Bir insanı, bir yapıtı bir konuyu doğru ve yanlış yan­larını bulup göstermek amacıyla inceleme işine eleştiri (tenkit) denir.

• Son şiir kitabında insanın yalnızlığını muhteşem anlatmış.
• Tiyatrodaki kostüm seçimleri yönetmenin acemi olduğunu ortaya koyuyor.

ÇIKMIŞ SORU ÖRNEKLERİ

(I) Bu oyunların kuruluşu sağlam. (II) Dünyanın her yanın­da rastlanabilecek türden oyunlar bunlar. (III) Konu seçimi ve düzeyli bir izleyicinin anlayabileceği eleştirel yaklaşım oyunları çekici kılıyor. (IV) Yazar dünyaya hiç gülümseme­den bakıyor. (V) Yer yer kişilerini gülünç göstermeye çalı­şıyor. (VI) Bunlar da oyunların itici yanını oluşturuyor.

Yukarıdaki parçada numaralanmış cümlelerin hangi­sinden başlanarak söz konusu oyunlara yönelik olumsuz bir eleştiri yapılmaktadır?

A)II.      B) III.      C) IV.            D) V.            E) VI.

(1998-ÖYS)

Çözüm

III. cümlede oyunların çekici kılındığından bahsedilmek­tedir. IV. cümleden itibaren ise yazar dünyaya gülümsediği için eleştiriliyor. Bu eleştiriler sonraki cümlelerde de sürüyor.

Yanıt : C

Örnek

(I) Bilim adamı doğru ve içten olmalıdır. (II) Bu, onun en önemli niteliği olmalıdır. (III) O, inanmadığı, bir başka söy­leyişle, gerçeklerle bağdaşmayan, doğrulanması olanak­sız yargıları savunmaya kalkmamalıdır. (IV) Bir bilim ada­mının yazdığı bu yazılar ise gerçekdışı birtakım düşünce­lerle dolu. (V) Birbirini tutmayan görüşler, eserin inandırı­cılığını yok etmiş.

Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisinden başlanarak eserle ilgili olumsuz eleştiri yapılmakta­dır?

A) I.     B)II.     C) III.            D) IV.            E) V.

Çözüm

Parçada ilk üç cümlede bilim adamının ve onun eserleri­nin nasıl olması gerektiğinden söz edilmiştir. IV. cümle­den itibaren ise eserde gerçek dışı birtakım düşüncelerin ve birbirini tutmayan görüşlerin olduğunun söylenmesi eserle ilgili olumsuz eleştirilerdir.

Yanıt : D