En geniş anlamıyla konuşmayı sağlayan hareketlerin tümüne söyleyiş (telaffuz) denir. Konuşmada ses tonu ve söyleyişin (telaffuzun) önemi büyüktür.

Boğumlama: Seslerden oluşan heceleri gerekli ses değerle­rini vererek bazı sesler ve heceleri atlamadan, değiştirmeden doğru, güzel ve iyi anlaşılabilecek biçimde söylemektir. 

Tonlama: Anlatıma duygu, düşünce, heyecan, yumuşaklık, sertlik katmak amacıyla seste yapılan farklılığa tonlama de­nir. İnsan sesi ton bakımından kalın, ince ve tiz olmak üzere üçe ayrılır. 

Vurgu: Konuşma sırasında bazı sözcük veya hecelerin di­ğerlerine göre daha kuvvetli, daha şiddetli söylenmesine vurgu denir. Vurgu ikiye ayrılır: 

a.   Sözcük (Kelime) Vurgusu: Konuşma sırasında bazı hecelerin diğerlerine göre daha kuvvetli, daha şiddetli söy­lenmesine denir.

• Anlatımda vurgu söze duygu değeri katar; söylenen sözün daha anlaşılır olmasını sağlar ve ahengi canlandı­rır.
• Türkçede genel olarak vurgu son hecededir.
• Yer isimlerinde vurgu ilk veya orta hecededir: Ankara –İstanbul – Sakarya gibi
• Kelimelere ek eklendiğinde, vurgu son heceden bu eke geçer: Kitap – Kitapçı – Kitapçılık – Kitapçılar
• Tek heceli kelimelerde vurgu yapılmaz.
• Pekiştirme ekleri alan sıfatlardaki pekiştirme ekleri vur­guludur: Dümdüz, Sapsarı, Masmavi
• Birleşik kelimelerde normalde iki vurgu bulunur ancak genelde ilk kelimedeki vurgu daha güçlüdür: Çanakkale

b.   Cümle Vurgusu: Konuşma sırasında bazı sözcüklerin diğerlerine göre daha kuvvetli, daha şiddetli söylenmesine denir. Türkçede vurgulu sözcük (öğe)yükleme en yakın söz­cüktür. Vurgulu öğe aynı zamanda cümlenin de en önemli öğesidir.

“Elbiseyi dün ben pazardan aldım.”

“Ben o elbiseyi pazardan dün aldım.”