1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ögelere ayır­mada yanlışlık yapılmıştır?

A) At arabalarının şehir içine girmesi / yasaklan­mış.

B) Akşamları / Boğaz kenarına / olta balıkçıları / sıralanırdı.

O) Bozulan musluğu / getirdiği ustaların hiçbiri / tamir edemedi.

D) Martılar, / sahildeki teknelerin üzerine / kon­muştu.

E) Kamyonun kasasında / karpuz olduğunu duyunca / çok / şaşırdı.

 2.

I. Gazeteci, yapacağı haberin doğruluğunu araştırır.

IIGazeteler, topluma doğru haberler ulaştırmalıdır.

III. Milyonlarca insan, her gün gazete almaktadır.

IV.Günlük gazeteleri dikkatlice okurdu.

V.Dağıtıcı, sabahları gazetemi getirir.

Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangileri ögeleri ve ögelerinin sıralanışı bakımından birbirine benzemektedir?

A) I. ve II.

B) I. ve III.

C) II. ve IV.

D) III. ve V.

E) IV. ve V.

 3.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ögelere ayır­mada yanlışlık yapılmıştır?

A) Kitabın kapağına / çok güzel bir resim / koy­ muşlar.

B) Küçük çocuklar / resimli kitaplardan / hoşlanır.

C) Klasiklerin büyük bir bölümünü / küçük yaş­larda / okumuş.

D) Liseli yıllarda / yazdığı şiirleri / şiir kitabına / almamış.

E) Bugün / kitapçı vitrinlerini / romanlar / süslüyor.

4. Masanın üzerindeki çeşit çeşit meyveler çok gü­zel görünüyordu.

Bu cümlenin ögeleri aşağıdakilerin hangisin­de sırasıyla verilmiştir?

A) Özne, yüklem

B) Özne, nesne, yüklem

C) Dolaylı tümleç, özne, yüklem

D) Özne, zarf tümleci, yüklem

E) Dolaylı tümleç, özne, zarf tümleci, yüklem

5 . Aşağıdaki cümlelerden hangisi öge sayısı ba­kımından ötekilerden farklıdır?

A) Burası yaz aylarında kalabalıklaşır.

B) Edebiyatımızın ünlü isimlerinden biriydi.

C) Çantasından çıkardığı kalemi bana verdi.

D) Pencerenin kırılan camını dün değiştirtmiş.

E) Sonbahar yağmurları henüz başlamamış.

 6 . Amansız bir hastalığa yakalanan çocuk çaresizdi.

Bu cümlenin ögeleri aşağıdakilerin hangisin­de sırasıyla verilmiştir?

A) Özne, yüklem

B) Özne, nesne, yüklem

C) Zarf tümleci, özne, yüklem

D) Dolaylı tümleç, özne, yüklem

E) Özne, dolaylı tümleç, nesne, yüklem

7. Bahçeden taşlığa geçip kapıyı açınca yüzünü ılık bir bahar havası okşadı.

Bu cümlede altı çizili sözcüğün oluşturduğu öge, aşağıdakilerden hangisinde vardır?

A) Evin etrafı yüksek bir duvarla çevriliydi.

B) Yeni aldığı kitabın üstüne ismini yazdı.

C) Otomobilin sesi oldukça boğuk çıkıyordu.

D) ihtiyarlar, masanın etrafında oturuyor.

E) Denizin dibinde renk renk çakıl taşları vardı.

8 . Sabahleyin kalktığımda her taraf bembeyaz kar­larla kaplıydı.

Bu cümlenin ögeleri aşağıdakilerin hangisin­de sırasıyla verilmiştir?

A) Özne, ilgeç tümleci, yüklem

B) Dolaylı tümleç, özne, yüklem

C) Zarf tümleci, özne, ilgeç tümleci, yüklem

D) Dolaylı tümleç, özne, nesne, yüklem

E) Zarf tümleci, nesne, dolaylı tümleç, yüklem

9 . Aşağıdaki cümlelerin hangisi, ögelerine doğ­ru ayrılmıştır?

A) İlk defa / duyduğu bu sözcüğü / çok / beğen­mişti.

B) Antika eşyaların bakımının çok zor olduğunu / biliyordu.

C) Sinemaya / epey ilgili olduğunu / siz de / bili­ yor muydunuz?

D) Büyük kentlerde / yaşayan insanlar, / sakin yerleri / seviyor.

E) Bir hafta önce / aldığı bu elektrik süpürgesini / herkese / öneriyor.

 10 . Okullarımızda edebiyatın öğrencilere sevdirildiğini söyleyemeyiz.

Bu cümleyle aşağıdaki cümlelerden hangisi arasında ögelerinin sıralanışı yönünden bir benzerlik vardır?

A) Çiçeklerin tüm özelliklerini anlatan bu kitabı okumalısınız.

