1.     Fıkra ile makalenin karşılaştırılmasıyla ilgi­li aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?

A)    Yazar ikisinde de kendi düşüncelerini      açıklar.

B)    Fıkrada konu, makaleye göre çok yüzeysel kalır.

C)   Fıkranın anlatımı, makaleninkinden daha yalındır.

D)   İkisi de gazete ve dergi yazısıdır.

E)    İkisinde de savunulan görüşü ispatlama zorunluluğu vardır.

          I.      Makale               Şinasi

         II.      Fıkra                  Çetin Altan

        III.      Eleştiri                Namık Kemal

        IV.      Deneme             Abdülhak Hamit

         V.      Anı                     Ziya Paşa

        Yukarıda verilen eşleştirmelerden hangisi yanlış verilmiştir?

A) I          B) II          C) III          D) IV         E) V

3.     Aşağıdaki sanatçılardan hangisi biyografi türünün tanınmış simalarından değildir?

A)    Şevket Süreyya Aydemir

B)    Yakup Kadri Karaosmanoğlu

C)   Behçet Necatigil

D)   Şeyhi

E)    Ömer Seyfettin

4.     Bir gerçeği açıklamak, bir konuda görüş ve düşünceler öne sürmek ya da bir savı savunmak, desteklemek amaçlı yazılan yazılardır. Daha çok siyasal ve toplumsal olaylara, sanat ve bilince yönelik olarak yazılan bir yazınsal türde anlatım nesneldir.

        Yukarıda özellikleri verilen nesir türü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Fıkra                                                         

B) Eleştiri                                                                      

C) Makale                      

D) Deneme                                                   

E) Biyografi

5.     Makale türünün bizde ilk örneğini kim, hangi eserle vermiştir?

A)    Şinasi – Mukaddime

B)    Ahmet Haşim – Bize Göre

C)   A. Mithat Efendi – Avrupa’da Bir Cevelan

D)   Cenap Şehabettin – Hac Yolunda

E)    F. Rıfkı Atay – Denizaşırı

6.     Aşağıdakilerden hangisi komedyanın özelliklerinden değildir?

A)    Seyirciye ibret vermek veya hoşça vakit geçirtmek için yazılır.

B)    Olay birden çoktur. Sadece mekan ve zaman birliği vardır.

C)   Kişiler seçkin tabakadan insanlardır.

D)   Üslup olarak sınırlama yoktur.

E)    En büyük sanatçısı Moliere’dir.

7.     Belli bir insan tipini ele alarak insanın kusurlarını ve gülünç yanlarını ele alan komedi türüdür. Moliere’nin “Cimri”, “Tartüffe”, Sheakspeare’nin “Venedik Taciri” bu türün en güzel örneklerindendir.

        Yukarıda özellikleri verilen komedi türü aşağıdakilerden hangisidir?

A)    Töre komedyası

B)    Entrika komedyası

C)   Karakter komedyası

D)   Tip komedyası

E)    Aşamalı komedya

8.     Aşağıdakilerden hangisi masalın özellikle­rinden değildir?

A)    Baş kısmında giriş mahiyetinde bir tekerleme yer alabilir.

B)    Şahıs kadrosu kalabalık ve çeşitlidir.

C)   Etkisini, anlatılıp dinlendiği zaman gösterir.

D)   Yer, zaman ve mekan bilinir.

E)    Nazım ya da nesir olarak oluşturulabilir.

9.                              türü,  sahasında  akı­mıyla yer bulmuştur.  de “ ” adlı oyununun önsözünde bu türü açıklamıştır.

        Bu parçadaki bilgi yanlışlığının giderilmesi için altı çizili yerlerden hangisinde bir değişiklik yapılmalıdır?

A) I          B) II          C) III          D) IV         E) V

10.   Türk edebiyatında ilk öykü sayılan “Letaif-i Rivayât”ın yazarı kimdir?

A)    Ahmet Mithat Efendi

B)    Sami Paşazade Sezai

C)   Ömer Seyfettin

D)   Abdülhak Hamit Tarhan

E)    Ziya Paşa

11.   Aşağıdaki kavramlardan hangisi yanlış açıklanmıştır?

A)    Siyer: Hz. Peygamberin hayatını anlatan eserler.

