1. Aşağıdaki dizelerin hangisi anlamca olumludur?
A)  Kalbini göstermese göğsünün yırtığından
B)  Aşındırdım bastığın toprağı öpe öpe
C)  Kendini aşka veren ruh acıdan ne anlar
D)  Beni fark ettirmiyor yüzümden sızan kanlar
E)  Bana zincir vursalar sanma irkileceğim

2. Aşağıdaki atasözlerinden hangisi  eksiltili cümle değildir?
A)  Oğlan dayıya, kız halaya.
B)   Atın dorusu, yiğidin delisi.
C) İnsanın alacası içinde, hayvanın alacası dışında.
D)  Ak koyunu gören, içi dolu yağ sanır.
E)  Düğün el ile, harman yel ile.

3. (I) Güneş, ışıklarını aldı gitti. (II) Sokaklar, caddeler, meydanlar alacakaranlığa boyandı. (II) Oturduğum yerden kalktım. (IV) Seyrettiğim masal dünyası beni serseme çevirmişti. (V) Bu şehirden ayrılırken masalı yarım bıraktığımın farkındaydım.
Yukarıdaki numaralı cümlelerin hangisi yükleminin türüne göre diğerlerinden farklıdır?
A) I.      B) II.        C) III.       D) IV.       E) V.

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yan cümlecik, temel cümleciğin dolaylı tümlecidir?
A) Okuduğun bu güzel dizeler, genç bir şaire aitti.
B) Gökyüzünde süzülen uçurtmalar, çocukların neşe kaynağıydı.
C)  Şiddetli yağan yağmur, trafiği alt üst etmişti.
D)  Antalya’da bir hafta kalmayı düşünüyoruz.
E)  İhtiyar, boşa geçirdiği yıllarına üzülüyor.

5. Bazı apartmanlardan yazlık sinemalar görülebiliyordu. Balkonlarından, bu sinemalarda gösterilen filmler seyredilebiliyordu. Sinema tutkunu çocuklar, bu apartmanda oturanlara, para vermeden rahatça film izleyebildikleri için imreniyordu.
Bu parçada kaç yan cümlecik kullanılmıştır?
A) 2            B) 3           C) 4            D) 5            E) 6

6.    
I. Severim kırlarda ben yaşamayı
II.  Severim kırların yeşil göğsünü
III. İstemem başımın üzerinde dam
IV. İstemem topraktan başka bir yatak
V. Dallarda ötüşen kuşlar kabilem
Yukarıdaki numaralanmış dizelerin hangileri yapıca özdeştir?
A) I. ve II.             B) I. ve III.      C) I. ve V.
D) IV. ve V.          E) III. ve V.

7. (I) Torosların koludur Amanos Dağları. (II) Bu dağların eteklerinde, küçük bir ova bulunur.  (III) Buradan göle doğru çıkıntı yapar kayalık bir tepe. (IV) Tepenin üzerinde bir saray külliyesi yer alır. (V) Bugünkü Türkiye’nin temelini atan Selçukluların büyük sultanı Alaeddin Keykubad tarafından yaptırılmıştır bu saray.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisi yapıca ötekilerden farklıdır?
A) I.     B)II.        C) III.     D)  IV.     E)V.

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yan cümlecik, temel cümleciğin öznesidir?
A) Babamın kanserden ölmesi, tüm aileyi yasa boğmuştu.
B) Ağaçlar çiçek açarken, içimizi bir sevinç kaplardı.
C) Gülen insanların fotoğraflarına uzun uzun baktım.
D) Mektubu yazarken elleri titriyordu zavallı kadının.
E) Sahilde iyice köhnemiş bir balıkçı teknesine rastladım.

