1.       I.    İlk edebi roman

         II.    İlk realist roman

        III.    İlk tarihi roman

        Yukarıda numaralandırılmış bilgiler aşağıda­kilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A)   Mai ve Siyah       Cezmi                Araba Sevdası

B)   İntibah                Araba Sevdası   Cezmi

C)   Araba Sevdası     İntibah               Karabibik

D)   Karabibik             Eylül                  Telemak

E)   İntibah                Mai ve Siyah     Cezmi

2.     Aşağıdakilerden hangisi “trajedi”nin özelliklerinden değildir?

A)    Çirkin olaylar sahnede gösterilmez.

B)    Diyaloglarda kaba sözlere yer verilmez.

C)    Yüksek üslupla yazılır.

D)    Üç birlik kuralına uyar.

E)    Amaç, insanları eğlendirmektir.

3.     Günlük olaylarla ilgili kişisel görüşleri yansıtan kısa, gazete yazılarıdır. Konuşma diliyle ve nükteli yazılan bu türde olaylar ve düşünceler açık bir dille anlatılır. Ayrıca yazarın düşüncelerini ispatlama zorunluluğu yoktur.

        Yukarıdaki özellikler aşağıdaki edebi türlerden hangisine aittir?

A) Günlük                   B) Sohbet                                                  

C) Söylev                     D) Fıkra                                                     

E) Röportaj

4.     1956’da Konya’nın Bozkır ilçesinin Kovanlık köyünde doğdum. Gururlarıyla geçinen, yoksul dağ köylüleridir Kovanlıklılar. Yoksulluğu ve se­faleti, şan ve şerefe adamışlardır. Böylece ya­şama sevincini yüreklerinde duymuşlardır. Ben de bu hissiyatla başladım yorgun yaşamıma.

        Bu parça aşağıdaki yazınsal türlerin hangisinden alınmış olabilir?

A) Günlük                B) Özyaşamöyküsü

C) Yaşam öyküsü     D) Anı

E) Portre

5. Diğer sanat dallarıyla hiçbir bağı yoktur. Doğ­ruyu yanlıştan, güzeli çirkinden, eksiği fazla­dan ayırmaya çalışır. Yazar, “Aklın yolu birdir” ilkesine uygun davranır, düşünür. Yabana     atılmayacak etkileri olsa bile hiçbir zaman baş tacı edilmez. Şimdilerdeyse daha çok gazete­lerde köşe yazarlarına konuk olmaktadır.

        Bu sözler, aşağıdaki yazınsal türlerden özellikle hangisi için söylenmiş olabilir?

A) Eleştiri                                     B) Söyleşi                                

C) Fıkra                                    D) Deneme                                  

E) Makale

        Yukarıda numaralandırılmış bilgilerle karşı­laştırmaları verilenlerden hangisi yanlıştır?

A) I          B) II          C) III          D) IV         E) V

 7.     Bir kişinin hayatının anlatıldığı yazılardır. Bun­larda amaç o kişiyi tüm yönleriyle tanıtmaktır. Açık, sade bir dille, anlatılan kişinin devrini, çevresini dikkate alarak yazılır. Divan edebiya­tında “tezkire” adıyla karşılık bulmuştur.

        Bu parçada sözü edilen yazı türü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Anı                             B) Makale                                             

C) Fıkra                           D) Otobiyografi                                     

E) Biyografi

8.     Beyoğlu’ndaki ev Bizans savunmasından ön­ceki yıllardan kalma olsa gerek, bana anla­tıldığına göre. Kaç kez gözümde canlandırmak istedimse, önce karanlığı geldi kapladı ortalığı. Bir posta kutum vardı. Pencerenin sağında, biraz altında, bir posta kutusu. Posta tutkum o zaman başlamıştı sanırım.

        Bu parça aşağıdaki yazı türlerinden hangisine ait olabilir?

A) Biyografi                                    B) Otobiyografi     

C) Anı                                             D) Günlük              

E) Deneme

9.     Mektup, bir iletişim aracıdır. Bireyler arasında yazılanlara özel, kurum ve kuruluşlar arasında yazılanlara da iş mektupları denir.

