1. İki kıtayı birbirinden ayıran İstanbul Boğaz’ı çok güzeldir. Boğaz, hem tarihi yalılardan hem de yemyeşil doğadan alır güzelliğini. Özellikle gün batımını Boğaz’da seyretmek ayrı bir keyiftir. Ayrıca Boğaz’dan geçen gemiler ayrı bir hava katar manzaraya.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisinin örneği yoktur?
A)  İsim cümlesi
B)  Bileşik cümle
C)  Devrik cümle
D)  Fiil cümlesi
E)  Sıralı cümle

2. Kırlarda gezintiye çıkan bir adam bir koza gördü. Kozanın açılmasına çok az bir zaman kalmıştı. Adam bunun bir kelebek kozası olduğunu anlamıştı. Böyle bir fırsat kolay ele geçmez, diye düşündü, beklemeye başladı sabırsızlıkla.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisinin örneği yoktur?
A)  Fiil cümlesi
B)  Sıralı cümle
C)   Kurallı cümle
D)  İsim cümlesi
E)  Bileşik cümle

3. Aşağıdaki dizelerin hangisi yapıca diğerlerinden farklıdır?
A)  Bölmüş saadetimizi çizgisi yurtların
B)  Biz insanlar ayrı ayrı kalmışız
C)   Bu ılık yaz yağmuru yeşertir yüreği
D)  Elmanın yarısı soğuk yarısı sıcak
E)  Son ozanı ben olayım bu özlemin

4. Karlı bir kış günüydü. Trenle Viyana’ya gidiyordum. Elimde, Kafka’nın bir romanı vardı. Buğulu pencerenin ardından beyaza boyanmış ovayı seyrediyor, sonra kitaptan birkaç satır okuyordum. Kitabı okudukça Viyana gözümün önüne geliyordu. Şehre yaklaştıkça heyecanım bir kat daha  artıyordu.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisinin örneği yoktur?
A)  Devrik cümle
B)   İsim cümlesi
C)  Bileşik cümle
D)  Kurallı cümle
E)  Sıralı cümle

5. (I) Bu büyük şairimizi görmedim, tanımadım ben. (II) Şiirlerini, yazılarını, günlüklerini okudum. (III) Bir de dostlarından, dostlarının dostlarından  ona dair hatıralar dinledim. (IV) Bütün bunlar, bende onunla ilgili bir sanatçı portresi oluşturdu. (V)Öncü, yenilikçi, özverili, çalışkan bir edebiyat adamı…
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) I. bağımlı sıralı cümledir.
B) II. de birden fazla nesne vardır.
C) III. basit yapılı bir cümledir.
D) IV. bileşik yapılıdır.
E)  V. eksiltili cümledir.

6. Yüksek kayalarla çevrili kıyı yollarına saptık kentin. Önlerinde verandaları bulunan evleri, hediyelik eşya satan dükkanları ve bir tek otun bulunmadığı parkları geçtik. Altı yola ayrılan  sapağın çevresinden dönerken jipin kapısının koluna sıkıca tutundum. Buradan çıkınca güneşi
arkamıza aldık, yöneldik yemyeşil dağlara  doğru.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisinin örneği yoktur?
A)  Sıralı cümle
B)  Fiil cümlesi
C)  Bileşik cümle
D)  İsim cümlesi
E)  Devrik cümle

7. Soğuk bir kış günüydü. Havada kar taneleri uçu­şuyordu sürekli. Rüzgar, çam ağaçlarının karla kaplı dallarında ıslık çalıyordu adeta. Köylüler, çok soğuk olduğu için evlerinden bile çıkamıyordu. Karın dinmesini dilemekten başka bir şey gelmiyordu ellerinden.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisinin örneği yoktur?
A)   İsim cümlesi
B)   Devrik cümle
C) Bileşik cümle
D)  Bağlı cümle
E)   Fiil cümlesi

8.    (I) Kendi kendini idare edebilmek, olgun insanların belli başlı niteliklerinden birisidir. (II) Başkalarına dayanmadan yürümek, kendi başına karar verebilmekle mümkündür. (III) Yetişkinler arasına katıldığınız zaman, birçok işinizi kendiniz yapa­caksınız. (IV) Toplumsal bakımdan olgun bir insan, her zaman başkalarının yardımına muhtaç olmaz. (V) Ailesini ve başkalarını kendisine hizmet etmekle yükümlü  saymaz.
Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi yapıca diğerlerinden farklıdır?
A) I.          B)  II.        C) III.       D) IV.         E)  V.

9. Aşağıdaki  cümlelerden  hangisi  öznesi  ortak bir sıralı cümledir?
A)   Bahar geldi, bütün doğa yeniden  canlandı.
B) Kar, yeryüzünü beyaza boyadı, çocuklar buna çok sevindi.
C) Sıcaklar gün geçtikçe artıyor, insanlar evlerinden çıkmaya korkuyor.
D) Rüzgar akşamları dağlardan esiyor, sıcak havayı birazcık da olsa serinletiyor.
E) Mevsimler, insan psikolojisini etkiliyormuş, bunu araştırmacılar söyledi.