9. Çocukluğumuzun en ucuz, ama en eğlenceli oyuncaklarından biridir uçurtma. Uçurtmalar, bahar günlerinde rengarenktir gökyüzünde. Uçurtma yapmak için fazla malzemeye gerek yoktur. Birkaç çıta, ip, kağıt ya da büyükçe bir naylon parçası yeterlidir.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisinin örneği yoktur?
A)  Devrik cümle
C)  Bileşik cümle
B)   İsim cümlesi
D)  Fiil cümlesi
E)  Basit cümle

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisi öznesi ortak bir sıralı  cümledir?
A) Bahçe kapısından geçtim, içeride kimseler yoktu.
B)   Çocukları seviniz, onlar her güzelliğe layıktır.
C) Kitabın kapağını açtım, ilk sayfada önsöz vardı.
D)  Konak çok eskiydi, tahta merdivenleri  gıcırdıyordu.
E) Cadde sabunlu suyla yıkandı, çiçeklerle süslendi.

11 . Aşağıdaki dizelerin hangisinde birden fazla yargı vardır?
A)   Başım sükutu öğüten
Uçsuz bucaksız  değirmen
B)   Mavi masmavi bir ışık
Ortasında yüzmekteyim
C)   Rüzgarda uçan tüy bile
Benim kadar hafif  değil
D)   Kara gözlüm, düğün dernek yaklaştı
Vatan borcu biter bitmez  ordayım
E) Bir garip rüya rengiyle
Uyuşmuş gibi her şekil

12. Aşağıdaki cümlelerin hangisi bağımsız sıralı cümledir?
A) Odasının duvarında çok değerli tablolar asılıydı.
B)   Eski arabasını sattı, yeni bir araba aldı.
C)  Liseyi bitirdi, ama üniversiteyi kazanamadı.
D) Köprünün üstünde durdu, nehir çok güzel görünüyordu.
E) Köy meydanında toplandılar, tartışmaya başladılar.

13. Aşağıdaki cümlelerin hangisi anlamca olumlu, öğe dizilişine göre kurallı, yüklemine  göre fiil cümlesidir?
A) Bundan sonra ne seni ne sevgini istiyorum.
B)   Çok sinirlense  de bunu belli etmez pek.
C)   Bu söylediklerin  benim için geçerli değil.
D) Size onun doğru söylemediğini kanıtlayacağım.
E)   Akşam olmadan eve gidebilmemiz  ne  mümkün.

14.  (I) Çölün dalgalı kumları arasında hoplaya zıplaya ilerliyorduk. (II) Yol arkadaşım olan genç  şoförle konuşabilmek için  çaba gösterdim.  (III) Onun ağzından tek bir kelime bile  alamadım. (IV) Şoförün konuşmaya hiç mi hiç niyeti yoktu. (V) Gideceğimiz  yere kadar  susmaktan  başka bir çarem kalmamıştı.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangisi yapı bakımından ötekilerden farklıdır?
A) I.       B) II.        C) III.        D) IV.         E) V.

15. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yan cümle temel cümlenin öznesi görevindedir?
A)   Kırdan topladığım çiçekleri öğretmenime götürdüm.
B) Şiddetli esen rüzgar bazı evlerin çatısını uçurmuş.
C)  Girdiğimiz dükkanda, aradığımız kitapları bulamadık.
D)   Hava kararınca bütün çocuklar evlerine girerdi.
E)   Bizim sokakta meydana gelen kazada üç kişi yaralandı.

16. Sevmek karşılıksızdır. Birini, karşılık  bekleyerek sevmeyin.  Eğer birini karşılık bekleyerek  severseniz bu koşullu bir sevgi olur. Hem bu sevginin gerçek sevgi ile uzaktan yakından bir ilgisi  yoktur. Bu bakımdan sevin, ama karşılıksız sevin.
 Bu parçada aşağıdakilerden hangisinin örneği yoktur?
A)  İsim cümlesi
B)  Devrik cümle
C)  Bileşik cümle
D)  Bağlı cümle
E)  Fiil cümlesi

17. Aşağıdakilerden hangisi öznesi ortak olan bir sıralı cümledir?
A) Uçsuz bucaksız düzlükler geçtiler, dağlar aşıp ülkeler kat ettiler.
B) Çocuğun alnını yokladı, çocuk ateşler içinde yanıyordu.
C) Sınavlar gittikçe yaklaşıyor, öğrencilerde hala ses seda yok.
D) Sabah erkenden posta kutusuna koştum, mektup falan gelmemişti.
E) Hava çok soğuk, bu havada asla maç yapılmaz.

