Benzetme amacı güdülerek varlıklar ve kavramlar arasında ilgi kurmaya “deyim aktarması” denir. Deyim aktarmasında ilgi kurulan varlıklardan birine ait bir özellik diğerine aktarılır.Deyim aktarması iki şekilde görülebilir:
İnsandan Doğaya Aktarma:
İnsana ait özelliklerin insan dışındaki varlıklara aktarılmasıdır.
Doğadan İnsana Aktarma:
Doğaya ait birtakım özelliklerin insanlara aktarılmasıdır. Genellikle benzetme yoluyla kurulan anlamdır
Bir kavramın, biçimi veya görevi yönüyle başka kavram yerine kullanılmasıdır.
Dört başlık altında incelenir:
1. İnsandan doğaya aktarım:
Organ adlarının ya da insana özgü kavramların doğadaki başka varlıklara aktarılmasıdır.
2.Doğadan insana aktarım:
Doğaya – veya doğadaki diğer varlıklara – özgü kavramların insana aktarılmasıdır.
3. Duyudan duyuya aktarım:
Bir duyuya özgü kavramın, başka bir duyuya aktarılmasıdır.
4. Doğadan doğaya aktarım:
Doğadaki bir varlığa özgü bir kavramın, doğadaki başka bir varlığa aktarılmasıdır. Genellikle şiirlerde ve sanatlı söyleyişlerde görülür.
Deniz yırtılır kimi zaman, ben dikerim.
(Kumaşa, kâğıda özgü bir kavram, denize aktarılmış.)
Ay, ağaçların arasından yere damlıyordu.
(Suya özgü bir kavram, aya aktarılmış.)
Gece, siyah perdesini yavaş yavaş toplamaya başlamıştı.
(kumaşa özgü bir kavram, geceye aktarılmış.)
Ve karlar uçuşmaya başlayınca pencerende
Beni hatırla ey yâr, kalbinin en derininde
(Kuşlara özgü kavram, karlara aktarılmış)
]]>