        Aşağıdaki sanatçılardan hangisi mektup dalında ünlü değildir?

A) Namık Kemal                            B) A. Mithat Efendi

C) C. Sıtkı Tarancı                           D) Aziz Nesin

E) Ömer Seyfettin

10.   Artık “armut piş ağzıma düş” devri sona erdi. Günümüz muhabirleri eskiden olduğu gibi masa başı mesai doldurarak haber yapmıyorlar. Bir gezgin gibi Türkiye’yi karış karış dolaşıyorlar. Haberleri birinci ağızdan alıp olay yerinde bire bir görüntülüyorlar. Ardından bunları yazılı ve görsel medya aracılığıyla insanlığa iletiyorlar.

        Bu parçaya göre günümüz gazetecilerinin insanlığa ilettikleri aşağıdakilerden hangisiyle adlandırılabilir?

A) Fıkra                           B) Gezi yazısı                        

C) Eleştiri                        D) Makale                                             

E) Röportaj

11.   Volker, barın kapısını itip içeri girdi. Barın duvarlarından gelen ağır bir sıcaklık şakaklarını sıkıyor, onu boğuyordu. Alt kattaki lavaboya kadar kendini sürükledi. Musluğu açtı. Yüzüne su çarptı.

        Bu parçanın alındığı yapıtın türü aşağıdakilerden hangisi olamaz?

A) Öykü                           B) Roman                                             

C) Deneme                      D) Tiyatro                                              

E) Fıkra

12.   Antalya’nın Serik bağları, suyu ile havasının güzelliği ve meyvelerinin bolluğu bakımından öbür bağlardan üstündür. Antalya’nın yedi türlü elması olur. İzmit’in misket ve ferik elmasından daha tatlı ve suludur.

        Bu paragraf aşağıdaki yazı türlerinden hangisine aittir?

A) Eleştiri                       B) Anı                                    

C) Fıkra                           D) Gezi yazısı                        

E) Röportaj

www.dersimizedebiyat.org

Edebiyat / Dil ve Anlatım Kaynak Sitesi

CEVAPLAR 

1.     Ateşinden duramadım

        Ben bu sırra eremedim

        Seher vakti göremedim

        Yıldız gibi aktı geçti

        Yukarıdaki dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A)    Konusuna göre lirik şiirdir.

B)    Redif kullanılmıştır.

C)    Düz kafiye örgüsüne sahiptir.

D)    Hem ünlü düşmesi hem de ünsüz türemesine uğramış birer sözcük vardır

E)    Tenasüp (uygunluk) sanatına yer verilmiştir.

2.     Urganında un serilmiş yine şah-ı goncanın

        Gülistanın şimdi bülbül Hoca Nasreddin’idir.

        Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A)    Telmih (anımsatma) sanatına başvurul­muştur.

B)    Ünsüz yumuşamasına uğramış sözcük vardır.

C)    Aruz ölçüsü kullanılmıştır.

D)    Ek-fiil kullanılmıştır.

E)    Hem isim hem fiil cümlesine örnek gösterilebilir.

3.     Ak saçlı başını alıp eline

        Kara hülyalara dal anneciğim

        O titrek kalbini bahtın yeline

        Bir ince tüy gibi sal anneciğim

        Yukarıdaki dörtlük için hangisi söylenemez?

A)    Çapraz uyak düzenindedir.

B)    Hem kelime halinde hem de ek halinde redif vardır.

C)    Benzetmeye başvurulmuştur.

D)    Lirik şiir türüne örnektir.

E)    Zengin kafiye vardır.

4.     Torunlarım dört yana kol kol gitsin

        Malazgirt’ten İstanbul’a yol gitsin!

        Gelip sana çarpan gücü yavaştan

        Anlamazsa haritadan sil gitsin!

        Yukarıdaki dizeler için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A)    Kafiye düzeni “aaba” şeklindedir.

B)    Kelime halinde redif kullanılmıştır.

