Akıldan çok, duygulara seslenen, insanlarda güzellik sevgisi uyandırmayı amaçlayan; aşk, ayrılık, hasret ve özlem konularını işleyen duygusal şiirlerdir. Eskiden Yunanlılarda bu tür şiirler, “lir” denen sazlarla söylendiğinden bu adı almıştır. İslamiyet öncesi Türk edebiyatında “koşuk”; divan edebiyatında “gazel”, “murabba” ve “şarkı”; halk edebiyatında ise “koşma” ve “semai” bu şiir türüne örnektir.
Lirik Şiir Örneği
Üçüncü Şahsın Şiiri
gözlerin gözlerime değince
felaketim olurdu ağlardım
beni sevmiyordun bilirdim
bir sevdiğin vardı duyardım
çöp gibi bir oğlan ipince
hayırsızın biriydi fikrimce
ne vakit karşımda görsem
öldüreceğimden korkardım
felaketim olurdu ağlardım
ne vakit maçka\’dan geçsem
limanda hep gemiler olurdu
ağaçlar kuş gibi gülerdi
bir rüzgar aklımı alırdı
sessizce bir cigara yakardın
parmaklarımın ucunu yakardın
kirpiklerini eğerdin bakardın
üşürdüm içim ürperirdi
felaketim olurdu ağlardım
…
]]>Aşk, ayrılık, hasret, özlem gibi konuları işleyen duygu yüklü şiirlerdir. Okurun kalbine seslenen bu şiir türü eskiden Yunanlarda “lyra” (lir) adı verilen sazlarla söylendiği için bu adı almıştır. Tanzimat Dönemi‘nde rebab adı verilen bir sazdan dolayı bu tür şiirlere “rebabi” adı verilmiştir.
Halk edebiyatında semai, koşma (güzelleme); divan edebiyatında gazel, şarkı lirik şiiri örnekler. Karacaoğlan halk edebiyatında, Fuzuli, Nedim divan edebiyatında, Yahya Kemal, Cahit Külebi, Necip Fazıl, Ahmet Muhip gibi şairler ise Batı etkisindeki Türk edebiyatındaki lirik şiir yazan şairlerdir.
Serenad
Açılan bir gülsün sen yaprak yaprak
Ben aşkınla bahar getirdim sana
Tozlu yollarından geçtiğim uzak
İklimden şarkılar getirdim sana
A. Muhip DIRANAS
Geçmiş Yaz
Rü’ya gibi bir yazdı yarattın hevesinle
Her anını her rengini, her şi’rini hazdan
Hâlâ doludur bahçeler en tatlı sesinle
Bir gün, bir uzak hâtıra özlersen o yazdan
]]>