B) Ahmet   Bey,   demeğimizin   üye   ve   İkinci başkanıdır,

C) Bugünlerde resim yapmaya bir türlü vakit bu­lamıyorum.

D) Yazarın bu ikinci romanı, beni düş kırıklığına uğrattı.

E) Dinlenmek için yaz tatilini iple çekiyorum.

(ÖYS 1990)

14. Zaman zaman şiir yazıyor ve yayımlıyorum; ama ben şiiri hiçbir zaman köşe yazarlığı gibi düşün­müyorum,

Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdakilerden hangisiyle giderilebilir?

A) “şiiri” yerine “şairliği” sözcüğü getirilerek

B) “hiçbir zaman” sözü atılarak

C) “gibi” yerine “olarak” sözcüğü getirilerek

D) “ben” sözcüğü atılarak

E) “düşünmüyorum”     yerine     “düşünmedim” sözcüğü getirilerek

(ÖYS 1993)

15. Ucu yırtık yabancı paraların, Merkez Bankası dahil hiçbir yerde işlem görmüyor.

Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdakilerin hangisinden kaynaklanmaktadır?

A) Gereksiz yere tümleç kullanılmasından

B) Yüklemin şimdiki zamanda olmasından

C) Arasözün yanlış yerde kullanılmasından

D) Sıfat tamlamasında araya sözcük girmesin­den

E) Öznenin tamlayan eki almasından

(ÖYS 1996)

www.dersimizedebiyat.org

Edebiyat / Dil ve Anlatım Kaynak Sitesi

CEVAPLAR

1. “Sınıfa girer girmez insanı düşündüren,

   I

ilginç sorular başlar. Çocukların düşüncelerine önem verince, şaşırtıcı

           II

sorular peş peşe gelir. Bir anda büyür o küçücük çocuklar,   mantıkları

    III                                     IV                                

ile  kocaman olurlar.”

V

Yukarıdaki parçada altı çizilmiş sözlerden, bu­lunduğu yere göre anlamca en gerekli olanı hangisidir?

A) I           B)ll           C)lll           D) IV          E) V

(ÖSS 1982)

2. Arkadaşım gördüklerini duyduklarını gizli bir sırmış gibi yavaşça kulağıma fısıldadı.

Bu cümlede gereksiz kullanılmış iki sözcük aşağıdakilerin hangisinde bir arada ve­rilmiştir?

A) Arkadaşım – bir                     B) Bir – yavaşça

C) Arkadaşım – gibi                   D) Gizli -yavaşça

E) Gizli – sırmış

(ÖSS 1988)

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Çocukların eğitiminde hem ailenin hem de okulun önemli rolü vardır.

B) Okuma sevgisi konusunda çocukların en çok anne ve babalarını örnek aldıkları unutulma­malıdır.

C)Çocuklara, yeteneklerini geliştirmeleri için gerekli olanaklar sağlanmalıdır.

D) Çocuklar bundan en az zarar ya da hiç zarar görmeden kurtarılmalıdır.

E) Oyuncak seçerken çocuğun yaşına uygun olanlar tercih edilmelidir.

(ÖSS 1995)

4. Bu kararların uygulanıp uygulanmayacağının, yö­neticilerin seçeceği tutuma bağlı olduğu bildirildi.

Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdaki değişiklerin hangisiyle giderilebilir?

A) “seçeceği tutuma” yerine “tutumuna” sözcüğü getirilerek

B) “yöneticilerin” yerine “ilgililerin” sözcüğü geti­rilerek

C)”bu kararların” yerine “bunların” sözcüğü geti­rilerek

D) “bağlı” yerine “yönelik” sözcüğü getirilerek

E) “bildirildi” yerine “biliniyordu” sözcüğü getiri­lerek

(ÖSS 2003)

5. Aşağıdakilerden hangisinde “yaya” kelimesi, gereksizdir?

A) Yola yaya devam edecektik.

B) Buradan oraya yaya gideceğiz.

C) Bu uzun yola, yaya çıkılmaz.

D) Bu yol yaya yürümekle bitmez.

E) Şehirde çoklukla yaya dolaşıyordu.

(ÖYS 1985)

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Düşüncelerini yazıyla değil, sözle anlatmayı seviyordu.

B) Önerilerimizi dinliyor ne var ki onların hiçbirini uygulamıyordu.

C) Sağlık durumlarının  iyi  ancak çok yorgun oldukları görülüyordu.

D) Gazetesini sürekli yanında taşıyor ama bir türlü okumaya fırsat bulamıyordu.