C)    Epik şiir türüne örnektir.

D)    Hece ölçüsüyle yazılmıştır.

E)    Tam kafiye kullanılmıştır.

5.     Ilık rüzgârlar okşardı yüzünü,

        Saçlarını yapraklar,

        Doyamazdın çıplak ayaklarını öpen yeşile,

        Neşe taşardı savrulan eteklerinden,

        Bahçeler boyunca…

        Hatırlar mısın?

        Bu dizeler aşağıdaki şiir türlerinden hangisini örneklemeye uygundur?

A) Pastoral                     B) Lirik                                                  

C) Satirik                         D) Didaktik                                            

E) Epik

6.     Ala gözlü benli dilber

        Sen d’olasın benim gibi

        Zülfün dökük boynun bükük

        Sen d’olasın benim gibi

        Yukarıdaki dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A)    Lirik şiir türündedir.

B)    Kelime halinde redif vardır.

C)    “abab” uyak şemasına sahiptir.

D)    Ünlü düşmesine uğramış sözcükler vardır.

E)    Halk söyleyişine sahiptir.

7.     Gün biter, sürü yatar ve sararan bir ayla,

        Çoban hicranlarını basar bağrına yayla,

        – Kuru bir yaprak gibi kalbini eline al

        Diye hıçkırır kaval.

        Yukarıdaki dizeler için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A)    Tunç uyak vardır.

B)    Teşhis (kişileştirme) sanatı yapılmıştır.

C)    Konusuna göre pastoraldir.

D)    Ünlü düşmesine uğramış birden fazla sözcük vardır.

E)    Hem fiil hem isim cümlesi kullanılmıştır.

8.     Tilki kapıp onu dedi ki: “Efendiciğim,

        Size küçük bir ders vereceğim;

        Alıklar olmasa iş kalmaz açık gözlere;

        Böyle bir ders de değer sanırım bir peynire.”

        Yukarıdaki dizeler hangi şiir türüne örnektir?

A) Lirik                            B) Pastoral                                            

C) Satirik                         D) Didaktik fabl                     

E) Epik

9.     Yürün aslanlarım savaş edelim

        Buna kavga derler bey ne, paşa ne

        Haykırıp haykırıp kelle keselim

        Seyreyleyin el ayağı şaşanı

        Bu dörtlükte aşağıdaki şiir türlerinden hangisine özgü nitelikler vardır?

A) Lirik                            B) Satirik                                               

C) Didaktik                      D) Epik                                   

E) Pastoral

10.   Türlü türlü çiçeklerle bezenmiş toprak

        Irmak kıyılarını çepeçevre

        Eğilmiş oyuğun üstüne değin ak kavaklar

        Kapıyor üstünü sarmaş dolaş olmuş.

        Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A)    Konusuna göre pastoraldir.

B)    Ünlü türemesi görülmektedir.

C)    Pekiştirilmiş sözcük vardır.

D)    Teşhis (kişileştirme) sanatı yapılmıştır.

E)    Hece ölçüsüyle yazılmıştır.

11.   Aşağıdaki dizelerin hangisinde redif kullanılmıştır?

A)    Kulağında şimdi uzak bir türkü

       Bir masal anısı, bir eski türkü

B)    Merhabalar olsun, merhabalar

       Yayla çiçeğim, kırk ikindim, dil-i bahar!

C)    Ezelden gül gibi olurdum handan

       Şimdi bülbül gibi kalmışam giryan

D)    İnceliğin inceliğimin harmanı

       Dokunduğun yerler kala gül kanı

E)    Sensiz çekilmez oldu cennet olsa da dünya

       Gel, gel yalvarıyorum bitsin bu korkunç rüya

12.   Dalgalandığın yerde ne korku, ne keder…

        Gölgende bana da, bana da yer ver!

        Bu dizeler, aşağıdaki şiir türlerinden hangisinden alınmış olabilir?

