• Cumhuriyet döneminin önde gelen modern tiyatro yazarlarından biridir.
• Geleneksel tiyatro ile Batı tiyatrosunu birleş­tirerek Türkiye’de çağdaş bir tiyatro anlayışını ortaya koydu.
• Güncel olayları konu alan eleştirel oyunlarında yakın tarihimize yö­nelik siyasi ve sosyal taşlamalar yaptı.
• “Güleriz, ağlanacak halimize” sözüyle özetleyebileceğimiz oyun­larında bireyin ve toplumun aksayan yanlarını güldürücü bir dille ortaya koydu.
• Oyunlarında politik hiciv ve ironik anlatım tekniğini başarıyla uy­guladı.
• Ülkemizde kabare tiyatrosunun kuruluşuna öncülük ederek Zeki Alasya ve Metin Akpınar’la birlikte 1967’de Devekuşu Kabare Tiyatrosu‘nu kurdu.
• İlk oyunlarında dramatik türün başarılı örneklerini verdi, 1960’tan sonra geleneksel Türk tiyatrosundan yararlanarak epik tiyatro ör­nekleri yazdı.
• Oyundaki kişileri; sosyal durumları ve ağız özellikleriyle birlikte “Sersem Kocanın Kurnaz Karısı” oyunuyla 1972’de TDK Tiyatro Ödülü’nü aldı.
• Edebiyatımızdaki ilk epik tiyatro örneği olan Keşanlı Ali Destanı’nı yazdı.
• “Keşanlı Alî Destanı”nda devlet otoritesinin zayıf olduğu gece­kondu semtlerinde, otorite boşluğunu doldurmaya çalışan zor­baları, buralardaki yoksul kesimin sıkıntılarını siyasi- sosyal yön­den mizahi bir dille eleştirir. Olaylar, Keşanlı Ali, âşık olduğu Zilha ve mahallenin belalısı Çamur İhsan’ın şahsında verilir. Bertolt Brecht’in etkisiyle yazılan eserde, destan ve mitlerde görülen, in­sanların bir kahraman oluşturma eğilimini çağdaş bir tiyatro ese­rinde uygulayarak geleneksel tiyatroyu modern öğelerle sahneye aktardı. Avrupa’nın çeşitli kentlerinde sahnelenen oyun, Haldun Taner’in dünya çapında tanınmasını sağladı. Eser, Atıf Yılmaz ta­ralından 1964’te sinemaya aktarıldı.
• “Fazilet Eczanesi”nde kapitalistleşme sürecinin toplumdaki et­kileri üzerinde durur. Mahallenin kalbi durumunda olan eczane İle onun yıkılmasından sonra İnşa edilecek banka merkez alınarak kapitalizm-antikapitalizm karşıtlığını dile getirir.
• “Huzur Çıkmazı”nda aile içi ilişkilerini Memnun Bey, karısı Zennube ve karısının sevgilisi Doktor Hazik’in başından geçenlerden hareketle anlatır.
• “Gözlerimi Kaparım Vazifemi Yaparım”da dürüst, kurallara uyan Vicdani İle her döneme uyan çıkarcı Efruz’un başından ge­çen olaylardan hareketle yoksulların sömürülüşü, toplumsal de­ğişmeler ve dönemin siyasi sosyal tenkitleri yapılır.
• “Sersem Kocanın Kurnaz Karısı” Ahmet Vefik Paşa‘nın Bursa va­liliği sırasında Fasülyaciyan Efendi’nin kumpanyasında bir Moliere oyununun sahnelenmesiyle başlar. Oyun içinde oyunların sah­nelendiği eser Ahmet Vefik Paşa‘nın tiyatromuza katkısını, siyasi geçmişini, tiyatrocuların çektiği zorlukları gösteren, bir bakıma tiyatro tarihimizin özeti şeklindedir.
• “Dışardakiler”de Yümni Bey adında yaşlı bir adamın hatıraları­nı yazmaya karar vermesi, hatıralarda adının geçtiğini duyan bir siyasetçinin eser yayımlanmadan belgeleri çaldırması ve Yümni Beyin kitabını yayımlamadan düşkünler evine yerleşmesi anla­tılır. Politikanın, çıkarcılığın tenkit edildiği eserde değerlerimizin kayboluşu okuyucuya hatırlatılmaya çalışılır.

