CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI – 1 (ÖSYS)
1. Hikâyelerinde konu ve olaydan çok, şiirsel etki yaratacak durumları ele alan, genellikle balıkçıları ve deniz insanlarını anlatan, daha çok bir İstanbul hikayecisi olarak bilinen yazarımız, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Haldun Taner
B) Sait Faik
C) Necati Cumalı
D) Zeyyat Selimoğlu
E) Halikarnas Balıkçısı
1974/ÜSS
2. Uyandım baktım ki sabah Güneş vurmuş içime Kuşlara yapraklarla dönmüşüm Pır pır eder durur, bahar rüzgârlarında
Bu dizeler, Orhan Veli’nin şiirine özgü aşağıdaki niteliklerden hangisine örnek gösterilebilir?
A) Edebi sanatlara yer vermemesine
B) Nükteli bir söyleyişi yeğlemesine
C) Doğa betimlemesine başvurmasına
D) Ölçü ve uyağa önem vermemesine
E) Toplumsal sorunlara değinilmesine
1992/ÖYS
3. Nurullah Ataç’la ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Eleştiri türünün gelişmesinde önemli katkılar da bulunmuştur.
B) Dilimizin özleşmesine öncülük etmiştir.
C) Konuşma dilindeki devrik cümlenin yazıda da kullanılmasını yaygınlaştırmaya çalışmıştır.
D) Yaşadığı dönemde deneme türünün başarılı bir temsilcisi olmuştur.
E) Öykü alanında da ürünler vermiştir.
1995/ÖYS
4. İlk şiirlerinde duygusal, bireysel romantik bir tutumu vardır. Anlatımı lirik, dili durudur. Daha sonraki şiirleri asıl şiirlerinin şaşırtıcı öncüleridir. O sıralarda etkilendiği gerçeküstücülerin şiirleri gibi ölçüsüz ve uyaksızdır. Geleneksel şiirle, edebi sanatlarla, şairanelikle, ölçü ve uyağın sağladığı mekanik ahenkle her türlü bağı koparmıştır. Her türlü sözcüğün şiire girebileceğini göstermiştir. Kimi şiirlerinde bir alay sezilir.
Bu parçada sözü edilen şair, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ahmet Haşim B) Yahya Kemal
C) Orhan Veli D) Ahmet Hamdi Tanpınar
E) Cahit Sıtkı Tarancı
1995/ÖYS
5. İlk şiirlerini 1936’da yayımlamaya başlamıştır. Bunlar o güne kadar şiir diye bilinen ürünlere bir tür başkaldırıdır. Öyle ki, şiiri birtakım kalıp ve klişelerden, yıpranmış benzetmelerden, başka bir deyişle şairanelik-ten kurtarmıştır. Hayali, şiirden kovmuş ya da çok az bir hayalle yetinmiştir. Yalın, gündelik bir dilin söz kalıplarına yaslanarak şiirlerini oluşturmuştur. Gündelik yaşamı şiirin çıkış noktası yapmıştır.
Bu parçada sözü edilen şair, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Cahit Sıtkı Tarancı B) Faruk Nafiz Çamlıbel
C) Orhan Veli Kanık D) Fazıl Hüsnü Dağlarca
E) Cahit Külebi 1997/ÖYS
6. Gazetelerde fıkra, başyazı, söyleşiler yazdı. Öykü ve oyun yazarı olarak tanındı. İlk oyunlarından sonra epik tiyatro örneği olarak “Keşanlı Ali Destanı”nı yazdı. Güncel olayları konu alan eleştirel oyunlarını seyirciye sunabilmek için kabare tiyatrosunun kuruluşuna öncülük etti.
Bu parçada sözü edilen yazar, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Haldun Taner B) Recep Bilginer
C) Necati Cumalı D) Refik Erduran
E) Turan Oflazoğlu 1998/ÖYS
7. Acemice yazıldığını düşündüğümüz, başı sonu olmayan öyküleriyle okurların belleğinde yer etmiştir. Öyküleri, biçim, teknik, dil ve anlatım özellikleri bakımından “olay öykücülüğü”nden ayrılır. “Olay Öykücülüğünü yaygınlaştırmaya çalışan — etkilenmekle birlikte, kendi çizgisini geliştiren, yeni bir öykücülük akımının öncüsü olan —, Cumhuriyet Döneminde klasik öykü tekniğini yıkmıştır. Böylece Türk öykücülüğünde bir devrim gerçekleştirmiştir.