A) Pastoral                     B) Lirik                                                  

C) Dramatik                    D) Didaktik                                            

E) Epik

www.dersimizedebiyat.org

Edebiyat / Dil ve Anlatım Kaynak Sitesi

CEVAPLAR

1.     Şimdi bana kaybolan yıllarımı verseler

        Şimdi bana seninle bir ömür vaat etseler

        Şimdi bana yeniden ister misin deseler

        Tek bir söz bile söylemeye hakkım yok.

        Yukarıdaki dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A)    Tekrir sanatına yer verilmiştir.

B)    Hem ünlü düşmesi, hem ünsüz yumu­şamasına uğramış bir sözcük vardır.

C)    Redif kullanılmıştır.

D)    Kafiye düzeni “aaab” şeklindedir.

E)    Didaktik şiir özeliği göstermektedir.

2.     Antik Yunan’da söz anlamına gelen                         ’tan türeyen , “   ” karşılığına denk gelir. Bu türe günümüzde ise  denilmektedir.

        Bu parçadaki bilgi yanlışlığının giderilmesi için altı çizili yerlerden hangisinde bir değişiklik yapılmalıdır?

A) I          B) II          C) III          D) IV         E) V

3.      Dağlar dağladı beni

        Gören ağladı beni

        Bana zincir kâr etmez

        Zülfün bağladı beni

        Bu dörtlüğün I. ve IV. dizesinde görülen uyak türü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yarım uyak                                 B) Tam uyak

C) Zengin uyak                                               D) Cinaslı uyak

E) Tunç uyak

4.       I.    Şiirlerde kahramanlık duygusu ağır basar.

         II.    Gerçeğe yakınlığa önem verilir.

        III.    Hayatın acıklı ve korkunç yönlerini ele alır.

        IV.    Doğal ve yapay destanlar bu şiirin örneklerindendir.

        Yukarıdaki özellikleri taşıyan şiir türleri aşa­ğıdakilerin hangisinde birlikte verilmiştir?

A) Lirik, epik                                   B) Satirik, dramatik

C) Epik, dramatik                           D) Pastoral, lirik

E) Didaktik, satirik

5.     Denizlerden

        Esen bu ince hava saçlarınla eğlensin.

        Bilsen

        Melâl-i hasret ü gurbetle ufk-ı Şâma bakan

        Bu gözlerinle, bu hüznünle sen ne dilbersin!

        Bu dizeler aşağıdaki şiir türlerinin hangisinden alınmış olabilir?

A) Satirik şiir                                   B) Didaktik şiir

C) Dramatik şiir                              D) Pastoral şiir

E) Lirik şiir

6.     Aşağıdaki dizelerden hangisi lirik bir şiirden alınmamıştır?

A)    Ben mezarda sırdaş olur beklerim

       Toprağında bir taş olur beklerim

B)    Onları deviren biziz toprağa

       Biz attık onları böyle ayağa

C)    Yapsalar kemiğim tarak

       Yar zülfünün tellerine

D)    Sen gittin yaslara büründü cihan

       Soluyor dallarda gül dertli dertli

E)    Deniz, ona çok sevdiğimi söyle

       Bir gün gelir de kıyına böyle durursa

 7.     Gönül gurbet ele varma

        Ya gelinir ya gelinmez

        Her dilbere meyil verme

        Ya sevilir ya sevilmez

        Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A)    Lirik şiir özelliği taşır.

B)    Çapraz kafiye örgüsü vardır.

C)    Koşma nazım şekliyle yazılmıştır.

D)    Halk söyleyişlerinden yararlanılmıştır.

E)    Redif kullanılmıştır.

8.     Eğer benim ile gitmek dilersen

        Eğlen güzel, yaz olsun da gidelim.

        Bizim iller kıraçlıdır, aşılmaz

        Yollar çamur, kurusun da gidelim.

        Yukarıdaki dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A)    11’li hece ölçüsüyle ve 6 + 5 durakla yazılmıştır.

B)    Koşma nazım şekliyle yazılmıştır.

C)    Kelime ve ek halinde redifler vardır.

D)    Pastoral şiir özelliği gösterir.

E)    Halk söyleyişlerine yer verilmiştir.