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yan cümlecik dolaylı tümleç görevindedir?
A) Yazar ile okuyucuyu birleştiren kuşatıcı bir bağdır dil.
B)  Şair, yazar, dilden aldığı güçle yaşar.
C)  Dil dışında olanı dile getirene yazar denmez.
D) Dilin hakkını vermeyen yazar, hiçbir şeyin hakkını vermez.
E) Dil hazırlop değerleri başkalarına aktaran rastgele bir etken değildir.

11. Yazar, kitaplarını okur için yazar. Yazarların varlığı, okurun göstereceği ilgiye bağlıdır. Kimi yazarlar, kitapçılara giderek kitaplarının satılıp  satılmadığını gizli gizli öğrenmek ister. Bunlar gerçek yazar olamaz. Gerçek yazar, titizlikle  hazırladığı kitabını yayımlar, sonra okurun kitabına nasıl bir tepki vereceğini bekler.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisinin örneği yoktur?
A)  Fiil cümlesi
B)   Devrik cümle
C)  Sıralı cümle
D)   Bileşik cümle
E)  Kurallı cümle

12. Aşağıdaki cümlelerin hangisi yapıca diğerlerinden farklıdır?
A) Bu bina yirmi yıl önce gördüğüm yapıların hiçbirine benzemiyor.
B) Bütün ovayı ayağımızın altına seren otelin penceresinden  güneşin batışını seyrettik.
C) Ufuktaki hafif bir sarılıktan başka, güneşin battığıyla ilgili hiçbir iz  yoktu.
D) İlkin dağların etekleri gümüş bir zırha benzeyen bir çizgiyle ovadan  ayrıldı.
E) Gözümüzün önünde sadece ışıktan bir göl meydana gelmişti.

13. Aşağıdaki cümlelerin hangisi yapıca diğerlerinden farklıdır?
A) Köprünün kuleleri ilk dikildiği zaman, köprü boğazın güzelliğini bozacak, diyenler  çoktu.
B) Boğaz Köprüsü dünyanın en güzel şehrine oturtulmanın  saygılı bilincinde bence.
C) Köprü de tıpkı camilerimiz, saraylarımız gibi, şehrin etrafındaki tepelerin kıvrımlarına uymayı bilmiş.
D) Yayalara köprüden geçme izni verildiği gün gidip  köprünün  ortasında duracağım.
E) Köprüden karşı kıyıya geçtiğimizde, bulutlar dağılmış, güneş açmıştı.

14. Hasta bakıcılar odama girdi. Onların bir şey söylemelerine fırsat vermeden yataktan indim.  Terliklerimi kolayca giydim. Kendimi yelkenli bir gemi gibi, talihin rüzgarına bırakmıştım. Odamdan ameliyathaneye nasıl geçtiğimi  bilmiyordum.
Bu parçada kaç tane yan cümlecik vardır?
A) 1           B) 2          C) 3           D) 4          E) 5

15. (I) Annem altmış beş yaşında. (II) Doktorlara ve hastanelere prim vermeyen bir insan. (III) Kendince mevsimine göre topladığı otları kurutup kaynatıp içen birisi.  (V)  Yaşama sevinci dolu, neşeli, pozitif enerji saçan birisi. (V) Onun yanında kendimi zaman zaman yaşlı hissettiğim olmuştur.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde yan cümlecik yoktur?
A) I.          B)   II.       C) III.      D) IV.        E)V.
CEVAPLAR

1. Aşağıdaki cümlelerin hangisi öznesi ortak bir sıralı cümledir?
A)   Geç oldu, bir an önce eve gidelim.
B)  Rüzgâr çıktı, ortalığa bir serinlik yayıldı.
C)  Çiçekleri severim, onlar sevginin simgesidir.
D)   Yaz geldi, artık tatil zamanıdır.
E)   Bahçeye çıktı, ağaçların altına oturdu.

2. Aşağıdaki dizelerin hangisi yüklemine göre diğerlerinden farklıdır?
A)  Sarsıldı uzakta saat sesleri
B) Önümde canlandı bütün bir senem
C)   Sonsuz bir hicrandı bütün nasibi
D)   Hatırlattı bana sisli göklerden
E)   Düşündüm senenin son gecesini

3. Aşağıdakilerden hangisi eksiltili cümle durumundadır?
A) Öyle ya, değirmende ağartmamıştı bu sakalı
B) Düşmekle bitmeyen bir dipsiz uçurum açılmıştı önünde
C) Biliyordu ya bilmezden geliyordu işte
D) Bin bir haşarat,  börtü böcek can derdindeydi
E) Uzakta bir satıcı yahut bir çocuk sesi

4. Tarihe baktığımızda, ilk günden bugüne süregelen toplumsal savaşımların, günümüzdeki bunalımların temelini oluşturan çok çeşitli nedenleri arasında konuşabilme hakkı isteği, özlemi ile konuşturmama baskısı arasındaki zıtlığın da önemli bir etmen olduğunu görüyoruz.
Bu cümlede kaç yan cümlecik vardır?
A)4              B)5        C) 6          D) 7           E) 8

5. Aşağıdaki cümlelerden hangisi yapı bakımından farklıdır?
A)   Atına bakan, ardına bakmaz.
8)  Gün doğmadan, neler doğar.
C)  Gün geçer, ömür tükenir.
D)  Irmaktan geçerken at değiştirilmez.
E)  Denize düşen yılana sarılır.

