Nasıl kısa kesmeli bilmiyorum

Herkesin derdinden pay isterken

Uzak kaderlerin suları çağlar şimdi

Yıldızlar dökülür sonsuza içimizden

Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden han­gisi söylenemez?

A)   Ses ve ritme önem verildiği

B)   Kapalı bir anlatımının olduğu

C)   Kendine özgü bir biçeminin olduğu

D)   Duyulmadık yeni sözcükler kullanıldığı

E)   Sözcüklerin çağrışım gücünden yararlanıldığı

Gitsem de her yerde biraz vardır

Hatırda zamansız bir plak

Bir otel kapısı, biraz istasyon

Vardır o seninle birlikte olmak

Buluşur çok uzaktan ellerimiz

Ve nasıl göz gözeyiz ansızın bir infilak

Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden han­gisi söylenemez?

A)    Uyağa yer verilmiştir.

B)   Kendine özgü bir biçemi vardır.

C)   Serbest ölçüyle yazılmıştır.

D)   Seslenmelerden yararlanılmıştır.

E)    İmgelere dayalı bir anlatım içermektedir.

Kocabaş yığıldı çamura

Büyüdü gözleri büyüdü, yürek kadar

Örtüldü gözleri örtüldü hep

Kalır mı Mustafa Kemal'in Kağnısı bacım

Kocabaş'ın yerine koştu kendini Elifçik

Yürüdü düşman üstüne yüceden yüceden

Bu şiirdeki gerçeklik ile ilgili olarak aşağıdaki­lerden hangisi söylenebilir?

A)   Gerçek bir olay fotoğraf gerçekliğiyle yansıtıl­mıştır.

B)   Şair, gerçek bir olayı yeniden kurgulayarak anlatmıştır.

C)   Hayali bir konuya gerçeklik izlenimi verilme­ye çalışılmıştır.

D)   Şairin gerçekliği ile asıl gerçeklik arasında hiçbir fark yoktur.

E)   Sözcükler gerçek anlamlarına uygun olarak kullanılmıştır.

O sahibinin sesi gramofonlarda çalınan şey

İncecik melankolisiymiş yalnızlığının

İntihar karası bir faytona binmiş geçerken ablam

Caddelerinden ölümler aşkı pera'nın

Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden han­gisi söylenemez?

A)   Serbest ölçüyle yazılmıştır.

B)   İmgelere dayalı bir anlatım içermektedir.

C)   Redife yer verilmiştir.

D)   Soyut tamlamalar yapılmıştır.

E)   Gerçekçi sanat anlayışına bağlılığı yansıt­maktadır.

Mahallemizde

Senden başka ağaç olsaydı

Seni bu kadar sevmezdim

Fakat eğer sen

Bizimle beraber

Kaydırak oynamasını buseydin

Seni daha çok severdim

Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden han­gisi söylenemez?

A)   Kendine özgü bir biçemi vardır.

B)   Düz yazıya yaklaşan bir havası vardır.

C)   İnsana özgü nitelikler doğaya aktarılmıştır.

D)   Uyak ve redif, ahengi sağlayan öğelerdendir.

E)   Konuşma dilinin sıcaklığını yansıtan bir anla­tımı vardır.

Ve böylece bu ömür, bu ömür her dakika,

Bir buz parçası gibi kendinden eriyecek.

 Semada yıldızlardan, yerde kurtlardan başka,

Yaşayıp öldüğümü kimseler bilmeyecek!

Bu şiirin teması aşağıdakilerden hangisidir?

A)   Özlem

B)   Pişmanlık

C)   Ölüm kaygısı

D)   Doğa sevgisi

E)   Yaşama sevinci

Oydu bir bakışta tanıdım onu

Kuşlar bakımından uçarı

Çocuk tutumuyla beklenmedik

Uzatmış ay aydınlık karanlığıma

Nerden uzatmışsa tenha boynunu

Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden han­gisi söylenemez?

A)   Yalın bir dille yazılmıştır.

B)   Somutlamaya başvurulmuştur.

C)   Herkesçe farklı yorumlanabilecek niteliktedir.

D)   İmgelere dayalı bir anlatım içermektedir

E)   Sözcüklerin çağrışım gücünden yararlanıl­mıştır.

Ak çiçekler domur domur göz verir

Sallandıkça birbirine söz verir

Gökler yere nenni çalar naz verir

Ala şafak söktü uyanın dağlar

İçerik ve biçim özellikleri dikkate alındığında bu dörtlüğün aşağıdaki şiir geleneklerinden hangisine özgü nitelikler taşıdığı söylenebilir?

