CÜMLEDE ANLAM – 5
1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “koşula bağlılık” söz konusudur?
A) Konuşmak üzere kürsüye yöneldi.
B) Evden çıkmak üzere olduğunu öğrendim.
C) Kitabı geri vermek üzere aldı.
D) Güneş doğmak üzereyken yola çıktık.
E) Onu trene binmek üzereyken yakaladık.
(ÖSS 1988)
2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kişinin kendisine yönelik eleştirisi daha ağır basmaktadır?
A) O yıllarda İstanbul’a göçenlerin sayısı arttıkça kenti sıkıcı bulur, oradan kaçıp kurtulmanın yollarını arardım.
B) O yaşlarda, kadınla erkeği karşı karşıya getiren filmleri daha çok severdim.
C) Sinema salonunun loşluğunda koltuğa gömüldüm mü günlük sıkıntılarımdan sıyrılır, hayallere dalardım.
D) Bugün artık hoşlanmadığım kaçma kovalama eylemleri üzerine kurulu romanları, o günlerde severek okurdum.
E) O zamanlar, içinde bulunduğum koşulları değerlendiremediğim için çok yakınımda olan mutluluğu göremez, onu çok uzaklarda arardım.
(1997-ÖSS)
3. Aşağıdakilerin hangisinde, yazara ilişkin açıklamayla ayraç içinde verilen nitelik birbiriyle uyuşmamaktadır?
A) Dilin anlatım olanaklarının sınırlarını genişleterek okurlarına yeni dünyaların kapılarını açar. (yaratıcı olma)
B) Olayları, insanları, hatta cansız varlıkları duygulu, renkli bir biçimde dile getirir, (anlatımsal etkileyicilik)
C) Her yaratısından sonra ara vermeden bir yenisini düşünür, (üretkenlik)
D) Anlattıklarına yönelik ipuçları vererek okurun düşünme ve düş gücünü kamçılar, (kişiliğini sizlerine)
E) Yapıtlarında, okur yaşananlardan kesitler bulur, (gerçekleri yansıtma)
(ÖSS 2009)
4. Aşağıdaki atasözlerinden hangisi, konuya bakış açısından öbür dördünden ayrıdır?
A) Allah kulunu kısmeti ile yaratır.
B) Baykuşun kısmeti ayağına gelir.
C) Her kaşığın kısmeti bir olmaz.
D) Kısmet gökten zembille inmez.
E) Kısmetinde ne varsa, kaşığında o çıkar.
(ÜSS 1979)
5. Sanatçı, her sergisinde yeni arayışların ve yeni düşüncelerin ürünü olan yapıtlara yer veriyordu.
Bu cümle, düşüncenin akışına göre, aşağıdakilerden hangisiyle sürdürülebilir?
A) Yapıtlarında kendinden önceki sanatçıların deneyimlerine bağlı kalıyordu.
B) Yapıtlarını, izleyicilerin beğenisini göz önünde bulundurarak biçimlendiriyordu,
C) Yapıtlarında, denenmemişi deniyor, kendine özgü bir üslup yaratıyordu.
D) Son yaptığı tablolarla, daha önce yaptıkları arasında konusal bir ortaklık görülüyordu.
E) Yapıtlarında, herkeste aynı etkiyi ve düşünceyi uyandıran bir renk uyumu göze çarpıyordu.
(ÖYS 1997)
6. (I) Gazetenin Ömrü bir gündür. (II) Ancak, kimi gazeteleri okuduktan sonra ya tümünü ya da bir bölümünü saklama gereği duyarsınız, fili) Orada anlatılanların, daha sonraki günlerde göz atmanızı gerektiren bir nitelik taşıdığını düşünürsünüz. (IV) Bu nitelik yazının oluşturuluş biçimiyle ilgilidir. (V) Yazıda söylenenler sizin düşüncelerinize uymasa bile onların tutarlı bir biçimde savunulduğunu görürsünüz. (VI) Yazının sizi çeken yönü de budur işte.
Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi kendinden önceki cümlede bildirilen işin gerekçesi durumundadır?
A) II. B)lll. C)İV. D)V. E) VI.
(ÖSS 1992)
7. “(I) Ankara’daki yoksul halka parasız ilaç dağıtacak belediye eczanesi dün hizmete açılmıştır. (II) Açılış töreninde Belediye Başkanı, amacın, yoksul ve dar gelirli halka hizmet götürmek olduğunu belirtmiştir. (III) Bu eczane, Belediye Sağlık İşleri Müdürlüğüne bağlı olacaktır. (IV) Eczaneden yararlanmak isteyenlerin, mahalle muhtarından yoksulluk belgesi almaları gerekmektedir. (V) Söz konusu belge ile belediye hastanelerinin yazdığı reçetelerdeki ilaçlar hiçbir ücret alınmadan hastalara verilecektir,”
Yukarıdaki gazete haberinde numaralanmış cümlelerden hangisi, tek başına bir haber olarak verilebilir?
A) I B) ll C) III D) IV E) V
(ÖSS 1981)
8. Aşağıdaki sıralı cümlelerin hangisinde, ikinci cümle birincinin yorumudur?
A) Ayrıntıları iyi seçiyor, bunları ustaca kullanıyor,
B) İkide bir karşıma çıkıyor, sanki beni izliyor.
