Güzel sanatların her dalının kendine özgü malzemesi, anlatı aracı vardır. Tiyatronun malzemesi ses. görüntü, dekor vs.; mimarinin malzemesi taş, tuğla, mermer vs.; müziğin malzemesi ses, nota vs.; resmin malzemesi boya, fırça, renk vs.; edebiyatın malzemesi de dildir.
Edebiyat sözcüklerle yapılan bir sanattır. Bu niteliğiyle edebiyat, tüm güzel sanatlar içinde İnsanlık düşüncesine öncülük eder, olay ve durumları gerçekleşmeden önce ortaya koyar. Kendi çağının düşüncelerinden hareketle gelecekte olabilecek olanlan sezgi yoluyla bulur. Gelecekte neler olabileceği herkesten çok edebiyatçıların zihinlerinde olgunlaşır. Bu açıdan edebiyatın güzel sanatlar içinde ayrı bir yeri ve önemi vardır. Söz değeri olarak müzik, tiyatro gibi sanatların ana kaynaklarından biridir edebiyat.
Genelde güzel sanatlann, özelde de edebiyatın temel işlevi, insanlarda estetik bir zevk uyandırmaktır. Estetik, güzel üstüne düşünme, güzeli hissetmedir. İyi, güzel, doğru, yararlı gibi kavramlar sanatla yakından ilgilidir. Bu kavramlar hiç kuşkusuz edebiyat için de geçerlidir. Sanat dallarının tümünde olduğu gibi edebiyatta da güzellik temel amaçtır.
Edebî bir metinde duygu, hayal ve üslup vardır. Güzel sanatlar İçinde edebiyatla en yakın ilişki İçinde bulunan sanat dalı tiyatrodur. Çünkü tiyatro eserleri birer dilsel metin, yani edebiyat metnidir.
Bir duygu, tasarı, güzellik vb.nin anlatımında kullanılan yöntemlerin tamamına veya bu anlatım sonucunda ortaya çıkan üstün yaratıcılığa “sanat” denir. Edebiyat, müzik, resim, heykel, mimarlık, tiyatro gibi insanda coşku, estetik bir zevk ve hayranlık uyandıran sanatlara “güzel sanatlar” denir.
Güzel sanatlarda “güzellik” esastır; ancak bu güzellik, insanın yarattığı bir güzelliktir. Sanatta estetik çok önemlidir. Bilindiği gibi, sanatsal yaratının genel yasalarıyla sanatta ve hayatta güzelliğin kuramsal bilimine, güzel duyuya estetik denir. Güzel sanatlarda, yarar sağlama amacı güdülmeden sadece estetik bir güzellik meydana getirmek amacı güdülür. Elbette sanat eserinin bir teması vardır; ama bu onun yarar sağlama amacıyla yazıldığını göstermez. Bilindiği gibi sanat eserinde okuyucuya veya izleyiciye verilmek istenen İletiye tema denir.
Güzel sanatların her birinin kendine özgü malzemesi vardır. Edebiyat da güzel sanatların bir koludur. Olay, düşünce, duygu ve hayallerin dil aracılığıyla sözlü veya yazılı olarak anlatılmasına “edebiyat” denir. Güzel sanatları bir şema hâlinde gösterelim.
]]>