ANLATIM BOZUKLUĞU – 12

1. Bu yasadan, özel ve kamu kuruluşlarında çalışan­lar yararlanacak.

Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdakilerin hangisiyle giderilebilir?

A) “yasadan” dan sonra “bütün” sözcüğü getiri­lerek

B) “ve” sözcüğü kaldırılarak

C)”ve” yerine, “kuruluşlarla” sözcüğü getirilerek

D) “çalışanlar” dan sonra “kesinlikle” sözcüğü ge­tirilerek

E) “yararlanacak” yerine “yararlanabilir” sözcüğü getirilerek

(ÖSS 1990)

2. I.  Onun da görüşlerini öğrenmek, yararlanmak istediler.

II.  Herkes birbirine zarar vermeden yaşamayı başarabiliyorlar.

III.   Onun aramızdan ayrılması yalnız bizim için değil, tüm toplum adına büyük bir kayıptır.

IV.   Arkadaşının sıkıntı çektiğini biliyor, sezdirmeden yardım ediyordu.

Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangi­lerinde anlatım bozukluğu, tümleç eksikliğin­den kaynaklanmaktadır?

A) I. ve II.             B) I. ve III.            C) I. ve IV.

D) II. ve IV           E) III. ve IV.

(ÖSS 1999-İPTAL DİLEN)

3. Törende ikisi öğretmen yirmi beş öğrenci görev aldı.

Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdakile­ri hangisinden kaynaklanmaktadır?

A) Özneyle ilgili sayıların yol açtığı anlam karışık­lığından

B) Dolaylı tümlecin yanlış yerde kullanılmasın­dan

C) Gereksiz yere sayı sıfatı kullanılmasından

D) Fiil cümlesi olmasından

E) Öznenin birden fazla sözcükten oluşmasın­dan

(ÖYS 1997)

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Köy konuları ile ilgilenmemin nedeni, köylüyü yakından tanımak, onlarla bir arada yaşama fırsatını bulmuş olmamdandır.

B) Edebiyata şiir yazmakla başlamış, daha sonra hikâye ve roman alanındaki çalışmalarıyla dikkati çekmiştir.

C) Bu roman; olay örgüsü, ayrıntıların seçimi ve inandırıcılığı açısından yazarın en başarılı eseridir.

D) Benim amacım, toplumu, toplumla kişiler arasındaki ilişkileri güzel bir dille, en iyi biçimde anlatabilmektir.

E) Romanlarımızdaki kahramanların kimileri gün­lük yaşamımda tanıdığım, kimileri de düşümde yarattığım kişilerdir.

(ÖYS 1991)

5. ONA İMRENİYOR VE BAŞARISINDAN ÖTÜRÜ DE KISKANIYORDU cümlesinde hangi yan­lışlık yapılmıştır?

A) Özne-yüklem uyuşmazlığı

B) Mantık İlkelerine aykırılık

C) İmlâ yanlışlığı

D) Nesne-yüklem uyuşmazlığı

E) Noktalama yanlışlığı

(ÜSS 1975)

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Hem arkadaşım hem de meslektaşım olmak­tan çok mutluyum.

B) Buradan ayrılmadan önce, onunla ya bir kez daha görüşürüz ya da hiç görüşmeyiz.

C) Araştırmaya başladığımda bu kadar kaynak bulabileceğimi hiç sanmıyordum.

D) Ya onun dediklerini yapacaksın ya da bu konuyu bir daha hiç açmayacaksın.

E) Ne bizimle geliyor ne de yalnız kalmak isti­yordu.

(ÖYS 1998)

7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Belki de olay çıkarmak için değil, kendini savunmak için böyle davrandı.

B) Eminim ki adam güç durumda olmasaydı belki de o parayı almazdı.

C) Kim bilir, belki önemli bir işi çıkmıştır.

D) Belli olmaz ki belki sizinle birlikte gitmek ister.

E) Bilmiyorum, belki akşama doğru gelir.

(ÖYS 1995)

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Türkçede, Arapça ve Farsça dillerinden gel­miş sözcükler vardır.

B) İnsanlar, çok eski çağlarda bile dillerine önem vermiş, onu bilimsel araştırmalara konu yap­mışlardır.

C) Etimoloji incelemeleri birçok sözcüğün yansı­madan doğduğunu gösterir.

D) Dillerin kavramca zenginleşmesinde anlam genişlemesinin payı büyüktür.