E) Bu konuda bilgi sahibi olmasına karşın, görüş­lerini belirtmekten kaçınıyordu.

(ÖSS 1992) 

7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, altı çizili söz atılırsa anlamda bir değişme olmaz?

A) Niyeti, bu kadar güzel havayı kaçırmadan Boğaz’da bir gezinti yapmaktı.

B) Çalışman gerekli; ama kendini çok fazla yormamalısın.

C) Evden çıktıktan sonra biraz yürüyüp arabaya bindim.

D) Çalışmaya hemen başla; daha yapacak çok işin var.

E) Burası pek bilinmeyen ama yakında tanınacak olan bir tatil yeri.

(ÖYS 1988)

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Onun, görüşlerime bu kadar değer verdiğini bilmiyordum.

B) Her zaman, çevresinde sevilip sayılan bir kişi olmuştur.

C) Son günlerde herkes onun başarılarından söz ediyor.

D) Bu   konuda   bana   son   derece   anlayışlı davrandınız.

E) Ne zaman aranıza gelsem daima güç verdi­niz.

(ÖYS 1994)

9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “ilk kez” sözü gereksiz kullanılmıştır?

A) Onu ilk kez bu kadar üzgün görüyordum.

B) Uçağa ilk kez bineceği için çok heyecanlıydı.

C) Bu kıyı kasabasına ilk kez gidiyordum.

D) Böyle bir yarışmaya ilk kez katılıyorum.

E) Onunla   ilk   kez   bir  arkadaş  toplantısında tanıştık.

(ÖSS 1990)

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A)Sanat alanındaki başarılarına yenilerini ekli­yorlar,

B)Bu çalışmalarımla, eğitimimize yeni boyutlar kazandırmayı amaçlıyordum.

C) Herkesin bildiği şeyleri değişik bir yaklaşımla ortaya koyuyor.

D) Tek  amacımız, yurdumuza  dönmemiz  ve ülkemize yararlı olmaktır.

E) İki yıl öncesine kadar sıradan bir yazar olarak bilinirdi.

(ÖYS 1991)

11. Artık hastamızın sağlık durumu, tamamen iyileşti.

Bu cümledeki anlatım bozukluğu a sağıda kile­rin hangisinden kaynaklanmaktadır?

A) Sözcüklerin, anlamına ve işlevine uygun olarak kullanılmamasından

B) Gereksiz yere zarf kullanılmasından

C) Ada tamlamasında araya sözcük getirilmesin­den

D) Cümle başında zarf kullanılmasından

E) Yüklemin İşteş çatılı olmasından

(ÖYS 1996)

12. Vergilerin   yeni   sisteme   göre   toplanacağını sağlayacaklar.

Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdaki değişikliklerin hangisiyle giderilebilir?

A) “göre” yerine “uyularak” sözü getirilmeli.

B) “toplanacağınI” yerine “toplanmasını” sözü ge­tirilmeli.

C) “yeni” den sonra “bir” sözü getirilmeli.

D) “sisteme” yerine “kurala” sözü getirilmeli.

E) “sağlayacaklar” yerine “sağlamalılar” sözü ge­tirilmeli.

(ÖSS 1988)

13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Bu yazıyı hazırlamadan önce, yalnızca dergi­leri değil, gazeteleri de taraman iyi olur.

B) Okuduklarını ezberlemek değil, tartışarak özümlenmesini sağlamak gerekir.

C)Bu konuda yetkililerle konuşarak onların görüşlerini almayı düşünüyoruz.

D) Şişmanlıktan kurtulmak için beslenmenize dikkat etmeli, ayrıca düzenli olarak spor yap­malısınız.

E) Çocukların, masal kitaplarından çok, resimli ro­manlara ilgi duydukları bilinmektedir.

(ÖYS 1993)

14. Yanlış bir şey yapsam da kızmaz; ama inanıl­mayacak kadar anlayışlıdır.

Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdakilerin hangisinden kaynaklanmaktadır?

A) Yüklemin geniş zamanlı olmasından

B) Cümleciklerin ortak özneli olmasından

C) Yanlış ilgeç kullanılmasından

D) Gereksiz yere bağlaç kullanılmasından

E) “bile” yerine “da” bağlacı kullanılmasından

(ÖSS 1998)

15. Ölçümlere ne zamandan beri başladınız?

Bu cümledeki anlatım bozukluğunu gidermek için aşağıdaki değişikliklerden hangisi yapıl­malıdır?

