Nesneleri, kavramları, varlıkları, duygu ve düşünceleri karşılayan sözcüklerdir.

Varlıklara Verilişlerine Göre İsimler

Özel isimler

Tek bir varlığı, kavramı anlatan isimlerdir.

Ahmet, Avrupa, Ankara, Hacettepe Üniversitesi, Ankara Hastanesi, Atatürk Havalimanı vb…

Özel isimleri şu şekilde sınıflandırabiliriz:

• Kişi isim ve soyadları,
• Takma isimler,
• Hayvanlara verilen isimler,
• Millet, din ve dil isimleri,
• Yer isimleri(kıta, ülke, şehir, sokak, vb.)
• Gezegen ve yıldız isimleri,
• Kurum, kuruluş isimleri,
• Gazete, dergi, kitap isimleri

Özel isimlerle ilgili unutmamamız gerekenler:

Özel isimler, cümle içinde bile olsa büyük harfle başlar.

Benimle Tekirdağ’a Cem de gelecek.

Özel isimlere eklenen çekim ekleri kesme işareti  ile ayrılır.

Ahmet’in dayısı Ardeşen’de oturuyor.

Özel isimlere eklenen yapım ekleri bitişik yazılır ve kesme işareti ile  ayrılmaz.

Avrupalı şairle röportaj yaptık.

Cins isimler

Aynı türden birçok varlığı, kavramı tanıtan adlardır.

Süt, su, boya, çiçek, hayvan, bitki, kedi, kuş, kitap,  vb…

Varlıkların Oluşlarına Göre İsimler

Somut İsimler

Duyularla algılayabildiğimiz, uzay boşluğunda belli bir yer kaplayan nesnelerin isimleridir.

Işık, hava, koku, kir, iz, çiçek, bitki, ot, vb…

NOT: Somut bir isim kullanıldığı cümleye göre soyut;  soyut bir isim de somut anlam  kazanabilir.

Bu işi yapmanın bir yolu  olmalı.(yöntem/soyut)

Bu köye dolambaçlı yoldan geldik.(somut)

Veteriner, koyunun yüreğini inceledi.(somut)

Bunu yapmak yürek ister.(soyut/cesaret)

Soyut İsimler

Beş duyu organı ile algılayamadığımız, belli bir yer kaplamayan kavramları anlatan kavramların isimleridir.

Sevgi, nefret, hüzün, mutluluk, aşk, rüya, vb…

Varlıkların Sayılarına Göre İsimler

Tekil isimler

Aynı türden varlıkların sadece birini anlatan, çoğul eki (-ler, -lar) almamış isimlerdir.

dergi, koyun, arı, gül, balık, vb…

Çoğul İsimler

Aynı türden birden çok varlığı çoğul eki (-ler, – lar) alarak anlatan isimlerdir.

dergiler, koyunlar, arılar, güller, balıklar, vb…

Topluluk isimleri

Biçimce tekil, anlamca çoğul isimlerdir.

sürü, çete, millet, ordu, takım, vb…

BUNLARI BiLELiM, UNUTMAYALIM

• Tür adları (cins isimler) geniş anlamda kulla­nılarak o türün tamamını anlatabilir.

İnsan anlayışlı olmalıdır. (Bütün insanlar)

Ağaç doğanın ayrılmaz bir parçasıdır. (Bütün ağaçlar)

• Tür adları aynı türden sadece bir varlığı anlatabilir.

Çiçek, susuzluktan kurumuştu.

Bu çanta, bence çok  sağlam.

Çoğul eki (-ler, -lar) isimlere çoğul anlamı dışında anlamlar katar.

Bu memleket nice Mehmetler yetiştirdi.(benzetme)

Verme dünyaları alsan da bu cennet vatanı! (abartma)

Yarın Ayşelere gideceğiz. (aile)

Türkler esaret kabul etmeyen insanlardır. (millet)

Alperenler ayağa kalksın. (ismi Alperen olanlar)

Tufan Beyler henüz gelmediler.(saygı)

Sabahları dışarı çıkıyor. (süreklilik)

Kırk yaşlarında biri içeri girdi. (yaklaşık olarak)

İki kardeş annelerinin yanındaydı.(varlık sahibi tekil /çoğul)