• Milli Edebiyat Döneminin en renkli      kişiliklerinden biri olan Refik Halit Karay, edebiyatımızda fıkra, öykü ve      romanlarıyla önemli bir yere sahiptir.
• 1909 yılında,      Fecr-i Ati topluluğuna katılan yazar, sanat an­layışının zaman içinde      değişmesiyle Milli Edebiyat Dönemi özel­likleri gösteren eserler kaleme      almıştır.
• Bu dönemin bir diğer      önemli yazarı olan Yakup Kadri Karaosmanoğlu ile de Fecr-i Âti      topluluğunda tanışan sanatçının sade üslubu ve konuşma Türkçesiyle yazdığı      eserleri, henüz Halit Ziya Uşaklıgil’in etkisinden kurtulamamış Fecr-i Âti      taraftarlarının hoşuna gitmez.
• Bir süre      sonra bu toplulukta kutuplaşmalar başlar ve Yakup Kadri ile bir­likte Refik Halit Karay da Fecr-i Âti topluluğundan ayrılır.
• İyi bir eğitim gören ve Fransızca bilen      sanatçı Fransız ede­biyatını yakından takip ederek, modern dünya ile ilk      ilişkilerini kurar. Öte yandan, annesinden öğrendiği, Osmanlı’ya ait bir      ko­nak yaşamı vardır. Bu iki kültürü eserlerine gerçekçi bir tavırla      yansıtan yazarın, en sık kullandığı temalardan biri de; Tanzi­mat’ın      ilanıyla beraber Batılılaşmaya başlayan Türk toplumunun aile yapısının      büyük aileden çekirdek aileye geçişinde yaşadığı sosyal değişimdir.
• Refik Halit Karay, edebi eserleri ile      tanındığı      gibi aynı za­manda siyasi mizah yazılarıyla da ünlüdür. Ancak, herhangi      bir politik görüşü savunmaz. Buna rağmen, dönemin siyasal iktida­rına      yönelttiği eleştiriler nedeniyle, 1916 yılında Çorum’a sürülür; bu sürgün,      onun ünlü eseri “Memleket Hikâyeleri”nin zeminini      hazırlar.
• 1909 yılında      öykü yazmaya başlayan ve edebiyatımızda öy­kü türünün önemli      sanatçılarından olan Refik Halit Karay, sana­tının ilk yıllarında Servet-i      Fünûn topluluğunun etkisindedir. Ay­rıca, Fransız edebiyatını yakından      takip ettiğinden, realizm ve natüralizmin özellikleri, yazarın öykülerinde      kendini belli eder.
• Maupassant tarzı      (olay) öyküler veren yazarın eserlerinde, kah­ramanlar yaşadıkları çevre      ile birlikte ele alınırlar. Realizmin önemli özelliklerinden biri olan      gözleme, özellikle Memleket Hi­kâyeleri adlı eserinde, çok sık rastlanır.
• Teknik      bakımdan olduk­ça güçlü olan öykülerinde olaylar, toplumu ve bireyi      yakından il­gilendiren sosyal olaylardır. Yazarın en önemli      özelliklerinden bi­ri ise, merak unsurunu çok sık kullanmasıdır.
• Fransız edebiyatından Guy de Maupassant’ı, Türk edebiya­tında ise Halit Ziya ve Hüseyin Cahit’i örnek alan yazarın ilk öykülerinde yerel tipler ve      konular anlatılır.
• Sanatçının en bilinen eseri, yazarın 1908-1919 yılları arasın­da yazdığı ve      17 öyküden oluşan “Memleket Hikâyeleredir. Bu eserdeki      kahramanlar genellikle orta tabakaya ait insanlardır.
• Batıya      ait tekniklerle yerli sorunları ve Anadolu insanının hayatı­nın      anlatıldığı bu öyküler, o döneme kadar ele alınmayan konu­ların      anlatılması ve konuşma diline ait her sözcüğün kullanılması bakımından      oldukça önemlidir.
• Yurt dışında, sürgünde iken yazdığı öykülerini topladığı Gur­bet      Hikayeleri adlı eseri de edebiyatımız için oldukça önemlidir.
• Refik Halit Karay’ın ilk romanı, “İstanbul’un      İçyüzü” adlı eseridir. Bu romanda; ana olay yoktur, birbirinden      bağımsız olaylar ve kişiler ayrı ayrı bölümlerde verilmiştir, eski ve yeni      ya­şam tarzları karşılaştırmıştır. Bu bakımdan bu roman, edebiya­tımıza      büyük bir yenilik kazandırmıştır.
• Yazarın bir diğer romanı ise Bugünün Saraylısı adını taşır. Bu      romanda; II. Dünya Savaşı sırasında, İstanbul’da yaşayan yabancılara verilen yüksek      değer ve yabancı hayranlığı anlatılır. Psikanaliz içeren bölümler de      vardır.

ESERLERİ

ROMANLARI

İstanbul’un İçyüzü

Yezid’in Kızı

Çete

Sürgün

Anahtar

Bu Bizim Hayatımız

Nilgün

Dişi Örümcek

Bugünün Saraylısı

Yer Altında Dünya Var

2000 Yılın Sevgilisi

İki Cisimli Kadın

Kadınlar Tekkesi

Karlı Dağdaki Ateş

Dört Yapraklı Yonca

Sonuncu Kadeh

ÖYKÜLERİ

Memleket Hikâyeleri

Gurbet Hikâyeleri

 TİYATROLARI

Deli

Tiryaki Paşa

MİZAH

Kirpinin Dedikleri

Sakın Aldanma, İnanma, Kanma

Guguklu Saat

Tanıdıklarım

Ay Peşinde

Bir Avuç Saçma

• Deneme, fıkra, mizah, hiciv, roman ve hikâye türlerinde eserler vermiştir.
• Türkçeyi büyük bir ustalıkla kullanmıştır.
• Beyrut ve Halep’te 15 yıl sürgün hayatı yaşamıştır.
• Sürgün hayatında tanıdığı Anadolu’yu ve Anadolu dışın­daki yerleri anlatmıştır.
• Tasvir ve tahliller bakımından zengin, sanatlı bir anlatımı vardır.
• Türk edebiyatında bir yazarın Anadolu’yu yakından tanı­yarak, içinde bulunarak Anadolu’yu anlattığı ilk hikâyeler olan Memleket Hikâyeleri ile tanındı.
• Memleket edebiyatının asıl temsilcisidir.
• Aydede isimli mizah dergisini çıkarmıştır.
• “Kirpi” takma adıyla mizahi hicivler yazmıştır.
• Realizmden etkilenmiştir.

Eserleri:

Roman: Yezidin Kızı, Sürgün, Bugünün Saraylısı, Kadınlar Tekkesi,  Yeraltında Dünya Var,   İstanbul’un  içyüzü,  Çete, Nilgün

Hikâye: Memleket Hikâyeleri, Gurbet Hikâyeleri

Mizah: Kirpinin Dedikleri

Tiyatro: Deli