CEVAPLAR

1. Doğa ve tarihin içi içe geçtiği, benzeri az bulunabilecek bir kent  burası.
Bu cümlenin özellikleri aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
A)   Olumlu, kurallı, isim cümlesi
B)   Olumsuz, devrik, isim cümlesi
C) Olumlu, devrik, fiil cümlesi
D)   Olumsuz, devrik, fiil cümlesi
E)   Olumlu, devrik, isim cümlesi

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yan cümlecik vardır?
A) Tembellik, hayatı renksiz, neşesiz, ölü  bir külçe haline getirmektir.
B) Tembellik, vücudunu ağır bir yük gibi sürüklemektir.
C) Tembellik, büyük işler karşısında bütün şevkinin kaybetmektir.
D) Tembellik, kahvelerde gece yarılarına kadar pineklemektir.
E) Tembellik, ruhun kuvvetten düşüp  arzulara esir edilmesidir.

3. (I) Her yerinden imdat sinyali veren dünyamızın dörtte üçünü kaplayan denizlerimiz kirleniyor. (II) Şimdiye kadar denizleri hep çöplük olarak kullandık. (III)   Denizlerde hayattan eser yok  sanki. (IV) Nehirlerimizin de denizlerden aşağı kalır yanı yok. (V)  Oysa birkaç basit önlem, ölüme mahkummuş  gibi görünen buraları kurtarabilir.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde yan cümlecik yoktur?
A) I.      B) II.        C) III.      D) IV.         E) V.

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisi iç içe bileşik cümle özelliği göstermektedir?
A) Bu akşam kültür merkezinde bir konser verileceğini duydum.
B) Panayırın açılması için bütün hazırlıkların tamamlandığını söylediler.
C) Eskiden bu kasabada yazları kiraz festivali yapılırdı.
D) Ninemin, benim çocukluğumda burası pazar yeriydi, sözüne hepimiz gülümsedik.
E) Bahar gelince kasaba halkı şehrin yakınındaki ormanlık alanda eğlenceler düzenler.

5. Aşağıdaki dizelerden hangisi eksiltili bir cümle özelliği göstermektedir?
A) Düşüncemin olmadığı
Aynalarda ben varım
B) Ben yaşamak istiyorum
Şu ölümlü  dünyada
C)  Bu sayfa boş kalacaktı
Seni tanımasaydım
D) Saatler durdu kahrından
Paramparça oldu aynalar
E) Bulutlar üstünde, su kenarında
Yalnız hayal edilen hatıralar

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde isim – fiille kurulmuş bir yan cümlecik temel cümlenin öznesidir?
A) Bindiğimiz dolmuş, dün, köprünün orta yerinde bozuldu.
B) Arada bir, vapur gezisi yapmak, yorgunluğumuzu giderir.
C)  Tamirciler gelip arabamızı onardı.
D) Araba vapurunun güvertesinden, izlemeye doyamadığım  Boğaz’ı seyrettim.
E) Çamlıca’ya çıktığımızda bulutlar dağılmış, güneş açmıştı.

7. Ova yavaş yavaş, saf gümüşten altın rengine, oradan da akşam saatlerinin esmerliğine  geçti.
Aşağıdakilerden hangisi yapıca bu cümleyle özdeştir?
A) Ankara’nın iklim özelliği evlerin biçimlenmesinde önemli rol oynamış.
B) Evlerde malzeme olarak kullanılan ağaç, süslemede de önemli bir rol  oynamış.
C) Ahşap üstüne yapılan boyamalarda sarı, yeşil, krem rengi ağır basıyor.
D) Eski Türk evleri çağdaş mimarinin gerektirdiği bütün özelliklere sahiptir.
E) Kalın duvarlı, küçük pencereli alt katlar kışın kullanılmıştır.