6. Sıralı cümlelerde özneler, tümleçler ya da her ikisi ortak olabilir.”
Aşağıdaki sıralı cümlelerin hangisinde bunu örneklendiren bir kullanım vardır?

A)   Dost başa düşman ayağa bakar.
B)   Ne verirsen elinle, o gider seninle.
C)  İşten artmaz, dişten artar.
D)  Bal bal demekle dil tatlanmaz.
E)   Ana kızına taht kurmuş, baht kuramamış.

7. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde yan cümlecik kullanılmamıştır?
A) Çocuklar çevrelerinde bulunan kişilerin dilleriyle konuşmaya başlarlar.
B)  Konuşmayı hepimiz duyduğumuz sesleri taklit ederek öğrendik.
C) Çocuklardan ancak bir bölümü yaşamları boyunca sözlü anlatım güçlerini geliştirebilirler.
D) İnsan zamanla, durumlara ve konulara göre etkili konuşabilmeyi öğrenir.
E) İyi bir koşmanın, başarıyı hazırlayan etkenlerden biri olduğunu bilmeliyiz.

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde isim-fiille kurulan bir yan cümlecik nesne görevindedir?
A) Televizyon, yurdumun insanlarına yarar getirmekten çok zarar vermiştir.
B) İnsanlarımız iyi program, kötü program ayrımı yapmadan her şeyi izliyorlar.
C) İletişim araçlarına kimsenin bir şey diyeceği yok.
D) Televizyon izlemeyi vazgeçilmez bir gereklilik olarak görmeyelim.
E) Gençlerimizi bilimsel ya da kültürel programları izlemeye teşvik etmeliyiz.

9. (I) Yağmur nihayet geldi. (II) Ruhumuza da iyi gelir belki, iyilik gelir. (III) Yağmur yazıya da iyi gelir mi? (IV)Ruha deli yağmurlar gerekir. (V) Bu yağmuru elime yüzüme bulaştırmalıyım.
Bu parça ki numaralanmış cümlelerin hangisi yapıca ötekilerden farklıdır?
A) I.          B)   II.        C) III.      D) IV.        E)V.

10. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde yan cümlecik zarf tümleci görevindedir?
A) Neleri, nasıl yazdığımdan habersiz bir topluluk önünde konuşmak büsbütün güç.
B) Kendimi, böyle bir baskıyı beklemediğimden, budanmış gibi hissediyorum.
C) Beni bugüne getiren yazarlığımdır, başkalarının yardımı değil.
D) Onu ben geleceği parlak bir yazar olarak gördüğümü söylemiştim.
E) Ben bu toplantıda aydın kişiler arasında bulunduğuma inanıyorum.

11. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde yan cümlecik özne görevindedir?
A) Ses ile kişilik arasında yakın ilişki bulunduğu herkesçe biliniyor.
B) Kendini görmeden sesini işittiğimiz bir insanı rahatça tanıyabiliriz.
C) Konuşanın sesine göre yaşını bile tahmin edebiliriz.
D) Eğitimsiz insanların sesi, hoşa gitmeyen bir nitelik gösterir.
E) Bir insanın karakteri ses tonuna bakılarak anlaşılabilir.

12. Aşağıdakilerden hangisi bileşik bir cümle değildir?
A)   Yandı bir başka iniltiyle bu akşam baykuş
B)   Geçti enginden akıp ince, kızıl bir yelken
C)   Pembe vadiye inerken deli rüzgâr uyandı
D)  Ta uzaklarda içinden yanarak coştu kaval
E)   Ah bu akşam bu yanış, gurbeti anlattı bana

13.Herhangi bir nedenle söylenmiş cümlelere ses tonumuzla duygu değerleri katabiliriz.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yan cümlecik bu cümledeki göreviyle kullanılmıştır?
A) Bir konuşma yapmak zorunda kaldığımda yazdığım bir yazıyı çıkarıp okurdum.
B) Sıkıcı bir şeyi dinleyenler kadar okuyan da sıkıntıdan patlar.
C) Kaç kez atladığım oldu okuduğum yazının bölümlerini.
D) Öğretmenimizin derste şiir okuyuşuna hayran kalırdık.
E) Şiir yazmak kadar, yazılan şiiri iyi okumak da önemlidir.

14. Çekimli fiiller yüklemin bir öğesi durumunda bulunarak yan cümlecik görevinde kullanılabilir.
Aşağıdakilerin hangisinde buna örnek gösterilebilecek bir kullanım görülmektedir?
A) Güneş geceleri kaybolur, gündüzleri bulutla örtülür.
B)  Ne gece ne gündüz onun ışığını karartamaz.
C) Ülkemizin üstüne korkunç, karanlık bir gece çökmüştü.
D) Senin hava düzelir sözünden dolayı ceket giymemiştim.
E) Yağmur başlamadan önce kendimizi korunaklı bir yere atmalıyız.

