PARAGRAF – 5 ÇIKMIŞ SORULAR
1. “Ben Homeros’a ‘anaç toprak’ diyorum, Kendi çağını aşmış, yaşadığı zamanın ötesine uzanmış hangi sanatçıda ‘anaç toprak’ niteliği yoktur ki! Onlar öyle topraklardır ki pek çok canlı bugün de onlardan beslenir, yarın da beslenecektir.”
Bu parçada anlatılan tipte bir sanatçının eserlerinde aşağıdaki niteliklerden hangisi bulunmayabilir?
A) Değişik dönemlerdeki okuyuculara seslenme
B) Duygu ve düşünce yönünden zengin olma
C) Diğer sanatçılara örnek olma
D) Konuların seçiminde toplumsallığı önde tutma
E) Dil ve anlatım yönünden sağlam olma
(ÖSS 1983)
2. “Gittikçe artıyor yalnızlığımız.” demişti şair. Ben de çok yakındım şiirlerimde yalnızlığımdan. Neydi hayal kırıklıklarımız? Niye yalnızlıktan kaçıyoruz sanki? Yalnızlığın insanı geliştiren, yücelten hoş yanlarının da olduğunu neden anlamak İstemiyoruz, anlamaya çalışmıyoruz? Doğanın düzeni yalnızlık üstüne; kurt, kuş, ağaç hep yalnız. Biz de ağaçlar gibi yalnız değil miyiz? İnsanoğlu kendini, böyle bilir, böyle değerlendirirse yalnızlık çekilmez olmaktan çıkar.
Bu parçada yalnızlıkta ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi çıkarılamaz?
A) Herkesin yaşayabileceği bir durum olduğu
B) Şiirlerde işlenen temalar arasında yer aldığı
C) İnsanların özlemlerinden biri olduğu
D) Güzel yönlerinin de bulunduğu
E) Yalnızca insana özgü olmadığı
(ÖYS 1991)
3. “Güzel, ustaca yazı yazmak herkesten beklenemez. Ama doğru ve iyi yazmak, belli bir eğitim görmüş herkesten beklenir. Kimi kişiler ve bilim adamları, yazar ya da sanatçı olmadıkları için kendilerinden doğru ve iyi yazmanın beklenemeyeceğini ileri sürerler. Bu, kabul edilecek bir ‘mazeret’ değildir. Herkes anadilini İyi bilmeli, doğru kullanmalıdır.”
Parçaya göre, yazar ya da sanatçı olmayan kişilerde hangi tür becerinin eksikliği önemli sayılmaz?
A) Cümlelerde öğeleri, yerli yerinde kullanabilme
B) Anlatılmak isteneni açık seçik dile getirebilme
C) Konuyu dolambaçsız olarak anlatabilme
D) Duygu ve düşünceleri çarpıcı olarak belirtebilme
E) Anlam inceliklerini tam olarak verebilme
(ÖSS 1983)
4. “Sivaslı Gül Hanımla kaynanası Selvi Kadın, bir çoraplar Örmüşler, bir heybeler dokumuşlar, görenler parmaklarını ısırır. Renklerin uyumu, desenlerin bin bir çeşidi, şekillere verilen adlar… Bunlarda edebiyat var, resim var. Pek çok desinatöre, pek çok ressama taş çıkartır. Zaten halılarda, kilimlerde, dokumalarda, örgülerde, el işlemelerinde, giyim kuşamda aynı başarıyı görmüyor muyuz?”
Yazarı, böyle bir yargıya ulaştıran neden, aşağıdakilerden hangisi olamaz?
A) Anadolu el sanatlarının çok yönlü olması
B) Türk köylüsünün sanat zevkindeki incelik
C) El örgülerinin güzel sanatlara sağladığı kolaylık
D) El işlerindeki her güzelliğin özel bir çaba ve hüner gerektirmesi
E) Anadolu kadınlarının el sanatlarında gösterdiği yaratıcılık
(ÖSS 1983)
5. “Eleştirmen kendine güvenecek; bilgiye, sezgiye, anlayışa dayanan bir yüreklilikle ortaya çıkacak ‘Şu şöyledir, bu böyledir.’ diyecektir. Tartışmalar yaratacaktır. Bu onun varlık nedenidir, eleştiri sanatının gereğidir,”
Parçaya göre aşağıdakilerden hangisi, eleştirmenin varlık nedeni olamaz?
