*Post-modern anlayışla romanlarını kaleme aldı.
*Romanları birçok dile çevrildi.
* Romanlarında Doğu – Batı sorunlarını felsefi ve kültürel bir açıdan ele almıştır.
* Daha çok adın kesimi anlatan anlaşılması zor romanlar yazmıştır.
*İlk romanı Cevdet Bey ve Oğulları 1979’da Milliyet Yayınları Roman Yarışması’nı kazandı. II: Abdülhamit döneminden 12 Mart’a kadar geçen zaman diliminde bir ailenin serüvenini anlatır.
*1985’de yayınlanan tarihî romanı Beyaz Kale Pamuk’un ününü yurt içinde ve yurt dışında genişletti.
*Simgesel değerlerle yüklü Kara Kitap, çağdaş Türk edebiyatının en fazla tartışılan romanlardan biri oldu.
* Yeni Hayat romanında başkahramanının okuduğu bir kitaptan etkilenerek daha önceki değerlerinden uzaklaşması anlatılır.
* Kar’da olay Kars’ta geçer.
*2006’da Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazanan ilk Türk yazarı olarak tarihe geçti.
*Avrupa ve ABD’deki üniversitelerde ders verdi. Halen ABD’de yaşıyor.
Roman: Cevdet Bey ve Oğulları, Sessiz Ev, Beyaz Kale, Kara,Kar Kitap, Yeni Hayat, Benim Adım Kırmızı, Kar
Öykü: Öteki Renkler
Anı: Babamın Bavulu, İstanbul: Hatıralar ve Şehir
Söyleşi: Öteki Renkler
Senaryo: Gizli Yüz
]]>Hikâye: Şişhaneye Yağmur Yağıyor, Ayışığında Çalışkur, On ikiye Bir Var
Konçinalar, Sancho’nun Sabah Yürüyüşü
Oyun: Günün Adamı, Keşanlı Ali Destanı, Gözlerimi Kaparım Vazifemi Yaparım
Vatan Kurtaran Şaban, Sersem Kocanın Kurnaz Karısı, Fazilet Eczanesi, Eşeğin Gölgesi
Fıkra – Söyleşi: Devekuşuna Mektuplar, Düşsem Yollara Yollara,
Hak Dostum Diye Başlayalım Söze, Yaz Boz Tahtası, Çok Güzelsin Gitme Dur
Koyma Akıl Oyma Akıl
Anı: Ölür ise Ten Ölür Canlar Ölesi Değil
♦ Türk romanında modern anlatının öncüleri arasında yer almıştır.
♦ Çağdaş bireyin yaşamını, yalnızlık, yabancılaşma, bunalım, uyumsuzluk, hayata tutunamama, hayatın saçmalığı gibi temalar çerçevesinde anlattığı roman ve öyküleriyle tanınmıştır.
♦ Modern anlatım tekniklerini, bilinçaltı ve psikanalitik öğeleri başarıyla kullanmış; varoluşçu felsefeden etkilenmiştir.
♦ İlk romanı Aylak Adam çağdaş bireyin trajedisini yansıtan bir kent romanıdır. Yazar, romanında geçim derdi olmayan, bohem bir hayat yaşayan C. adlı genç bir adamın, gerçek sevginin peşine düştükten sonra uğradığı hayal kırıklığını anlatmıştır.
♦ Yazarın ikinci romanı Anayurt Oteli’nde, kentli bireyin yalnızlığı, Zebercet tipiyle kasabaya taşınmıştır. Aylak Adam’ın C.’si gibi, Anayurt Oteli’nin Zebercet’i de sevgiyi arayan bir kişidir.
♦ Ancak yalnızlığını kimsesizlik olarak yaşayan Ze-bercet’in bu kimsesizliği giderek çözümsüzlüğe, bunalıma, en sonunda da cinayet ve intiharla noktalanan bir trajediye dönüşür.
Eserleri
Roman: Aylak Adam, Anayurt Oteli, Canistan
Hikâye: Bodur Minareden Öte, Eylemci
♦ Çağdaş Türk hikâyeciliğinde bir dönüm noktası yaratmıştır.
♦ İnsan gerçeğini kavramaya çalışırken bireyden ve daha çok kendisinden yola çıkmıştır.
♦ Hikâyelerinde İstanbul balıkçılarını, yoksul insanları, doğa sevgisini, yaşama sevincini, avarelik ve yalnızlık duygularını anlatmıştır.
♦ Olaya, kişilere, entrikaya, başlangıç ve sonuca dayanan öykücülük anlayışını kırmış, daha çok atmosfer öyküsü denebilecek ürünler vermiştir.
♦ Geliştirdiği hümanist söylem kendisinden sonraki öykücüleri çok etkilemiştir.
♦ Kimi öykülerinde gerçeküstücü özelliklere rasııa-nır.
♦ Öykülerindeki ayrıntı zenginliği yaşanan anı derinliğine kavramasının bir sonucudur.
