Benzetme amacı güdülerek varlıklar ve kavramlar arasında ilgi kurmaya “deyim aktarması” denir. Deyim aktarmasında ilgi kurulan varlıklardan birine ait bir özellik diğerine aktarılır.Deyim aktarması iki şekilde görülebilir:
İnsandan Doğaya Aktarma:
İnsana ait özelliklerin insan dışındaki varlıklara aktarılmasıdır.
Doğadan İnsana Aktarma:
Doğaya ait birtakım özelliklerin insanlara aktarılmasıdır. Genellikle benzetme yoluyla kurulan anlamdır
İnsana ait bir özelliğin doğadaki herhangi bir varlığa aktarılmasıdır.
Örnek
Ağaçlar kollarını açmış, kuşları selamlıyordu.
Bu cümlede kollarını açmak ve selamlamak insana özgüyken ağaç (doğadan bir varlık) için kullanılmıştır.
Doğadaki bir varlığın adının, özelliğinin insan için kullanılmasıdır.
Örnek
İpek bürük bürünmüş, Niksar’ın fidanları.
Fidan kavramı doğadaki bir varlığın adı iken insanlar (Niksarlı kadınlar) için kullanılmış, insana aktarılmıştır.
Doğadaki herhangi bir varlığın özelliğini doğadaki başka bir varlığa aktarma, onun için kullanmadır.
Örnek
Deniz bu fırtınada kükreyerek gemileri alabora ediyor.
Bu cümlede kükreme sözcüğü aslanın bir özelliğidir ve denize aktarılmıştır.
Beş duyuyla ilgili kavramlardan birinin bir başka duyu organına aktarılmasıdır.
Örnek
Kadife sesli sanatçımız sahneye çıktı.
Kadife – ses… Dokunma duyusuna ilişkin bir kavram “kadife” kelimesi, işitme alanıyla ilgili “ses” için kullanılmıştır.
Örnek
Salonda sert bir ses yükseldi. “Sert” sözcüğü dokunma duyusuyla ilgiliyken “ses” sözcüğüne yani işitme duyusuna aktarılmıştır.
Örnek
Araçtan keskin bir koku yayıldı. “Keskin” kavramı dokunmayla ilgiliyken “koku” kelimesiyle koklama duyusuna aktarılmıştır.
]]>