İslami Türk Edebiyatı’nın eseri ele geçen ilk yazarıdır.

Türkistan’ın Balasagun şehrinde doğmuştur.

Onun İbn’i Sina‘nın talebesi oldu­ğu söylenir.

Eserinde özellikle dilinde milliyet­çi davranışları dikkat çeker.

Karahanlı  edip,  şâir ve devlet adamıdır.

Ulu kara Buğra Han tarafından “Uluğ Has Hâcib” unvanı ile başvezir yardımcılığı ile ödüllendirilerek en yüksek Karahan­lı devlet memuriyetlerinden biri verildi.

KUTADGU BİLİG (MUTLULUK VEREN BİLGİ)

• İslami Dönem’in bilinen ilk eseridir.

(Adının Türkçe anlamı: Mutluluk Veren Bilgi)

• Yusuf Has Hacip bu eseri 1069 -1070 yıllarında yazdı.
• Karahanlı hükümdarı Tabgaç Buğra Karahan‘a sunuldu.
• Hakaniye (Doğu) Türkçesiyle yazılmıştır.
• 15. yüzyılda Kutadgu Bilig‘in 4. satırında Arap alfabesiyle besmele yazmaktadır.
• Kutadgu Bilig’in üç nüshası bulunmuştur. Viyana, Mısır ve Fergana nüshaları olarak anılırlar.
• Dili sadedir. Türkçe olmayan sözcük sayısı azdır.
• Aruz ölçüsüyle ve beyit nazım birimiyle yazılmıştır. İçerisinde hece ile yazılmış dörtlüklerde vardır.
• Mesnevi nazım biçimindedir.(aruzla yazılmış ilk mesnevi)
• Alegorik (simgesel – sembol) tarzda yazılmıştır.
• Tür yönünden bir siyasetname örneği sayılır.
• Eser Türk – İslam sentezi halindedir.
• Kişilere ve topluma ahlak öğütleri verir, (didaktik)
• Yazarın asıl amacı devlet ve toplum yönetiminin nasıl olması gerektiğini anlatmaktır.
• Eserin temeli dört kavram üzerine kurulmuş: bunlar kişileştirilerek eserin dört kahramanı ortaya çıkartılmıştır.

Kün-Togdı (hükümdar): “koni törü” (adalet)

Ay-Toldı (vezir): “kut” (mutluluk)

Ögdülmiş (vezirin oğlu): “ukuş” (akıl)

Odgurmış (vezirin kardeşi): akıbet (hayatın sonu)

Bu dört kişi arasında geçen konuşmalarda; birey, toplum ve devlet hayatının düzenlenebilmesi için gerekli olan görgü, bilgi ve erdemlerin neler olduğu ve bunların nasıl elde edilip kullanılacağı anlatılır. Böylelikle, ideal olan devlet ve toplum yapısı belirlenmek istenir.