♦ Konuşma diliyle yazmış; ancak anlık coşkuları, izlenimleri yansıtmayı ilke edinen üslubu, zaman zaman dil kurallarının dışına çıkmıştır.
Eserleri
Hikâye: Semaver, Sarnıç, Şahmerdan, Lüzumsuz Adam,Mahalle Kahvesi,
Havada Bulut, Kumpanya, Havuzbaşı, Son Kuşlar, Alemdağ’da Var Bir Yılan, Az Şekerli
Roman: Medar-ı Maişet Motoru, (İkinci baskısı Birtakım insanlar), Kayıp Aranıyor.
Şiir: Şimdi Sevişme Vakti
♦ Genellikle aydınların sorunlarını ve ilişkilerini irdelediği romanlarında egemen ideolojilerin bunalttığı, toplumsal çözülüşün çaresizliğe, yalnızlığa ittiği küçük burjuva kökenli bireylerin açmazını, dünya görüşüyle yaşam biçiminin çatışması sonucu içine düştükleri çelişkileri ele aldı.
♦ Klasik romandan bilinç akışı tekniğine hemen bütün anlatım biçimlerini kullanarak özle biçimin dengelediği ürünler verdi.
Roman : Ölmeye Yatmak, Fikrimin ince Gülü, Bir Düğün Gecesi, Yaz Sonu, Üç Beş Kişi, Göç Temizliği, Hayır, Ruh Üşümesi
Romantik Bir Viyana Yazı
Hikâye: Yüksek Gerilim, Sessizliğin ilk Sesi Hadi Gidelim, Hayatı Savunma Biçimleri
Oyun: Evcilik Oyunu, Tombala, Çatıdaki Çatlak,
Deneme:Geçerken, Gece Hayatım Karşılaşmalar, Başka Karşılaşmalar
♦ Postmodernizm akımının edebiyatı mızdaki öncülerindendir.
♦ Genel olarak, bireyin sorunlarına eğilmiş, egemen burjuva zihniyeti karşısında bireyin bunalımlarını ve başkaldırısını dile getirmiştir.
♦ Cumhuriyet dönemi aydınının kimlik arayışı, Doğu-Batı ikilemi ve izm’ler arasında kendini bir yere konumlandıramayışı, bunun sonucu olarak yaşadığı ruhsal travmalar, psikozlar, korku yılgınlıklar, başarısızlık ve hayal kırıklıkları eserlerinin başlıca konularıdır.
♦ İlk romanı “Tutunamayanlar“ (1972), modemist romanın da Türk edebiyatındaki ilk örneğidir.”Atay’ın tutunamayanları, burjuva düzeninin kurallarına, değer yargılarına, beğenisine, yaşam biçimine ayak uyduramayan, topluma yabancılaşmış yalnız insanlardır. Yazar küçük burjuva aydınlarını silkelemek için onların kültür değerleriyle, ideolojik tutumlarıyla, yaşamda bağlandıkları konvansiyonlarla alay eder, ama bununla yetinmez. Çünkü saldırı hedefi olan zihniyet, sanat anlayışını da içerir ve bundan ötürü Atay, saldırısını, tutunanların anlamayacağı, reddedeceği türden bir romanla yapar. Böylece onların roman konvansiyonlarını da yıkmaya çalışır.”
♦ Tutunamayanlar’m devamı niteliğindeki ‘Tehlikeli Oyunlar”da da benzer tema tekniklerle karşılaşırız. Romanın başkişisi Hikmet, bir oyun yazarıdır ve gerçek ben’ini bulmak, kendisiyle hesaplaşmak amacıyla, yaşadığı küçük burjuva ortamını bırakıp bir gecekonduya çekilir; orada oyunlar, düşler kurgular. “Tehlikeli Oyunlar”, başkişisinin yazarlık öyküsünün yer aldığı, roman kişilerinin metinlerden oluşan bir dil-yazı dünyasında yaşadığı ve yazma sorunlarını tartıştığı, okurun ise metnin bir parçası yapılmak istendiği bir üst kurmaca romanıdır.
♦ “Bir Bilim Adamının Romanı” yazarın üniversiteden hocası Mustafa İnan’ın hayatını anlattığı biyografik romanıdır.
Eserleri
Roman:Tutunamayanlar, Tehlikeli Oyunlar, Bir Bilim Adamının Romanı, Eylembilim
Hikâye :Korkuyu Beklerken
Oyun: Oyunlarla Yaşayanlar,
Günlük: Günlük
Eserleri:
Roman: Cevdet Bey ve Oğulları, Sessiz Ev, Beyaz Kale, Kara Kitap, Yeni Hayat, Benim Adım Kırmızı, Kar, Masumiyet Müzesi
Anı İstanbul: Hatıralar ve Şehir, Babamın Bavulu
Söyleşi: Öteki Renkler
]]>