İsimlerin herhangi bir özelliğini, durumunu, sayısını ve sırasını soru yoluyla belirten sıfatlar, soru sıfatı olarak isimlendirilir. Ancak kimi zaman soru sıfatının önünde­ki ismin düştüğü olur. Bu durumda soru sıfatı, genellik­le bir iyelik eki de alarak düşen ismin yerini tutar ve bu yolla zamir olur.

“Müşteriye hangi daireyi gösterdiniz?”

cümlesinde “daire” sözcüğü isim, “hangi” sözcüğü ise sıfat görevinde kullanılmıştır. Bu cümleden “daire” sözcüğünü çıkarıp cümleyi yeniden kurduğumuzda cümlemiz,

“Müşteriye hangisini gösterdiniz?”

şeklinde olur. Bu cümlede “hangisini” sözcüğü soru yoluyla “öğrenci” isminin yerini tuttuğu için soru zamiri olur.

Kimi zaman da soru sıfatıyla ismin yeri değiştirilip sıfa­ta bir iyelik eki getirilir. Bu durumda soru sıfatı, soru za­miri göreviyle kullanılmış olur. Örnek cümleyi bu kura­la göre kurduğumuzda cümlemiz,

“Müşteriye dairelerin hangisini gösterdiniz?”

şeklinde olur. Bu durumda da “hangisini” sözcüğü so­ru zamiri görevinde olur.

Örnek

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru anlamı, bir zamirle sağlanmıştır?

A) Bunca sıkıntıya neden katlandınız?

B) Bu çiçeklere kaç para verdiniz?

C) Bu romanı benden sonra kim okumak ister?

D) Kaçıncı katta oturduğunu söyledi mi?

E) Bana gizlice ne söylediğini biliyor musunuz?

(1983 – ÖYS)

Çözüm

Seçenekler incelendiğinde A’da soru anlamının “ne­den” soru zarfıyla karşılandığını görüyoruz. B’de “kaç” sözcüğü “para” isminin soru yoluyla miktarını sorduğu için, D’de “kaçıncı” sözcüğü soru yoluyla “kat” sözcü­ğünü belirttiği için soru sıfatıdır. E’de soru anlamı soru “eki” “mi” ile sağlanmıştır. C seçeneğinde ise “kim” sözcüğü soru yoluyla kitabı okumak isteyen kişinin ye­rine kullanıldığından soru zamiridir.

Cevap: C