KESME İŞARETİ (‘)
Kişi adları, soyadları vs. lakaplarına gelen çekim ekleri kesme işaretiyle ayrılır.
- Mehmet’in bu kadar ısrarcı olacağını hiçbirimiz tahmin edemedik.
- Sait Halim Paşa’nın yalısını çok beğendim.
UYARI
Sonunda p, ç, t, k ünsüzlerinden biri bulunan özel adların yazımında kesme işaretinden önceki sert ünsüz yumuşamaz. Ancak söyleyişte yumuşama olur
- Ahmet’i de ziyaret edebiliriz.
- Recep’e haber vermeyi unutmuşum.
- Bosna-Hersek’in başkenti Sarajevo’dur.
- Nurullah Ataç’ın bir denemesini okudum.
Özel adlar için yay ayraç içinde bir açıklama yapıldığında kesme işareti yay ayraçtan önce kullanılır.
- Ünlü seyyah Evliya Çelebi’nin (1611-1682) Seyahatname‘si oldukça meşhurdur.
- Yakup Kadri’nin (Karaosmanoğlu) romanlarında. Anadolu insanının eksik ve zayıf yönleri ön plana çıkmaktadır
- Shakespeare’i (Şekspir) okumayı çok severdi.
Millet, boy, oymak adlarına gelen çekim ekleri kesme işaretiyle ayrılır.
- Ne mutlu Türk’üm diyene!
- Antalya’ya bu yıl gelen turistlerin çoğu Rus’muş.
UYARI
Özel adlara gelen yapım ekleri, çokluk eki ve bunlardan sonra gelen diğer ekler kesme İşareti ile ayrılmaz.
- Türklük
- Mehmetler
- Osmanlıya
- Müslümanlıkta
Devlet adlarına gelen çekim ekleri kesme işaretiyle ayrılır.
- Büyük Selçuklu Devleti’nde iç isyanlar görülür
- Türkiye Cumhuriyeti’nin dış ilişkileri gün geçtikçe gelişiyor.
Din ve mitoloji ile ilgili özel adlara gelen çekim ekleri kesme işaretiyle ayrılır.
- Muhammed’e ilk vahiy Cebrail’le gönderildi.
- Allah’ın zati ve subuti sıfatları vardır.
- Budizm’de hayvanların dokunulmazlığı esastır.
- Zeus’un güç tanrısı olduğunu öğrenmiştim.
Kıta, nehir, deniz, göl, semt, bulvar, cadde gibi coğrafyayla ilgili yer adlarına gelen çekim ekleri kesme işaretiyle ayrılır.
- İnönü Caddesi’ni geçtikten sonra Ziya Gökalp Bulvarı’ndan sağa sapıyorsunuz.
- Güneş batarken Van Gölü’nün seyrine duyamazsınız.
UYARI
Yer bildiren özel isimlerde kısaltmalı söyleyiş söz konusu olduğu zaman ekten önce kesme İşareti kullanılır.
- Boğaz’ın serin sularına salıvermişti kendini.
- Hisar’ın her köşesi buram buram tarih kokuyor.
Gök bilimiyle ilgili adlara gelen çekim ekleri kesme işaretiyle ayrılır.
- Samanyolu’nda parlayan bir yıldız olsam…
- Güneş’e uzaklık bakımından ikinci sıradaki gezegen Venüs’tür.
Saray, köşk, han, kale, anıt gibi özel adlara gelen çekim ekleri kesme işaretiyle ayrılır.
- İshak Paşa Sarayı’nı Abdülhamit yaptırmıştır.
- Bilge Kağan Abidesi’nde Türk milletinin sosyal hayatıyla ilgili bilgiler vardır
Kitap, dergi, gazete ve sanat eseri adlarına gelen çekim ekleri kesme işaretiyle ayrılır.
- Sinekti Bakkal’ın Vehbi Dede’siyle okurun ufku genişliyor.
- Onuncu Yıl Marşı’nı Cemal Reşit Rey bestelemiştir.
Kanun, tüzük, yönetmelik, yönerge ve genelge adlarına gelen çekim ekleri kesme işaretiyle ayrılır.
- Medeni Kanun’la birlikte kadınlara bazı hukuki haklar tanınmıştır
- Milli Eğitim Temel Kanunu’na göre eğitim herkese fırsat ve İmkân eşitliği sağlar.
UYARI
Belli bir kanun, tüzük, yönetmelik kastedildiğinde bunlar büyük harfle yazılır ve çekim ekleri kesme işaretiyle ayrılır
- Yeni Türk harfleri 1353 sayılı Kanun’la kabul edilmiştir.
Hayvanlara verilen özel adlara gelen çekim ekleri kesme işaretiyle ayrılır.
- Pamuk’u kucağına almış, seviyordu.
- Karabaş’ı bahçede, asla kulübede göremezsiniz.
UYARI
Kurum, kuruluş, kurul ve iş yeri adlarına gelen çekim ekleri kesmeyle ayrılmaz.
- Bakanlar Kurulunun
- Hacettepe Üniversitesinde
Kişi adlarından sonra gelen saygı sözlerine getirilen çekim eklerini ayırmak için kullanılır.
- Ahmet Bey’den tutun da Leyla Hanım’a kadar herkes törendeydi.
- Köşkün zeytin bahçesinden Hasan Efendi’nin sorumlu olduğunu bilmiyor musun?
- Soru kitapçıklarını Melek Hanım’dan alabilirsiniz.
Kısaltmalara getirilen çekim eklerini ayırmak için konur.
- Türkiye’nin AB’ye üye olması sizce mümkün mü?
- Hastalığımdan dolayı bu yıl KPSS’ye girmedim
- TDK’nin yazım kılavuzu güncellenecekmiş.
- TBMM’ye yapılan saldırı kınandı.
UYARI
Sonunda nokta bulunan kısaltmalarla üs işaretli kısaltmalar kesmeyle ayrılmaz. Bu tür kısaltmalarda ek noktadan ve üs işaretinden sonra, kelimenin ve üs işaretinin okunuşuna uygun olarak yazılır.
- dan
- İng.yi
- cm3e (santimetreküpe)
Sayılara getirilen ekleri ayırmak için konur.
- Apartmanın 3’üncü katında oturuyor.
- Sözleşmesi 2010’da sona erecek.
- Kredinin %25’lik bölümü bu hafta veriliyor
Şiirde seslerin ölçü dolayısıyla düştüğünü göstermek için kesme işareti kullanılır.
Feleğine kırgın olur
Sevdiğine vurgun olur
Yâre koşar Karac’oğlan
(Karacaoğlan)
Aşk boyadı beni kane
Ne akilem ne divane
Gel gör beni aşk n’eyledi
(Yunus Emre)
Bir ek veya harften sonra gelen ekleri ayırmak için konur.
- a’dan z’ye bütün eşyaları değiştirdiler.
- Bu soruda x’in değerini bulmalısın.
- Bu örnekte b’nin zamanla m’ye dönüştüğü görülmektedir
- Aynı görevdeki bir sözcük C’deki cümlede de kullanılmıştır
UYARI
Akım, dönem, çağ adlarından sonra gelen ekler kesmeyle ayrılır.
- Yahya Kemal Beyatlı, Milli Edebiyat Dönemi’nin ünlü şairidir.
- Antik Çağ’dan kalan tarihî eserlerden biri de Kütahya Kalesi’dir.
- Nedim Lale Devri’nin sembol sairidir.
- New York Times Kurtuluş Savaşı’nı anlatan bir yazı yayımladı.
]]>