6. Metinde yazarın herhangi bir yönlendirmesi söz konusu mudur? Yazarın kullandığı öznel ve nesnel yargılara örnekler veriniz.

Öznel ifadeler kullanarak yazar okuyucu yönlendirmiş. Örnek cümleler:

• Balıkçı’nın da akşam “Ne güzel koku!” diye övdüğü tatlımsı harnup kokusundan pek hoşlanmadığımızı belli etmenin sırasıydı.
• Bodrum’un ekmeği francala kadar pişkin ve lezzetli idi.
• Bodrum yuvarlak bir koya yayılmış, beyaz badanalı evleri göz kamaştıran apaydın bir şehirciktir.

Nesnel ifadeler:

• Halikarnas Balıkçısı bir zamanlar Avrupa’dan, Amerika’dan tohumlar getirtip Bodrum’u tropikal bir bahçe hâline koymuştu.
• Ne var ki günün birinde de Bodrum’dan ayrılıp İzmir’e taşınmıştı.

7. Yazarın “Mavi Anadolu” fikrinden yola çıkarak okuduğunuz metindeki medeniyetlere ait hangi tarihî bilgilere yer verdiğini söyleyiniz.

Anadolu’daki İlkçağ  Medeniyetlerinden Antik Yunan ve Mısır medeniyetlerinden bilgiler sunulmuştur.

Etkinlik

Aşağıdaki metinleri tabloda verilenlere göre değerlendiriniz.

1. Metin

Bodrum Kalesi diye duyarım, “Şuna gideyim de bir bakayım,” dedim. Kale zaten kentin ortasındaki bir yarımada üzerine kurulmuş. Beş altı yüzyıl önce Sen Jan şövalyeleri tarafından yapılmış bu bina. Şövalyeler bu alameti yapabilmek için, kentte Fidyas’ın, Praksiteles’in ne kadar şaheseri varsa, kırıp kırıp kale duvarlarında yapı taşı diye kullanmışlar. Arkeolojik bilgilerden hiç hoşlanmam.

Not almaya da niyetim yoktu. Neler gördüğümü size düpedüz anlatayım:

(…)

Koca kale, genel savaşta adamakıllı bir top ateşi yemiş. Şimdi Müzeler Müdürlüğü onu antika

diye, taş ve moloz yığınları ile, yılanları, akrepleri, dikenli otları, ekspres katarı gibi, çıyan ve tanklar gibi kertenkelelerle korumaktadır. Bırakılmıştır. İçinde bazı kimselerin üç dört koyun ve ineğinden başka evcil hayvan yoktur. Ben gezerken “Bu kimdir acaba?” diye meraklı ve ürkek bakışlarla ardım sıra geliyorlardı. Dönüp bakmıyordum.

Halikarnas Balıkçısı, Ege’den Denize Bırakılmış Bir Çiçek

1. Metin

Oysa her şey Cem’i engelliyordu. Bunu yapabilmesi için yolculuk yeniden yaşanmalıydı. İlk Kale’yi görmemeliydi Bodrum’a inildiğinde. Şimdi Kale, o büyük, yıkılması olanaksız, dalgalarla

Hırpalanmamış. Kale tam anlamıyla kavrayamadığı, ne olduğunu çözemediği, ad takamadığı bu yürek çarpıntısının tek nedeni gibiydi. Dalgakıran da, dalgakırandaki arkadaşlar da (yalın serüvenleri yüklenen arkadaşlıklar), hepsi birden istemiyorlardı oraya dönmesini, Kale’nin önünden geçmesini, tirandillere bakmasını.

(…)

İşte ilk avlu, işte bir bilinmeyen gibi on gündür, bin yıldır gözlenen ve nefret edilen Kale: arkadaşlıkları… o da bozguna uğradı, o da bir yıkıntı kendine, Tarık’la Murat’ın korunaklı dostlukları da çözüldü, yapaylığı mı algıladılar, bilinmez ki. ama şimdi başka ilişkiler korunaklı: “Bitmiş şeylerin simgesi Kale.”

Selim İleri, Her Gece Bodrum

 Aşağıda verilen cümlelerin türünü yüklemin yerine göre değerlendiriniz.

• Bodrum yuvarlak bir koya yayılmış, beyaz badanalı evleri göz kamaştıran apaydın bir şehirciktir.( Kurallı Cümle)
• Ağacın değerini anlayacak kültür düzeyine ulaşmadık henüz bizler.(Devrik cümle)
• Hele sabah gün doğarken koya saldığı pembe, mavi ve sarı yankılar o kadar güzeldir. ( Kurallı Cümle)
• Öğleden sonra tek başıma fenere yaptığım bir gezintiden dönerken bunları düşünüyordum. ( Kurallı Cümle)
• Bize açılan yeni dünyanın belli başlı kavramları idi bunlar. (Devrik cümle)

2. Okuduğunuz metinden birleşik cümle türüne iki örnek yazınız.

Bunu yapabilmesi için yolculuk yeniden yaşanmalıydı. Girişik Birleşik Cümle

Neler gördüğümü size düpedüz anlatayım: Girişik Birleşik Cümle

3. Aşağıda verilen cümlede “-“ kısa çizgi işaretinin hangi görevde kullanıldığını söyleyiniz.

Bodrum kalesi -“Bodrum” adı da “Aziz Petro’nun kalesi” anlamına gelen “Petronium”un Türkçeleştirilmiş şeklidir- Ortaçağın Anadolu’da bıraktığı en sağlam kalmış yapılardan biridir.

Arasöz ve ara cümleleri ayırmak için kullanılmıştır. Aynı zamanda iki virgül ve iki parantez içine yazılan ifadeler de arasöz ve aracümledir.

4. Aşağıda verilen metindeki yazım yanlışlarını bulunuz.

Tahran’ın yarısı türkçe (Türkçe) biliyor. Karşınızdakinin yüz ifadesinden bunu ilk bakışta sezinliyorsunuz.

— Türki danışırsen? diye sormak bile abes..

— Beli. Sen Türkiyeden (Türkiye’den) gelmişsen mi?

Sevimli azeri (Azeri)  lehçesi ile türkçenin (Türkçenin)  yeni yeni, sizce taze kelime ve deyişleri ve sentaksı ile karşı karşıyasınız.

Haldun Taner, Düşsem Yollara Yollara