A)  Divan şiiri                         

B) Tekke şiiri

C)  Halk şiiri                            

D)   Batı şiiri

E)  Garip şiiri

Bir de İstanbul'a geldim ki: bütün çarşı, pazar

Naradan çalkanıyor, öyle ya... Hürriyet var

Galeyan geldi mi, mantık savuşurmuş... doğru

Vardı aklından o gün her kimi gördümse zoru

Kimse farkında değil, anlaşılan, yaptığının

Kafalar tütsülü hülya ile, gözler kızgın

Bu dizelerden dönemin zihniyetiyle ilgili ola­rak aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?

A)   Dinî kurallar toplum üzerinde son derece et­kilidir.

B)   Yöneticiler, halkın beklentilerini karşılamak­tan uzaktır.

C)   Halk, sağlanan özgürlük ortamını bilinçsizce kutlamaktadır.

D)   Ekonomik sıkıntılar, toplumun her kesiminde etkili olmaktadır.

E)   Toplumsal çatışmalar, yaşamın her anında kendini göstermektedir.

Ben şimdi bir yabancı gibi gülümseyen

Tanımadığın bir ülke gibi

İçinde yaşamadığın bir zaman gibi

Tam kendisi gibi mutluluğun

Beni bekliyorsun

Ve onu bekliyorsun beni beklerken

Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden han­gisi söylenemez?

A)   Yoruma açık bir anlatımının olduğu

B)   Ses ve ritme önem verildiği

C)   Serbest ölçüyle yazıldığı

D)   Yinelemelerden yararlanıldığı

E)   Yerel söyleyişlerden yararlanıldığı

Gözlerinde aksi bir derin hiçin,

Kanadın yayılmış, çırpınmak için;

Bu kış yolculuk var, diyorsa için,

Beni de beraber al anneciğim!...

Bu dizelerin konusu aşağıdakilerden hangisi­dir?

A)   Anne sevgisi

B)   Geçmişe yolculuk

C)   Çocukluk özlemi

D)   Yalnızlık korkusu

E)   İnsanlardan kaçış

Şiirin, dil ve imge aracılığıyla gerçekliği yoğun­laştıran, en özlü ve en az söze indirgeyen bir an­latımı vardır.

Aşağıdakilerden hangisi bu cümlede söylene­ne örnek gösterilemez?

A)   Yürüyüşün gülüşün ömürdür senin

Sevda yazan gözlerin kömürdür senin

B)   Memleket bir şarkıdır söylenir avaz dilde

Bülbül figan ederken göz kırpar, gözü gülde

C)   Peşinden koşarken kazara görsen

Ürkek bir martıdır uçar gözlerin

D)   Senin yüreğin bir kartal

Rüzgârımda uçan fırtınamda dolanan

E)   Kamyonlar kavun taşır ve ben

Boyuna onu düşünürdüm

Akşam, yine akşam, yine akşam

Bir sırma kemerdir suya baksam

Bu beyit aşağıdaki aruz kalıplarından hangi­siyle yazılmıştır?

A)   Fe i lâ tün / me fâ i lün / fe i lün

B)   Fâ i lâ tün / fâ i lâ tün / fâ i lün

C)   Mef û lü / me fâ î lü / fe û lün

D)   Fe i lâ tün / fe i lâ lün / fe i lün

E)   Mef û lü / fâ i lâ tü / me fâ î lü / fa i lün

Aşağıdaki dizelerin hangisinde ulama yoktur?

A)   Durur alev gibi dallarda kanlı bülbüller

B)   Belki rüyalarındır bu taze açmış güller

C)   Yazıyorum acıyla, yanlış yorumluyorlar

D)   Seni sevmek mevsimler içinde en güzel yaz

E)   Diyemem istesem de, seni unuttum

Biter, Kırşehir'in gülleri biter

Çağrışır dalında bülbüller öter

Ufacık güzeller hep yeni yeter

Güzelin kaşında keman görünür

Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerin hangi­si söylenemez?

A)   Hece ölçüsüyle yazılmıştır.

B)   Redif vardır.

C)   Yarım uyak kullanılmıştır.

D)   Uyak örgüsü aaab şeklindedir.

E)   Didaktik bir şiirden alınmıştır.

Aruz ölçüsüyle yazılmış bir şiirdeki ölçüyü belirle­yebilmek için şiiri oluşturan hecelerin (.) veya (-) işaretiyle gösterilmesine ve kalıplarının bulunma­sına — denir.

Bu cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerin hangisi getirilmelidir?