• “Değirmen Dönerdi”de dış dünyayla iletişim kuramayan olumlu bir tipin ruhsal ve sosyal çatışmasına yer verir.
• “Eşeğin Gölgesi”nde Abdalya adlı hayalî bir ülkedeki para ba­balarının üstünlüğünü ortaya koyarken dolaylı yoldan, basını, adaleti, siyaseti ve diğer toplumsal kurumları eleştirir. Masalım­sı isimlerin yer aldığı eserde geleneksel anlatım kalıpları içinde güncel tenkitler yapar.
• “Günün Adamı”nda siyasete atılması teklif edilen Profesör’ün si­yasete girerse ailesi ve çevresinin kendisine oynayacakları oyun­ları düşünerek yanındaki Doçentin de etkisiyle teklifi reddetme­sini anlatır.
• “Lütfen Dokunmayın”da Prut Savaşı’ında Baltacı ile Katerina’nın karşılaşmasını yünümüzün farklı kişilerince Topkapı Sarayı’nda yorumlatır.

Tiyatro eserleri şunlardır:

Keşanlı Ali Destanı, Gözlerimi Kaparım Vazifemi Yaparım, Eşeğin Gölgesi, Zilli Zarife, Huzur Çıkmazı, Fazilet Eczanesi Sersem Kocanın Kurnaz Karısı, Lütfen Dokunmayın, Astronot Niyazi, Günün Adamı, Aşk u Sevda, Dev Aynası, Dışardakiler, Değirmen Dönerdi, Vatan Kurtaran Şaban, Bu Sehr-i Stanbul Kİ, Ha Bu Diyar, Dün Bugün, Yâr Bana Bir Eğlence, Ay Işığında Şamata, Hayırdır İnşallah, Haldun Taner Kabare

• İstanbul’da doğdu. İstanbul Üniversitesi Alman Dili ve Edebiyat Bölümünü bitirdi. Almanya’da Heilderberg Üniversitesinde üç yıl ekonomi ve si­yasal bilimler, Viyana’da tiyatro öğrenimi gördü. Çeşitli üniversitelerde öğretim görevliliği yaptı.
• Cumhuriyet döneminin en önemli hikâye ve oyun yazarlarındandır.
• Edebiyat yaşamına gençlik yıllarında yazdığı skeçlerle başlamış, daha sonra hikâyeye yönelmiştir.

Hikayeci yönü

• “Töhmet” adlı ilk öyküsü Yedigün dergisinde Haldun Yağcıoğlu takma ismiyle 1946’da yayınlanmıştır.
• Olayı esas alan klasik hikâyelere yönelmiş, hikâyeciliğinin ilk yılla­rında meddah geleneğinden yararlanmıştır.
• Toplumcu gerçekçi tutumla bireyin iç dünyasına kapanışını birlik­te anlatan bir hikayecidir.
• Batılı hayata özenmenin getirdiği uyumsuzlukları, bozulmaları, ahlaki ve sosyal çöküntüleri vurgulamıştır.
• Hikâyelerinde büyük şehirlerdeki yozlaşmış tipleri, züppeleri, mi­rasyedileri, ikiyüzlüleri, duyarsızlaşmış yöneticileri, modern yaşa­ma uyum sağlamakta zorlananları, sonradan görmeleri ve onla­rın yaşam biçimlerini yalın, mizahi ve ironik bir dille anlatmıştır.
• Bireyin günlük yaşamdaki alışkanlıklarını, tutarsızlıklarını, çeliş­kilerini; toplumun bozuk, düzensiz, çürük ve aksayan yanlarını hicvetmiştir.

• Gücünü gözlem, mizah ve yergiden; konularını çevresinden, gün­lük hayattan, anılarından alan öykülerinde fantastik bir dünya ku­rarak güçlü eleştiriler yapmıştır.
• Eserlerinde yalın bir dil kullanmaya özen göstermiş, kahramanla­rı özelliklerine uygun ve kendi ağzıyla konuşturmuştur
• Öykülerinin arka planında çoğunlukla İstanbul manzaraları, İstanbul’un gecekondu yaşamı yer almıştır.
• New York Herald Tribüne Gazetesi’nin 1953’te İstanbul’da düzen­lediği öykü yarışmasında “Şişhaneye Yağmur Yağıyordu” öykü­süyle Türkiye birincisi olmuş; 1956’da Varlık dergisinin yaptığı bir araştırmada yılın en beğenilen öykücüsü seçilmiş; “On İkiye Bir Var” öykü kitabıyla 1955 Sait Faik Hikâye Armağanı’nı, “Yalıda Sabah”la 1983 Sedat Simavi Vakfı Edebiyat Ödülü‘nü almıştır.
• Milliyet gazetesi Haldun Taner anısına 1987’den beri her yıl Hal­dun Taner Öykü Ödülü’nü düzenlemektedir.

