• Atalardan kaldığı kabul edilen (ilk söyleyeni unutulmuş, anonim), genel kural niteliğindeki kısa, özlü, kalıplaşmış sözlerdir.

– Armudu soy ye, elmayı say ye.

– Dost, dostun eyerlenmiş atıdır.

– Bal, bal demekle ağız tatlanmaz.

– Paça ıslanmadan balık tutulmaz.

• Atasözleri gerçek anlamlı, mecaz anlamlı ya da kinayeli olabilir.

Gerçek Anlamlılar

– Bugünün işini yarına bırakma.

– Akıllı düşman, akılsız dosttan hayırlıdır.

– Açma sırrını dostuna, o da söyler dostuna.

– Az söyle, çok dinle.

– Sebepsiz ölüm olmaz.

– Her çok, azdan olur.

– Güvenme varlığa, düşersin darlığa.

Mecaz Anlamlılar

– Körle yatan şaşı kalkar.

– Aç tavuk düşünde darı görür.

– Altın eşik, gümüş eşiğe muhtaç olur.

– Çivi çiviyi söker.

– Minareyi çalan kılıfını hazırlar.

– Rüzgâr eken fırtına biçer.

– Lafla peynir gemisi yürümez.

Kinayeli Olanlar

– Yuvarlanan taş yosun tutmaz.

– Ağaç yaşken eğilir.

– Ayağını yorganına göre uzat.

– Damlaya damlaya göl olur.

– Gülü seven dikenine katlanır.

– Alçak yerin tepeceği dağ görünür.

Kimi atasözleri birbiriyle çelişir.

– İyilik eden iyilik bulur.

– İyiliğe iyilik olsaydı koca öküze bıçak olmazdı.

– Fazla mal göz çıkarmaz.

– Azıcık aşım, kaygısız başım.

– Eğri oturup doğru konuşalım.

– Doğru söyleyeni dokuz köyden kovarlar.

– Zararın neresinden dönülse kârdır.

– Battı balık yan gider.

– Yalancının mumu yatsıya kadar yanar.

– Doğru söyleyenin tepesi delik olur.