1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir adlaşmış sıfat vardır?
A) Otel sahibi bizi güler yüzle karşıladı.
B) Yürüyüşe çıkan konuklar henüz dönmediler.
C) Eski yöneticileri toplantıya çağırmışlar.
D) Sınıfın çalışkanı bu sınav sonunda belli olacak.
E) Kendilerine yöneltilen sorulara cevap vermediler.
(ÖYS 1996)
2. İsim tamlamalarında zamirler de tamlayan olur.
Aşağıdakilerin hangisinde bu kurala uygun bir örnek vardır?
A) Onun kardeşi bu köyde öğretmenmiş.
B) Çeşmenin başında büyük bir kalabalık toplandı.
C) Yolcunun çantasını bulup getirmişler.
D) Kapının önünde yaşlı bir adam duruyordu.
E) Otobüs durağında bizden başka kimse yoktu.
(ÖYS 1991)
3. “İle” sözcüğü aşağıdakilerin hangisinde bağlaç olarak kullanılmamıştır?
A} Doğduğu kentle yaşadığı kent arasında, yıllarca gidip geldi.
B) Bir romanıyla bir öyküsü filme alındı.
C) Elindeki uzun saplı fırçayla tavanı boyadı.
D) Kitaplarıyla defterlerini aynı çantaya yerleştirdi.
E) Şapkasıyla kahverengi paltosu uyum içindeydi.
(ÖSS 1998)
4. Kimi niteleme sıfatlarını pekiştirmek için, sıfatın ilk sesli harfine kadar olan kısmı m, p, r, s harflerinden yakışanı ile kapatılır ve bir Örnek olarak sıfatın başına getirilir.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu tanıma uymayan bir pekiştirme sıfatı kullanılmıştır?
A) Tablodaki balıklar denizden yeni çıkmış gibi dipdiri duruyordu.
B) Şehrin birçok yerinde tertemiz parklar, bahçeler vardı.
C) Vücudu şişmanlıktan şekilsizleşmiş, yusyuvarlak olmuştu.
D) Bu dümdüz yolda yolculuk ne kadar rahat oluyor.
E) Seksen yaşında olmasına karşın sapasağlam, dinç bir insandı.
(ÖSS 1987)
5. Burası, yeşilin bin bir tonunu barındıran ağaçlı bir yoldu.
Bu cümlede geçen, “yeşilin bin bir tonu” ad tamlamasında tamlayanla tamlananın arasında bir sıfat bulunmaktadır. Aşağı da kilerin hangisinde buna benzer bir ad tamlaması vardır?
A) Yoğun sis yüzünden trafik bir süre aksadı.
B) Adamın kocaman eli radyonun düğmesine uzandı.
C) Dik yokuştan aşağı doğru hızla iniyorduk.
D) Ön koltuktaki ak saçlı adam uyuyordu.
E) Çocuk, buğulu camdaki parmak izlerine bakıyordu.
(ÖSS 1992)
6. “Beyazlar giyinmiş bir çocuk geldi.” cümlesinde “beyazlar” aşağıdaki kelime çeşitlerinden hangisidir?
A) Fiil B) Sıfat C) İsim
D) Sıfat E) Zamir
(ÜSS 1968)
7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, soru anlamı, bir zamirle sağlanmıştır?
A) Bunca sıkıntıya neden katlandınız?
B) Bu romanı benden sonra kim okumak ister?
C) Bu çiçeklere kaç para verdiniz?
D) Kaçıncı katta oturduğunu söyledi mi?
E) Bana gizlice ne söylediğini biliyor musunuz?
(ÖYS 1983)
8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, ile (le, la) bağlaç olarak kullanılmıştır?
A) Kapıyı kendi anahtarımla açtım.
B) Bursa’ya otobüsle gitmişler.
C) Konuşmalarıyla herkesi üzdü.
D) Mektubu bu kalemle yazmasan iyi olur.
E) Ona gazeteyle dergi götürdüm.
(ÖYS 1995)
9. Aşağıdakilerin hangisinde özne “Eski dostlar bir araya geldiler.” cümlesinin öznesi ile aynı türden bir tamlama durumundadır?
A) Bugün, “Dünya Tiyatrolar Günü” kutlanıyor.
B) Toplantıya gelenler, birer birer evlerine dönmeye başladılar.
C)Genç kız, kalınca bir kitap okuyordu.
D) Onun gibiler, yazılarında hep kendilerini anlatırlar.
E) Kazadan sonra yolcuların hepsi hastaneye götürüldü.
(ÖSS 1988)
10. Aşağıdakilerin hangisinde cümlenin anlamını “durum” bakımından tamamlayan bir sözcük vardır?
A) Anlatılanları sessizce dinliyorduk.
B) Öğleyin bize geleceğini söylüyor.
C)Kimlik kartını cüzdanına yerleştirdi.
D) Bu yıl Ege kıyılarını gezmek İstiyoruz.
E) Aşırı sıcaklardan çamların çoğu kurudu.