A) takti                    

B) ulama                     

C) kasr

D) med                   

E) imale

Gökyüzünü çevir bana

Gezinsin tutkunun alevden dili

Uçarken çıkardığın o ses var ya

Bütün sözcüklerin özeti gibi

Bu dörtlüğün kafiyelenişi ve kafiye çeşidi aşağıdakilerin hangisidir?

A)  ...............a                       B)  ...............a

...............b                              ...............b

...............a                              ...............b

...............b                              ...............a

Yarım                                          Tam

C) ...............a                       D)  ...............a

...............b                              ...............a

...............a                        ...............a

...............b                              ...............b

Zengin                                     Cinaslı

E)  ...............a

...............a

...............a

...............a

Tunç

Aşağıdakilerin hangisinde redif vardır?

A)   Baksan bir uzaklık var hangi yana

Hangi eşyaya dönsen boş bir ayna

B)   Sen bizim köyleri görmedin ki hiç

Yolları toz, çamur, evleri kerpiç

C)   Mor dağlara karargâhlar kurulur

Eteğinde bölük bölük durulur

D)   Ebedî âşığın dönüşünü bekler

Yalan yeminlerin tanığı çiçekler

E)   Erkenden çağırır ya deniz, ya bahçe

Her yerde tükenmez kahkaha, eğlence

Aruz ölçüsünde, kapalı bir heceyi açık hâle getir­mek için, son hecesi ünsüz bir harfle biten bir sözcüğün, kendinden sonra gelen ve ilk hecesi ünlü ile başlayan sözcüğe kendiliğinden bağla­narak okunmasına —- denir.

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerin hangisi getirilmelidir?

A) takti                     

B) ulama                    

C) kasr

D) med                   

E) imale

I. İz mi karanlıkların yüzünde pençe pençe

II. Bu kara lekeler gözlerin mi zamandan iri

III. Neden bu şarkılar bitiyor söyleyince

IV Adın dudaklarımda kara bir kan gibi

Yukarıdaki  dizeler aşağıdakilerin  hangisine göre sıralanırsa sarma kafiye örgüsü oluşur?

A)   I. - III. - IV - II.                  

B)   I. - II. - IV - III.

C)   I. - III. - II. - IV                  

D)   I. - II. - III. - IV

E)   III. - IV - I. - II.

Aşağıdakilerin hangisinde tam uyak yoktur?

A)   Açılmaz ne bir yüz, ne bir pencere

Bakıldıkça vahşet çöker yerlere

B)   Buruşmuş yüzlerde çakmak çakmak

Dudaklar kurudur, kirpikler ıslak

C)   Aşk, o bir masalmış, yalanmış meğer

Seven bir kalp için sığınacak yer

D)   Birden sarar her yerimi bir heyecan

Altın tozuna bulanır geçer zaman

E)   Bütün sevgileri atıp içimden

Varlığımı yalnız ona verdim ben

Aşağıdakilerin hangisinde sözcük hâlinde re­dif vardır?

A)   Yağız atlar kişnedi, meşin kırbaç sakladı

Bir dakika araba yerinde durakladı

B)   Neden sonra sarsıldı altımda demir yaylar

Gözlerimin önünden geçti kervansaraylar

C)   Önde uzun bir kışın soldurduğu etekler

Sonra dönen, dönerken inleyen tekerlekler

D)   Ey garip çizgilerle dolu han duvarları

Ey hanların gönlümü sızlatan duvarları

E)   Nihayetsiz bir ova ağarttı benzimizi

Yollar bir şerit gibi ufka bağladı bizi

Anlatır özlemini bana derinden

Yanan alnınla, terleyen avuçların

Alevler taşarken gözbebeklerinden

Yakar değdiği yeri parmak uçların

Bu dörtlük için aşağıdakilerden hangisi söyle­nemez?

A)   Hece ölçüsüyle yazılmıştır.

B)   Redif vardır.

C)   Tunç uyak kullanılmıştır.

D)   Düz uyakla yazılmıştır

E)   Ulama vardır.

Ne içindeyim zamanın

Ne de büsbütün dışında

Yekpare geniş bir ânın

Parçalanmış akışında

Bu dizelerde aşağıdakilerin hangisi yoktur?

A)   Uyak                                 

B)  Redif

C) Ölçü                                 

D)  Ulama

E) Düz kafiye örgüsü

I. Şiirde her satıra "dize (mısra)" denir.

II. İki dizeden oluşan ve bir bütünlük gösteren bölümlere "beyit" denir.

III.   İkinin üstünde bütünlük oluşturan dizelere "bölüm, küme" denir.

IV.   Dört dizeden oluşan kümeye "dörtlük" denir.

V.   Dize sonlarında yinelenen aynı görev ve an­lamdaki ek ya da sözcüklere "uyak" denir.

Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin  hangi­sinde bilgi yanlışı vardır?