B) Edebiyat dergilerinde genç şairlerin şiirlerini görmek beni sevindiriyor.

C) Öğrencilerin edebiyattan uzaklaşmasına he­ pimiz özlüyoruz.

D) Her kitap, insana farklı farklı bilgiler öğretir.

E) Çocuklara edebiyatı sevdirmek için yeni pro­jeler geliştirmek gerekir.

 11 . Hece ölçüsüyle yazdığı şiirleri bu kitapta toplamış.

Bu cümlenin ögeleri aşağıdakilerin hangisin­de sırasıyla verilmiştir?

A) Özne, yüklem

B) Nesne, yüklem

C) Nesne, dolaylı tümleç, yüklem

D) Özne, zarf tümleci, nesne, yüklem

E) Zarf tümleci, nesne, dolaylı tümleç, yüklem

12 . Çiftçilikle geçimini sürdüren yedi çocuklu bir aile­nin en küçüğüydü.

Bu cümlenin ögeleri aşağıdakilerin hangisin­de sırasıyla verilmiştir?

A) Yüklem

B) Özne, yüklem

C) Zarf tümleci, özne, yüklem

D) Özne, dolaylı tümleç, yüklem

E) Özne, nesne, zarf tümleci, yüklem

 13 . Milletimiz, savaş yıllarında büyük sıkıntılar yaşasa da hiçbir zaman ümidini kaybetmemiştir.

Bu cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerden han­gisi doğrudur?

A) Topluluk ismi özne görevindedir.

B) Sıfat-fiil ve bağ-fiil kullanılmıştır.

C) Dolaylı tümleç kullanılmıştır.

D) Hem ilgeç hem bağlaç kullanılmıştır.

E) Yüklem görülen geçmiş zamanın rivayeti biçimindedir.

 14 . Usta şairin, kelimeleri titizce seçerek yazdığı şiir­leri bir kitap haline getirmesi beni sevindirdi.

Bu cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerden han­gisi yanlıştır?

A) Özne bir söz öbeğinden oluşmuştur.

B) Bağ-fiil, sıfat-fiil ve isim-fiil kullanılmıştır.

C) Hem yapım hem çekim eki almış sözcük vardır.

D) “beni” kişi adılı belirtili nesne görevinde kulla­nılmıştır.

E) Yüklemi bileşik zamanlı bir fiildir.

15 . Yaşamın en sıradan ayrıntılarını bile öyküye dö­nüştüren başarılı bir kalemdi.

Bu cümle dilbilgisi yönünden incelendiğinde aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Sadece yüklemden oluşmuştur.

B) Üstünlük belirteci vardır.

C) Niteleme ve belirtme sıfatı almış sözcük vardır.

D) Hem ilgeç hem bağlaç kullanılmıştır.

E) Arasına sözcük girmiş ad tamlaması vardır.

CEVAPLAR

1.Usta yazar, öykülerinde —- .

Bu cümle aşağıdakilerden hangisiyle tamam­lanırsa cümlenin ögeleri sırasıyla özne, dolay­lı tümleç, zarf tümleci, nesne ve yüklem olur?

A) yalın ve anlaşılır bir dil kullanır

B) yakaladığı başarıyı, romanlarında bir türlü gösteremez

C) çocukluk anılarına da zaman zaman değinir

D) sıra dışı konuları anlatmaktan hep kaçınmıştır

E) öteden beri, sıradan insanların yaşamını ak­tarır

2. “Binanın hangi cephesinde çatlaklar oluşmuş?” sorusuna verilecek cevap, cümlenin hangi ögesidir?

A) Nesne

B) Yüklem

C) Özne

D) Zarf tümleci

E) Dolaylı tümleç

 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde dolaylı tüm­leç yoktur?

A) Siz buraları baharda görmelisiniz.

B) Cebindeki bozuk paraları kumbaraya attı.

C) Dolabın üst gözünde ütülü giyecekler vardı.

D) Bir çocuk koşarak okula gidiyordu.

E) Irmağa giden yol, meyve bahçelerinin arasın­ dan geçiyor.

 4. Genç ressam, kısa süre sonra bu salonda tablo­larını sergileyecek.

Bu cümlede aşağıdaki sorulardan hangisinin yanıtı yoktur?

A) Kim

B) Nerede

C) Neyi

D) Nasıl

E) Ne zaman

 5 . Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zarf tümleci, ötekilerden farklı bir soruya yanıt vermektedir?

A) Mahalle sakinleri, muhtarı kıyasıya eleştiriyor.

B) Çocuk, bu karikatürlerin hepsini özenerek çizmiş.

O) Yemekler pişesiye biz evde oluruz.

D) Şoför, yeni alınan otobüsü dikkatli kullanıyor.

E) Duygu ve düşüncelerimizi birçoğumuz doğru düzgün anlatamıyoruz.

