Londra ve Paris gibi Batı, Iran ve Bombay gibi Doğu ülkelerinde elçilik yaparken Batı ve Doğu edebiyatlarını çok iyi özümsemiş. Şiir (Makber, Belde vb.), tiyatro (Finten, Tarık, İçli Kız vb.) tü­ründe eserler vermiş, ilk pastoral şiirimiz sayı­lan "Sahra" onun kaleminden çıkmıştır. Tiyatro­larını oynanmak için değil, okunmak için yaz­mıştır. Edebiyatımızda metafizik konuları en çok işleyenlerdendir. Divan edebiyatı nazım bi­çimlerini bırakıp dize ve uyak düzeninde özgür davranmış, Tanzimat'ın 2. dönem sanatçısıdır.

Bu parçada tanıtılan sanatçı aşağıdakiler­den hangisidir?

I.    Şairler yine gazel, kaside, terkib-i bent ya­zarak biçimce eskiye bağlı kalmışlardır.

II.    İlk tiyatro eserimiz, Şinasi'nin "Şair Evlen­mesi" adlı iki perdelik komedi türündeki eseridir.

III.   Kölelik, cariyelik, vatan, millet kavramları bu dönemin en sık işlenen konularıdır.

IV.  Ceride-i Havadis, 1871 yılında, çıkarılan ilk gazete olma unvanını taşır.

V.   "Sanat, toplum içindir." anlayışı savunul­muş, Divan edebiyatına karşı çıkılmıştır.

Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangi­sinde Tanzimat dönemi ile ilgili bir bilgi yan­lışlığı vardır?

I.    Cenap Şahabettin

II.    Muallim Naci

III.   Nabizade Nazım

IV.  Sami Paşazade Sezai

V.   Recaizade Mahmut Ekrem

Yukarıda sıralanan sanatçılardan hangisi bağlı bulunduğu edebiyat topluluğu yönüy­le diğerlerinden farklıdır?

Sanatçımız daha çok nesir alanında yaptığı ye­niliklerle Türk edebiyatında önemli bir yer tutar. Eski nesir secilerle süslenir, bu yüzden de, ya­zı, asıl fikirle hiçbir ilgisi bulunmayan sözlerle doldurulurdu. Ama o, bir gazeteci olarak, "umum halkın kolaylıkla anlayabileceği" yolda yazma amacını güttüğünden, düşüncelerini ya­lın ve açık bir anlatımla söyleme yolunu tutmuş, söz hünerleri göstermekten kaçınmıştır. Bunu sağlamak için de secileri bırakmış asıl düşünce ile ilgisi bulunmayan doldurma sözlere yer ver­memiş, düşüncelerini kısa cümlelerle anlatma­ya çalışmıştır. Tercüman-ı Ahval ve Tasvir-i Ef­kar'daki yazılarında böyle bir yol tutan sanatçı, Şair Evlenmesi adlı piyesinde daha da ileri gi­derek konuşma dilini yazı dili haline getirmiştir.

Yukarıda söz edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?

Tanzimat devrinin en önemli düşünce ve sanat adamı olan ".......”, ilkin Divan edebiyatı yolunda şiirler yazmış, Şinasi ile tanıştıktan, özellikle Avrupa'ya gittikten sonra, memlekette Batı uy­garlığı çevresindeki yeni edebiyatın gelişmesi ve yayılması uğrunda çetin bir mücadeleye gir­miştir. Makaleleri, mektupları, Bahar-i Daniş ve Celaleddin Harzemşah gibi bazı eserlerinin başlarına yazdığı önsözleri ve Harabat aleyhin­deki Tahrib-i Harabat gibi eleştirme kitaplarıyla eski edebiyata şiddetle hücum etmiş, onun yı­kılması gereken yanlarını göstermiş ve yeni edebiyat üzerindeki görüşlerini açıklamıştır.

Yukarıda boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?

Aşağıdakilerin hangisinde bir bilgi yanlışı yapılmıştır?

Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat edebiya­tının I. Dönem özelliklerinden biri değildir?

Devrinin en büyük dil bilgini olan "........”, dilin sade­leşmesi, sözlük ve gramerlerinin yapılması ko­nularında o zamana kadar birçok yazar tarafın­dan ileri sürülen düşünceleri daha bilimsel bir gözle ve daha derli toplu olarak anlatmış; ayrı­ca, o zamana kadar yokluğundan yakınılan Türk dili sözlüğünü hazırlamış ve sade dille ya­zı yazma denemelerine girmiştir, Kamus-i Türki adlı büyük sözlüğünün önsözünde (1901), yazı ve edebiyat dili olması istenen bir dilin, sözcük­lerini bir araya toplayan bir sözlüğünün ve dilin kurallarını tespit eden bir gramerinin yapılması gerektiğini belirtmiştir.

Yukarıda boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?

Aşağıdakilerden  hangisi,  parantez  içinde belirtilen sanatçının bir özelliği değildir?

Ebubekir Hazım Tepeyran'ın "........” romanı, Nabi­zade Nazım'ın 1890 yılında yazdığı ".......” adlı eserinden sonra edebiyatımızda köye yönelen ikinci eserdir. 1887-1896 yıllarını anlatan ro­man 1910'da yazılmıştır.

Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

Edebiyatımızda onun kadar çok ve değişik tür­de eser veren bir başka yazar bulmak zordur. Otuz altısı roman olmak üzere iki yüze yakın eser yazmıştır. Bunlar arasında Felatun Bey'le Rakım Efendi, Yeniçeriler vb. sayılabilir. 1844-1912 yılları arasında yaşayan yazar, sade diliy­le halkımıza okuma zevki aşılamıştır.

Bu parçada tanıtılan yazarımız aşağıdakiler­den hangisidir?

I.    Namık Kemal

II.   Ahmet Mithat Efendi

III.  Şemsettin Sami

Yukarıdaki sanatçıların ortak özelliği aşağı­dakilerden hangisidir?

Ziya Paşa, (I)  eski ile yeni edebiyat arasında tam bir bocalama içindedir. Şiir ve İnşa  (II) makalesinde, Necip Asım'ın kullandığı sade Türkçeyi ve halk şiirini överken "Tahrib-i Harabat"  (III) antolojisin­de halk şiirini kötüler. Namık Kemal  (IV) bu antoloji yüzünden onu suçlayıp "Harabat"  (V) adlı eleştirisi­ni yazar.                             

Bu parçadaki bilgi yanlışlığını düzeltmek için numaralanmış yerlerden hangileri yer değiştirmelidir?

Şiir ve nesir alanında Batı edebiyatı yolunda eser veren ilk sanatçıdır. Bu bakımdan, o, Batı uygarlığı etkisi altında gelişen yeni Türk edebi­yatının kurucusu sayılır. Şiir alanında, ilkin Di­van edebiyatını yakından tanıdıktan sonra eski nazım biçimleri içinde birtakım yeni fikirler söy­lemeye başlamış, ayrıca La Fontaine'in etkisiy­le hem biçim, hem de konu, fikir ve ruh bakı­mından yepyeni şiirler de kaleme almıştır. (Eşek ile Tilki Hikayesi, Karakuş Yavrusu ile Karga Hikayesi, Arı ile Sivrisinek Hikayesi, Te­nasüh Hikayesi). Bundan başka, Batı şiirini daha yakından tanıtmak amacıyla, birkaç Fran­sız şairinden seçtiği bazı parçaları manzum olarak Türkçeye çevirmiştir.

Yukarıda söz edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?

Aşağıdakilerden hangisinde sıralanan isim­lerin hepsi Tanzimat edebiyatının 2. dönem sanatçılarından oluşmuştur?

Tasvirlerinin duygusal unsurları taşıması ro­mantik yönünü, gerçek hayata uyan konular seçmesi realist yönünü ortaya koyar. Bizdeki ilk hikayelerden sayılan "Küçük Şeyler" de realiz­min etkisi görülür. "Sergüzeşt" adlı romanında esir ticaretini konu alır.

Bu parçada sözü edilen yazar, aşağıdakiler­den hangisidir?

Bizdeki ilk roman olarak bilinen Taaşsuk-ı Talat ve Fitnat onun eseridir. Romanda kölelik ve ca­riyelik konusu işlenir. Bu romanı dışında özellik­le dil alanındaki eserleriyle tanınır. Bunlar ara­sında Kamus-ı Türki, Kamusu'l Alem sayılabilir. 1850-1904 yılları arasında yaşayan yazar, Batı edebiyatından çeşitli çeviriler de yapmıştır.

Burada tanıtılan yazar, aşağıdakilerden han­gisidir?

"İntibah"ta Ali Bey, "Araba Sevdası" romanında Bihruz Bey, "Felatun Bey'le Rakım Efendi"de ise Rakım Efendi tiplemesi yanlış Batılılaşma­nın örnekleri olarak işlenir.

Bu parçada baş kahramanlarıyla birlikte adı geçen romanların yazarları, aşağıdakilerin hangisinde doğru sıralanmıştır?

Aşağıdakilerden hangisinde sıralanan isim­lerin tümü, Tanzimat edebiyatının 1. dönem sanatçılarından oluşmuştur?

1860'ta çıkarılan Tercüman-ı Ahval gazetesi et­rafında, başta "........” olmak üzere ".......” ve ".......” tara­fından oluşturulan Tanzimat edebiyatı, birçok alanda yeniliklere imza atmıştır. Makale, tiyat­ro, roman, hikaye, eleştiri türlerini edebiyatımı­za getirmiş; dilde sadeleşmeyi amaçlamış; "toplum için sanat" anlayışıyla hürriyet, eşitlik, adalet gibi kavramlar öne çıkarılmıştır.

Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdaki isimlerden hangileri getirilmelidir?

Hikaye, roman, tiyatro, tarih, anı, gezi yazısı, makale türlerinde pek çok eser vermiş olan ya­zıtımız memlekete yeni yeni girmeye başlamış bulunan Batı kültürünü yaymak amacıyla çeşit­li bilim dallarında da yazılar yazmıştır. Edebiyat alanında en çok hikaye ve roman türlerine önem vermiş, bu yolda yerli ve çeviri olmak üzere seksen kadar eser yayımlanarak, devrin­de çok geniş bir ün almıştır. Her tarzda roman yazmayı denemiş Alexandre Dumas Pere gibi macera romanları (Hasan Mellah, Hüseyin Fel­lah), Jules Verne gibi gezi ve fen romanları yaz­mış, realist (Henüz 17 Yaşında, Felatun Bey ile Rakım Efendi) ve natüralist (Müşahedat, Taaf­füf) roman denemelerine dahi kalkmıştır.

Yukarıda sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?