B)    Ortaoyunu: Pişekar ve Kavuklu’nun başrol­lerinde olduğu irticalen oynanan güldürü.

C)   Meddah: Değişik taklitlerin yapıldığı, küçük hikayelerin anlatıldığı birçok şahsın rol aldığı güldürü.

D)   Tuluat: Bir metne bağlı olmaksızın sahne­de akla gelen sözlere dayalı oyun.

E)    Menkıbe: Din büyüklerinin, dervişlerin ha­yat hikayelerinin anlatılması.

12.   Emir, Beyoğlu’nun dar sokaklarına girdi. İlk gör­düğü ahbabına takılarak her günkü sonu bitmez yolculuğuna başladı. Önce gece mesaisini dol­durmayı bekleyen garsonun yanına uğradı. Bir iç geçirmeyle, ezile büzüle karnını doyurdu. Ardından lavaboları temizlemeye aşağı indi. Pat­ronun isteklerini yerine getirdi. Cebine koyduğu üç kuruş, suratına inen belki bininci tokattı.

        Bu parçanın türü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Fıkra                          B) Öykü                                                 

C) Makale                       D) Anı                                                   

E) Deneme

www.dersimizedebiyat.org

Edebiyat / Dil ve Anlatım Kaynak Sitesi

CEVAPLAR

1.       I.    İlk edebi roman

         II.    İlk realist roman

        III.    İlk tarihi roman

        Yukarıda numaralandırılmış bilgiler aşağıda­kilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A)   Mai ve Siyah       Cezmi                Araba Sevdası

B)   İntibah                Araba Sevdası   Cezmi

C)   Araba Sevdası     İntibah               Karabibik

D)   Karabibik             Eylül                  Telemak

E)   İntibah                Mai ve Siyah     Cezmi

2.     Aşağıdakilerden hangisi “trajedi”nin özelliklerinden değildir?

A)    Çirkin olaylar sahnede gösterilmez.

B)    Diyaloglarda kaba sözlere yer verilmez.

C)    Yüksek üslupla yazılır.

D)    Üç birlik kuralına uyar.

E)    Amaç, insanları eğlendirmektir.

3.     Günlük olaylarla ilgili kişisel görüşleri yansıtan kısa, gazete yazılarıdır. Konuşma diliyle ve nükteli yazılan bu türde olaylar ve düşünceler açık bir dille anlatılır. Ayrıca yazarın düşüncelerini ispatlama zorunluluğu yoktur.

        Yukarıdaki özellikler aşağıdaki edebi türlerden hangisine aittir?

A) Günlük                   B) Sohbet                                                  

C) Söylev                     D) Fıkra                                                     

E) Röportaj

4.     1956’da Konya’nın Bozkır ilçesinin Kovanlık köyünde doğdum. Gururlarıyla geçinen, yoksul dağ köylüleridir Kovanlıklılar. Yoksulluğu ve se­faleti, şan ve şerefe adamışlardır. Böylece ya­şama sevincini yüreklerinde duymuşlardır. Ben de bu hissiyatla başladım yorgun yaşamıma.

        Bu parça aşağıdaki yazınsal türlerin hangisinden alınmış olabilir?

A) Günlük                B) Özyaşamöyküsü

C) Yaşam öyküsü     D) Anı

E) Portre

5. Diğer sanat dallarıyla hiçbir bağı yoktur. Doğ­ruyu yanlıştan, güzeli çirkinden, eksiği fazla­dan ayırmaya çalışır. Yazar, “Aklın yolu birdir” ilkesine uygun davranır, düşünür. Yabana     atılmayacak etkileri olsa bile hiçbir zaman baş tacı edilmez. Şimdilerdeyse daha çok gazete­lerde köşe yazarlarına konuk olmaktadır.

        Bu sözler, aşağıdaki yazınsal türlerden özellikle hangisi için söylenmiş olabilir?

A) Eleştiri                                     B) Söyleşi                                

C) Fıkra                                    D) Deneme                                  

E) Makale

        Yukarıda numaralandırılmış bilgilerle karşı­laştırmaları verilenlerden hangisi yanlıştır?

A) I          B) II          C) III          D) IV         E) V

 7.     Bir kişinin hayatının anlatıldığı yazılardır. Bun­larda amaç o kişiyi tüm yönleriyle tanıtmaktır. Açık, sade bir dille, anlatılan kişinin devrini, çevresini dikkate alarak yazılır. Divan edebiya­tında “tezkire” adıyla karşılık bulmuştur.