(ÖSS 1995)
11. Atatürk’ün bir sözü vardı
Yediveren gül gibi açardı
Atatürk’ün bir atı vardı
Etiler’den beri yaşardı
Atatürk’ün bir resmi vardı
Buğday tarlası gibi ağardı
Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Bileşik sözcük B) Çekimli fili
C) Ad tamlaması D) Bağlaç
E) Ekeylemli yüklem
(ÖSS 2003)
12. Aşağıdakilerin hangisinde -la (-le) eki, ötekilerden farklı bir görevde kullanılmıştır?
A) Dallar, ilkbaharın tatlı rüzgârlarıyla kımıldıyordu.
B) Her zamanki gibi bu işi de kolaylıkla başardı.
C) Ağlayan çocuğun yüzüne sevgiyle baktı.
D) Sevinçle birbirlerine koşarak sarıldılar.
E) Ayağına kadar gelen topa hızla vurdu,
(ÖSS 1986)
13. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili kelimelerden hangisi, ad tamlamasının sıfatı olarak kullanılmıştır?
A) Eski bir kırmızı çocuk hırkası suda sallanıp duruyor,
B) Her pencereden bir kahkaha, konuşmalar, gülücükler, mırıltılar geliyordu.
C) Kavun, karpuz kabukları; ölü balıklar kıyıya vurmuş.
D) Suyun üstünde; domates, salatalık, patlıcan çürükleri, boş şişeler vardı.
E) Denize dökülenlere canavarlar saldırıyor paslı dişleriyle.
(ÖYS 1985)
14. Aşağıdakilerin hangisinde iyelik eki aldığı için belgisiz zamir olan, adlaşmış bir sıfat kullanılmıştır?
A) Kimi insanlar karlı havada araba kullanmıyor.
B) Size başka bir gömlek verelim, dedi.
C) Sinemalardaki hiçbir filmi kaçırmazmış,
D) Bazısı işini ötekilerden erken bitirmiş.
E) Bugün yine birkaç kitap aldım.
(ÖSS 2005)
15. Tembeller başarılı olamaz.
Bu cümledeki “tembel” kelimesi “sıfat olduğu halde isim olarak” kullanılmıştır. Aşağıdakilerden hangisinde böyle bir kelime vardır?
A) Fidanlar susuz kalmış.
B) Gençler ağaç dikiyor.
C) Askerler bahçede spor yapıyor,
D) Çocuklar eve döner dönmez uyudu.
E) Arabalar yolun kenarına park edilmiş.
(ÖYS 1987)
Edebiyat / Dil ve Anlatım Kaynak Sitesi
CEVAPLAR
| 1.D | 6.C | 11.D |
| 2.A | 7.B | 12.A |
| 3.C | 8.E | 13.A |
| 4.E | 9.C | 14.D |
| 5.B | 10.A | 15.B |
]]>
1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, de (da) bağlacı nesneleri birbirine bağlamaktadır?
A) O konuyu ben de arkadaşım da biliyoruz.
B) Şiiri de, matematiği de çok severdi.
C) Salı günü de çarşamba günü de uğradım, yerinde yoktu.
D) Onu o günden sonra görmedim de aramadım da.
E) Bu işi eskiden de sevmiyordum bugün de sevmiyorum,
(ÖSS 1991)
2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, sıfat tamlaması belirtisiz nesne görevindedir?
A) Sınıfta ayrıca kitap okuma saatimiz vardı,
B) Nedim’in şiirlerini okurken arkadaşımızı dikkatle dinlerdik.
C) Sınıfımızda edebiyata ilgi duyan Öğrenci çok azdı.
D) Öğretmen, Cumhuriyet dönemi edebiyatını öğrenmemizi isterdi.
E) Öğretmenimiz bize yeri geldikçe güzel şiirler okurdu.
(ÖYS 1992)
3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, “ama” sözcüğü, pekiştirme görevinde kullanılmıştır?
A) Çok zorlandım; ama yararı olmadı.
B) Bir zamanlar burada eski ama sağlam bir ev vardı,
C)Bir derdin var senin; ama bana söylemek istemiyorsun.
D) Yine gelecekmiş; ama çok kalmayacakmış.
E) O günden sonra onu hiç, ama hiç görmedim.
(ÖYS 1990)
4. Yalnız yapıtlarının içeriğiyle değil, anlatımındaki ustalık, kullandığı dil ve hareketli anlatım tekniğiyle de edebiyatımızın büyük ustalarından biridir o.
Bu cümleyle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?
A) “Yapıtlarının” sözcüğü, hem yapım hem çekim eki almıştır.
B) Ünsüz yumuşamasına uğramış sözcükler vardır.
C) Bağlaç kullanılmıştır.
D) Ad tamlamasının arasına sıfat girmiştir.
E) “Yalnız” sözcüğü sıfat olarak kullanılmıştır.
(ÖSS 2005)
5. “Bu” sözcüğü, aşağıdaki dizelerin hangisinde tür bakımından ötekilerden farklıdır?
