II. YAZMA
A. YAZMA TÜR VE TEKNİKLERİNİ TANIMA
KISA OYUN YAZMA
Grup olarak yazma çalışmasında sınıf mevcuduna göre 3-5 kişilik yazma grupları oluşturulur. İlk olarak bir tiyatro konusu belirlenir ve konunun hangi açılardan ele alınacağına karar verilir. Oyunda kaç kişinin yer alacağı, bu kişilerin birbirleriyle olan ilişkileri ve aralarında nasıl bir bağ olacağı belirlenir.
Yazılacak oyunun sahne sayısı belirlenir. 3-5 dakikalık bir oyun için sahne sayısı az tutularak ve kısa bir dramatik örgü belirlenir. Çatışmanın kimler arasında olacağına karar verilir.
Oyunun dekor ve kostümüyle ilgili ayrıntılar hazırlanarak olayın nasıl bir ortamda geçeceği, oyunda hangi eşyaların kullanılacağı, oyuncuların neler giyeceği vb. bilgiler açıklanır. Işık, ses, efekt gibi unsurlar belirlenir.
Karakterlerinin özelliklerine göre hareketlere ait betimlemeler yazılır. Karakter sert birini canlandırıyorsa “bağırarak, yerinden bir hamlede ok gibi fırlayarak, üzerine yürüyerek vb.” ifadeler, betimlemeler yapılabilir. Bu aşamadan sonra kişilerin ruh hâlleri, karakter özellikleri göz önünde bulundurularak diyaloglar ve monologlar oluşturulur. Farklı cümle yapıları (basit, birleşik, sıralı, bağlı, eksiltili, devrik, kurallı cümle; isim cümlesi, fiil cümlesi) kullanılır.
Olayların oluş sırasındaki mantıksal bağ, kişilerin birbirleriyle olan bağ ve ilişkileri, dramatik çatışma verilirken duygu ve diyaloglardaki değişimler gözden geçirilir. Metin; dramatik örgü ile mekân ve kişilerin uyumu, anlatım bozuklukları, biçim ve içerik bakımından değerlendirilerek geliştirilir.
Taslak metin biçim açısından gözden geçirilirken yazım, noktalama, sayfa düzeni, okunaklılık vb. açılardan değerlendirilip düzeltilir. Açıklık, duruluk, akıcılık, yalınlık ve kelime tercihleri bakımından gözden geçirilir. Diyaloglar, bölümler, dramatik örgü, başlık gibi yapı ve şekil unsurları arasındaki anlam bağlantıları, tutarlılık, denge ve akış bakımından incelenir. Metnin içeriği ve üslubu/anlatımı tiyatro türüne uygunluğu bakımından değerlendirilir.
Düzenlenip geliştirilen kısa oyun, sınıf ortamında paylaşılır. İstenirse okulda diğer sınıflarla da paylaşılabilir.
B. YAZMA TÜR VE TEKNİKLERİNİ UYGULAMA
Siz de verilen bilgilerden yararlanarak yukarıda aşamaları verilen kısa oyun yazma çalışmasını yapınız.
Gerekli düzeltmeleri yaptıktan sonra oyun metninizi okul veya sınıf panolarına asabilir, okul çapında “En Güzel Kısa Oyun Yazma” yarışması düzenleyebilirsiniz. Grupların yazdığı kısa oyunları bir araya getirerek bir kitap hazırlayabilir ya da bir dergiye yollayabilirsiniz.