        Bu parçada sözü edilen yazı türü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Anı                             B) Makale                                             

C) Fıkra                           D) Otobiyografi                                     

E) Biyografi

8.     Beyoğlu’ndaki ev Bizans savunmasından ön­ceki yıllardan kalma olsa gerek, bana anla­tıldığına göre. Kaç kez gözümde canlandırmak istedimse, önce karanlığı geldi kapladı ortalığı. Bir posta kutum vardı. Pencerenin sağında, biraz altında, bir posta kutusu. Posta tutkum o zaman başlamıştı sanırım.

        Bu parça aşağıdaki yazı türlerinden hangisine ait olabilir?

A) Biyografi                                    B) Otobiyografi     

C) Anı                                             D) Günlük              

E) Deneme

9.     Mektup, bir iletişim aracıdır. Bireyler arasında yazılanlara özel, kurum ve kuruluşlar arasında yazılanlara da iş mektupları denir.

        Aşağıdaki sanatçılardan hangisi mektup dalında ünlü değildir?

A) Namık Kemal                            B) A. Mithat Efendi

C) C. Sıtkı Tarancı                           D) Aziz Nesin

E) Ömer Seyfettin

10.   Artık “armut piş ağzıma düş” devri sona erdi. Günümüz muhabirleri eskiden olduğu gibi masa başı mesai doldurarak haber yapmıyorlar. Bir gezgin gibi Türkiye’yi karış karış dolaşıyorlar. Haberleri birinci ağızdan alıp olay yerinde bire bir görüntülüyorlar. Ardından bunları yazılı ve görsel medya aracılığıyla insanlığa iletiyorlar.

        Bu parçaya göre günümüz gazetecilerinin insanlığa ilettikleri aşağıdakilerden hangisiyle adlandırılabilir?

A) Fıkra                           B) Gezi yazısı                        

C) Eleştiri                        D) Makale                                             

E) Röportaj

11.   Volker, barın kapısını itip içeri girdi. Barın duvarlarından gelen ağır bir sıcaklık şakaklarını sıkıyor, onu boğuyordu. Alt kattaki lavaboya kadar kendini sürükledi. Musluğu açtı. Yüzüne su çarptı.

        Bu parçanın alındığı yapıtın türü aşağıdakilerden hangisi olamaz?

A) Öykü                           B) Roman                                             

C) Deneme                      D) Tiyatro                                              

E) Fıkra

12.   Antalya’nın Serik bağları, suyu ile havasının güzelliği ve meyvelerinin bolluğu bakımından öbür bağlardan üstündür. Antalya’nın yedi türlü elması olur. İzmit’in misket ve ferik elmasından daha tatlı ve suludur.

        Bu paragraf aşağıdaki yazı türlerinden hangisine aittir?

A) Eleştiri                       B) Anı                                    

C) Fıkra                           D) Gezi yazısı                        

E) Röportaj

www.dersimizedebiyat.org

Edebiyat / Dil ve Anlatım Kaynak Sitesi

CEVAPLAR 

1.     “Analiz” dergisinde yayınlanan bu yazının, bir uzman kalemin ürünü olduğu, yazıda kullanı­lan ifadelerden de anlaşılıyor. Ayrıca yazar ele aldığı problemi doğuran faktörler ve bun­ların çözümünü sağlayacak önlemler üzerinde du­rurken, söylediklerini somut verilere otur­tarak ispatlama yoluna gidiyor. Rakamlara, hesap­lamalara bağlıyor örneklerini. Böylece yazısına objektif bir ağırbaşlılık, saygınlık kazandırıyor.

        Paragrafta sözü edilen yazının türü aşağıdakilerden hangisidir?

A)    Makale

B)    Deneme

C)   Fıkra

D)   Söyleşi

E)    Eleştiri

2.     Aşağıdaki yazın türlerinden hangisi olay kaynaklı bir tür değildir?

A)    Roman

B)    Hikaye

C)   Tiyatro

D)   Masal

E)    Makale

3.     Namık Kemal’in “Lisan-ı Osmanî’nin Edebiya­tımız Hakkında Bazı Mülahazat-ı Şamildir” başlıklı yazısı aşağıdaki nesir türlerinden hangisinin ilkidir?