15. Aşağıdaki cümlelerin hangisi yapıca basittir?
A) Roma’nın adını mutlaka duymuşsunuzdur tarih kitaplarından.
B) Eski zamanların soluk alıp verdiği bir kesittir Roma.
C) Sarayın salonuna dünyanın sonunu betimleyen el emeği bir fresk yapılmış.
D) Buranın eski çağdan günümüze birçok sanat yapıtını barındırdığını söylemeliyim.
E) Sayılamayacak kadar çok çeşme var bugün Roma’da.

16. Yol boyu kavak ağaçları. Köprü ve yokuş yukarı dar bir sokak. Sokağın bitiminde bir kedi gördüm. Yıkık bahçe duvarından duta tırmandı, oradan da çatıya atladı. Baktım, baca tütüyor. Kül rengi yoğun bir duman, rüzgarda savruluyordu. Bu dumanın arasında kayboluverdi kedi.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisinin örneği yoktur?
A) Sıralı cümle                    B)  Bileşik cümle
C) Eksiltili cümle                  D)  Devrik cümle
E)  Kurallı cümle

17. Aşağıdaki cümlelerin hangisi yapıca diğerlerinden farklıdır?
A)  Kalabalık bir kent değil burası.
B)   Her gün buraya geliyorum ben.
C)   Birden karşıma bir meydan çıkıyor.
D)  Meydanı bulmakta hep güçlük çekiyorum.
E)  Dar sokakları hep birbirine karıştırıyorum.
CEVAPLAR

1. Aşağıdaki dizelerin hangisi anlamca olumludur?
A)  Kalbini göstermese göğsünün yırtığından
B)  Aşındırdım bastığın toprağı öpe öpe
C)  Kendini aşka veren ruh acıdan ne anlar
D)  Beni fark ettirmiyor yüzümden sızan kanlar
E)  Bana zincir vursalar sanma irkileceğim

2. Aşağıdaki atasözlerinden hangisi  eksiltili cümle değildir?
A)  Oğlan dayıya, kız halaya.
B)   Atın dorusu, yiğidin delisi.
C) İnsanın alacası içinde, hayvanın alacası dışında.
D)  Ak koyunu gören, içi dolu yağ sanır.
E)  Düğün el ile, harman yel ile.

3. (I) Güneş, ışıklarını aldı gitti. (II) Sokaklar, caddeler, meydanlar alacakaranlığa boyandı. (II) Oturduğum yerden kalktım. (IV) Seyrettiğim masal dünyası beni serseme çevirmişti. (V) Bu şehirden ayrılırken masalı yarım bıraktığımın farkındaydım.
Yukarıdaki numaralı cümlelerin hangisi yükleminin türüne göre diğerlerinden farklıdır?
A) I.      B) II.        C) III.       D) IV.       E) V.

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yan cümlecik, temel cümleciğin dolaylı tümlecidir?
A) Okuduğun bu güzel dizeler, genç bir şaire aitti.
B) Gökyüzünde süzülen uçurtmalar, çocukların neşe kaynağıydı.
C)  Şiddetli yağan yağmur, trafiği alt üst etmişti.
D)  Antalya’da bir hafta kalmayı düşünüyoruz.
E)  İhtiyar, boşa geçirdiği yıllarına üzülüyor.

5. Bazı apartmanlardan yazlık sinemalar görülebiliyordu. Balkonlarından, bu sinemalarda gösterilen filmler seyredilebiliyordu. Sinema tutkunu çocuklar, bu apartmanda oturanlara, para vermeden rahatça film izleyebildikleri için imreniyordu.
Bu parçada kaç yan cümlecik kullanılmıştır?
A) 2            B) 3           C) 4            D) 5            E) 6

6.    
I. Severim kırlarda ben yaşamayı
II.  Severim kırların yeşil göğsünü
III. İstemem başımın üzerinde dam
IV. İstemem topraktan başka bir yatak
V. Dallarda ötüşen kuşlar kabilem
Yukarıdaki numaralanmış dizelerin hangileri yapıca özdeştir?
A) I. ve II.             B) I. ve III.      C) I. ve V.
D) IV. ve V.          E) III. ve V.

7. (I) Torosların koludur Amanos Dağları. (II) Bu dağların eteklerinde, küçük bir ova bulunur.  (III) Buradan göle doğru çıkıntı yapar kayalık bir tepe. (IV) Tepenin üzerinde bir saray külliyesi yer alır. (V) Bugünkü Türkiye’nin temelini atan Selçukluların büyük sultanı Alaeddin Keykubad tarafından yaptırılmıştır bu saray.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisi yapıca ötekilerden farklıdır?
A) I.     B)II.        C) III.     D)  IV.     E)V.

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yan cümlecik, temel cümleciğin öznesidir?
A) Babamın kanserden ölmesi, tüm aileyi yasa boğmuştu.
B) Ağaçlar çiçek açarken, içimizi bir sevinç kaplardı.
C) Gülen insanların fotoğraflarına uzun uzun baktım.
D) Mektubu yazarken elleri titriyordu zavallı kadının.
E) Sahilde iyice köhnemiş bir balıkçı teknesine rastladım.