C)Bu gömleğin rengi hoşuma gitmedi, ötekini beğendim,
D) Onlara gülüp geçmek İstiyorum, olmuyor.
E) Koluma giriyor, başlıyor konuşmaya.
(ÖYS 1993)
9. Sen güle güle git, ……..; ben ona çok iyi bakarım.
Bu sözlerin, anlamca en uygun biçimde tamamlanabilmesi için, boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) bir dediğini iki etme
B) başını boş bırakma
C) ne hali varsa görsün
D) gözün arkada kalmasın
E) başının çaresine baksın
(ÖSS 1990)
10. Bunca yıllık deneyim sonunda ben de öğrendim ki herhangi bir olay karşısında umutsuzluğa düşüp de kendini bırakmayan, güçlüklere teslim olmayan kişi, onları göğüsleyebilir ve çoğu zaman da hepsinin üstesinden gelebilir.
Bu cümlede söylenenleri bütünüyle İçeren yargı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Zorluklar karşısında kolay kolay pes etmemek insanı başarıya götürür.
B) Geleceğe olan inanç, umutsuzluğa kapılmayı önler.
C) Güçlükler, insana yaşama deneyimi kazandırır.
D) Umutsuzluk, insanın direnme gücünü yok eder.
E) Zorluklarla ancak deneyimli insanlar savaşabilir,
(ÖSS 1990)
11. “Sütle giren huy, canla çıkar” atasözünde savunulan görüş, aşağıdakilerden hangisine karşıttır?
A) Alışkanlıkların sürekliliğine
B) İnsanoğlunun değişmezliğine
C) Eğitimin değiştirme gücüne
D) Huylunun huyundan vazgeçmezliğine
E) İlk yaşların, kişiliğin oluşumundaki önemine
(ÜSS 1975)
12. (I) Günlerden bir gün benim gibi çalışan bayanların katılacağı bir dağcılık macerası yaşamaya karar verdim. (II) Sabahtan akşama değin işyerinde yorulan, ev işleriyle gününü tamamlayan kadınlar, boş zamanlarında bile, ev – iş ikileminden kurtulamamaktadır. (III) Neden onlar da bir günlerini yalnızca kendilerine ayırıp dağa, doğaya gitmesinler? (IV) Bu düşünceyle, her türlü sorununu dağın eteklerinde bırakmaya razı olacak gönüllüler aramaya koyuldum. (V) Şaşılacak kadar kısa bir sürede, oldukça kalabalık bir grup oluşturdum.
Bu sözleri söyleyen kişinin sözünü ettiği etkinliği düzenlemesine yol açan durum numaralanmış cümlelerin hangisinde belirtilmiştir?
A) I. B)ll. C)lll. D) IV E) V
(ÖYS 1997)
13. (I) Bu kitap, otuz beş yılın bir hesaplaşması niteliğini taşıyor. (II) Bir solukta okunabilir türdeki kitapların ilginç bir örneğini oluşturuyor. (III) Ne var ki yazarın, genellikle sevdiğim dilini daha doğrusu dili kullanım özelliklerini bu kitapta bulamadım. (IV) Bu durumun, onun yapıtı ivedilikle kaleme alıp hemen okur önüne çıkarma zorunluluğundan kaynaklandığına inanıyorum, (V) Çünkü bu sanatçımız, böylesine hareketli olayları daha çarpıcı, daha büyüleyici bir anlatımla dile getirebilecek güçte bir yazardır.
Yukarıdaki numaralı cümlelerin birinde, söz konusu kitabın bir eksikliğinden, ötekinde de bunun nedeninden söz edilmektedir. Bu cümleler aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?
A) I. ve II. B) I. ve IV. C) II. ve III.
D) III. ve IV E) IV ve V
(ÖYS 1995)
14. “……. bir yana ………. hatta ………bile yoktu.”
Yukarıda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilirse anlamlı bir cümle elde edilir?
A) gaz lambamız – mumumuz – elektrik
B) mumumuz – elektrik – gaz lambamız
C) elektrik – mumumuz – gaz lambamız
D) gaz lambamız – elektrik – mumumuz
E) elektrik – gaz lambamız – mumumuz
(ÖSS 1981)
15. (I) Roman yazarken konuşmalara yer vermek çoğunlukla kaçınılmazdır. (II) Hatta salt konuşmalardan oluşan romanlar bile vardır. (III) Bu romanlarda herhalde amaç, tip yaratmaktır. (IV) iki satırlık bir konuşma, bir karakteri on sayfalık bir betimlemeden daha başarılı bir biçimde çizebilir. (V) Bunun başarılı örneklerine M. Ş. Esendal’ın Ayaşlı ve Kiracıları adlı yapıtında rastlıyoruz.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde “karşılaştırma” yapılmıştır?
A)I. B)ll. C)III. D) IV. E) V.
(ÖSS 2001)
Edebiyat / Dil ve Anlatım Kaynak Sitesi
CEVAPLAR
| 1.C | 6.B | 11.C |
| 2.E | 7.A | 12.B |
| 3.D | 8.B | 13.D |
| 4.D | 9.D | 14.E |
| 5.C | 10.A | 15.D |
