Anı (Hatıra)

• Herhangi bir sanat, bilim ve meslek dalında tanınmış bir kişinin yaşadığı ya da tanık olduğu olayları gözlem ve izlenimlerine bağlı kalarak anlattığı gazete ve dergi yazıları ya da kitaplardır.
• Anı, olaylardan sonra kaleme alındığından bellek yanılgılarını önlemek amacıyla o dönemle ilgili belge, yazı ya da görgü tanıklarından, mektuplardan faydalanır.
• Anı yazarı, kendisiyle birlikte devrini ve çevresini anlatır; hatta kendini ikinci plâna çekerek sadece devrini, çevresini anlatır.
• Anı tarihi belge niteliği taşıyabileceği için içtenlik ve doğruluk bu türe özgü önemli öğelerdir.
• Babürşah’ın Babürname’si, H. Ziya Uşaklıgil’in Kırk Yıl’ı, Saray ve Ötesi bu türün önemli yapıtlarıdır.

Günlük (Günce)

• Bir kişinin gördüklerini ve düşündüklerini günü gününe yazdığı yazı türüdür.
• Günlük, bir iç dökme yazısıdır; sırlar, dertler olduğu gibi içten ve doğal aktarılır.
• Sıcağı sıcağına yazıldıkları için anıdan ayrılır.
• Eski edebiyatımızda “ruzname” adıyla anılır.

Mektup

• Bir kişinin uzun süreli ayrılıklarda, gördüklerini, duygu ve düşüncelerini yansıttığı, ilgili kişilere hitaben yazılan yazı türüdür.
• Mektuplarda, yalın, içten ve doğal bir anlatım söz konusudur.
• Özel mektuplar, iş mektupları, edebi mektuplar şeklinde gruplandırılabilir.
• Özellikle, edebiyatçıların yazdığı ve edebi, bilimsel değer taşıyan mektuplar en önemli olanlarıdır.
• Fuzuli’nin yazdığı Şikâyetname ilk edebi mektup örneği sayılır.
• Halide Edip Adıvar, Handan romanında mektuplardan faydalanmıştır.

Biyografi (Yaşam Öyküsü)

• Herhangi bir sanat, bilim ya da meslek dalında tanınmış kişilerin hayatlarını anlatan yazı türüdür.
• Kaynaklara, belgelere dayanılarak anlatılır.
• Biyografi yazarı nesnel bir tutum almalı; ancak sanat gücünü de göstermelidir.
• Kişi, kendi biyografisini yazarsa bu, otobiyografi olur.

Gezi (Seyahat)

• Bir yazarın gezip gördüğü yerlerin ilgi çekici yönlerini özenli bir anlatımla tanıttığı yazı türüdür.
• Yazar, sadece gördüklerini anlatmakla kalmaz, onlar hakkındaki düşüncelerini de açıkça ortaya koyar.
• Gezi yazılarında öğreticilik niteliği de söz konusudur.
• Okuyucu görmediği yerler hakkında bilgi edinir ve tanıtılan yerle bulunduğu yeri karşılaştırabilir.
• Gezi yazıları tarihi belge niteliği taşır. Tarih, coğrafya, sosyoloji, psikoloji ve folklor için kaynak niteliğindedir.
• Akıcı ve açık bir dille yazılır.
• Edebiyatımızda ilk gezi yazısı Evliya Çelebi‘nin Seyahatnamesi’dir