E) İnsanoğlu konuşmayı, uygarlık yolunda bir hayli İlerledikten sonra Öğrenmiştir.

(ÖYS 1992)

9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “fazla” ke­limesine gerek yoktur?

A) Güneşte fazla dolaşmayın.

B) Fazla kaleminiz var mı?

C) Buralara fazla yağmur yağmaz.

D) Bundan böyle, daha fazla erken kalkmalısın.

E) Fırını fazla ısıtmanıza gerek yok.

(ÖSS 1986)

10. Beyin zarı iltihaplan iyi tedavi edilmezse, ölüme hatta sara nöbetlerine yol açabilir.

Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdakilerin hangisiyle giderilebilir?

A) “sara nöbetlerine” sözü ile “ölüme” sözcüğü yer değiştirerek

B) “yol açabilir” yerine “neden olabilir” sözü geti­rilerek

C)”sara” sözcüğü kaldırılarak

D) “zarı” yerine “zarının” sözcüğü getirilerek

E) “edilmezse” yerine “edilmediğinde” sözcüğü getirilerek

(ÖSS 1990)

11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde aynı anlama gelen sözler, gereksiz yere bir arada kul­lanılmıştır?

A) Bu arkadaşını ötekilerden farklı tutar, incit­memeye çalışırdı.

B) Umduğunu bulamamış, bir süre sonra köyüne dönmüştü.

C) Buralara ayda yılda bir, seyrek olarak gelirdi.

D) O, bu yörede tanınmış, sözüne güvenilir bir kişiydi.

E) Söylenenleri dinliyor, anlıyormuş gibi davranı­yordu.

(ÖSS 1993)

12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Dürüst biri olduğundan dün de bugün de kuşkuya düşmüyorum.

B) Hukukçu olmadığımdan, İşin bu yönünü sizinle tartışamam.

C)Bu konuda bir araştırma yapılmasını, hazır­lanacak raporun ilgili kuruluşlara gönde­rilmesini istedim.

D) Ben, öyle olduğunu düşünüyor, öyle olduğuna inanıyorum.

E) Anımsanacağı gibi, bir yıldan beri bu konuda yazılar yazıyor, ilgilileri uyarıyorum.

(ÖSS 1997)

13. Aşağıdakilerin hangisinde, “Böylece bana yardım yapılmamasını sağladı.” cümlesindekine benzer bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Laf taşıyarak, aralarının bozulmasına o da bir katkıda bulunmuştu.

B) Sabrın ve direnmenin, insanoğlunun en büyük dostu olduğunu söylüyordu.

C) O sabah, yoğun sis yüzünden göz gözü gör­müyordu.

D) Babası, oğlunun her geçen gün biraz daha artan sıkıntılarını görmezlikten geliyordu.

E) Adamın yüzünden, ne kadar sıkıntılı bir du­rumda olduğu anlaşılıyordu.

(ÖYS 1989)

14. “Geçenlerde bir gazete ‘saygı ve hürmet’ diye yazmış. Nurettin Artam alay ediyordu. Elbette alay edilecek şey. Kullandıkları sözlerin anlamlarını düşünmeyenler, gelişigüzel kullanıyorlar bir­takım sözleri; onlarda anlam dışı bir güzellik bulunduğunu sanıyorlar.”

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, paragrafta yakınılan yanlışlığa benzer bir yanlış yapıl­mıştır?

A) Onun bu konudaki görüş ve düşüncesini hiç doğru bulmadım.

B) Bence arkadaşınız görev ve sorumluluk yük­lenmek için çok genç.

C)Onun,  meslektaşları  arasında,  bu  derece sayılıp sevildiğini bilmiyordum.

D) Çocukları sağlıklı ve sıhhatli yetiştirmek için beslenmelerine önem vermeliyiz.

E) Dost ve  arkadaşları   ile  arasıra  bir araya gelmekten büyük bir mutluluk duyardı.

(ÖYS 1981)

15. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) İlkbaharda, sabahları bülbül sesleriyle uyanır­dım.

B)  Sokağa bakan, küçük ama şirin bir evimiz vardı.

C)   Mahallenin   çocukları   çoğunlukla   bizim bahçede oynarlardı.

D) O yıllarda ben otuz, o ise otuz beş yaşlarındaydı.

E)   Komşularımızla   sık  sık   birbirimize   gider gelirdik.

(ÖSS 1992)

 CEVAPLAR