Edebiyatımızda toplumcu gerçekçi sanat anlayışının öncülerindendir.

Edebiyat dünyasında “Koca Çınar” ve “Ede­biyatın Koca Çınarı” olarak anılmaktadır.

Şiir, roman, oyun, mizahi öykü, çocuk kitap­ları gibi farklı türde eser vermiştir.

İlk şiirleri Kastamonu’da Nazikter ve Açıksöz gazetelerinde çıkmış, kitaplarına almadığı romantik şiirlerini Çığır, Oluş, Yücel, Varlık gibi dergilerde yayımlamıştır.

Özellikle 1940’lı yıllarda toplumcu şiirin öncülerinden olmuş, şiir­lerinde yoksulların yaşamını yansıtmıştır.

Şiir tekniğine yeni bir soluk getirdiğine inandığı Nazım Hikmet’le bir süre çalışmış, Sabahattin Ali ve Aziz Nesin’le birlikte Markopa­şa dergisini çıkarmıştır.

Kendi şiirini “yaşadığı çağa tanıklık eden ve konularını yaşadığı çağdan alan somut bir şiir” şeklinde özetler.

Toplumsal değişimleri ve çarpıklıkları hicveden mizahi öyküler yazmıştır.

Siyasi ve ideolojik sorunları yalın bir dille anlatmıştır.

Hayatının son dönemlerinde anı ve çocuk edebiyatı üzerinde yo­ğunlaşmıştır.

“Yıldız Karayel” romanıyla 1982’de Madaralı Roman Ödülü’nü ve 1982 Orhan Kemal Roman Ödülü’nü almıştır.

“Hababam Sınıfı”nın yazarı olarak ün kazanmış, hikâye, oyun ve roman olarak yayımladığı Hababam Sınıfı serisinde mizahi unsu­ru ön planda tutmuştur. Kendisi de öğretmen olan Rıfat Ilgaz’ın çalıştığı okullardan, öğrencilerinden etkilenerek yazdığı eser; çeşitli şehirlerden gelen haylaz öğrencilerin oluşturduğu sınıfın öğrencilerini ve onların başından geçen olayları konu edinir.

“Karartma Geceleri” adlı biyografik özellik taşıyan romanında II. Dünya Savaşı yıllarındaki İstanbul’u ele alır. Sağ-sol davaları, sıkıyönetim gibi konular romanın başkahramanı Mustafa Ural’ın şahsında anlatılır.

ESERLERİ

*Türk şiir, roman ve öykü yazarı. Özellikle Hababam Sınıfı romanıyla tanındı.

*Yazara edebiyat dünyasında Koca Çınar, ya da Edebiyatın Koca Çınarı denmektedir.

* II. Dünya Savaşı döneminde öğretmenlik yaparken hayatında ve çevresinde gördükleriyle toplumcu bir anlayışa yöneldi.

*Köyden kente göçten, işçinin durumuna, yoksullara kadar toplumsal gerçekleri irdeler.

*Öyküleri Markopaşa dönemlerine gitmektedir.

*Toplumsal değişimleri ve çarpıklıkları hicveden bu mizah öykülerine örnek olarak Sosyal Kadınlar Partisi’ndeki kentleşme ve toplumda kadının yeri üzerine eleştiriler verilebilir.

*Yaşamını son dönemlerinde yazar özellikle anı ile çocuk edebiyatı türüne ağırlık verdi.

Şiir kitapları: Yarenlik, Sınıf , Yaşadıkça, Devam, Üsküdarda Sabah Oldu, Soluk Soluğa, Karakılçık, Uzak Değil, Güvercinim Uyur mu, Kulağımız Kirişte, Ocak Katırı Alagöz, Çocuk Bahçesi, Bütün Şiirleri, Bütün Şiirleri

Romanları: Hababam Sınıfı, Pijamalılar, Bizim Koğuş, Karadenizin Kıyıcığında, Halime Kaptan, Meşrutiyet Kırathanesi, Karartma Geceleri, Sarı Yazma, Yıldız Karayel, Apartıman Çocukları, Hoca Nasrettin ve Çömezleri, )Hababam Sınıfı İcraatın İçinde

Anı kitapları:Yokuş Yukarı, Kırk Yıl Önce Kırk Yıl Sonra, Dördüncü Bölük

Köşe Yazarlığı: Nerde Kalmıştık, Cart Curt

Öykü kitapları: Radarın Anahtarı, Don Kişot İstanbul’da, Kesmeli Bunları, Nerde O Eski Usturalar, Saksağanın Kuyruğu, Şevket Ustanın Kedisi, Garibin Horozu, Altın Ekicisi, Palavra, Önceden Don Kişot İstanbul’da, Tuh Sana, Çatal Matal Kaç Çatal, Bunadı Bu Adam, Keş, Al Atını, Hababam Sınıfı Uyanıyor, Hababam Sınıfı Baskında, Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı, Rüşvetin Alamancası, Sosyal Kadınlar Partisi, Çalış Osman Çiftlik Senin, Şeker Kutusu

Çocuk edebiyatı: Bacaksız Kamyon Sürücüsü, Bacaksız Okulda, Bacaksız Paralı Atlet, Bacaksız Tatil Köyünde, Bacaksız Sigara Kaçakcısı, Öksüz Civciv, Küçük Cekmece Okyanusu, Cankurtaran Yılmaz, Kumdan Betona, Çocuk Bahçesi(Şiir),

Tiyatro Oyunları: Hababam Sınıfı, Hababam Sınıfı Uyanıyor, Hababam Sınıfı Baskında, Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı,Türk Çocukları, Çatal Matal Kaç Çatal, Uzun Eşek Oyunu