9. Çocukluğumuzun en ucuz, ama en eğlenceli oyuncaklarından biridir uçurtma. Uçurtmalar, bahar günlerinde rengarenktir gökyüzünde. Uçurtma yapmak için fazla malzemeye gerek yoktur. Birkaç çıta, ip, kağıt ya da büyükçe bir naylon parçası yeterlidir.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisinin örneği yoktur?
A)  Devrik cümle
C)  Bileşik cümle
B)   İsim cümlesi
D)  Fiil cümlesi
E)  Basit cümle

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisi öznesi ortak bir sıralı  cümledir?
A) Bahçe kapısından geçtim, içeride kimseler yoktu.
B)   Çocukları seviniz, onlar her güzelliğe layıktır.
C) Kitabın kapağını açtım, ilk sayfada önsöz vardı.
D)  Konak çok eskiydi, tahta merdivenleri  gıcırdıyordu.
E) Cadde sabunlu suyla yıkandı, çiçeklerle süslendi.

11 . Aşağıdaki dizelerin hangisinde birden fazla yargı vardır?
A)   Başım sükutu öğüten
Uçsuz bucaksız  değirmen
B)   Mavi masmavi bir ışık
Ortasında yüzmekteyim
C)   Rüzgarda uçan tüy bile
Benim kadar hafif  değil
D)   Kara gözlüm, düğün dernek yaklaştı
Vatan borcu biter bitmez  ordayım
E) Bir garip rüya rengiyle
Uyuşmuş gibi her şekil

12. Aşağıdaki cümlelerin hangisi bağımsız sıralı cümledir?
A) Odasının duvarında çok değerli tablolar asılıydı.
B)   Eski arabasını sattı, yeni bir araba aldı.
C)  Liseyi bitirdi, ama üniversiteyi kazanamadı.
D) Köprünün üstünde durdu, nehir çok güzel görünüyordu.
E) Köy meydanında toplandılar, tartışmaya başladılar.

13. Aşağıdaki cümlelerin hangisi anlamca olumlu, öğe dizilişine göre kurallı, yüklemine  göre fiil cümlesidir?
A) Bundan sonra ne seni ne sevgini istiyorum.
B)   Çok sinirlense  de bunu belli etmez pek.
C)   Bu söylediklerin  benim için geçerli değil.
D) Size onun doğru söylemediğini kanıtlayacağım.
E)   Akşam olmadan eve gidebilmemiz  ne  mümkün.

14.  (I) Çölün dalgalı kumları arasında hoplaya zıplaya ilerliyorduk. (II) Yol arkadaşım olan genç  şoförle konuşabilmek için  çaba gösterdim.  (III) Onun ağzından tek bir kelime bile  alamadım. (IV) Şoförün konuşmaya hiç mi hiç niyeti yoktu. (V) Gideceğimiz  yere kadar  susmaktan  başka bir çarem kalmamıştı.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangisi yapı bakımından ötekilerden farklıdır?
A) I.       B) II.        C) III.        D) IV.         E) V.

15. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yan cümle temel cümlenin öznesi görevindedir?
A)   Kırdan topladığım çiçekleri öğretmenime götürdüm.
B) Şiddetli esen rüzgar bazı evlerin çatısını uçurmuş.
C)  Girdiğimiz dükkanda, aradığımız kitapları bulamadık.
D)   Hava kararınca bütün çocuklar evlerine girerdi.
E)   Bizim sokakta meydana gelen kazada üç kişi yaralandı.

16. Sevmek karşılıksızdır. Birini, karşılık  bekleyerek sevmeyin.  Eğer birini karşılık bekleyerek  severseniz bu koşullu bir sevgi olur. Hem bu sevginin gerçek sevgi ile uzaktan yakından bir ilgisi  yoktur. Bu bakımdan sevin, ama karşılıksız sevin.
 Bu parçada aşağıdakilerden hangisinin örneği yoktur?
A)  İsim cümlesi
B)  Devrik cümle
C)  Bileşik cümle
D)  Bağlı cümle
E)  Fiil cümlesi

17. Aşağıdakilerden hangisi öznesi ortak olan bir sıralı cümledir?
A) Uçsuz bucaksız düzlükler geçtiler, dağlar aşıp ülkeler kat ettiler.
B) Çocuğun alnını yokladı, çocuk ateşler içinde yanıyordu.
C) Sınavlar gittikçe yaklaşıyor, öğrencilerde hala ses seda yok.
D) Sabah erkenden posta kutusuna koştum, mektup falan gelmemişti.
E) Hava çok soğuk, bu havada asla maç yapılmaz.

CEVAPLAR

1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde isim – fiille kurulmuş bir yan cümlecik nesne görevindedir?
A) Onu evde yalnız bırakmaya gönlüm razı olmadı.
B) Yazı yazmaktan ellerim nasırlaştı.
C)  Annesinin ardından ağlayışına çok üzüldüm.
D) Sizinle bu koşullarda karşılaşmayı istemezdim.
E)   Sırada bu şekilde oturmak çok sağlıklı değil.

