Warning: Use of undefined constant ‘WP_MEMORY_LIMIT’ - assumed '‘WP_MEMORY_LIMIT’' (this will throw an Error in a future version of PHP) in /home/dersimi3/public_html/wp-config.php on line 100

Warning: Use of undefined constant ’64m’ - assumed '’64m’' (this will throw an Error in a future version of PHP) in /home/dersimi3/public_html/wp-config.php on line 100

Warning: Cannot modify header information - headers already sent by (output started at /home/dersimi3/public_html/wp-config.php:100) in /home/dersimi3/public_html/wp-includes/feed-rss2.php on line 8
tek heceli dillerin özellikleri nelerdir – Dersimiz Edebiyat https://dersimizedebiyat.org Türk Dili ve Edebiyatı Dersi Kaynak Sitesi. Online Sınavlar Çıkmış Sorular Sınıf Konuları Sun, 25 Apr 2021 21:55:19 +0000 tr hourly 1 https://wordpress.org/?v=6.7.4 https://dersimizedebiyat.org/wp-content/uploads/2018/11/cropped-icon-32x32.png tek heceli dillerin özellikleri nelerdir – Dersimiz Edebiyat https://dersimizedebiyat.org 32 32 Yapı Bakımından Dünya Dilleri Hangileridir? https://dersimizedebiyat.org/yapi-bakimindan-dunya-dilleri-hangileridir.html Sat, 16 Nov 2019 17:16:23 +0000 https://dersimizedebiyat.org/?p=121614 Yapı Bakımından Dünya Dilleri

Tek Heceli (Ayrımlı) Diller

  • Bu dillerde her sözcük tek heceden ibarettir.
  • Sözcükler ek almadan, büküme (çekime), değişime uğramadan kal­maktadır.
  • Tek heceli dillerde birleşik sözcükler de ayrı yazılır: Örneğin üç sözcük­ten oluşan “dien sı ci (elektrik görme cihaz) sözü “televizyon” anlamı­na gelmektedir.
  • Konuşmada birbirine çok benzeyen sözcükleri ayırt etmek için çok zen­gin bir vurgu sistemi oluşturulmuştur.
  • Cümle içinde sözcükler, bulundukları yere ve başka sözcüklerle yan yana gelme durumuna göre değişik anlamlar kazanır.
  • Çin, Tibet, Vietnam dilleri; bazı Himalaya ve Afrika dilleri; Avrupa’da Bask dili bu gruba girer.

ÖRNEK

TEK HECELİ DİLDE SÖZCÜKLERİN DURUMU

ÇİNCEDE

Vo yav kan şu Ben kitap okumak istiyorum.
Zao shang hao Günaydın.
Wan shang hao İyi akşamlar
Ni hao ma Nasılsın?
Ni shi na guo ren Nerelisin?
Ni zhu zai nali Nerede yaşıyorsun?
Wo hui shuo yi bianr han yu Biraz Çince biliyorum.
Wo ai ni Seni seviyorum.
Wo yao zou Gitmeliyim.

Eklemeli (Bitişken) Diller

  • Bu dillerde bir veya daha çok heceli köklere yapım ve çekim ekleri ge­tirilir.
  • Kökün önüne veya sonuna birtakım ekler getirilerek sözcük yapımı ve­ya çekimi gerçekleştirilir.
  • Yeni ekler getirildiğinde kökte bir değişiklik olmaz.
  • Türkçeye yabancı dillerden giren bazı sözcük köklerine de ekler getiri­lerek yeni sözcükler türetilir.
  • Bu dile en güzel örnek olan Türkçemiz, sondan eklemeli bir dildir
  • Altay dilleri, (Moğolca, Mançu-Tunguz) küçük ayrımlarla Japonca; Ural dilleri (Fince, Macarca, Samoyetçe) ile bazı Asya ve Afrika dilleri bu gru­ba girer.

ÖRNEK

EKLEMELİ DİLDE SÖZCÜK ÇEKİMİ VE YAPIMI

TÜRKÇEDE

yol – a: yönelme durumu eki
bu yol – u: belirtme durumu eki
onun yol – u: üçüncü tekil kişi iyelik (aitlik) eki
yol – da: bulunma durumu eki
yol – dan: ayrılma durumu eki
yol – un yarısı: tamlayan eki
senin yol – un: ikinci tekil kişi iyelik (aitlik) eki
yol – lar: çokluk eki
yol: Bir yerden bir yere gitmek için aşılan uzaklık.
yol – cu: isimden isim yapım eki
yolcu: Yolculuğa çıkmış kimse.
yolcu – luk: isimden isim yapım eki
yolculuk: Bir yerden bir yere gidiş veya geliş
görmek: Göz yardımıyla bir şeyin varlığını algılamak.
gör – üş: fiilden isim yapım eki
görüş: Görme işi. Gözle bir şeyi algılama yetisi.
gör – üş-: fiilden fiilden yapım eki
görüşmek: Buluşup konuşmak, konuşup sohbet etmek.
görüş – tür-: fiilden fiilden yapım eki
görüştürmek: Görüşmelerini sağlamak.

Çekimli (Bükümlü) Diller

  • Büküm, sözcüğün çekimi sırasında kökün özellikle kökteki ünlünün değişmesidir.
  • Ekler sözcüklerin önüne, ortasına veya sonuna gelebilir.
  • Çekim sırasında ya da yeni sözcükler türetilirken sözcük kökleri genellikle değişir ve tanınmayacak hale gelir.
  • Hint-Avrupa dilleri (Almanca, Farsça, Fransızca, Hintçe) ile Arapça çekimli dil grubuna girer.

ÖRNEK

ÇEKİMLİ DİLDE SÖZCÜK ÇEKİMİ VE YAPIMI

ARAPÇADA

ketebe: yazdı
ketebtu: yazdım
yektubu: yazıyor, yazar
ektebu: yazıyorum, yazarım
uktub: yaz
uktubû: yazın
âlim: Bilen,
ulemâ: Bilginler,
tâlim: Öğretim,
muallim: Öğretmen,
malum: Bilinen, belli,
malumat: Bilgi.
câhil: Bilgisiz,
cühela: Bilgisizler,
cehalet: Bilgisizlik,
tecâhül: Bilmezlikten gelme,
meçhul: Bilinmeyen, bilinmedik,
echel: Çok cahil, çok bilgisiz.
şükür: Allah’a duyulan minneti dile getirme,
şâkir: Allah’a şükreden,
teşekkür: Yapılan bir iyiliğe karşı duyulan kıvanç,
müteşekkir: Teşekkür etme durumunda olan.
meşkûr: Şükre lâyık olan. Şükredilen,
şükran: İyilik bilme, gönül borcu, minnettarlık.

 

]]>