A) Kolay değil bu dünyadan ayrılmak
B) “Bu taşındır” diyerek Kabe’yi diksem başına
C) Bu eller miydi resimleri tutarken uyuyan
D) Gönlüm bu sevincin heyecanıyla kanatlı
E) Ağır ağır çıkacaksın bu merdivenlerden
(ÖSS 1993)
6. “Birçok karışık hadisat: Bunları ben tahlil etmek, size anlatmak isterdim.” cümlesindeki bunları sözü dil bilgisi bakımından aşağıdakilerden hangisidir?
A) İşaret sıfatı B) Belirsiz sıfat
C) Belirsiz zamir D) İşaret zamiri
E) Soru zamiri
(ÜSS 1967)
7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “yalnız” sözcüğü farklı bir görevde kullanılmıştır?
A) Böyle bir evde yalnız oturman sakıncalıdır.
B) Bu görüşü senin yalnız savunman daha etkili olurdu.
C)Bu toplantıda yalnız kalacağını biliyordun.
D) Böylesine temiz bir havayı yalnız burada bulabilirsin.
E) Bu sorunu yalnız çözmek istemen yerinde bir karardır.
(ÜSS 1978)
8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ama bağlacı, koşul anlamında kullanılmıştır?
A) Bir şeyler söyledi ama anlayamadım.
B) Biraz pahalı ama çok güzel.
C) Okula gideceksin ama otobüsle.
D) Eşyaları eski ama tertemiz.
E) Belki doğru söylüyorsun ama İnanamıyorum.
(ÖYS 1981)
9. Aşağıdakilerin hangisinde “de”, “da” bağlacı cümleye “eşitlik, gibilik” anlamı katmıştır?
A) O şiiri okumuş da anlayamamış.
B) Bundan sonra özür dilese de affetmem.
C) Gitti de bir mektup bile yazmadı.
D) Sözünü ettiğim elbiseyi aldım da giymedim.
E) Gazetedeki ilanı ben de görmüştüm.
(ÖSS 1994)
10. Aşağıdaki dizelerin hangisinde İkilemeler, görev yönünden diğerlerinden farklı kullanılmıştır?
A) Durup el bağlayalar karşına yaran saf saf
B) Yüce yüce yaylalarım sana yaylak olsun
C) Ağır ağır çıkacaksın bu merdivenlerden
D) Dostlarla da yollar ayrıldı bir bir
E) Gidiyorum gurbeti gönlümde duya duya
(ÖYS 1982)
11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “zor” sözcüğü, sözcüktüm bakımından ötekilerden farklıdır?
A) Zor işleri hep bana yaptırıyorsun, diye yakınıyordu.
B) İstemeden zor bir çalışmanın İçine girmişti.
C) Terlemiş, çok yorulmuştu, zor yürüyordu.
D) Öğretmenliğin zor bir meslek olduğunu anlamıştı.
E) Zor günler geride kaldı; rahat edeceğiz artık, diyordu.
(ÖSS 2001)
12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir ad, birden çok sıfatla nitelenmiştir?
A) Sıcak yaz akşamlarında balkonda oturup geç saatlere kadar konuşurduk.
B)Onun ne kadar terbiyeli, titiz ve çalışkan bir insan olduğunu herkes bilir.
C) Bahar gelince köşkün büyük bahçesinde güller, karanfiller, nergisler açardı.
D) Büyük şehirlerde, yeşil alanların korunması ve çoğaltılması çalışmalarına önem veriliyor.
E) Onunla oturup uzun uzun geçmişten, okul günlerimizden söz ettik.
(ÖYS 1991)
13. Çekim eki almış her sıfat adlaşmıştır.
Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki altı çizili sözcük bu kurala örnek gösterilebilir?
A) En büyük zevki rahatça koltuğuna oturup televizyon izlemekti.
B) Evleri caddeye çok yakın, daracık bir sokağın başındaydı.
C) Aralarında nedeni bilinmeyen bir soğuklukvardı.
D) Birden başlayan sıcaklar herkesi bunalttı.
E) Kumaşlardan kırmızılı olanı daha çok beğendim.
(ÖSS 1994)
14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, arasına sözcük ya da sözcükler girmiş bir İsim tamlaması vardır?
A) O kırmızı güllen kimin için aldığını söylemedin.
B) Öğrenciler, fen derslerinin boş geçmesinden yakmıyorlar.
C) Ankara’nın adını yeni duyduğum semtleri var.
D) Yeni defterini bu kâğıtla kaplamalısın.
E) Türkçe kitabını yarın okula getirirsen iyi olur,
(ÖSS 1996)
15. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde geçen “iyi” sözcüğü, “Okuldayken çok çalışkan bir Öğrenciydi.” cümlesindeki “çok çalışkan” sözü ile aynı görevde kullanılmıştır?
A) Onun gibi iyi insan az bulunur.
B) İyi dinlersen öğrenirsin.
C) Bu gece iyi uyudum.
D) Yeni gelen makine iyi çalışıyor.
E) Bu soruyu iyi cevapladın.
(ÖYS 1988)
Edebiyat / Dil ve Anlatım Kaynak Sitesi
CEVAPLAR
| 1.B | 6.D | 11.C |
| 2.E | 7.B | 12.B |
| 3.E | 8.C | 13.D |
| 4.E | 9.E | 14.C |
| 5.B | 10.B | 15.A |
]]>
1. “de (da)” bağlacı ile bağlanan aşağıdaki cümlelerin hangisinde neden – sonuç ilişkisi vardır?