A) “ne zamandan beri” yerine “ne zaman” geti­rilmeli

B)”ne zamandan” yerine “hangi tarihten” geti­rilmeli

C) “başladınız” yerine “başlıyorsunuz” getirilmeli

D) “beri” yerine “bu yana” getirilmeli

E) “başladınız” yerine “başlamıştınız” getirilmeli

(ÖSS 1987)

CEVAPLAR

1. Çok çalıştığımız için basarı grafiğimiz ister iste­mez yükseliyor.

Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdakilerin hangisinden kaynaklanmaktadır?

A) Yüklemin şimdiki zamanlı olmasından

B) Yanlış İlgeç kullanılmasından

C) Ad tamlamasının yanlış kurulmasından

D) Gereksiz zarf tümleci kullanılmasından

E) Yüklemin üçüncü tekil kişili olmasından

(ÖSS 2004)

2. Bu sorunun çözümünde yapabileceğim rol çok önemli.

Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdakile­rin hangisinden kaynaklanmaktadır?

A) Yüklemin geniş zamanlı olmasından

B) Gereksiz yere işaret sıfatı kullanılmasından

C) İsim cümlesi olmasından

D) Yanlış sözcük kullanılmasından

E) Gereksiz yere belirteç kullanılmasından

(ÖYS 1998)

3. “Hayvan derilerinin değeri, genellikle, sırt bö­lümünün öteki parçalara oranı ile ölçülür.” cümlesinde bir belirsizlik vardır.

Aşağıdakilerden hangisinin bilinmesi bu belir­sizliği ortadan kaldırır?

A) Özlü deri, derinin sırt bölümüne ilişkin bir ter­imdir.

B) Derinin sırt bölümünün büyük olması aranılan bir özelliktir.

C) Kesimi köylerde yapılan hayvanların derileri, et kurumlarında kesilenlere göre daha az değer­lidir.

D) Kimi derilerin değeri, hayvanın yaşadığı böl­geye bağlıdır.

E) Krupon denilen sırt derisi, boğa alım satımında önem taşır.

(ÖSS 1981)

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yerinde kul­lanılmamış bir sözcük anlatım bozukluğuna yol açmıştır?

A) Başarı sözcüğünün anlamı kişiden kişiye değişir.

B) Her İnsan, yaptığı işin beğenilmesinden hoşlanır.

C)Sürekli ve düzenli bir çalışma kişiyi başarıya ulaştırır.

D) Önemsenmeyen, gereksiz hatalar başarıyı en­geller.

E) Önemsiz gibi görünen ayrıntıların da bir işlevi vardır.

(ÖYS 1993)

5. Oraya  gidersen,   Etnografya  ya  da  Kurtuluş Savaşı müzelerini   gezmelisin.

Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdaki­lerin hangisinden kaynaklanmaktadır?

A) Yanlış bağlaç kullanılmasından

B) Koşul cümlesi olmasından

C) Nesnenin yanlış yerde bulunmasından

D) Yüklemin gereklilik kipinde olmasından

E) Ad tamlamasının gereksiz kullanılmasından

(ÖSS 1999)

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Çevremizdeki kişilerle kuracağımız ilişkilerde özenli olmalıyız.

B) Sorunların, bütün yönleriyle ele alınması iyi olur.

C) Bu alanda başarıya ulaşanların sayısı oldukça azdır.

D) Araştırmalar, eldeki bilgilerin doğru olmadığını kanıtlıyor.

E) Bu konudaki iftiralar tamamen uydurmadır.

(ÖSS 2003)

7. (I) Simurg, bir İran efsanesinde gerçeğin peşine düşen kuşların öyküsü anlatılır. (II) Kaf Dağının ardında yaşayan masal kuşu Simurg’dur aradık­ları. (III) Binlerce kuşun katıldığı, yıllar süren bir arayışın sonunda yalnızca otuz kuş ulaşabilir Kaf Dağının ardına. (IV) Gel gör ki Simurg diye bir kuş yoktur orada. (V) Masala göre asıl gerçek, onu arayanların kendisidir.

Yukarıdaki parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) l          B)ll.          C)lll.          D) IV.          E) V.

(ÖYS 1994)

8. Aşağıdakilerden hangisi dil ve anlatım yönün­den yanlıştır?

A) Yayınevinin çıkardığı bütün romanları alıyo­rum, okuyorum.

B) Bu koşullar ipinde pek çok sanatçı olduğunu duyuyorum, görüyorum.

C)Bu konuda söylenenlere inanıyor, her yerde öne sürüyordu.

