Herhangi bir kişinin herhangi bir konu hakkındaki gö­rüşlerini, düşüncelerini değişikliğe uğratmadan aktar­maktır. Yani söyleyen kişinin söylediği gibi doğrudan ak­tarımıdır.

• Akif: “Sahipsiz vatanın batması haktır.” der.
• Mustafa Kemal Atatürk: “Hedefimiz çağdaş ülkeler düzeyine çıkmaktır.” demiştir
• “Bu yörenin insanlarını çok seviyorum.” diyor.
• Bana: “Sen de onlar gibi anlayışlı değilsin.” dedi.

Dolaylı Anlatım

Bir sözün; kişi, zaman, anlatıcı değişiklikleriyle akta­rılan biçimidir.

• Sanatın büyük bir emek olduğunu belirten şair, sana­ta farklı yaklaşımlarda bulunuyor.
• Bu yörenin insanlarını çok sevdiğini söylüyor.
• Mustafa Kemal Atatürk, hedefimizin çağdaş ülkeler düzeyine çıkmak olduğunu söylüyor.
• Bana, benim de onlar gibi kendisine karşı anlayışlı ol­madığımı söyledi.

Yukarıdaki cümleler biçimsel değişikliğe uğratılarak aktarılmıştır. Bu nedenle “dolaylı anlatım” cümleleridir. 

ÇIKMIŞ SORU ÖRNEKLERİ

Aşağıdaki cümlelerden hangisi dolaylı anlatıma ör­nek olabilir?

A) Şöyle bir olayı anımsar, üzülürüz ve işte bu dünya böyledir!” diye düşünürüz.

B) Öğretmen Ali’ye: “Arkadaşına söyle, yarın mutlaka ödevini getirsin.” dedi.

C) Paul Valery, şir yazma yönteminden söz ederken, “İlk dize Tanrı vergisidir, ondan sonrası da çaba…” de­miş.

D) Tiyatrodan çıktığımda arkadaşım, Hazım’ın sahnede canlandırdığı prensin gerçek hayatta da yaşamış ol­duğunu söyledi.

E) Önce, tiyatronun öğelerini, hangi sanatların bir araya gelerek tiyatro gerçeğini ortaya koyduğunu düşüne­lim.

(1981-ÖYS)

Çözüm

A, B, C seçeneğinde tırnak içinde verilen sözler söyle­yenlerin ağzından olduğu gibi aktarılmış. “D” seçeneğin­de ise sözü aktaran kişi,aktardığı söze kendi yorumunu katarak cümleyi yeniden kurmuş. “E” de ise bir istek söz konusudur.

Yanıt : D