A) Baktı da selam vermedi.
B) Çalışmış da kazanmış.
C) Eve kadar gideyim de geleyim.
D) Gelsin de ne zaman gelirse gelsin.
E) Ölür de söylemez.
(ÜSS 1980)
2. Aşağıdaki dizelerin hangisinde, tamlananı tamlayandan önce söylenmiş bir belirtili ad tamlaması vardır?
A) Beni, sokağımıza dönen eski, tahta köprüden geçirin
B) Müjdeye koşsun komşu çocukları evimize
C) Sıcacık tarhana çorbasının içimiyle başlasın sabah
D) Kâğıtlarla camlarını örteyim pencerelerin
E) Eski, ılık akşamlar yağmurla çalsın kapımızı
(ÖSS 1999)
3. Kimi niteleme sıfatlarının ilk ünlüsüne kadar olan bölümü, m, p, r, s ünsüzlerinden yakışanı İle bir örnek haline getirilir ve sözcüğün başına eklenerek sıfat pekiştirilir,
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu kurala uymayan bîr pekiştirme sıfatı vardır?
A) Bayram olmasına karşın caddeler ıpıssızdı.
B) Gülünce bembeyaz dişleriyle daha da sevimli oluyordu.
C) Köyleri, ağaçsız, yeşilliksiz, çırçıplak bir ovanın odasındaydı.
D) İlk kez, böylesine özü sözü doğru, sımsıcak bir insanla arkadaş olmuştu.
E) Bu sapasağlam ayakkabıları bu kadar çabuk nasıl eskittiğini doğrusu anlayamadım.
(ÖSS 1993)
4. Bir insanın konuşmasından ya da yazdıklarından eğitimi, dünya görüşü ve bilgi birikimi kolayca anlaşılabilir.
Bu cümlede aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Bileşik fiil B) Zarf ( belirteç )
C) Edat(ilgeç) D) Bağlaç
E) Belgisiz sıfat
(ÖYS 1994)
5. Yeryüzünde İstanbul kadar güzel bir kent bulmak çok güç.
Bu cümle ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Ad cümlesidir.
B) Bileşik sözcük kullanılmıştır.
C) Adeyleme yer verilmiştir.
D) Belgisiz sıfat kullanılmıştır.
E) Bağlaç vardır.
(ÖSS 2001)
6. Kimi zamirler, özneyi pekiştirerek belirtirler. Bunlar tek başlarına asıl şahıs zamirlerinin yerini tutabildikleri gibi, onlarla birlikte de kullanılabilirler,
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu açıklamaya uygun bir zamir vardır?
A) Doğrusu, onun sözüne pek kulak asmadım.
B) Bence, alınan sonuç pek de olumlu değildi,
C) Bu elbiseyi ben kendim diktim.
D) İşittiklerimiz bunları doğrular nitelikteydi.
E) Ahmet o yaz, tatilini bizde geçirecekti.
(ÖSS 1989)
7. “O, çocuk doğdu, çocuk öldü.” cümlesindeki “çocuk” sözcüğü, görevi yönünden, aşağıdaki cümlelerin hangisindeki “iyi” sözcüğü ile özdeştir?
A) insanlar yaşamaya değer en iyi günlerinin geride kaldığına inanırlar.
B) Kanımca sen bu işi ondan çok daha iyi yapabilirsin.
C) Çok iyi, nasıl isterseniz öyle olsun!
D) Öğretmenlerin başlıca görevi, gençliğe doğruyu, güzeli ve iyiyi öğretmektir,
E) En iyi öğretmen, gençlerde öğrenme hevesini ve sevgisini uyandırandır.
(ÖSS 1981)
8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ad tamlaması ya da sıfat tamlaması yoktur?
A) Rumeli’ne varıp Edirne’de saraylar kurmuşlar.
B) Uçsuz bucaksız düzlüklerden geçip gelmişler.
C) Başı karlı dağlar aşıp buraları yurt edinmişler.
D) Pınar başlarına, ırmak boylarına yerleşmişler,
E) Keçi kılından yapılmış çadırlarıyla Anadolu’ya inmişler.
(ÖYS 1997)
9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tamlayanı düşmüş bir isim tamlaması vardır?
A) Önce kendi işini bitir, bana sonra yardım edersin.
B) Onların yeni aldıkları evi gördün mü?
C)Sen her zaman buraları çok sevdiğini söylemez miydin?
D) Bu cüzdanı kardeşi yolda bulmuş
E) Söylediğine göre bu yıl Ankara’da su sıkıntısı olmayacakmış.
(ÖYS 1992)
10. Aşağıdakilerin hangisinde pekiştirmeli niteleme sıfatı vardır?
A) Memleket isterim
Gök mavi, dal yeşil, tarla sarı olsun.
B) Eğilmiş arza kanar, muttasıl kanar güller
Durur alev gibi dallarda kanlı bülbüller.
C) Koskocaman yıldızlar altında upuzun bir yol
Ve minnacık bir ev.