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birden çok yan cümlecik vardır?
A)  Denizin derinlikleri bin bir güzellikle doludur.
B)  İki hafta önce aldığım kazağı iade ettim.
C)  Depremde yıkılan binalar yeniden yapılacak.
D)  Kaçırılan çocuğun bulunması için çalışıyoruz.
E)  Okuduğunuz romanların adlarını yazınız.

3. Eski tiyatro binası, yüzlerce yıl süren  uykusundan nihayet uyandı.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yan cümlecik, bu cümledekiyle aynı görevdedir?
A) Sağlık alanına yapılan yatırımları küçük görmemek gerekir.
B) İnsanlar şimdilerde, içlerini ısıtan deniz kenarlarına akın ediyor.
C) Bilgisayar teknolojisi, hızına erişilmez bir biçimde gelişiyor.
D) Dağların yüksek kesimlerine çıktıkça ağaçlar seyrekleşti.
E) Gece olmasına rağmen ay ışığı etrafı gündüz gibi aydınlatıyordu.                                

4.   Aşağıdaki cümlelerin hangisi yapıca basittir?
A)  İşten erken çıkabilirsek sinemaya gideriz.
B)   Sınıfı geçemedim diye yas tutacak değilim.
C) Doktora yapabilmek için bu sınavı kazanmak zorundayım.
D) Anladım ki sen de bana yardım etmeyeceksin.
E) Yemek artıklarını evin yakınındaki boş araziye döküyorlardı.

5. Aşağıdaki  cümlelerin  hangisinde  yan cümlecik yoktur?
A) Kuzeyden esen rüzgar, sıcak havayı az da olsa serinletti.
B) Irmağın iki yakasına dağılmış eski bir kasabaydı burası.
C)  Soğuklar  başlamadan  yakacaklarımızı ayarlamak zorundayız.
D) Güneş doğar doğmaz tarlaya gider, sebzelerle ilgilenirdik.
E) Belediye binasının arkasındaki bir dükkanda ikinci el eşyalar satılıyordu.

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sıfat – fiille kurulmuş bir yan cümlecik dolaylı tümleç görevindedir?
A) Kitabın kapağını tasarlayan sanatçı oldukça yetenekliymiş.
B)   Bu şiiri senin yazdığından haberim yoktu.
C) Bir piknik ateşinden çıkan yangın, yüzlerce ağacın yanmasına neden oldu.
D) Etrafında sözünü esirgemez bir kişi olarak bilinirdi.   
E) Törende şiir okuyacak öğrencileri salonun arkasında topladılar.

7. Aşağıdakilerden hangisi yapısına göre basit, olumlu bir fiil cümlesidir?
A)   Kendi bildiğini okuyan, inatçı bir adamdı.
B)  Ben ona inanır mıyım hiç?
C)  Bahçe kapısı, güllerle bezeli bir yola açılıyor.
D)   Babası ona bu yıl da ayakkabı alamadı.
E)   Meydana ulaşmak için diğer yoldan gidiniz.

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yan cümlecik bağ – fiille yapılmıştır?
A)   Eve yaklaştıkça içimi bir heyecan kapladı.
B) Gece geç döneceğini neden söylemedin bana.
C) Cüzdanımı evde unuttuğumu otobüste fark ettim.
D)  Geniş bir evde oturmayı herkes ister.
E) Söğüt ağaçlarının yere değen dallarını kesmeye kıyamadım.

9. Aşağıdaki dizelerin hangisinde eksiltili cümle vardır?
A) Bal rengi bir tatlılık
Çöktü gözlerinize
B) İndi solgun ve ılık
Ay ışığı denize
C) Birden gülümseyen yüzün
Sabahların aynasında
D) Sulara ruhunuzun
Tadını bıraktınız
E) Baktınız uzun uzun
Bu sulara baktınız

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisi anlamca olumsuz bir cümledir?
A)  Burada anlatımın eksikliğinden söz ediliyor.
B) Yazar insanların tek yönlü olarak ele alınmasına karşı çıkıyor.
C)  Yazar olaylara köylülerin gözüyle bakmış.
D) Sanatçı, eserinde başkalarının değil kendinin beğenisini esas almalıdır.
E) Romancı, hayal gücünü göstermek için de olsa gerçeklerden kaçmaz.

11. Aşağıdaki cümlelerin hangisi yapıca olumsuz olduğu halde anlamca olumludur?
A)   Ben onu incitecek söz söyler miyim hiç?
B)   Böyle bir geceye katılmaz olur muyum?
C)  o derse erkenden geldi mi ki bugüne dek?
D)  Hiç onun sözüne inanır mı insan?
E)   Siz gelmeden gidecek değildim herhalde.