9.     Ben bir Türk’üm; dinim, cinsim uludur.

        Sinem, özüm ateş ile doludur.

        İnsan olan vatanının kuludur.

        Türk evladı evde durmaz, gideriz…

        Bu dörtlükte aşağıdaki şiir türlerinden han­gisine özgü nitelikler ağır basmaktadır?

A) Epik                            B) Lirik                                   

C) Didaktik                      D) Satirik                                               

E) Pastoral

10.   Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde aynı konuları işleyen şiir türleri bir arada verilmiştir?

A)    Koşma – sagu – pastoral

B)    Lirik – mersiye – mani

C)    Satir – taşlama – hicviye

D)    Sav – türkü – taşlama

E)    Gazel – ağıt – ilahi

11.   Dostluk ve vefa bugün birer boş sözdür,

        Geçmişten arta kalma bir hoş sözdür.

        Lakin yine de sen, kendine saygın varsa,

        Söz verdiğin an tutmak için koş, sözdür.

        Bu dörtlükte ağır basan şiir türleri aşağıda­kilerin hangisinde birlikte verilmiştir?

A) Lirik, epik                   B) Satirik, didaktik

C) Didaktik, lirik                             D) Epik, satirik

E) Dramatik, didaktik

12.   Sende açsam da gözümü

        Yoktu bu aşkın çözümü

        Zaman avutur gönlümü

        Hasretine de alışırım

        Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A)    Ünlü düşmesine uğramış sözcük vardır.

B)    “mü” sesleriyle redif yapılmıştır.

C)    Lirik şiir özelliği gösterir.

D)    “aaab” şeklinde kafiyelenmiştir.

E)    İlk iki dize bir cümledir.

www.dersimizedebiyat.org

Edebiyat / Dil ve Anlatım Kaynak Sitesi

CEVAPLAR

1.     Mısra sonlarındaki ses benzerliğine … denir. Eğer iki ses benzerliği varsa …, ikiden çok ses benzerliği varsa … olur.

        Boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir?

A)    redif – yarım uyak – tam uyak

B)    uyum – zengin uyak – cinaslı uyak

C)    uyak – tam uyak – zengin uyak

D)    uyak – tam uyak – cinaslı uyak

E)    vezin – yarım uyak – tam uyak

2.     Bursa’da eski bir cami avlusu

Küçük şadırvanda şakırdayan su.

Bu dizeler, ölçü ve uyak yönünden aşağıdakilerden hangisiyle paraleldir?

A)    Kaşın kudret kalemiyle yazılmış

Güzel, hicrin ile bağrım ezilmiş

B)    Uzun kavak ne gidersin engine

Yaprakların benzemiyor rengine

C)    Menekşe açılır bahar, yaz olur

Niçin boynu eğri, ömrü az olur

D)    Hava keskin bir kömür kokusuyla dolar

Kapanırdı daha gün batmadan kapılar

E)    Yıldız arıyorum gökler dolusu

Zaman oraya varmamış olsun

3.     Sevgiden, sevinçten böyle pek uzak

Yaşamak bilsen ah ne acı anne!

Yılların saçında yaktığı her ak

Şu ıssız gönlümün son tacı anne!

Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A)    I. ve III. dizelerde tam uyak vardır.

B)    II. ve IV. dizelerde zengin uyak vardır.

C)    Kelime halinde redif kullanılmıştır.

D)    6 + 5 durak ve 11’li hece ölçüsüyle yazılmıştır.

E)    Sarmal uyak düzenine uymaktadır.

4.     Vücuduma uğurböcekleri konuyor.

Ne estetik şey onlar.

–Uç böcek, uç, annen sana terlik pabuç alacak, diyorum.

Uçuyorlar.

Bu dizeler aşağıdaki şiir türlerinden hangisinden esinlenerek yazılmış bir şiirden      alınmıştır?

A) Epik şiir                                      B) Satirik şiir

C) Dramatik şiir                              D) Pastoral şiir

E) Didaktik şiir

5.     Yeşil pencereden bir gül at bana

Işıklarla dolsun kalbimin içi.