D) Akşam, yine akşam, yine akşam
Göllerde bu dem bir kamış olsam
E) Masa da masaymış ha
Bana mısın demedi bu kadar yüke
(ÖYS 1992)
11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir İsim tamlaması kullanılmıştır?
A) Kardeşimin böyle bir şey yapacağını sanmıyordum.
B) Okulun ne zaman açılacağını bile bilmiyordu.
C) Arkadaşının kitabını bulamayınca çok üzüldü.
D) Evinin düzenli olmasına özen gösterirdi.
E) Sarsıntının önce nerede duyulduğu öğrenilemedi.
(ÖYS 1987)
12. Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki altı çizili sözcük, sözcük türü bakımından ötekilerden farklıdır?
A) Yeni bir kitaplık alması gerekli.
B) Bugünlerde sende bir durgunluk var.
C) Ağır işittiği için kulaklık kullanıyor.
D) Yalnızlık en korktuğu şeydir.
E) Kışlık odun ve kömürünü yazdan aldı.
(ÖYS 1988)
13. Bir cümlede, özne olarak kullanılan belgisiz zamir, çoğul iyelik eki alırsa cümlenin yüklemi üçüncü tekil kişi de olabilir.
Aşağıdaki cümlelerden hangisi bu kurala bir örnektir?
A) Önce onlar otobüsten İndi.
B) Bazılarımız ayakkabı giymemişti.
C) Bizim eşyamız fazla değildi.
D) Sizin böyle sorunlarınız yoktur.
E) Onlar bu işin üstesinden gelir.
(ÖSS 1989)
14. (I) “Ağın” sözcüğü, çocukluğumda, bazı toprak yığınlarının tepesindeki tek kalmış ağaçları getirirdi gözümün önüne. (II) Fırat’ın bir kolu olan Karasu kıyılarındaki ekin tarlalarının ortasında yetişen “tek dut”, içimdeki yalnızlığın simgesiydi. (III) Şu yaşa gelmeme karşın o ağacın “yalnızlığı” çağrıştıran görüntüsü belleğimden silinmedi. (IV) Ağın’da elmasından armuduna, eriğinden narına, üzümüne çeşit çeşit meyve yetişmeseydi, “Ağınla “ağu” (zehir, zıkkım) arasında anlamca bir bağlantı kurulabilirdi belki. (V) Oysa o küçük kasaba, insanlarıyla, kuzularının melemeleriyle, güzelim meyveleriyle zehri bala çeviriyordu.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?
A) I. cümle bileşik yapılıdır.
B) II. cümle ad cümlesidir.
C) III. cümlede fiilimsiyle oluşturulmuş bir tamlama vardır.
D) IV. cümlede yeterlik fiili kullanılmıştır.
E) V. cümlede “ile” bağlaç olarak kullanılmıştır.
(ÖSS 2009)
15. Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki altı çizili sözcük, sözcük türü bakımından ötekilerden farklıdır?
A) Balıkçılar, saatlerce azgın dalgalarla boğuşmak zorunda kalmışlar.
B) Barakayı aydınlatan lambanın ölgün ışığı altında okumaya çalışıyordu.
C) Orası, eskiden bir sürgün yeriymiş.
D) Esmer ve dolgun yüzüyle annesine çok benziyor.
E) Büyüdükçe çevresine karşı ilgisiz suskun bir çocuk olmuş.
(ÖYS 1997)
Edebiyat / Dil ve Anlatım Kaynak Sitesi
CEVAPLAR
| 1.B | 6.C | 11.C |
| 2.D | 7.B | 12.E |
| 3.E | 8.A | 13.B |
| 4.C | 9.D | 14.E |
| 5.E | 10.C | 15.C |
]]>
1. Aşağıdaki dizelerin hangisinde, somut bir addan türeyip somut bir varlığı niteleyen sıfat vardır?
A) İçindeyim şimdi o alaca sessizliğin
B) Ne vefalı komşumuzdun sen Fahriye Abla
C) Bırak yorgun başları bu taşlarda uyusun
D) Sonsuz ufuktan âh o ne coşkun gelişti o
E) Geyikli örtüyü ser masaya, dinlen biraz
(ÖYS 1989)
2. Kimi sıfat takımlarında adla sıfatın yeri değiştirilip, ada bir iyelik eki -i, -si) eklenerek bir sıfat grubu (birleşik sıfat) oluşturulur.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu yolla yapılmış bir sıfat grubu vardır?
A) Okul müdürümüz uzun boylu, sert bakışlı, oldukça genç biriydi.
B) En büyük arzusu, salonu geniş bir eve sahip olmaktı,
C) Güzel değil, fakat okunaklı bir yazısı vardı.
D) Bahçedeki iri gövdeli çınarın altında oturmayı çok severdi.
E) Okulun yıkık bahçe duvarını nihayet onarmışlardı.
(ÖSS 1987)
3. “Artık” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde ad olarak kullanılmıştır?
A) Yemek hazır, artık sofraya oturabiliriz.
B) O bardaktaki artık suyu dökebilirsin.
C) Yemek artıklarını değerlendirmemiz gerekir.