12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru anlamı yoktur?
A)   Hangi odada bekleyecekti o beni
B)   Saat kaçta buluşacaktık onunla
C)  Nerelerdeydin sabahtan beri
D)  Bilmem ki bizi kimin, niçin aradığını
E)   Siz de mi bana inanmıyorsunuz

13. Aşağıdaki dizelerden hangisi bir ünlem cümlesidir?
A)  Artık bahtın açıktır uzun etme arkadaş
B)  Geçidi atlayınca şaşırdım sevincimden
C)  Arkamızda kalıyor şehrin kenar evleri
D)  Savrulmaya başladı karlar etrafımızda
E)  Çıtırdayan çalılar dört cana can katıyor

14. Aşağıdaki cümlelerin hangisi devrik bir isim cümlesidir?
A)  En ileri uluslar geçmişlerini en iyi bilenlerdir.
B) Anılar bir anda çocukluğunun uzak bir gününde yaşatır insanı.
C)  Benimle  ne ilgisi  var  resimde  gördüğüm soluk yüzlü çocuğun.
D) Sanatın insanların aklını ve yüreğini etkileme gücü vardır.
E) Yüreğimi burkan bu olay hiç çıkmıyor aklımdan.

15. Eserin üslubunun da göz önünde bulundurulması gerekir iyi bir çeviride.
Aşağıdaki cümlelerin hangisi yüklemine, öğe dizilişine ve anlamına göre bu cümleyle özdeştir?
A) Durmayan bir gelişme ve değişme çağları birbirine bağlar.
B) Her şair aynı yazgıyı paylaşır toplumu oluşturan öteki insanlarla.
C) Vaktimin boşa gittiğini düşünmem asla, bir kitap okurken.
D) Çağdaş kültürden, çağdaş edebiyattan kopuk, yazarlarımızın çoğu.
E) Dünyayı ve insanı kavramak sanat yoluyla olanaklıdır ancak.

16. Sözlü halk edebiyatı belki de insanlıkla yaşıttır. Yazılı edebiyat bir çeşit sınırlamadır. Halbuki sözlü edebiyat bütün insanlığın malıdır. Bir gelenek meselesidir ve içindedir bütün  insanlar o geleneğin. Yazının ortaya çıkmasından önce de çıktıktan sonra da…
Bu parçada aşağıdakilerden hangisinin bir örneği yoktur?
A)  İsim  cümlesi
B)  Kurallı cümle
C)  Devrik cümle
D)  Fiil cümlesi
E)  Eksiltili  cümle

17.
Ben güzel günlerin şairiyim
Saadetten alıyorum ilhamımı
Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisinin örneği yoktur?
A)  Olumlu cümle                
B)   Fiil cümlesi
C)  İsim cümlesi                  
D)  Kurallı cümle
E)  Ünlem  cümlesi

CEVAPLAR

1. Doğa ve tarihin içi içe geçtiği, benzeri az bulunabilecek bir kent  burası.
Bu cümlenin özellikleri aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
A)   Olumlu, kurallı, isim cümlesi
B)   Olumsuz, devrik, isim cümlesi
C) Olumlu, devrik, fiil cümlesi
D)   Olumsuz, devrik, fiil cümlesi
E)   Olumlu, devrik, isim cümlesi

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yan cümlecik vardır?
A) Tembellik, hayatı renksiz, neşesiz, ölü  bir külçe haline getirmektir.
B) Tembellik, vücudunu ağır bir yük gibi sürüklemektir.
C) Tembellik, büyük işler karşısında bütün şevkinin kaybetmektir.
D) Tembellik, kahvelerde gece yarılarına kadar pineklemektir.
E) Tembellik, ruhun kuvvetten düşüp  arzulara esir edilmesidir.

3. (I) Her yerinden imdat sinyali veren dünyamızın dörtte üçünü kaplayan denizlerimiz kirleniyor. (II) Şimdiye kadar denizleri hep çöplük olarak kullandık. (III)   Denizlerde hayattan eser yok  sanki. (IV) Nehirlerimizin de denizlerden aşağı kalır yanı yok. (V)  Oysa birkaç basit önlem, ölüme mahkummuş  gibi görünen buraları kurtarabilir.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde yan cümlecik yoktur?
A) I.      B) II.        C) III.      D) IV.         E) V.

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisi iç içe bileşik cümle özelliği göstermektedir?
A) Bu akşam kültür merkezinde bir konser verileceğini duydum.
B) Panayırın açılması için bütün hazırlıkların tamamlandığını söylediler.
C) Eskiden bu kasabada yazları kiraz festivali yapılırdı.
D) Ninemin, benim çocukluğumda burası pazar yeriydi, sözüne hepimiz gülümsedik.
E) Bahar gelince kasaba halkı şehrin yakınındaki ormanlık alanda eğlenceler düzenler.

5. Aşağıdaki dizelerden hangisi eksiltili bir cümle özelliği göstermektedir?
A) Düşüncemin olmadığı
Aynalarda ben varım
B) Ben yaşamak istiyorum
Şu ölümlü  dünyada
C)  Bu sayfa boş kalacaktı
Seni tanımasaydım
D) Saatler durdu kahrından
Paramparça oldu aynalar
E) Bulutlar üstünde, su kenarında
Yalnız hayal edilen hatıralar

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde isim – fiille kurulmuş bir yan cümlecik temel cümlenin öznesidir?
A) Bindiğimiz dolmuş, dün, köprünün orta yerinde bozuldu.
B) Arada bir, vapur gezisi yapmak, yorgunluğumuzu giderir.
C)  Tamirciler gelip arabamızı onardı.
D) Araba vapurunun güvertesinden, izlemeye doyamadığım  Boğaz’ı seyrettim.
E) Çamlıca’ya çıktığımızda bulutlar dağılmış, güneş açmıştı.