Bu parçada boş bırakılan yerlere, verilen bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Gustave Flaubert’ten – Ömer Seyfettin
B) Anton Çehov’dan – Sabahattin Ali
C) Franz Kafka’dan – Memduh Şevket Esendal
D) Guy de Mauppassant’tan – Sait Faik Abasıyanık
E) Alphonse Daudet’ten – Haldun Taner 2006 / ÖSS
8. Türk öykücülüğünün özelliklerini kavramak istiyorsak öncelikle bu üç yazarımızı çok iyi tanımamız gerekir. Abdullah Efendinin Rüyalarıyla —-, Ekmek Kavgası ‘yla —-, Şişhane’ye Yağmur Yağıyordu’yla —, Cumhuriyet Dönemi öykücülüğünde önemli yeri olan sanatçılar arasında sayılır.
Bu parçada boş bırakılan yerlere getirilmesi gereken yazar adları, aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla verilmiştir?
A) Ahmet Hamdi Tanpınar – Orhan Kemal – Haldun Taner
B) Haldun Taner – Ahmet Hamdi Tanpınar – Orhan Kemal
C) Orhan Kemal – Ahmet Hamdi Tanpınar – Haldun Taner
D) Ahmet Hamdi Tanpınar – Haldun Taner – Orhan Kemal
E) Haldun Taner – Orhan Kemal – Ahmet Hamdi Tanpınar
2006 / ÖSS
9. Cumhuriyetin ilanından 1940’lara kadar şiirimizin dört yöneliminden biri olan Beş Hececiler, halk şiirinin dış yapısını, özellikle ölçü ve uyak düzenini benimsediler. Böylelikle halk şiirinin dünyasına ulaşabileceklerini sandılar. Dil açısından arı, açık bir söyleyişe yöneldiler. Ürettikleri şiirler ise kalıplaşmış bir yapı içinde kaldı.
Aşağıdakilerden hangisi bu anlayışa bağlı kalarak şiir yazanlardan biri değildir?
A) Faruk Nafiz Çamlıbel
B) Orhan Seyfi Orhon
C) Ceyhun Atuf Kansu
D) Enis Behiç Koryürek
E) Yusuf Ziya Ortaç 2006 / ÖSS
10. Cumhuriyet Dönemi oyun yazarlarındandır. Edebiyata şiirle başlamış, daha sonra öykü ve tiyatro türünde de yapıtlar vermiştir. Edebiyattaki ününü tiyatrolarıyla kazanmıştır. Tiyatro alanında tanınmasını sağlayan yapıtı, konusunu Babil efsanesi Gılgamış’tan alan Tanrılar ve İnsanlar piyesidir. Tiyatro yapıtları arasında Hürrem Sultan, Karacaoğlan, Atçalı Kel Mehmet ve Ölü Kentin Nabzı da sayılabilir.
Bu parçada tanıtılan yazar aşağıdakilerden hangisidir?
A) Recep Bilginer
B) Orhan Asena
C) Necati Cumalı
D) Refik Erduran
E) Haldun Taner 2007 / ÖSS
11. Orhan Kemal’le ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Yapıtlarında, kişilerin karakterlerini olay içinde çizmiş, onları doğal bir biçimde konuşturmuştur.
B) Genellikle fabrika işçilerinin, kırsal kesim insanlarının ve gecekondu bölgelerinde oturanların yaşamını konu almıştır.
C) Öykülerde günlük konuşma dilini kullanmış, yöresel söyleyiş özelliklerine bağlı kalmıştır.
D) Esir Şehrin İnsanları adlı romanıyla yazın çevrelerinde büyük yankı uyandırmıştır.
E) Anlatımı, olaylara bakış açısı yönünden toplumcu gerçekçi yazarlarımızdan biri sayılmaktadır. 2007 / ÖSS
CEVAPLAR:
| 1. B | 5. C | 9. C |
| 2. D | 6. A | 10. B |
| 3. E | 7. D | 11. D |
| 4. C | 8. A |