Tiyatro yazarlığı yönü

• Cumhuriyet döneminin önde gelen modern tiyatro yazarların­dan biri olmuştur.
• Geleneksel “yerli” ile Batı’nın “yenilerini birleştirerek Türkiye’de yeni, çağdaş bir tiyatro anlayışını ortaya koyan kültürlü bir yazardır.
• Güncel olayları konu alan eleştirel oyunlarında siyasi ve sosyal taşlamalar, sorgulamalar yapmıştır.
• 1967’de kurduğu Devekuşu Kabare Tiyatrosu ile ülkemizde kaba­re tiyatrosunun öncülüğünü yapmıştır.
• İlk oyunlarında dramatik türün başarılı örneklerini vermiş, ardın­dan epik tiyatroya yönelmiştir.
• Hikâye ve diğer düzyazılarında kullandığı ironik anlatım tekniğini oyunlarında da uygulamıştır.
• Edebiyatımızda ki ilk epik tiyatro örneği olan Keşanlı Ali Destanı’nı yazmıştır.
• “Keşanlı Ali Destanı”nda devlet otoritesinin zayıf olduğu ge­cekondu semtlerinde, otorite boşluğunu doldurmaya çalışan zorbaları, buralardaki yoksul kesimin sıkıntılarını siyasi- sosyal yönden mizahi bir dille eleştirir. Olaylar, Keşanlı Ali, âşık olduğu Zilha ve mahallenin belalısı Çamur İhsan’ın şahsında verilmiştir. Avrupa’nın çeşitli kentlerinde sahnelenen oyun, Haldun Taner’in dünya çapında tanınmasını sağlamıştır. Eser, Atıf Yılmaz tarafın­dan 1964 yılında sinemaya aktarılmıştır.
• “Dışardakiler” ve “Değirmen Dönerdi”de dış dünyayla iletişim kuramayan İki olumlu tipin ruhsal ve sosyal çatışmasını ele almış­tır.
• “Fazilet Eczanesi”nde kapitalistleşme sürecinin toplumdaki et­kileri üzerinde durmuştur.
• “Günün Adamı”nda bürokratlardan yararlanıp vurgun yapanla­rın şahsında bozuk düzeni eleştirmiştir.
• “Gözlerimi Kaparım Vazifemi Yaparım’da yoksulların sömürü-lüşünü güldürü havasında verirken, “Eşeğin Gölgesi”nde hayati bir ülkedeki para babalarının üstünlüğünü ortaya koymuştur.
• “Sersem Kocanın Kurnaz Karısı’ oyunuyla 1972 TDK Tiyatro ödülü’nü kazanmıştır.

ESERLERİ

Hikaye

Yaşasın Demokrasi, Şişhane’ye Yağmur Yağıyordu, On ikiye Bir Var, Ayıcığında Çalışkur, Tuş, Konçinalar, Sancho’nun Sabah Yürüyüşü, Kızıl Saçlı Amazon, Yalıda Sabah…

Tiyatro

Keşanlı Ali Destanı, Gözlerimi Kaparım Vazifemi Ya­parım, Eşeğin Gölgesi, Zilli Zarife, Huzur Çıkmazı, Fa­zilet Eczanesi, Sersem Kocanın Kurnaz Karısı, Lütfen Dokunmayın, Astronot Niyazi, Günün Adamı, Ask u Sevda, Dev Aynası, Dışardakiler Ve Değirmen Döner­di, Vatan Kurtaran Şaban, Bu Şehr-i Stanbul Kİ, Ha Bu Diyar, Dün Bugün, Yâr Bana Bîr Eğlence, Ay Işığında Şamata, Hayırdır İnşallah, Haldun Taner Kabare

Söyleşi            

Hak Dostum Diye Başlayalım Söze

Gezi                 

Düşsem Yollara Yollara, Berlin Mektupları

Portre-Anı      

Ölür İse Ten Ölür Canlar Ölesi Değil

Fıkra

Devekuşuna Mektuplar, Yaz Boz Tahtası, Çok Güzelsin, Gitme Dur, Koyma Akıl Oyma Akıl, Önce İnsan Olmak