Sözcükte Anlam – 11 (Çıkmış Sorular)

SÖZCÜKTE ANLAM – 11 (ÇIKMIŞ SORULAR)

1. Aşağıdakilerden hangisinde “açık vermek” deyimi, diğer dördünden değişik anlamda kul­lanılmıştır?

A) Tüketimin, üretimden çok olması, açık vermek demektir.

B) Mal fire verdikçe, satıcı da açık verir.

C) Tartışmada açık vermemek için özen göster­mek gerekir.

D) Bu pahalılıkta açık vermeden geçinmek çok güç.

E) Kazandığından azını harcayan, açık vermez.

(ÜSS 1980)

2.      Aşağıdaki cümlelerden hangisinde “göster­mek” sözcüğü “kanıt göstererek inandırmak” an­lamında kullanılmıştır?

A)  Size kardeşimin resmini göstermiş miydim?

B) Onun böyle düşünmediğini size göstereceğim.

C) Ona biraz matematik gösterir misiniz?

D) Yazın,  bana, makinenin nasıl kullanıldığını gösterecek.

E) Giyim kuşamı, onu olduğundan çok genç gös­teriyor.

(ÖSS 1981)

3.      Yanmak” sözcüğü, aşağıdaki cümlelerin hangisinde “geçersizlik” anlamında kul­lanılmıştır?

A) Tren  saat  sekizde  kalkıyor;  yetişemezsek yandık!

B)  Bütün gün güneşte oturmaktan kolları yanmış.

C) Binanın büyük bir kısmı yanmış,, oturulmaz hale gelmiş.

D) Otobüse yetişemezsek, biletlerimiz yanar.

E) Bu yıl sıcak erken bastırdı, ürünlerin hepsi yan­mış.

(ÖSS 1981)

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “bırakmak” sözcüğü, “Uyukluyorum, arabacı da uyukluyor; sinekler bıraksa atlar da uyuyacak.” cümlesin­deki anlamıyla kullanılmıştır?

A) Bıraksam akşama kadar sokakta oynayacak.

B)  Bu araba bizi yolda bırakır.

C) Sigarayı bıraksam sağlığım düzelecek.

D) Kâr bıraksa işinden vazgeçer miydi hiç.

E)  Kâğıdı masanın üzerine bıraksaydın, görebi­lirdim.

(ÖSS 1981)

5. I. Tuttuğunuz yol, doğru bir yol değil.

II.  Tartışmada    onu    tutmadığım    için    bana darılmış.

III. Bugün söyledikleri dünküleri tutmuyor.

IV. Öne sürdüğü görüşleri hiç kimse tutmadı.

V.  Bu   moda  tutmadığından   çabucak   eskisine dönüldü.

“Tutmak”    sözcüğü,    yukarıdaki    cümlelerin hangilerinde aynı anlamda kullanılmıştır?

A) IV. ve V.          B) I. ve III.       C) II. ve IV

D) I. ve II.        E) III. ve V

(ÖSS 1982)

6.  “Hele sinemaya git de göreyim seni!”

cümlesindeki “göreyim seni” cümleye, aşağı­daki anlamlardan hangisini kazandırmak­tadır?

A) yönlendirme                            B) korkutma

C) yüreklendirme                         D) özendirme

E) paylama

(ÜSS 1980)

7.      “Doktor, hastanın halinde telaş edecek bir şey ol­madığını söyledi.”

“Telaş” sözcüğü, aşağıdaki cümlelerden han­gisinde bu cümledeki anlamıyla kullanılmış­tır?

A) Oğlunuz çalışmışsa nasıl olsa geçer, telaş et­meyiniz.

B) Bu kadar telaş edecek ne var, daha erken, yetişebilirsin.

C) Uzaktan gördüm, etrafına bakmadan telaşla eczaneye girdi.

D) Biraz dikkatli olmak gerek; bu iş telaşa gelmez.

E) Onun telaşı, bizi de çabuk olmaya zorladı.

(ÖSS 1982)

8.     ‘Televizyon reklamları radyo ile yapılanlardan daha etkili oluyor.”

“İle” sözcüğü, aşağıdaki kullanımlardan han­gisinde bu cümledekiyle aynı görev ve anlam­dadır?

A) Bugün radyo ile televizyonun hayatımızdaki yeri ve önemi yadsınamaz.

B) Ona göre ahlak, düşündüğü ile yaptığı arasın­daki benzerliktir.

C)Sinekli  Bakkal  ile Tatarcık,  Halide  Edip’in toplumsal konulu iki romanıdır.

D) O, deyimleri ve tekerlemeleri ile İstanbul Türkçesinin güzelliğini yansıtmıştır.

E) Onu en çok ilgilendiren, gazetenin gülmece sayfası ile spor haberleridir.

(ÖSS 1982)

9. Özlem kelimesi, aşağıdaki cümlelerin hangisinde “Bir kimse ya da şeye karşı duyulan bir daha görmek ya da yeniden kavuşmak isteği” anlamı dışında kullanılmıştır?

A) Çocukluğumun o güzel günlerini özlemle hatır­larım.

B) şiirleri okuyunca yarına, yarınlara büyük bir öz­lem duydum.

C) Orada kaldığım günlerde yurduma duyduğum özlem büyüdükçe büyüdü.