 6 . “O gömleğin aynısını nerede bulabilirim?” soru­ suna verilecek cevap, cümlenin hangi ögesidir?

A) yüklem

B) belirtili nesne

C) belirtisiz nesne

D) dolaylı tümleç

E) özne

 7 . Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, zarf tümleci yoktur?

A) Bu kitapları öğrencilere okutacağız.

B) Yaşlı kadın merdivenleri dinlenerek çıktı.

C) Sizin geldiğinizi öğrenince çok sevindik.

D) Yarın biz de yola çıkacağız.

E) Sorularımızı büyük bir içtenlikle cevapladı.

 8 . Ressamımız, ünlü şairin kitabında bulunan şiirle­rini tuvale büyük bir ustalıkla aktarmış.

Bu cümlede aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı yoktur?

A) Kim?

B) Neyi?

C) Nasıl?

D) Nerede?

E) Nereye?

 9 . Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birden çok dolaylı tümleç vardır?

A) Valizleri, arabanın bagajından güçlükle çıkar­dılar.

B) Bu güzel çiçeklerden bana da verir misiniz?

C) Raflarda son kullanma tarihi geçmiş ilaçlar vardı.

D) Gezdiği yerlerle ilgili izlenimlerini bu deftere not etmiş.

E) Kaybolan dağcılardan hâlâ bir haber yoktu.

 10 . Aşağıdaki cümlelerden hangisi özne, nesne, zarf tümleci ve yüklemden oluşmuştur?

A) Sınavın ertelendiğini çocuklar bilmiyormuş.

B) Kurumumuz, sınav sonuçlarını kısa sürede açıkladı.

C) Bazı gazetecilerin sorularına yetkililer cevap vermedi.

D) Futbol takımımız, yarın sabah İngiltere’ye, hareket edecek.

E) Uzun süren bir yolculuktan dönen oyuncular, oldukça yorgundu.

11 . Bu sabah günlük gazeteleri —-

Bu cümle aşağıdakilerden hangisiyle tamam­lanırsa cümlenin ögeleri sırasıyla zarf tümleci, nesne, zarf tümleci ve yüklem olur?

A) yeni bir dağıtıcı getirdi.

B) çok büyük bir dikkatle okudum

C) hava aydınlanmadan eve getirdiler

D) apartman kapısının önüne bırakmışlar

E) ünlü sanatçının resimleri doldurmuştu

 1 2 . Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, cevap cümlesi sadece dolaylı tümleçten oluşmuştur?

A) Dün neredeydiniz?

– Sinemada.

B) Kütüphaneye gitmiş mi?

– Gitmemiş.

C) Çiçekleri kime verdin?

– Öğretmenime.

D) Odasında kitap mı okuyor?

– Dinleniyor.

E) Bu çiçekler ne zaman açar?

– Nisanda.

 1 3 . Adaylardan biri bu sabah —- .

Bu cümle aşağıdakilerden hangisiyle tamam­lanırsa, cümlenin ögeleri sırasıyla özne, zarf tümleci, dolaylı tümleç, nesne ve yüklemden oluşur?

A) yaptığı işi çok önemsediğini söylemiş

B) kendisini bu göreve çok iyi hazırladığını be­lirtmiş

C) gazetecilere, adaylıktan niçin çekildiğini açık­ladı

D) göreve geldiği zaman yapacaklarını ayrıntılı bir biçimde açıkladı

E) insanların birikmiş sorunlarını çözmek için aday olduğunu anlatmış

 14 . Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zarf tümleci kullanılmamıştır?

A) Birazdan arkadaşlarıyla okul kütüphanesine gidecek.

B) Küçük çocuk, İstiklal Marşı’nı güzel okudu.

C) Kimseye sezdirmeden odaya girmişti.

D) Dışarıda insanı titreten bir soğuk vardı.

E) Yaptığınız iyiliği hiçbir zaman unutmayacağım.

 15 . “O çocuğun elindeki neydi?” cümlesindeki so­runun cevabı aşağıdaki ögelerden hangisi olur?

A) yüklem

B) belirtili nesne

C) belirtisiz nesne

D) dolaylı tümleç

E) özne 

16 . Anadolu’nun insanlık tarihinin çeşitli dönemlerin­ de birçok uygarlığın beşiği ve birçok kültürün kavşak noktası olduğunu yeni yetişen nesillere tam olarak aktaramıyoruz.

Bu cümlenin ögeleri aşağıdakilerin hangisin­de sırayla verilmiştir?

A) Nesne – zarf tümleci – yüklem

B) Dolaylı tümleç – zarf tümleci – yüklem

C) Nesne – zarf tümleci nesne – yüklem

D) Nesne – dolaylı tümleç – zarf tümleci – yüklem

E) Dolaylı tümleç – zarf tümleci – özne – yüklem