D) Havalar ısındı, artık kar yağmaz.
E) Sus artık, biraz da beni dinle!
(ÖSS 1995)
4. Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki ikileme, zarf olarak kullanılmıştır?
A) Onun en çok dikkat çeken yönü bakışları ve özellikle iri iri gözleriydi.
B) Yarım yamalak İngilizcesiyle düşüncelerini anlatmaya çalıştı.
C) Filmdeki korkunç sahneleri soğuk soğuk terler dökerek izledi.
D) Tatil haberini duyan öğrenciler güle oynaya evlerine gittiler.
E) Konuşmacıya böyle saçma sapan sorular yöneltmesi herkesi şaşırttı.
(ÖYS 1995)
5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir ad takımı arasına, tamlananın sıfatı girmiştir?
A) Yeni aldığı güneş gözlüğünü kaybetmiş.
B) Mavi çizgili gömleğinin düğmesi kopmuş.
C) Ağacın pencereye değen dallarını kesmek gerekiyor.
D) Dün, uzun süredir görmediğim bir okul arkadaşıma rastladım.
E) Senin önerdiğin kitabı bir türlü alıp okuyamadım.
(ÖYS 1993)
6. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerden hangisi türü bakımından ötekilerden farklıdır?
A) Sen de şöyle bir ayakkabı alabilirdin.
B) Sözünü ettiğim yazı öteki dergideydi,
C) Onu değil, şuradaki kalemi istiyorum,
D) Öyle sorular yöneltti ki yanıt bulamadım.
E) Böyle konuşursan anlaşamayız.
(ÖSS 1992)
7. “Sınıfa ikişer ikişer giriniz” cümlesindeki “ikişer ikişer” sözü aşağıdaki kelime çeşitlerinden hangisidir?
A) Edat B) Zamir C) İsim
D) Zarf E) Sayı sıfatı
(ÜSS 1968)
8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde -den, -dan (-ten, -tan) eki alan sözcük niteleme sıfatı olarak kullanılmıştır?
A) Sıcaktan çok bunalıyoruz.
B) Bunu ben de sonradan öğrendim.
C) Onu yakından tanırım.
D) Ankara’da uzaktan akrabalarım var.
E) Olanları çoktan unuttum.
(ÖSS 1989)
9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yer yön belirteci, tamlayan olduğu İçin adlaşmıştır?
A) Dışarının gürültüsü hepimizi rahatsız etti.
B) Kapının önüne oturmuş, geleni geçeni izliyor.
C)Yukarıya çıkıp arkadaşımla da görüşeyim.
D) Beş yüz metre ileriden sağa döneceksiniz.
E) Çocuğun üstüne kocaman bir battaniye örtmüşler.
(ÖSS 2003)
10. Aşağıdakilerin hangisinde, anlam belirsizliğini gidermek için cümlenin başına bir şahıs zamiri getirmek gerekir?
A) Adana’ya yerleştiklerini duydum.
B) Yeni aldığın elbiseyi çok beğendim.
C) Önerdiğin romanı henüz okuyamadım,
D) Yarışmada birinci olduğuna sevindim.
E) Sınava İstanbul’da girmek istiyorum.
(ÖYS 1991)
11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “ağır” kelimesinin görevi “Ağır bir hastalık geçirdiğini bilmiyordum.” cümlesindekinden farklıdır?
A) İşler neden bu kadar ağır gidiyor, anlayamıyorum.
B) Ağır ve kirli hava çocuklara daha çok dokunuyormuş,
C) Kapı açılınca etrafa ağır bir koku yayıldı.
D) Suçlarken bile çok ağır sözler kullanmadı.
E) Sağlığı, ağır işlerde çalışmasına engel değil.
(ÖSS 1983)
12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde özne adlaşmış bir sıfattır?
A) Hastayı rahatsız etmemek için, odasına girmedik.
B) Bu sınıfın en çalışkanını tanımak isterdim.
C) Yaralı, kazayı bütün ayrıntılarıyla ilgililere anlatmış.
D) iyilikten etkilenmeyecek kişi yoktur. .
E) Bu yılki güzellik yarışmasında jüri, bir Hintliyi birinci seçmiş,
(ÖYS 1991)
Edebiyat / Dil ve Anlatım Kaynak Sitesi
CEVAPLAR
| 1.E | 6. E | 11.A |
| 2.B | 7. D | 12.C |
| 3.C | 8. D | |
| 4.D | 9. A | |
| 5.C | 10.D |
]]>
1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “yalandan” sözcüğü , nitelik bildirmektedir ? ÖYS-1981
A) Bizi oyalamak için , yalandan bir kavga çıkardılar .
B) Kimseye doğrudan zarar yalandan yarar gelmez .
C) O günden beri, şaka bile olsa, yalandan tiksinirim .
D) Aklını başına alsın , yalandan dolandan vazgeçsin !
E) İyiyi kötüden , doğruyu yalandan ayırt etmesini bil !