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yan cümlecik zarf tümlecidir?
A) Ekin tarlalarının arasında hasat zamanının yaklaştığını gösteren sarartılar belirmişti.
B) Bir sahille başlayan mavi göl, ufukta, ortası tümsek bir düzlük gibi  görünüyordu.
C) Sıra sıra dağların karları ve kaya yığınları arasında çam ağaçları fırça gibi duruyordu.
D) Pencerenin kırık camlarına yapıştırılmış kağıtları koparınca cam parçaları yere düştü.
E) üzerine kocaman bir kilit asılmış olan kapıdan içeriye gireceği günü düşündü.

9. Aşağıdaki cümlelerin  hangisinde  çekimli bir fiil yan cümlecik yapmıştır?
A) Beni soran olursa onlara alışverişe çıktığımı söylersiniz.
B) Bu akşam size uğrayıp sizinle bazı konuları konuşmak istiyorum.
C) Arabasını yanlış yere park edince görevliler onu uyardı.
D)  Bir odası yola bakan bu evi çok seviyordu.
E) Arkadaşlarıyla birlikteyken bile kendini yalnız hissediyordu.

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yan cümlecik  temel  cümlenin  nesnesi durumundadır?
A) Bursa’yı arkada bırakıp ovalara daldık.
B)  Ekin tarlaları göz alabildiğine uzanıyordu.
C) Leylek kadar, canı sıkıldığına inandığım başka bir hayvan yoktur.
D)  Yol, gide gide bir gölün kenarına yaklaştı.
E) Bacadaki bir leylek bana hep etrafı kollayan gece bekçilerini anımsatır.

11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yan cümlecik vardır?
A) Çocukluğumda evin bahçesindeki boşlukta top oynardık.
B) Kimse benim düşüncelerimi merak etmiyor mu?
C) Size bundan daha önemli bir sorunu söyleyeyim mi?
D) Gözlerime bakarak konuşmanı istiyorum senin.
E) Bu cadde, sokak satıcıları tarafından işgal edilmiş.

12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sıfat-fiille yapılmış bir yan cümlecik temel cümlenin do­laylı tümleci görevindedir?
A) Büyük yazarlar ömürlerinin yarısını okumakla geçirmişler.
B) Gerçek okuyucular hoşlarına gitmeyen konulardan bile saygılı bir dille söz eder.
C) Dünyada okumadığını söylemek cesaretini gösterecek çok az insan vardır.
D) On yıl önce beğenmediğiniz bir kitabı yeniden okuduğunuzda beğenebilirsiniz.
E) Okumayı öğrenmenin, sanatların en yücesi olduğunu düşünenleri takdir  ediyorum.

13. Aşağıdaki dizelerin hangisi bileşik bir cümle özelliği göstermektedir?
A)  Açınca baharın dişi gülleri
Bir başka rüzgar eser bahçelerde
B) Aya haber sal, çıksın bu gece
Görünsün şöyle gönlümce
C) Yetişir koştum aşkın peşi sıra
Bitirdi beni bu içki, bu  kumar
D) Çabucak sapıver sokağına
Akşam karanlığı tekin değil
E) Serçelerin cıvıltısıyla siniyor içime
Ağaçların yeşilliği

14. Aşağıdaki cümlelerin hangisi yapıca diğerlerinden farklıdır?
A) Nasreddin Hoca’nın türbesi Akşehir’in güneydoğusundaki mezarlığın ortasındadır.
B) Nasreddin Hoca’nın türbesi hakkında gerek kitaplarda gerek halk arasında birtakım söylentiler vardır.
C) Bir zamanlar türbenin kapısı açıkmış ve kapısında da kocaman bir kilit asılıymış.
D)  Nasreddin Hoca’nın hayatı ve şahsiyetiyle ilgili yeterince bilgi yoktur elimizde.
E) Akşehir, Nasreddin Hoca zamanında, medreseleriyle, Selçukluların önemli merkezlerinden biriydi.
CEVAPLAR