D) Geçen ay yayımlanan aylık dergilerin birinde okudum, gördüm,

E) Erken yatıp erken kalkmanın yararına İnanırdı, herkesi de inandırırdı.

(ÖSS 1983)

9. Aşağıdaki    cümlelerin    hangisinde    “aşağı yukarı” sözü gereksizdir?

A) Bu işyerinde aşağı yukarı üç dört yıldan beri çalışıyorum.

B) Aşağı yukarı beş yıl önce yine böyle şiddetli bir kış yaşamıştık.

C) Buralarda ekinler, aşağı yukarı biçilecek du­ruma geldi.

D) Şubat ayı sonunda bu ağaçların aşağı yukarı hepsi çiçek açar.

E) O gün sınıfın aşağı yukarı yarısı tören alanında toplanmıştı.

(ÖSS 1996)

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük, gereksiz kullanılmıştır?

A) Ürünlerimiz ilk defa olarak o yıl dünya pazarla­rına çıktı.

B) Şehrin kuzeyindeki gölün çevresinde büyük çam ağaçları vardı.

C) Akşamları müzik dinleyerek ya da kitap okuya­rak vakit geçirirdi.

D) Burada kışın en büyük sorunumuz hava kirliliği oluyor,

E) Turizmin   yararları   konusunda   bir  toplantı düzenlenecek.

(ÖSS 1993)

11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Dünyada en çok yağış alan bölge burası.

B) Ürettiklerinin çoğunu komşu ülkelere satıyor­lar.

C)Bu toprakların büyük bir bölümü ormanlarla kaplı.

D) Ülkenin kuzeyinde elde edilen ürünlerin yarı­dan fazlasını elma oluşturuyor.

E) Ekonomileri   daha   çok,   yetiştirdikleri   hay­vancılığa dayalı.

(ÖSS 2003)

12. Aşağıdakilerden hangisinde “Bizde bu soruna henüz hâlâ bir çözüm yolu bulunamadı.” cümlesindekine benzer bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Başarısızlığının, burada sayılamayacak kadar çok ve değişik nedenleri vardır.

B) Bu durum, hem sanayi hem de tarım alanında gelişmiş ülkelerde görülebilir.

C) Bu çalışma koşullarına ancak sadece üç hafta dayanabildi.

D) Bütün bunlar bizi, birey ve toplum olarak olum­suz yönden etkilemektedir.

E) Bir insan, geleneklerine ne kadar bağlıysa ye­niliklere o kadar zor ayak uydurur.

(ÖYS 1989)

13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Peribacalarının oluşmasında, toprağın yu­muşaklığının yanı sıra rüzgârın da rolü vardır.

B) Bu yöre, tarihi değerler ve doğal güzellikler açısından yerli ve yabancı birçok turistin İlgisini çekiyor.

C) Tarihi eserlerin bir bölümü, zamanında iyi ko­runmadığı için özelliklerini yitirmiş.

D) Dünyada, tamamı mermerden yapılmış olan ilk anıtsal tapmak Ege’nin Efes kentinde olduğu biliniyor.

E) Buranın bütünüyle bir yeraltı kenti olduğu, ancak kentin bir bölümünün ortaya çıkarıldığı söyleniyor.

(ÖYS 1995)

14. (I) Yazılarınızda, dilimize önem verilmeyişinden yakınıyorsunuz. (II) Dilimize gereken ilgi ve önemi vermek zorundayız, diyorsunuz. (III) Bu konuda sizi içtenlikle destekliyorum. (IV) Ne var ki, dile gösterilmesi gereken özeni siz de göstermiyorsunuz. (V) Birçok sözcüğü yerinde kullan­madığınızı üzülerek görüyorum.

Bu    parçadaki    numaralanmış    cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) I.          B)ll.          C)lll.         D) IV.         E) V.

(ÖSS 1993)

15. “Onun için zevkine ve keyfine düşkün ne kadar memurlar varsa, hep burasını ister, buraya yer­leşirdi.”

Bu cümlenin anlatımındaki bozukluk, nasıl giderilebilir?

A) “ne kadar” dan sonra, “çok” getirilerek

B) “ister”    ve    “yerleşirdi”    yüklemleri    çoğullaştırılarak

C) “zevk” ve “keyif” kelimeleri çoğullaştırılarak

D) “memurlar” dan çoğul eki atılarak

E)  “hep” kelimesi, “hepsi” biçimine getirilerek

(ÖYS 1984)

CEVAPLAR