2. Aşağıdaki dizelerin hangisinde ikilemeler , görev yönünden diğerlerinden farklıdır ? ÖYS-1982
A) Durup durup el bağlayalar karşına yaran saf saf
B) Ağır ağır çıkacaksın bu merdivenlerden
C) Yüce yüce yaylalarım sana yaylak olsun
D) Dostlarla da yollar ayrıldı bir bir
E) Gidiyorum gurbeti gönlümde duya duya
3. “Onun böyle sözler söyleyeceğini ummazdım .”
Hangi cümlede “böyle” kelimesi bu cümledeki ile aynı görevde ve anlamda kullanılmıştır ? ÖYS-1983
A) Böyle arkadaşlıklar hiç hoşuma gitmiyor .
B) Böyle söyleme, gücenirim .
C) Böyle güzel bir maç hiç seyretmemiştim .
D) Olay böyle duyulmuş anlaşılan .
E) Demek ki o da böyle düşünüyormuş .
4. Aşağıdaki dizelerin hangisinde “böyle” kelimesi ötekilerden farklı bir görevde kullanılmıştır ? ÖSS – 1986
A) Böyle ferman etti Cahit !
B) Bu rüzgâr her vakit böyle esmeyecek !
C) Bu meclis böyle kalmaz , mestler mahzun olur bir gün .
D) Yıldırımsız ve baltasız
Bir orman böyle devrildi.
E) Eve tuz ve ekmek götürmeyi Böyle havalarda unuttum.
5. Kimi sıfat takımlarında adla sıfatın yeri değiştirilip, ada bir iyelik eki ( -i , -si ) eklenerek bir sıfat grubu (bileşik sıfat) oluşturulur.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu yolla yapılmış bir sıfat grubu vardır? ÖSS-1987
A)Okul müdürümüz uzun boylu, sert bakışlı, oldukça genç biriydi.
B) En büyük arzusu , salonu geniş bir eve sahip olmaktı.
C) Güzel değil fakat okunaklı bir yazısı vardı.
D) Bahçedeki iri gövdeli çınarın altında oturmayı çok severdi.
D) Okulun yıkık bahçe duvarını nihayet onarmışlardı.
6. Kimi niteleme sıfatlarını pekiştirmek için , sıfatın ilk sesli harfine kadar olan kısmı m, p, r, s harflerinden yakışanı ile kapatılır ve bir örnek olarak sıfatın başına getirilir.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu tanıma uymayan bir pekiştirme sıfatı kullanılmıştır ? ÖSS- 1987
A)Tabladaki balıklar denizden yeni çıkmış gibi dipdiri duruyordu.
B) Şehrin birçok yerinde tertemiz parklar , bahçeler vardı.
C) Vücudu şişmanlıktan şekilsizleşmiş , yusyuvarlak olmuştu.
D) Bu dümdüz yolda yolculuk ne kadar rahat oluyor.
E) Seksen yaşında olmasına karşın sapasağlam , dinç bir insandı.
7. Tembeller başarılı olamaz .
Bu cümledeki “tembel” kelimesi “sıfat olduğu halde isim olarak” kullanılmıştır .
Aşağıdakilerden hangisinde böyle bir kelime vardır ? ÖYS-1987
A) Fidanlar susuz kalmış .
B) Gençler ağaç dikiyor .
C) Askerler bahçede spor yapıyor .
D) Çocuklar eve döner dönmez uyudu .
E) Arabalar yolun kenarına park edilmiş .
8. Aşağıdaki cümlelerin hangilerinde geçen “iyi” sözcüğü “Okuldayken çok çalışkan bir öğrenciydi .” cümlesindeki “çok çalışkan” sözü ile aynı görevde kullanılmıştır ? ÖYS-1988
A) Onun gibi iyi insan az bulunur .
B) İyi dinlersen öğrenirsin .
C) Bu gece iyi uyudum .
D) Yeni gelen makine iyi çalışıyor .
E) Bu soruyu iyi cevapladın .
9. Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki altı çizili sözcük , sözcük türü bakımından ötekilerden farklıdır ? ÖYS-1988
A) Yeni bir kitaplık alması gerekli .
B) Bugünlerde sende bir durgunluk var .
C) Ağır işittiği için kulaklık kullanıyor.
D) Yalnızlık en korktuğu şeydi.
E) Kışlık odun ve kömürünü yazdan aldı.
10. Aşağıdaki cümlelerin hangisin-de – den , -dan ( -ten , tan ) eki alan sözcük niteleme sıfatı olarak kullanılmıştır ? ÖSS-1989
A) Sıcaktan çok bunalıyoruz.
B) Bunu ben de sonradan öğrendim .
C) Onu yakından tanırım.
D) Ankara’ da uzaktan akrabalarım var.
E) Olanları çoktan unuttum.
11. Aşağıdaki dizelerin hangisinde, somut bir addan türeyip somut bir varlığı niteleyen sıfat vardır ? ÖYS-1989
A) İçindeyim şimdi o alaca sessizliğin
B) Ne vefalı komşumuzdun sen Fahriye Abla
C) Bırak yorgun başları bu taşlarda uyusun
D) Sonsuz ufuktan ah o ne coşkun gelişti o .
E) Geyikli örtüyü ser masaya , dinlen biraz
12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde özne adlaşmış bir sıfattır ? ÖYS-1991
A) Hastayı rahatsız etmemek için , odasına girmedik .