1. Bağımlı sıralı cümlelerde özneler, tümleçler ya da her ikisi ortak olabilir.
Aşağıdaki cümlelerden hangisi bu açıklamaya uygundur?
A)  El el için ağlamaz, başına kara bağlamaz.
B)  Elti eltiden kaçar, görümceler bayrak açar.
C) Başa gelmez iş olmaz, ayağa değmez taş olmaz.
D) Aç ölmez, gözü kararır; susuz ölmez, benzi sararır.
E) Anlayana sivrisinek az, anlamayana davul zurna az.

2. Aşağıdakilerden hangisi bağlı cümle  değildir?
A) Evden çıkarken hem kitabını hem kalemini unutmuş.
B) Çocuk anlatılanları hem dinliyor hem not alıyordu.
C) Sabahtan beri arıyorum, fakat bir türlü bulamıyorum onu.
D) Yarın akşam sinemaya gidelim ya da dedemi ziyaret edelim.
E) Yaşlı bir adam içeri girdi ve en öndeki koltuğa oturdu.

3. Aşağıdaki cümlelerden hangisi, yapı bakımından ötekilerden farklıdır?
A) Önümüzdeki hafta gösterime girecek olan bu filmi izleyeceğim.
B) Yaz tatilimi Karadeniz’de geçirmeyi düşünüyorum.
C) Yazarın ne kadar haklı olduğunu bu kitabı okuyunca anladım.
D) Şemsiyesini evde unutmuştu, yağmurda ıslanmıştı bu yüzden.
E) Düzenlenen sempozyumda uyuşturucunun zararları anlatılacak.

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde nesne ortaklığı vardır?
A) Akşam üzeri deniz kenarına gitti, oradan bir süre denizi seyretti.
B) Tekne, limandan ayrıldı, mavi denizi yara yara ilerlemeye başladı.
C)  Hastanın durumu  oldukça ciddi, bir an  önce  ona uygun kan örneği bulunmalı.
D) Çocukları az önce okula gönderdi, konukları için hazırlık yapmaya başladı.
E) Başarılı öğrencileri odasına çağırdı, ayrı ayrı kutladı.

5. Aşağıdakilerden hangisi, öznesi ortak olan bir sıralı cümledir?
A) Ben sınıfları havalandırıyorum, arkadaşım tahtayı siliyor.
B) Konuşmacı mikrofonu eline aldı, herkes onu dinlemeye başladı.
C) Ahmet gömlekleri ütülüyor, kardeşi evrakları kontrol ediyor.
D) Yaşlı bir adam, yerinden kalktı, yavaş yavaş yürümeye başladı.
E) Hiç kimse benim haklı olduğumu düşünmüyor, herkes kendi haklılığını savunuyor.

6. Türkiye’nin hiçbir tarafını bilmiyordum. Haydarpaşa’dan en uzak şehirlere doğru trene bindiğim zaman, Çanakkale Savaşı başlamıştı. Gidiyordum, ama gözüm arkada kalıyordu. Koca trende yalnızdım. Kimsecikler silmiyordu gözlerimden akan yaşları.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisinin örneği yoktur?
A)  Eksiltili cümle                 
B)  İsim cümlesi
C) Devrik cümle                 
D) Bileşik cümle
E)  Olumsuz cümle