D) Öğrencilik günlerinden özlemle söz etti.

E) Mahalle arkadaşlarının ağır şakalarına bile özlem duyuyordu.

(ÖSS 1983)

10.  “Odunu yardım.”, “Ona yardım, bir insanlık bor­cudur.” cümlelerindeki “yardım” sözcükleri arasında ses bakımından bir benzeşme, sözcük çeşidi bakımından bir ayrım vardır.

Aşağıdaki cümlelerden hangisinde böyle bir benzeşme ve ayrıma elverişli bir sözcük kul­lanılmıştır?

A)  Bu iş, beni çok yordu,

B) Bu bağ, bana dedemden kaldı.

C) Ahmet, hemen kolları sıvadı.

D) Sana ağlamak yakışmıyor, hep gül.

E) Bu çiçeğin yapraklan zar gibidir.

(ÜSS 1980)

11.  “Gerçek köy vedoğa tasvirleri yanında, köylünün ufak tefek tasalarını, köylü psikolojisini güzel bir gerçekçilikle veren ‘Kara Bibik’ adlı hikâye ile ede­biyatımıza ilk olarak ‘iç konuşma’ dediğimiz teknik girmiş oluyor.”

Burada “iç konuşma” ile anlatılmak istenilen aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bir konuşma içinde başkalarının konuşmasını verme

B) iki üç kişinin kendi aralarında çok yavaş sesle konuşmaları

C) Başkalarının     anlayamayacağı     bir     dille konuşma

D) iki kişinin kendi aralarında kararlaştırdıkları im­lerle (işaretle) konuşma

E) Ruhsal durumu yansıtan kendi kendine ko­nuşma

(ÜSS 1979)

 12.   Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “gibi” ke­limesi, “Sanki bütün bunları yapan o değilmiş gibi gayet sakindi.” cümlesindekiyle aynı anlamda kullanılmıştır?

A) da ablası gibi güler yüzlü ve candan davran­maya özenirdi.

B) Arkadaşı soruları bildikçe kendisi biliyor gibi seviniyordu.

C) Çantasını aldığı gibi büyük bir telaşla sokağa fırladı.

D) Yetişkin bir insan gibi davranmasını bir türlü öğrenemedi.

E) Her yazar gibi onun da olaylara, kendine özgü bir bakış açısı vardı.      (ÖSS 1984)

13.   Aşağıdaki cümlelerden hangisinde “boş” ke­limesi, “Elimde mutlaka bir iş olmalı, boş  oturmasını     sevmem.”     cümlesindekiyle     aynı anlamda kullanılmıştır?

A) Onun çalıştığı şirkette galiba bir boş yer var­mış.

B) Onun bu boş sözlerine artık kimse inanmıyor.

C) Satın aldıkları daire üç yıldan beri boş duruyor­muş.

D) Arkadaşının böyle boş gezmesi ailesini üzüyor olmalı.

E) Onun   böylesine   boş   bir   insan   olduğunu doğrusu bilmiyordum.

(ÖSS 1984)

15.   Aşağıdakilerin   hangisinde   “ara”   kelimesi, başka kelimeyle birlikte deyimleşmiştir?

A) Arada evler,  evlenmeler,  ölümler duruyor / Arada yaz, kış, bahar, dünya dönüyor.

B)  Benden sana, senden ona, onlardan bize / Git­mek gelmek arada, başka dünyalara.

C) Ne bulduysak arada bulduk / Seninle benim aramda, onlarla aramızda.

D) Hastalıklar arada tehlikeli değilse yararlı.

E) Derken dürülür defter, başkasına gelir sıra / Seni aradan çıkarırlar.

(ÖSS 1983)

16.   Aşağıdaki cümlelerden hangisinde “bulmak” eylemi, ötekilerden farklı anlamda kul­lanılmıştır?

A)  Kristof Kolomb, Amerika’yı buldu.

B) Thomas Edison, ampulü buldu.

C)Robert Koch, kendi adıyla anılan basili buldu.

D) Roald Amundsen, Güney Kutbunu buldu.

E) Pierre Curie ve eşi, radyumu buldu.

(ÖSS 1982)

17.   Aşağıdaki   cümlelerde   geçen   deyimlerden hangisi yanlış anlamda kullanılmıştır?

A)  Onun yazılarında, hep, uzağı gören bir aydının düşünceleri vardır.

B) İşi şakaya vurmaktan başka yapılacak bir şey kalmadığını anlamıştı.

C) Konuşulanlardan sıkılınca bir köşeye çekilerek uyuklamaya başladı.

D) Türk okuru için durum, yukarıda anlatılanlar­dan uzun uzadıya farklı bir özellik taşımaz.

E)  Böyle saat gibi işleyen bir kuruluşun başında olmak güzel bir şey.

(ÖSS 1983) 

18.    Altı yüzyıl kadar önce Yunus Emre, çağları delen sesiyle şöyle demişti:

“Biz dünyadan gider olduk,

Kalanlara selam olsun!”

Yukarıda, “çağları delen ses”le anlatılmak iste­nen, aşağıdakilerden hangisidir?

A) tizlik                    B) yükseklik           C) süreklilik

D) keskinlik             E) uzunluk

(ÖSS 1981)

CEVAPLAR