B) Bu sınıfın en çalışkanını tanımak isterdim .
C) Yaralı, kazayı bütün ayrıntılarıyla ilgililere anlatmış.
D) İyilikten etkilenmeyecek kişi yoktur .
E) Bu yılki güzellik yarışmasında jüri , bir Hintli’yi birinci seçmiş .
13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir ad , birden çok sıfatla nitelenmiştir ? ÖYS-1991
A) Sıcak yaz akşamlarında balkonda oturup geç saatlere kadar konuşurduk .
B) Onun ne kadar terbiyeli , titiz ve çalışkan bir insan olduğunu herkes bilir .
C) Bahar gelince köşkün büyük bahçesinde güller, karanfiller, nergisler açardı .
D) Büyük şehirlerde , yeşil alanların korunması ve çoğaltılması çalışmalarına önem veriliyor .
E) Onunla oturup uzun uzun , geçmişten , okul günlerimizden söz ettik .
14. Aşağıdakilerin hangisinde pekiştirmeli niteleme sıfatları vardır ? ÖYS-1992
A) Memleket isterim
Gök mavi , dal yeşil , tarla sarı olsun .
B) Eğilmiş arza kanar , muttasıl kanar güller
Durur alev gibi dallarda kanlı bülbüller .
C) Koskocaman yıldızlar altında upuzun bir
yol ve minnacık bir ev
D) Akşam , yine akşam , yine akşam
Göllerde bu dem bir kamış olsam .
E) Masa da masaymış ha
Bana mısın demedi bu kadar yüke
15. Kimi niteleme sıfatlarının ilk ünlüsüne kadar olan bölümü,m, p, r, s ünsüzlerinden yakışanı ile bir önek haline getirilir ve sözcüğün başına eklenerek sıfat pekiştirilir . Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu kurala uymayan bir pekiştirme sıfatı vardır . ÖSS -1993
A) Bayram olmasına karşın caddeler ıpıssızdı .
B) Gülünce bembeyaz dişleriyle daha da sevimli oluyordu .
C)Köyleri, ağaçsız, yeşilliksiz, çırçıplak bir ovanın ortasındaydı.
D)İlk kez , böylesine özü sözü doğru , sımsıcak bir insanla arkadaş olmuştu.
E) Bu sapasağlam ayakkabıları bu kadar çabuk nasıl eskittiğini doğrusu anlayamadım.
16. Çekim eki almış her sıfat adlaşmıştır .
Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki altı çizili sözcük bu kurala örnek gösterilebilir ? ÖSS -1994
A) En büyük zevki rahatçakoltuğuna oturup televizyon izlemekti.
B) Evleri caddeye çok yakın , daracık bir sokağın başındaydı.
C) Aralarında nedeni bilinmeyen bir soğukluk vardı.
D) Birden başlayan sıcaklarherkesi bunalttı.
E) Kumaşlardan kırmızılı olanı daha çok beğendim.
17 . Aşağıdaki dizelerin hangisinde soru anlamı, soru sıfatıyla sağlanmıştır ? ÖYS-1994
A) Deniz ufkunda bu top sesleri nerden geliyor ?
B) Hangi çılgın bana zincir vuracakmış ? Şaşarım !
C) Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda ?
D) His var mı bu âlemde nekahet gibi tatlı ?
E) Nasıl tahammül eder eski , hasta bir tekne ?
18. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir sözcük hem belirtme hem de niteleme sıfatı almıştır ? ÖSS-1996
A) İçeriye orta yaşlı bir kişi girdi.
B) İnsana tepeden bakan , itici biriydi.
C) Gözü eski , cumbalı evleri arıyordu.
D) O yıllarda çift düğmeli , dar yakalı ceketler modaydı.
E) Her gün aynı yorgun , asık yüzleri görmekten bıkıp usanmıştı.
19. Aşağıdaki cümlelerin hangisin-de bir adlaşmış sıfat vardır ? ÖYS-1996
A) Otel sahibi bizi güler yüzle karşıladı .
B) Yürüyüşe çıkan konuklar henüz dönmediler .
C) Eski yöneticileri toplantıya çağırmışlar .
D) Sınıfın çalışkanı , bu sınav sonunda belli olacak.
E) Kendilerine yöneltilen sorulara cevap vermedi .
20. Türemiş sıfatlar , adlarla fiillerin kök ya da gövdelerine yapım ekleri getirilerek oluşturulur .
Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde bu yolla yapılmış bir sıfat vardır ? ÖSS-2000
A) Güneş balçıkla sıvanmaz .
B) Korkunun ecele faydası yoktur .
C) Her ağacın meyvesi olmaz .
D) Mızrak çuvala sığmaz .
E) İşleyen demir pas tutmaz .
CEVAPLAR
| 1.A | 6.E | 11.E | 16.D |
| 2.C | 7.B | 12.C | 17.B |
| 3.A | 8.A | 13.B | 18.A |
| 4.E | 9.E | 14.C | 19.D |
| 5.B | 10.D | 15.E | 20.E |
]]>