A) Belirli bir anlayışı yerleştirme
B) Sanat ürünleri üzerinde yorum yapma
C) Sanat ürünleri üzerinde tartışma açma
D) Sanat ortamına canlılık getirme
E) Okuru, değişik açılardan düşünmeye yöneltme
6. “Motorlu ya da elektrikli trenler işlemeye başlayalı o canlı, pırıl pırıl lokomotifler müzelere kaldırıldı. Onların yerini asık suratlı, küt burunlu, heyecansız makineler aldı. Ocağı harlı tutan ateşçiler yok artık. Ne ellerde üstüpü, ne yüzlerde kömür karası… Deri ceket de giymiyor sürücüler. Som madenden küçük lokomotifler de takmıyorlar yakalarına.”
Parçada aşağıdakilerin hangisi üzerinde durulmamaktadır?
A) Tren sürücülüğünün eski çekiciliğini yitirmesi
B) Eski lokomotiflerde çalışmanın zorluğunun dile getirilmesi
C) Eski lokomotiflerde çalışanların hareketliliğinin özlenmesi
D) Yeni lokomotiflerin görünüşünden hoşlanılmaması
E) Trenlerin temizliğine yeterince özen gösterilmemesi
(ÖSS 1983)
7. “Sözü uzatmak, büyütmek, dallandırmak, gereksiz kelimelerle doldurmak yoktur onda. Ne diyecekse, en açık, en doğru biçimde söyler. Ama bu sözler bir araya geldi mi bir derinlik, bir anlam çoğalması, üzerinde uzun uzun durmak, incelemek, düşünmek gerekliliği yaratır.”
Bu paragrafı geliştiren ve sürdüren bir yazı için aşağıdakilerden hangisi en uygun başlık olur?
A) Özlü Anlatım
B) Kısa Yazmanın Yararlan
C) Düşüncede Açıklık
D) Yalınlığa Giden Yol
E) Anlam Bütünlüğü
(ÖSS 1983)
8. “Şiir dünyası, düşünce dünyasıyla o kadar bağdaşamaz ki gerçekten şair olanlar, her şeyden önce kelimeleri, günlük anlamlarından uzaklaştırmakla işe başlarlar. Okuyun büyük şairleri, hepsinin davranışı budur.”
Parçadaki “kelimeleri günlük anlamlarından uzaklaştırmak” sözüyle ne anlatılmak İsteniyor?
A) Kelime seçiminde aşırı titizlik gösterme
B) Kelimelere yeni anlamlar yükleme
C) Dili somutlaştırarak kullanma
D) Söyleşiye açıklık kazandırma
E) Kelimeleri, duygu ve düşünce yönünden dengeleme
(ÖSS 1983)
9. “Yazarlıkta ilk öğretmenim annemdir. Annem, İstanbulluydu. Anadolu’yu yakından görüp tanımıştı. Halkın dil ve düşünce gerçeklerini içine İyice sindirmişti, Okur yazardı ama gramer bilmezdi. Edebiyat bilgisi kıt bir kadındı. Sezgisi güçlüydü. Yazdıklarımı anneme okur, nasıl olduğunu sorardım. Yazdıklarımın kimi yerlerini, ‘Burası olmamış.’ diye eleştirirdi. Nedenini sorduğumda, ‘Böyle denmez de ondan.’ derdi.”
Parçaya göre, yazarın annesinin, onun anlatımında bulunması istediği nitelik nedir?
A) doğallık
B) duruluk
C) akıcılık
D)özlülük
E) tutarlılık
(ÖSS 1984)
10. Şiir kapımı çaldı mı elimde ne varsa bırakırım. Başköşedir onun yeri. Geldi mi sağanak halinde gelir. Gitti mi de hiç zorlamam. Sabırla dönüşünü beklerim. Artık o, bir süre öyküler, oyunlar yazmak İçin özgür bırakmıştır beni, yokluğunu değerlendiririm,
Böyle düşünen bir sanatçı için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Düzyazıdan çok, şiire önem verir.
B) Zamanını önceden planladığı gibi kullanır.
C) Günlerini düzyazı ya da şiir yazarak geçirir.
D) Değişik edebiyat türlerinde ürün verir.
E) Şiir yazmanın bir ilham işi olduğuna inanır.
(ÖYS 1991)
CEVAPLAR
| 1.D | 6. E |
| 2.C | 7.A |
| 3.D | 8.B |
| 4.C | 9.A |
| 5.A | 10. B |