A)    Eleştiri Yazısı

B)    Makale Yazısı

C)   Deneme

D)   Mektup

E)    Fıkra

4.     O an kalbimden, özümden ne geçiyorsa öyle yazıyorum. En çok nelerden zevk alıyorsam ya da neleri hiç sevmiyorsam onlardan bahse­diyorum. Okurlarım beni kınarmış, kınamazmış hiç ama hiç aklıma gelmiyor nedense.

        Parçada sözü edilen yazı türü aşağıdakilerden hangisidir?

A)    Anı

B)    Deneme

C)   Fıkra

D)   Makale

E)    Gezi yazısı

5.     Ali Şir Nevai’nin “Mecalis’ün Nefais” adlı eseri edebiyatımızdaki hangi nesir türünün ilkidir?

A)    Eleştiri

B)    Biyografi

C)   Otobiyografi

D)   Makale

E)    Mektup

6.     – Güncel konularda yazılır.

        – Kanıtlama yoluna gidilmez.

        – Kesin yargılara varılmaz.

        – Kısa gazete ya da dergi yazılarıdır.

        Yukarıda özellikleri verilen nesir türü aşağıdakilerden hangisidir?

A)    Sohbet

B)    Anı

C)   Fıkra

D)   Deneme

E)    Makale

7.     Bir eser veya yazarın beğenilen ya da kusurlu olan taraflarını ortaya koyan yazı türüne ne denir?

A)    Fıkra

B)    Söyleşi

C)   Eleştiri

D)   Röportaj

E)    Makale

8.       I.    Taklit yoluyla güzel hikayeler anlatılır.

         II.    Oyuncu kadrosu tek kişiden ibarettir.

        III.    Dekoru, elbisesi, sahnesi yoktur.

        IV.    Günümüzdeki stand-up gösterisidir.

        Yukarıda özellikleri verilen tür aşağıdakilerden hangisidir?

A)    Ortaoyunu

B)    Meddah

C)   Karagöz

D)   Komedi

E)    Seyirlik Köy Oyunu

9.     Aşağıdakilerden hangisi “Karagöz Oyunu”nun bölümlerinden değildir?

A)    Giriş

B)    Fasıl

C)   Bitiş

D)   Taklit

E)    Muhavere (Konuşma)

10.     I.    Olaylar hayal ürünüdür.

         II.    Yer ve zaman kavramı belirsizdir.

        III.    Evrensel konuları işler.

        IV.    Olaylar –miş’li geçmiş zamanda anlatılır.

         V.    Birtakım tekerlemelerle başlar.

        Yukarıda özellikleri verilen düzyazı türü aşağıdakilerden hangisidir?

A)    Makale

B)    Deneme

C)   Masal

D)   Fabl

E)    Fıkra

11.   Aşağıdaki sanatçılardan hangisi trajedi türünün ustalarından değildir?

A)    Corneille

B)    Racine

C)   Euripides

D)   Sophokles

E)    Moliere

12.   Benim işim başka hayatların ilginç yönlerini, estetik değerlerini bazen överek, bazen ise yererek vermektir.

        Bu sözleri söyleyen bir yazarın yazdığı yazı türü aşağıdakilerden hangisidir?

A)    Otobiyografi

B)    Biyografi

C)   Deneme

D)   Anı

E)    Günlük

www.dersimizedebiyat.org

Edebiyat / Dil ve Anlatım Kaynak Sitesi

CEVAPLAR

1.     Aşağıdakilerden hangisi deneme türünün özelliklerinden değildir?

A)    İçerikte sınırlamaya gidilmez.

B)    Konu yazarın istediği şekilde anlatılabilir.

C)    Yazar fikirlerinde ısrarlı ve iddialı değildir.

D)    Özgünlük ve sübjektiflik vardır.

E)    Denemeci konuyu seçerken öncelikle aydın kesiminin isteklerine cevap verir.

2.     Kişinin yaşadıklarını, izlediklerini günü günü­ne not etmesi, yazmasıdır. Eski edebiyatımızda adı “ruzname”dir. Anıya çok benzer. Anı, yaşandıktan sonra; … ise her gün yazılır.

        Boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A)    Röportaj

B)    Fıkra

C)    Deneme

D)    Günce

E)    Eleştiri

3.     Aşağıdaki sanatçılardan hangisi deneme türünde kalem sahibi değildir?

A)    Nurullah Ataç

B)    A. Hamdi Tanpınar

C)    Suut Kemal Yetkin

D)    Halikarnas Balıkçısı

E)    Falih Rıfkı Atay

4.     Yaşanmış ya da yaşanması olası bir olayı, durumu, kısa; fakat ilgi çekici yönleriyle anlatan yazılar olmakla beraber ayrıntılı anlatımdan kaçınılır, kişiler daha çok tek yanıyla ele alınır ve mekan dardır.

        Yukarıda özellikleri verilen nesir türü aşağıdakilerden hangisidir?

A)    Öykü

B)    Roman

C)    Deneme

D)    Anı

E)    Fıkra

5.     Hikaye türünün dünya edebiyatında ilk örneğini kim, hangi eserle vermiştir?

A)    Montaigne – Denemeler

B)    John Steinbeck – Fareler ve İnsanlar

C)    Boccacio – Decomeron

D)    Cervantes – Don Kişot

E)    Moliere – Cimri

6.     Aşağıdakilerden hangisi nesir türü değildir?

A)    Fıkra

B)    Roman

C)    Makale

D)    Deneme

E)    Trajedi

7.     İki tür hikaye tarzı vardır:

        1.     “Maupassant tarzı” da denilen başı ve sonu olan “olay hikayesi”

        2.     “A. Çehov tarzı” da denilen belli bir olaya dayanmayan, modern “durum hikayesi”

        Yukarıda özellikleri verilen hikaye tarzları­nın Türk edebiyatındaki en iyi uygulamacıları aşağıdakilerden hangisidir?

A)    A. Mithat Efendi              Emin Nihat

B)    Ömer Seyfettin                S. Faik Abasıyanık

C)    S. Faik Abasıyanık            Ömer Seyfettin

D)    Emin Nihat                       Ömer Seyfettin

E)    Ömer Seyfettin                A. Mithat Efendi

8.     Divan edebiyatında Şeyhi’nin Harname’si edebiyatımızdaki ilk … örneğidir.

        Boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A)    Fabl

B)    Mektup

C)    Eleştiri

D)    Otobiyografi

E)    Anı

9.     Aylık güncelliği olan bir dergide yayımlanıyor yazılarım. Orta uzunluktaki bu yazılarda, bah­settiğim konuyla ilgili görüş ve düşüncelerimi ayrıntılara inmeden ortaya koyuyorum. Amacım okurlarımı bunaltmadan anlaşılmak olduğu için de konuşma dilinin sıcaklığı ve samimiyetinden faydalanmaya gayret ediyorum.

        Böyle konuşan bir sanatçının yazılarının türü aşağıdakilerden hangisiyle isimlendiri­lebilir?

A)    Anı

B)    Makale

C)    Söyleşi

D)    Eleştiri

E)    Röportaj

10.   Karnı acıkan bir kedi avlanmaya çıkmış. Sinsi sinsi etrafı kolaçan etmiş. Tam bir kuşu gözüne kestirirken bir köpek görmüş. “Hemen kaçma­lıyım, yoksa bu dünyadaki son anlarım” diye      içinden geçirmiş. Kedicik kuşun dolgunluğuna bakakalarak: “Bugün de aç kaldım.” demiş.

        Yukarıdaki anlatım aşağıdaki yazı türlerin­den hangisine örnek gösterilebilir?

A)    Roman

B)    Öykü

C)    Trajedi

D)    Fabl

E)    Anı

11.   Aşağıdaki sanatçılardan hangisi ünlü bir “gezi yazısı” yazarı değildir?

A)    Nurullah Ataç

B)    Ahmet Haşim

C)    Evliya Çelebi

D)    Reşat Nuri Güntekin

E)    F. Rıfkı Atay

12.   Aşağıdaki düzyazı türlerinden hangisi diğer­lerine göre daha sonra gelişme göstermiştir?

A)    Makale

B)    Eleştiri

C)    Anı

D)    Gezi yazısı

E)    Deneme

www.dersimizedebiyat.org

Edebiyat / Dil ve Anlatım Kaynak Sitesi

CEVAPLAR