7. Ova yavaş yavaş, saf gümüşten altın rengine, oradan da akşam saatlerinin esmerliğine  geçti.
Aşağıdakilerden hangisi yapıca bu cümleyle özdeştir?
A) Ankara’nın iklim özelliği evlerin biçimlenmesinde önemli rol oynamış.
B) Evlerde malzeme olarak kullanılan ağaç, süslemede de önemli bir rol  oynamış.
C) Ahşap üstüne yapılan boyamalarda sarı, yeşil, krem rengi ağır basıyor.
D) Eski Türk evleri çağdaş mimarinin gerektirdiği bütün özelliklere sahiptir.
E) Kalın duvarlı, küçük pencereli alt katlar kışın kullanılmıştır.

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yan cümlecik zarf tümlecidir?
A) Ekin tarlalarının arasında hasat zamanının yaklaştığını gösteren sarartılar belirmişti.
B) Bir sahille başlayan mavi göl, ufukta, ortası tümsek bir düzlük gibi  görünüyordu.
C) Sıra sıra dağların karları ve kaya yığınları arasında çam ağaçları fırça gibi duruyordu.
D) Pencerenin kırık camlarına yapıştırılmış kağıtları koparınca cam parçaları yere düştü.
E) üzerine kocaman bir kilit asılmış olan kapıdan içeriye gireceği günü düşündü.

9. Aşağıdaki cümlelerin  hangisinde  çekimli bir fiil yan cümlecik yapmıştır?
A) Beni soran olursa onlara alışverişe çıktığımı söylersiniz.
B) Bu akşam size uğrayıp sizinle bazı konuları konuşmak istiyorum.
C) Arabasını yanlış yere park edince görevliler onu uyardı.
D)  Bir odası yola bakan bu evi çok seviyordu.
E) Arkadaşlarıyla birlikteyken bile kendini yalnız hissediyordu.

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yan cümlecik  temel  cümlenin  nesnesi durumundadır?
A) Bursa’yı arkada bırakıp ovalara daldık.
B)  Ekin tarlaları göz alabildiğine uzanıyordu.
C) Leylek kadar, canı sıkıldığına inandığım başka bir hayvan yoktur.
D)  Yol, gide gide bir gölün kenarına yaklaştı.
E) Bacadaki bir leylek bana hep etrafı kollayan gece bekçilerini anımsatır.

11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yan cümlecik vardır?
A) Çocukluğumda evin bahçesindeki boşlukta top oynardık.
B) Kimse benim düşüncelerimi merak etmiyor mu?
C) Size bundan daha önemli bir sorunu söyleyeyim mi?
D) Gözlerime bakarak konuşmanı istiyorum senin.
E) Bu cadde, sokak satıcıları tarafından işgal edilmiş.

12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sıfat-fiille yapılmış bir yan cümlecik temel cümlenin do­laylı tümleci görevindedir?
A) Büyük yazarlar ömürlerinin yarısını okumakla geçirmişler.
B) Gerçek okuyucular hoşlarına gitmeyen konulardan bile saygılı bir dille söz eder.
C) Dünyada okumadığını söylemek cesaretini gösterecek çok az insan vardır.
D) On yıl önce beğenmediğiniz bir kitabı yeniden okuduğunuzda beğenebilirsiniz.
E) Okumayı öğrenmenin, sanatların en yücesi olduğunu düşünenleri takdir  ediyorum.

13. Aşağıdaki dizelerin hangisi bileşik bir cümle özelliği göstermektedir?
A)  Açınca baharın dişi gülleri
Bir başka rüzgar eser bahçelerde
B) Aya haber sal, çıksın bu gece
Görünsün şöyle gönlümce
C) Yetişir koştum aşkın peşi sıra
Bitirdi beni bu içki, bu  kumar
D) Çabucak sapıver sokağına
Akşam karanlığı tekin değil
E) Serçelerin cıvıltısıyla siniyor içime
Ağaçların yeşilliği

14. Aşağıdaki cümlelerin hangisi yapıca diğerlerinden farklıdır?
A) Nasreddin Hoca’nın türbesi Akşehir’in güneydoğusundaki mezarlığın ortasındadır.
B) Nasreddin Hoca’nın türbesi hakkında gerek kitaplarda gerek halk arasında birtakım söylentiler vardır.
C) Bir zamanlar türbenin kapısı açıkmış ve kapısında da kocaman bir kilit asılıymış.
D)  Nasreddin Hoca’nın hayatı ve şahsiyetiyle ilgili yeterince bilgi yoktur elimizde.
E) Akşehir, Nasreddin Hoca zamanında, medreseleriyle, Selçukluların önemli merkezlerinden biriydi.
CEVAPLAR