A) I.           B) II.           C) III.           D) IV.           E) V.

Aruz ölçüsü ile ilgili aşağıdaki bilgilerden han­gisi yanlıştır?

A)   Arap edebiyatında ortaya çıkmıştır.

B)   Türk edebiyatına İranlılardan geçmiştir.

C)   7'li, 8'li, 11'li gibi kalıplarla yazılır.

D)   Mısra sonlarındaki bütün heceler kapalı, yani uzun sayılır.

E)   Hecelerin uzunluk-kısalık bakımından eşitliği­ne dayanır.

Varılırdı daha saydam günlere isteseler

İsteseler yalnızlık giremezdi evlere

Seni sevmek bir kırlangıç olacak bekleseler

Ve uçacak durmadan adaşız denizlere

Bu dörtlüğün uyak örgüsü aşağıdakilerin han­gisidir?

A)  Sarma uyak                     

B)  Çapraz uyak

C)  Düz uyak                          

D) Cinaslı uyak

E) Tunç uyak

Her şey yerli yerinde; masa, sürahi, bardak

Serpilen aydınlıkta dalların arasından

Yukarıdaki dizelerle,

I.   büyülenmiş bir ceylan gibi

II.   sessizlik dökülüyor

III.   bakıyor zaman

IV.   bir yerde yaprak yaprak

sözlerinin tümü kullanılarak sarma kafiye dü­zeninde anlamlı bir dörtlük kurulmak istenirse aşağıdaki kullanımlardan hangisi son iki dize­yi oluşturur?

A) II. ve IV.

I. ve III.                                                      

B) I. ve III.

II. ve IV.

C) IV. ve I.

III. ve II.                                                     

D) IV ve II.

III. ve I.

E) III. ve I.

II. ve IV.

Aşağıdaki beyitlerin hangisinde redif ve zen­gin kafiye vardır?

A)   Durgunluğu var, baş koyacak diz geceler

Düş perdesidir, kavuşturan iz geceler

B)   Artık demir almak günü gelmişse zamandan

Meçhule giden bir gemi kalkar bu limandan

C)   Meydanda bütün oyuncular, belli konu

Son perde için bağlayabildim oyunu

D)   Rıhtımda kalanlar bu seyahatten elemli

Günlerce siyah ufka bakar gözleri nemli

E)   Dünyada sevilmiş ve seven nafile bekler

Bilmez ki, giden sevgililer dönmeyecekler

Aşağıdaki beyitlerin hangisinde cinaslı kafiye vardır?

A)   Selâm benden eşe dosta

Karım yorgun, oğlum hasta

B)   Bildir bana nerde, nerde Yarab

Kim attı beni bu derde Yarab

C)   Eyvah ne yer ne yâr kaldı

Gönlüm dolu âh u zâr kaldı

D)   Haydi git, yurduna erkenden var

Sonra de, benim bir sevdiğim var

E)   Ak nergis açtıran bayır al gül de açtırır

Göz görmedik çiçekleri eylülde açtırır

I. Her şey özlem fısıldıyor durmadan

II. Kelebek kanadı, gül tomurcuğu

III.   Sanki gönlüm acıların çocuğu

IV.   Geçmiyor hiç bir gün, bağra vurmadan

Bu dizeler çapraz kafiye örgüsüne göre dü­zenlenmek istense aşağıdaki değişikliklerden hangisinin yapılması gerekir?

A)   I. ve III. dizeler yer değiştirmelidir.

B)   III. ve IV. dizeler yer değiştirmelidir.

C)   II. ve III. dizeler yer değiştirmelidir.

D)   I. ve IV dizeler yer değiştirmelidir.

E)   II. ve IV dizeler yer değiştirmelidir.

Aşağıdakilerin hangisinde ek biçiminde redif vardır?

A)   Toz toprak lâl kesilir ve durup onu dinler

Sarı, yeşil, pembe çiçekleriyle bahçeler

B)   Ses verir ud telleri gibi ince ince

Yerin solukları duyulur yağmur deyince

C)   Bir şiiri meşk ediyor gibi fasıl fasıl

Süzülür beyaz kelebekler gibi muttasıl

D)   Hep bir mûsikî ritmiyle kulaklarda çağlar

Sanırsın gökler coşmuş da çemenlere ağlar

E)   Ötelerin gülücükleri gibi damlalar

Dolaşır, ayrı düştüğü deryaları arar

Sıdk ile terk edelim her emeli, her hevesi

Kıralım hâil ise azmimize ten kafesi

İnledikçe eleminden vatanın her nefesi

Gelin imdada diyor bak, budur Allah sesi

Bu dörtlüğün kafiye örgüsü aşağıdakilerin hangisidir?