Geldim işte mevsim gibi kapına

Gözlerimde bulut, saçlarımda çiğ.

Bu dörtlükte aşağıdaki uyak türlerinden hangisi örneklendirilmiştir?

A) Tunç uyak                                   B) Tam uyak

C) Zengin uyak                                               D) Cinaslı uyak

E) Yarım uyak

6.     Lirik şiir:  Duygunun ön plana çıktığı şiirlere,

Epik şiir:Kahramanlık, yurt sevgisi gibi temaların işlendiği şiirlere,

Dramatik şiir:Bir fikri, bir insanı, bir alışkanlığı yeren şiirlere,

Pastoral şiir : Kır ve doğa sevgisini dile getiren  şiirlere,

Satirik şiir : Manzum tiyatro eserlerindeki   şiirlere     denir.

Yukarıdaki açıklamaları verilen şiir türlerinden hangileri yer değiştirirse bilgi yanlışlığı giderilmiş olur?

A)    Lirik – Satirik

B)    Epik – Pastoral

C)    Pastoral – Lirik

D)    Dramatik – Epik

E)    Satirik – Dramatik

7.     Şu dağlar olmasaydı

Çiçeği solmasaydı

Ölüm Allah’ın emri

Ayrılık olmasaydı.

Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A)    Kafiyelenişi a–a–b–a şeklindedir.

B)    Tam kafiye kullanılmıştır.

C)    Ayrılıktan duyulan hüzün dile getirilmiştir.

D)    Mani özelliği göstermektedir.

E)    “olmasaydı” kelimesiyle cinas yapılmıştır.

8.     Aşağıdakilerin hangisinde “zengin uyak” vardır?

A)    Delikanlı oldum, barut kesildin

Aşık oldum, yar olmayı sen bildin

B)    İpek oldun yar omzuna serildin

Gönül aldın en değerli yosmadan

C)    Asker oldum, tüfeğimde kundaksın

Eş bulunca, baktım bize kuraksın

D)    Beşik oldun, ben anamdan doğunca

Gah gül oldun, gah tomurcuk, gah gonca

E)    Yokluğunla kalbimizde meraksın

Sen yok olma ölüm bizi sarsmadan

9.     El çek tabib el çek yaram üstünden,

Sen benim derdime deva bilmezsin.

Sen nasıl tabibsin yoktur ilacın,

Yaram yürektedir sarabilmezsin.

Bu dörtlüğün II. ve IV. dizesinde görülen uyak türü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yarım uyak                 B) Tam uyak

C) Zengin uyak                               D) Cinaslı uyak

E) Örüşük uyak

10.   Kalem böyle çalınmıştır yazıma

Yazım kışa uymaz, kışım yazıma

Bu dizelerde örneklendirilen uyak türü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yarım uyak                 B) Zengin uyak

C) Tam uyak                   D) Tunç uyak

E) Cinaslı uyak

11.   Kafiyeli mısraların sıralanışı a–a–b–a veya   a–a–a–b şeklinde olan düzene …; a–b–a–b şeklinde olan düzene …; a–b–b–a şeklinde olan düzene ise … denir.

        Yukarıdaki boşluklara sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir?

A)    düz uyak – çapraz uyak – sarmal uyak

B)    düz uyak – sarmal uyak – çapraz uyak

C)    örüşük uyak – çapraz uyak – sarmal uyak

D)    örüşük uyak – düz uyak – mani tipi uyak

E)    mani tipi uyak – çapraz uyak – düz uyak

12.   Oda senin, oda senin

Döşenmiş oda senin

Ne istersin sevdalım

Bir canım var, o da senin

Yukarıdaki dörtlükte altı çizili tekrarlarda görülen uyak türü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Cinaslı uyak                                  B) Tunç uyak

C) Yarım uyak                 D) Zengin uyak

E) Tam uyak

www.dersimizedebiyat.org

Edebiyat / Dil ve Anlatım Kaynak Sitesi

CEVAPLAR