7.   Uyandığında üstüne gün vurmuş, terlemişti. Kalkıp yüzünü yıkadı derede. Atını dizgininden tutup yürüdü şehre doğru. Her  adım  atışında  yüreği küt küt atıyordu. Yürürken gözü az ilerideki kale kapısına takıldı. Bu, koyu kırmızı ve fildişi renkteki taşlardan işlemeli bir Selçuklu  kapısıydı.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisinin örneği yoktur?
A)  Devrik cümle
B)  İsim cümlesi
C)  Eksiltili cümle
D)   Sıralı cümle
E)  Bileşik cümle

8. Aşağıdaki atasözlerinin hangisi yapısına göre diğerlerinden farklıdır?
A)   Bedava sirke baldan tatlı olur.
B)  Çalma elin kapısını, çalarlar kapını.
C)  Güneş balçıkla sıvanmaz.
D)   Kimse kimsenin kısmetini yemez.
E)  Kör satıcının kör alıcısı olur.

9. Balkanların önemli kentlerindendir Tiran.  Bu  kent, Balkan coğrafyasıyla ilgili kısa süre de çok şey anlatabilir size. Tiran’da, ağaçların boyu, binaların boyundan uzundur. Nereye baksanız  karşınıza başı göğe ermiş ağaçlar çıkar.
Bu parçada aşağıdaki cümle türlerinden hangisi yoktur?
A)  Ad (isim) cümlesi
B)  Fiil cümlesi
C)  Sıralı cümle
D)  Basit cümle
E)  Bileşik cümle

10. Osmanlı döneminde zenginler konaklarda otururdu genellikle. Buralarda oturan zenginlerin çoğunun Boğaziçi’nde yalıları vardı. Başta konaklar ve yalılar olmak üzere evlerde genellikle bir misafir odası bulunurdu. Burayı döşeme ve düzenleme konusuna  çok özen gösterilirdi.
Bu parçada  aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A)  Basit cümle
B)  Bileşik cümle
C)  Sıralı cümle
D)  İsim cümlesi
E)   Devrik cümle

11. Sanki yılın ilk ayı eylüldü. Eylülde başlardı aileler çocuklarını okula yazdırmaya. Çocuklar evinin karşısındaki okulda okumak için yanıp tutuşurdu ama aileler daha iyi diye uzak  yerlerdeki  okullar; tercih ederdi.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisinin örneği yoktur?
A)   Bileşik cümle
B)   Sıralı cümle
C)  Devrik cümle
D)  İsim cümlesi
E)  Fiil cümlesi

12. Rehberimizle birlikte nehrin kenarında yürüyoruz. Birkaç metre ötede, iri taşlarla inşa edilen bir rıhtım ve tekne bağlama yeri var. Bunların az ilerisinde kıyıya dik, bir dizi söğüt  ağacı… Narin dallarını nehre doğru uzatmışlar usulca.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisinin örneği yoktur?
A)   Eksiltili cümle
B)   Fiil cümlesi
C)  Bileşik cümle
D)  Devrik cümle
E)  Sıralı cümle

13. Yayınevinden ayrılıp yola çıktığımızda kendimde değildim. Her şey bir düş gibi geliyordu bana.. Yüreğimin derinliklerinde sevince benzer birtakım duygular uyanmıştı. Daha büyük hayaller peşindeydim artık.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisinin örneği yoktur?
A)   İsim cümlesi
B)   Devrik cümle
C)  Fiil cümlesi
D)  Bileşik cümle
E)  Eksiltili cümle

14. Son mektup ötekiler  gibi  birdenbire  tutuşmadı; bir ucundan ince bir duman’ çıkarak için için yanmaya başladı. Sonra, zarfın gevşeyip açıldığını, ince yazılarla dolu bir kağıdın yavaş yavaş yanmaya başladığını gördüm. Tahammül edemiyordum artık. Munise, gönlümden geçenleri biliyor gibi elini ateşe sokarak son mektubun bir  parçasını kurtardı.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisinin örneği yoktur?
A)  Bileşik cümle
B)   Devrik cümle
C)  Fiil cümlesi
D)  İsim cümlesi
E)  Sıralı cümle

CEVAPLAR