A)  Çapraz kafiye                  

B)  Sarma kafiye

C) Düz kafiye                        

D) Cinaslı kafiye

E)  Tunç kafiye

Aşağıdaki  beyitlerin  hangisinde tunç uyak vardır?

A)   Bilmezsin ovalar nasıldır bizde

Kağnılar yollarda, yoncalar dizde

B)   Bir şey görürüm mezara benzer

Baktıkça alır, o yâra benzer

C)   Kristal çiçekler açan fıskiye

Ayıklık saçar düş gören bahçeye

D)   Açılmış çiçektir, her gülen dudak

Kılıfta tomurcuk, zor gülen dudak

E)   Tütünsüz bacalar olmasın engel

Hangi doruktaysan artık in de gel

Aşağıdaki beyitlerin hangisinde zengin kafiye vardır?

A)   Gelmedi gün daha, çalmadı saat

Daha uçurmuyor beni bu kanat

B)   Söylenmemiş aşkın güzelliğiyledir

Kâğıtlarda yarım bırakılmış şiir

C)   Geçen her saat her geçen saniye

Gök altun güğümdür coşan maviye

D)   Bir gülüşü olsun görülmemiş kadın

Nasıl ölümsüzsün aynasında aşkın;

E)   Yelkenler biçilecek, yelkenler dikilecek

Dağlardan çektiriler, kalyonlar çekilecek

Aşağıdakilerin hangisinde bir bilgi yanlışı var­dır?

A)   Her dizedeki hece sayısının eşitliğine daya­nan ölçüye "hece ölçüsü" denir.

B)   Hece ölçüsüyle yazılmış bir dizenin belli bö­lümlere ayrıldığı yerlere "durak" denir.

C)   Dize sonlarında, görevleri aynı olan eklerin ya da anlamları aynı olan kelimelerin tekrarlan­masına "redif" denir.

D)   Mısra sonlarında, anlamı farklı, yazılışı aynı sözcükler arasındaki ses benzerliğine "uyak" denir.

E)   Uyağı oluşturan sözcüklerden birinin, diğer sözcüğün içinde tam olarak yer almasıyla oluşan uyak türüne "cinaslı uyak" denir.

Elif'in kaşları çatar

Gamzesi sineme batar

Ak elleri kalem tutar

Yazar Elif Elif diye

Bu dörtlüğün uyak türü aşağıdakilerin hangi­sidir?

A)  Yarım uyak                       

B)  Tam uyak

C) Zengin uyak                    

D) Cinaslı uyak

E)  Tunç uyak

(I) Kısa olan bazı hecelerin ölçüye uydurulması için uzun okunmasına "imale" denir. (II) Arapça ve Farsça sözcüklerdeki uzun heceyi, ölçünün gerektirdiği yerde kısa hece gibi okumaya "zihaf" denir. (III) İki kapalı hece arasında bir açık hece bulunması gerektiğinde sonu bir uzun ünlü ve bir ünsüzle biten birinci heceyi imaleden biraz daha uzun okumaya "med" denir. (IV) Uzun heceyi ha­fifletmeye, inceltmeye "kasr" denir. (V) Son hece­si ünsüz bir harfle biten bir sözcüğün, kendinden sonra gelen ve ilk hecesi ünlü olan sözcüğe ken­diliğinden bağlanmasına ve iki sözcüğün tek sözcük gibi okunmasına "takti" denir.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangi­sinde aruz ölçüsüyle ilgili bir bilgi yanlışı ya­pılmıştır?

A) I.           B) II.           C) III.           D) IV.           E) V.

Çıkılmaz yokuş tırmanan sarmaşık

Sağar kuytulardan biçim, renk, ışık

Bu iki dizeden şiirin bütünü ile ilgili özellikler­den hangisi kesin olarak saptanabilir?

A) Yazıldığı dönem               

B)  Konusu

C)  Kafiye düzeni                   

D)  Ölçüsü

E)   Nazım biçimi

Aşağıdaki dizelerin hangisi 4+3 duraklı hece ölçüsüyle yazılmıştır?

A)   Kız saçların örmezler

Seni bana vermezler

B)   Sarı kavunu dildim

Çamura düştü sildim

C)   Kahve Yemen'den gelir

Bülbül çemenden gelir

D)   Gözlerin mavi mine

Vuruldum perçemine

E)   Sağ derken sola düştüm

Açık bir kola düştüm